Yurt içinde Yapılan ÇalıĢmalar

Büyükkaragöz (1990), „„Orta Öğretimde Demokrasi Eğitimi‟‟ adlı araĢtırmasında, demokrasi eğitiminin özellikleri, çeĢitli ülkelerdeki uygulamalar, bu alanda yapılan çalıĢmalar üzerinde durmuĢtur. AraĢtırma sonucunda; Kadın ve erkek öğretmenlerin demokratik tutumları arasında fark olmadığı; Kız ve erkek öğrenciler arasında demokratik tutum ve davranıĢlar bakımından kızlar lehine anlamlı bir farklılık olduğu; Öğretmenler tutum yönünden öğrencilerine nazaran demokratik olmasına rağmen, davranıĢ bakımından öğrencilerin daha demokratik olduğu ve il merkezlerinde öğrenim gören öğrenciler ilçe merkezlerinde öğrenim görenlere nazaran daha demokratik bir davranıĢa sahip olduğu sonucuna ulaĢmıĢtır.

Gülmez (1994), „„Ġnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi‟‟ adlı çalıĢmasında, insan hakları ve demokrasi eğitiminin hukuksal dayanaklarını, uluslar arası belgelerde insan haklarını, ilkokul program ve kitaplarında insan hakları ve demokrasi eğitimini, ortaokul program ve kitaplarında insan hakları ve demokrasi eğitimini, insan hakları eğitimi konusunda uluslar arası toplantılar, eğitim hakkı belgeleri, insan hakları eğitimi belgeleri gibi konular ele alınmıĢtır

Büyükkaragöz ve Üre‟nin (1994) yapmıĢ oldukları araĢtırmada öğretmen yetiĢtiren kurumlardaki öğrencilerin demokratik tutum ve davranıĢları tespit edilmiĢtir. ÇalıĢma sonunda Ģu sonuçlara ulaĢılmıĢtır: Kız öğrenciler erkeklere göre daha demokratik tavır sergilemektedirler. Fen-edebiyat fakültesi öğrencilerine göre Eğitim fakülteleri öğrencilerinin daha demokratik bir tavır sergilediği ortaya çıkmıĢtır.

Gözütok (1995), tarafından yapılan “Öğretmenlerin Demokratik Tutumları” isimli araĢtırmada, öğretmenler ile öğretmen adaylarının demokratik tutumları ortaya konulmaya çalıĢılmıĢtır. ÇalıĢmanın sonucunda; Öğretmen adaylarının, görev yapan öğretmenlere göre daha demokratik tutum sergilediklerini; Cinsiyet, öğretmenlik deneyimi ve farklı sosyo-ekonomik ortamlarda çalıĢma değiĢkenleri öğretmenlerin demokratik tutumlarını etkilediğini; ilk öğretmen okulu mezunu olan öğretmenlerin demokratik tutum puanlarının en yüksek olduğunu; Ġlköğretimde görev yapan öğretmenlerinin, lisede görev yapan öğretmenlere göre daha demokratik tutum sergiledikleri tespit etmiĢtir.

ġahin (1995), “Ġlköğretim Okullarında Yönetimin Demokrasi ve Otokrasi Boyutları Arasındaki Yeri” adlı araĢtırmasında, Afyon ilindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmen ve okul müdürlerine 35 sorudan oluĢan veri toplama aracı uygulamıĢtır. Okul müdürlerine uyguladığı anketlerden elde ettiği verilerden, okul müdürlerinin okulun yönetsel görevlerine ve genel olarak demokrasiye yakın olmalarının öğrencilere demokrasinin öğretilmesi bakımından önemli olduğu sonucuna ulaĢmıĢtır.

Atasoy (1997), ilköğretim 2. kademe öğretmen ve öğrencilerinin demokratik tutum ve davranıĢlarını karĢılaĢtırmalı olarak incelemiĢ. 224 öğretmen ve 318 öğrenciye ulaĢılmıĢtır. Cinsiyete göre ve farklı sosyo-ekonomik çevrede çalıĢmaya göre öğretmenlerin demokratik tutum puanlarında fark olmadığı, üst sosyoekonomik çevredeki okullarda çalıĢan erkek öğretmenler kadın öğretmenlere göre; alt sosyo- ekonomik çevrede çalıĢan kadın öğretmenler erkek öğretmenlere göre daha demokratik tutuma sahip olduğu görülmüĢtür.

Yağcı (1997), tarafından yapılan “Sınıf Ġçi Demokratik Öğretimin Öğrenci EriĢiĢi ve Akademik Benlik Kavramına Etkisi” adlı çalıĢmada, demokratik öğretimin öğrenci eriĢiĢi ve akademik benlik kavramına etkisini incelemek için iki grup üzerinde bir dönem boyunca çalıĢılmıĢtır. AraĢtırma bulgularına göre, demokratik öğretimin deney grubu bilgi, kavrama ve toplam eriĢi düzeylerinde etkili olduğu, akademik benlik kavramının da öğrencilerin öğrenme düzeyine bağlı olarak artıĢ gösterdiği ve deney grubunda ortalamaların daha yüksek olduğu sonucuna varılmıĢtır.

Bilge (1997) “Ġlkokul Hayat Bilgisi Dersi Müfredat Programında Demokrasi” isimli araĢtırmasında; demokrasinin nitelikleri, demokrasi eğitiminin uygulamalarındaki

demokratikliğini incelemiĢtir. Basta ilkokul Hayat Bilgisi dersi programı olmak üzere tüm ilkokul programının tekrar incelenerek hedefleri, içeriği ve değerlendirme boyutları bakımından demokratikleĢtirmesi gerektiğini, böylece bireylere demokratik yaĢam tarzının kazandırılarak toplumun demokratik temellere dayandırılacağını belirtmiĢtir.

IĢıkgöz (1999) “Demokrasi Eğitiminde Ġlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etkililiği” adlı araĢtırmasında; öğrencilerin ilköğretim çağından itibaren demokrasinin temel değerlerini yaĢayarak öğrenebileceklerini, bu bakımdan okuldaki yönetici ve öğretmenlere çok is düĢtüğünü belirtmiĢtir. Bu doğrultuda 10 ilköğretim okulu üzerinde yaptığı araĢtırmada 40 yönetici ve 138 öğretmene veri toplama aracı uygulamıĢtır. Anket sonuçlarına göre; yöneticilerin eğitsel kol çalıĢmalarını planlama, öğrenci ile öğretmeni karara katma, demokrasiyle ilgili vakıf ve kamu kurum ve kuruluĢlarıyla iĢ birliği yapma, öğretmenleri demokrasi eğitimiyle ilgili meslekî becerilerini geliĢtirici çalıĢmalara yönlendirme, öğrenci kulüpleri oluĢturma gibi demokrasi eğitimine katkıda bulunacak faaliyetlerde kendilerini çoğunlukla yeterli gördükleri; oysa öğretmenlerin bu konularda yöneticileri nadiren yeterli gördükleri belirlenmiĢtir. Demokratik bir sınıf ortamının oluĢturulması için yöneticilerin tamamına yakını öğretmene gerekli olan eğitsel ve moral desteğini verdiklerini belirtirken, öğretmenlerin yarısından çoğu yöneticilerin kendilerine eğitsel ve moral desteğini vermediklerini ya da nadiren verdiklerini belirtmiĢlerdir.

YeĢil (2001), “Ġlköğretim düzeyinde okul ve ailenin demokratik davranıĢlar kazandırmadaki etkisi” isimli araĢtırmasında; demokratik bir ortamda yapılan eğitimin, geleneksel ve bürokratik bir ortamda yapılan eğitime göre öğrencinin biliĢsel, duyuĢsal ve psiko-motor geliĢimlerinde ve karakter oluĢumlarında daha olumlu geliĢmelere yol açtığı sonucuna varmıĢtır

Aydoğan ve Kukul (2003), “Öğretmenler ile Öğretim Üyelerinin Demokratik DavranıĢlarının Analizi” adlı araĢtırmalarında, ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenler ile üniversitede görevli öğretim üyelerinin demokratik davranıĢlarının düzeyini belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma verileri 99 sınıf öğretmeni, 109 lisede görev yapan öğretmen ve 115 öğretim üyesine uygulanan anket ile toplanmıĢtır. AraĢtırma sonucunda, ortaöğretim öğretmenlerinin ilköğretim öğretmenlerine göre daha demokratik davranıĢ gösterdikleri, öğretmenlerin demokratik tutumlarında cinsiyet açısından herhangi bir farklılık olmadığı ve öğretim üyelerinin kimi konularda demokratik tutum izlemedikleri sonuçlarına ulaĢılmıĢtır.

Çalık (2002) “Ġlköğretim Okullarında Demokrasi Eğitimi Üzerine Bir AraĢtırma” adlı çalıĢmasında demokrasi eğitimiyle ilgili bilgilerin okullarda yapılan etkinliklerle pratiğe dönüĢtürüleceğini belirtmiĢtir. Bu bakımdan okullarda demokratik yaklaĢımları belirlemek amacıyla Manisa‟da ilköğretim 5. ve 8. sınıf örgencisi olmak üzere 370 örgenciye uyguladığı veri toplama anketlerde 5. sınıf öğrencilerinin 8. Sınıf öğrencilerine göre daha demokratik tutumlar sergilediği görülmüĢtür. Öğrencilerin oturdukları bölgeyle, ailesinin eğitim durumuyla, anne-babasının mesleğiyle demokrasiyi benimsemesi ve okulda yapılan etkinliklerde demokratik tavırlar sergilemesi arasında bir iliĢki olduğu görülmüĢtür.

Uslu (2003), “ Ġlköğretim Ġkinci Kademede Demokrasi Eğitimi: Öğretmen ve öğrencilerin demokratik davranıĢlar sergileme düzeyleri” isimli çalıĢmasında, ilköğretim ikinci kademedeki öğretmen ve öğrencilerin demokratik davranıĢlar sergileme düzeylerini incelemiĢ ve aĢağıdaki sonuçları elde etmiĢtir:

Öğretmen ile öğrencilerin demokratik davranıĢlar sergileme düzeylerine iliĢkin olarak benzer görüĢlerde oldukları ancak okul ve sınıflarda öğretmenlerin demokratik davranıĢlar sergileme konusunda çeĢitli eksikliklerinin olduğu saptanmıĢtır.

Cinsiyet değiĢkenine göre kadın öğretmenlerin daha demokratik oldukları görülmüĢtür. Öğretmenlerin öğrencilere karsı demokratik davranıĢlar sergileme düzeyleri açısından sadece sınıfta alınan kararlara uyma noktasında kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre daha demokratik oldukları saptanmıĢtır.

Ġlköğretim programının amaç ve ilkeleri doğrultusunda demokrasi eğitimine yer verildiği, ancak demokrasi ile ilgili bağımsız bir dersin olmadığı sadece demokrasi ve demokrasi eğitiminin belli baslıklar altında verildiği görülmüĢtür.

Öğretmenlerin, öğrencilerine karsı demokratik davranıĢlar sergileme düzeylerinde branĢ bazında bir fark bulunmamıĢtır.

Yurtseven (2003), “Orta Öğretim Kurumlarında ÇalıĢan Öğretmenlerin Demokratik Tutumları” isimli çalıĢmasında Adana ilinde çeĢitli okullarda ve branĢlarda çalıĢan 207 öğretmen üzerinde çalıĢılmıĢ ve öğretmenlerin demokratik tutuma sahip olup olmadıkları saptanmaya çalıĢılmıĢtır. AraĢtırma sonucunda ortaöğretim kurumlarında çalıĢan öğretmenlerin demokrasinin ilkeleri olan özgürlük, eĢitlik, hoĢgörü, bilimsellik gibi değerlere önem verdikleri saptanmıĢtır. Ayrıca öğretmenlerin demokratik tutumlara sahip oldukları belirlenmiĢ ve öğretmenlerin arasında

demokratiklik açısından anlamlı farklar yok denecek kadar az olduğu görülmüĢtür. Buda demokrasi adına sevindirici bir sonuç olarak nitelendirilebilir.

Güler (2003), “Ġlköğretim okullarında, sınıfta öğretmen ve öğrencilerin demokratik değerleri benimseme ve bunları davranıĢa yansıtma düzeylerini” tespit etmeyi amaçlayan bir çalıĢma yapmıĢtır. Bu amaçla, öğretmenlerin davranıĢlarında, öğrencilerin davranıĢlarında, öğretmen-öğrenci iliĢkilerinde ve öğrencilerin kendi aralarındaki iliĢkilerde olmak üzere, sınıfta demokratik değerlerin benimsenmesini dört boyutta incelemiĢtir. AraĢtırma sonuçlarına göre, öğretmen ve öğrenciler sınıfta demokratik değerleri yüksek düzeyde benimsemektedirler. Öğretmen ve öğrenci görüĢleri arasında, incelenen dört boyutta öğretmenler açısından anlamlı bir fark bulunmuĢtur. Kıdemi daha fazla olan öğretmenler öğrencilerin sınıfta daha çok demokratik davranıĢlar sergilediklerini düĢünmektedirler.

Kaldırım (2003), “Ġlköğretim 8.Sınıf Öğrencilerinin Demokrasi Algıları”, isimli çalıĢmasında, Ankara ilinde ilköğretim 8.sınıf öğrencilerinin demokrasi algılarını tespit etmeye yönelik olarak inceleme yapmıĢ ve aĢağıdaki sonuçları elde etmiĢtir:

Öğrencilerin demokrasi kavramı içerisinde eĢitlik, siyasi partiler, özgürlük ve milli egemenlik ile ilgili bazı konuları yanlıĢ algıladıkları saptanmıĢtır.

Demokrasi kavramının eĢitlik ve milli egemenlik boyutlarını ilköğretim 8.sınıf kız öğrencilerin erkek örgencilere oranla daha iyi anladıkları saptanmıĢtır.

Öğrencilerin anne ve babalarının eğitim düzeyi yükseldikçe demokrasi kavramını daha iyi anladıkları görülmüĢtür

Öğrencilerin okullarının sosyo- ekonomik düzeyi ile demokrasi kavramı içerisinde eĢitlik, siyasi partiler ve özgürlük boyutlarını anlamaları arasında bir iliksi bulunamamıĢtır. Ancak okullarının sosyo-ekonomik düzeyini yükseldikçe, demokrasi kavramı içerisinde milli egemenlik boyutunu daha iyi anladığı görülmüĢtür.

Okulların öğrencilere demokratik davranıĢları tam olarak kazandıramadığı görülmüĢtür. Öğrencilerin anne ve babalarının eğitim düzeyi yükseldikçe anne baba ya da diğer yetiĢkin aile bireyleriyle Türkiye ve uluslar arası konuları tartıĢma sıklıkları artmaktadır. Ancak anne ve babanın eğitim düzeyi ile öğrencilerin Türkiye ve uluslar arası yaĢıtlarıyla ve öğretmenleriyle tartıĢma sıklığı arasında bir iliĢki olmadığı bulunmuĢtur.

Doğanay ve Çuhadar (2004), yaptıkları çalıĢmada Adana ilinden seçilen Sosyal Bilgiler ve sınıf öğretmenlerinin demokrasi anlayıĢları incelenmiĢ ve öğretmenlerin özgürlükçü (liberal) veya militan demokrasi anlayıĢlarına sahip olup olmadıklarına bakılmıĢtır. Çıkan sonuçlar öğretmenlerin belirgin bir fark ile militan demokrasi anlayıĢına sahip oldukları yönündedir. Militan demokrasi anlayıĢına sahip öğretmenlerin öğrencilerini de bu yönde bir anlayıĢa sahip olmaları yönünde etkileyebilecekleri doğal olarak akla gelmektedir. Söz konusu çalıĢma Türkiye‟de eğitim alanında demokrasi anlayıĢları ile ilgili olarak (militan ve özgürlükçü demokrasi anlayıĢları boyutunda) rastlanan ilk araĢtırmadır ve bu nedenle önem taĢımaktadır.

Zencirci (2003) tarafından yürütülen “Ġlköğretim okullarında Yönetimin Demokratiklik Düzeyinin Katılım, Özgürlük ve Özerlik Boyutları Açısından Değerlendirilmesi” adlı çalıĢmada, ilköğretim okulu yöneticilerinin, sınıf öğretmenleri ve branĢ öğretmenlerinin ilköğretim okullarındaki yönetimin katılım, özgürlük ve özerklik boyutlarında demokratiklik düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıĢtır. AraĢtırmanın verileri, Balıkesir il merkezindeki 32 ilköğretim okulunda görev yapan 90 okul yöneticisi, 347 branĢ öğretmeni ve 400 sınıf öğretmenine “Demokratik Eğilim Ölçeği” ve “Yönetimin Demokratik Düzeyini Saptama Anketi”nin uygulanması yoluyla elde edilmiĢtir. Elde edilen verilerin analizinden sonra, yönetici, branĢ ve sınıf öğretmenlerinin yarıya yakınının demokratik ve diğer yarısının da otokratik eğilime sahip oldukları sonucuna varılmıĢtır. Ayrıca yöneticiler kendi yönetimlerini demokratik olarak belirtmelerine karĢın, öğretmenlerin görüĢleri yönetimin daha az demokratik olduğu yönündedir.

Hürfikir (2004) “Ġlköğretim 2. Kademe Sosyal Bilgiler derslerinin Demokrasi Eğitimindeki Yeri: Öğretmen GörüĢleri” adlı bir çalıĢma yapmıĢtır. ÇalıĢmanın amacı, ilköğretim 2. kademe Sosyal Bilgiler derslerinin demokrasi eğitimindeki yeri ile ilgili Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüĢlerini ortaya koymaktır. ÇalıĢma nitel bir yaklaĢımla yürütülmüĢtür. AraĢtırma, Trabzon ilinin ilköğretim okullarında görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenleriyle yapılmıĢtır. AraĢtırma sonucunda, ilköğretim ikinci kademe Sosyal Bilgiler derslerinin mevcut ders programı ve ders kitapları ile demokrasi eğitimindeki etkisinin zayıf olduğu sonucuna varılmıĢtır. Buna ilaveten çalıĢmaya katılan öğretmenlerin çoğunun demokrasi eğitimi konusunda yeterli bilgi düzeylerinin ve mesleki yeterliliklerinin olmadığı sonucuna varılmıĢtır.

YeĢil (2004) “Ġnsan Hakları ve Demokrasi Eğitiminde Yöntem” adlı bir çalıĢma yapmıĢtır. ÇalıĢmada, insan hakları, demokrasi, demokrasi eğitimi, eğitim ve yöntem

konularına yer verilmiĢtir. Bu çalıĢmada, insan hakları ve demokrasi eğitiminde izlenecek yöntemler irdelenmiĢtir. ÇalıĢmada Ģu noktalar dikkat çekilmek istenmiĢtir: insan haklarına saygılı demokratik bireyler yetiĢtirebilmek için demokratik bir eğitim ortamı gerekir. Bireyler demokratik değerleri daha çok yaĢayarak görerek kazanır.

Akpınar ve Turan (2004), Avrupa Birliği‟ne Uyum Sürecinde Ġlköğretim Öğretmenlerinin Demokrasi ve Demokrasi Eğitimine BakıĢ Açısı adlı araĢtırmalarında, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin demokrasi ve demokrasi eğitimine bakıĢ açılarını belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma verileri ilköğretim basamağında görev yapan farklı branĢlardaki 419 öğretmene uygulanan anket ile toplanmıĢtır. AraĢtırma sonucunda, ilköğretim öğretmenlerinin demokrasi ve insan haklarını evrensel değer olarak benimsedikleri ve Türkiye‟deki demokrasiyi yetersiz bulduklar sonucuna ulaĢılmıĢtır. AraĢtırmada öğretmenler, demokrasinin geliĢmesinde eğitim kurumlarına önemli görevler düĢtüğünü, Türkiye‟nin demokratik sisteme tam olarak geçebilmesi için Avrupa Birliği üyesi olması, var olan eğitim programlarının Avrupa Birliği ile uyumlu hale getirilmesi, öğrenci, öğretmen ve velilerin okul yönetimine katılması, öğrencilerin sınıfta karar alma sürecine katılması ve öğrencilere dönem sonunda demokratik tutum ve davranıĢ notu verilmesi gerektiğini belirtmiĢlerdir.

Çankaya ve Seçkin (2004), Demokratik Değerlerin Benimsenmesi Açısından Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının GörüĢ ve Tutumları adlı araĢtırmalarında öğretmen adaylarının demokratik değerlerle ilgili tutumlarını karĢılaĢtırmayı amaçlamıĢtır. AraĢtırma verileri 15 farklı ilde görev yapan 2091 ilköğretim öğretmeni, 1300 ortaöğretim öğretmeni, 995 öğretmen adayı ve 630 öğretim elemanına uygulanan anket ile toplanmıĢtır. AraĢtırma sonucunda, öğretmenlerin % 24‟ü öğrencinin yeteneğinin iyi bir öğretimle değiĢmeyeceğini, % 33‟ü öğrencinin öğretmeni değerlendirme olanağına sahip olmadığını, % 40‟ı ise olumsuz koĢullarda öğretmenin yapabileceği bir Ģey olmadığını, % 95‟i eğitim ortamlarında paylaĢım ve iĢbirliğinin esas olduğunu, % 19‟u öğrenci hatalarının öğrenci yetersizliğinin göstergesi olduğunu düĢündükleri sonucuna ulaĢılmıĢtır.

Emir ve Altun (2004), Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Demokratik Ġlkeleri Kazandırma Durumları ile Ġlgili Öğretmen ve Öğrenci GörüĢleri adlı araĢtırmalarında, Sosyal Bilgiler dersinde demokratik davranıĢların kazandırılıp kazandırılmadığını belirlemeyi amaçlamıĢlardır. AraĢtırma verileri 149 öğretmen ve öğrenciye uygulanan “Genel Demokratik DavranıĢlar”, “Sınıf Ġçi Demokratik DavranıĢlar” ve “Sosyal

Bilgiler dersinde Kazandırılan Demokratik DavranıĢlar” ölçekleri ile toplanmıĢtır. AraĢtırma sonucunda, öğretmenlerin demokratik davranıĢları öğrencilere göre daha yüksek bulunmuĢtur. Ayrıca, öğrenci ve öğretmenlerin sınıf içi demokratik davranıĢlar ve Sosyal Bilgiler dersinde demokratik davranıĢları konusundaki görüĢleri arasında fark bulunmamıĢtır.

Gürbüz (2006) “Ġlköğretim 7. ve 8. sınıflarda VatandaĢlık Bilgisi Dersinde Demokrasi Eğitimi” adlı araĢtırmayı yapmıĢtır. AraĢtırma Bolu Ġli merkez ilköğretim okullarından Gazi PaĢa Ġlköğretim okulunda uygulanmıĢtır. ÇalıĢmanın amacı, ilköğretim 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin demokrasinin unsurlarına iliĢkin görüĢlerinden elde edilen sonuçlar Ģöyledir: Öğrenciler demokrasinin unsurları içerisinde en fazla özgürlük kavramına iliĢkin ifadelere katıldıkları ortaya çıkmıĢtır.

Yalçın (2007), ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf yönetiminde gösterdikleri davranıĢların demokratikliğine iliĢkin öğretmen ve öğrenci görüĢlerini belirlemek amacıyla bir çalıĢma yapmıĢtır. AraĢtırma sonucunda; genel liselerde görev yapan öğretmenlerin sınıf yönetiminde gösterdikleri davranıĢlarının demokratikliğine iliĢkin görüĢlerinin cinsiyet, mesleki kıdem, değiĢkenlerine göre anlamlı bir farklılık olmadığı ortaya çıkmıĢtır. Fakat öğretmenler sınıf içindeki tutum ve davranıĢlarının demokratik olduğunu düĢünürken, öğrenciler öğretmenlerinin sınıf içi davranıĢlarının demokratik olmadığını düĢünmektedir.

Genç ve Kalafat (2008), 360 öğretmen adayının demokratik tutumları ile problem çözme becerilerinin farklı değiĢkenler açısından değerlendirmiĢler sonuçta, öğretmen adaylarının cinsiyetlerine, öğrenim Ģekillerine (1. ve 2. öğretim öğrencileri) göre demokratik tutumları ile ilgili görüĢleri arasında farklılık olduğu, öğrenim gördükleri sınıflara, anabilim dallarına, annelerinin ve babalarının öğrenim durumlarına göre farklılık olmadığı bulunmuĢtur. Kız öğretmen adaylarının demokratik tutumları, erkek öğretmen adaylarının demokratik tutum düzeylerinden daha yüksek bulunmuĢtur. Diğer taraftan, problem çözme becerileriyle ilgili olarak da, öğretmen adaylarının öğrenim gördükleri sınıflara, anabilim dallarına ve babalarının öğrenim durumlarına göre görüĢleri arasında farklılığın olduğu; cinsiyet, öğrenim Ģekilleri ve annelerinin öğrenim durumlarına göre farklılığın olmadığı ortaya çıkmıĢtır.

Toper (2007), “Ġlköğretim Ġkinci Kademede Demokrasi Eğitimi: Ġkinci Kademe Öğretmenlerinin Demokratik Tutum ve DavranıĢları Sergileme Düzeyleri. ( Kars Ġli

Örneği)”adlı yüksek lisans tezinde ilköğretim kurumlarının ikinci kademesinde demokrasi eğitiminin yerini, bu eğitimi anlatmak, tanıtmak ve benimsetmek için ne gibi etkinlikler yapıldığını ve bu okullarda görev yapan öğretmenlerin demokratik tutum ve davranıĢlarının cinsiyet, branĢ ve kıdemlerine göre farklılık gösterip göstermediği belirlenmeye çalıĢılmıĢtır ve Ģu sonuca varılmıĢtır. Bulgular ıĢığında öğretmenlerin, öğrencilerin aile içinde yeterince demokratik tutum ve davranıĢlar kazanamadığını düĢündükleri ortaya çıkmıĢtır. Ayrıca öğretmenlerin, her öğrencinin öğrenme hızına uyan, öğrenciye seçme Ģansı veren ve bu konuda ona yardımcı olunan, mümkün olduğu kadar deney ve gözlem yapmalarına, araĢtırma ve inceleme yapmalarına olanak sağlayan yöntemler yerine ağırlıklı olarak düz anlatım yöntemini kullandıkları, bunun yanı sıra öğretmenlerin çoğunluğunun lisans eğitimleri suresince demokrasi eğitimi hakkında bilgi almadıkları ve demokrasi eğitimini benimsedikleri ancak yeterince uygulayamadıkları sonucuna varılmıĢtır.

Kaya (2011) ilköğretim 7.sınıf öğrencilerinin demokrasi konusundaki bazı kavramlara iliĢkin görüĢleri ve yanılgıları tespit etmek amacıyla, 2009–2010 eğitim öğretim bahar yarıyılında, Aksaray Ġli merkez ve Köy okulunda bir çalıĢma yürütmüĢtür. Bu amaçla öğrencilerine görüĢme formu uygulanmıĢtır. ÇalıĢmanın sonucunda Ģu sonuçlara ulaĢmıĢtır: Öğrenciler,devlet, bağımsızlık, eĢitlik, yasa, birey, katılım, yasama, yürütme ve yargı kavramları, katılımcılar tarafından tam olarak açıklanırken, Katılımcılardan bazıları demokrasi, cumhuriyet, milli egemenlik, sivil toplum örgütü, kamuoyu, meĢrutiyet ve laiklik kavramlarını açıklayamamıĢtır. Öğrencilerin bir kısmı ise kavram yanılgısına sahiptir. Yanılgıya düĢülen bu kavramlar hoĢgörü, egemenlik, yurttaĢlık, cumhuriyet ve kamuoyudur. Ġki okul öğrencileri arasındaki demografik özellikler karĢılaĢtırıldığında; Ģehirdeki öğrencilerin köydeki öğrencilere göre sosyo-kültürel düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüĢtür. Buna rağmen Ģehirdeki öğrenci grubunun daha fazla kavram yanılgısına düĢtüğü belirlenmiĢtir