Yordama

Yazılı tepkilerde yordama kategorisine ilişkin öğrenci görüşleri değerlendirildiğinde, 40 öğrenci tarafından 159 adet yordama kategorisine ilişkin frekansın verildiği tespit edilmiştir. Öğrencilerin yazılı tepkilerinde yordama kategorisi,

yazarla uyum sağlama ve alternatif son geliştirme olarak iki alt kategoride

incelenmiştir. Yazarla uyum sağlama alt kategorisine özellikle öğrencilerin öykünün sonuna yönelik verdikleri tepkilerde öykünün sonunun yazarın bitirdiği gibi biteceğini düşünenler veya yazarın vermek istediği düşünceyle birebir bitirecek şekilde aynı sonu tekrar eden öğrenci tepkileri dâhil edilmiştir. Alternatif son geliştirmeye ait öğrenci

tepkilerinde öğrenciler tarafından yazarın bitirdiği sona tam zıt olacak şekilde bitirme veya genel sona bağlı kalarak içerisinde ufak değişiklikler yapmalarına ilişkin verilen tepkiler dâhil edilmiştir.

PDA, yordama kategorisine ilişkin verilerde alternatif sonla bitiren öğrencilere dair görüşler 28(%17,6) adet frekanstan meydana gelmiştir. Genellikle bu tepkiler, öykünün sonundaki olumsuz durum ortadan kalkmış olsa bile bu duruma sebebiyet veren karakter olan siyah kaşkollü adamı yok etme, faklı bir konuma taşıma, karakter yapısını düzden yuvarlağa çevirme veya insanlara bir ders verme yönünde kız ve erkek öğrencilere ait 7 frekanstan meydana gelmiştir(K14). Siyah kaşkollü adam anlaşılmaz, biraz da gerçek dışı bir karakter olduğu için öğrenciler, karakteri ağırlıklı olarak gerçekçi ve iyi niyetli bir karakter çizgisine oturtmaya çalışmışlardır. Bunun dışında

alternatif son geliştiren kız öğrencilere ait 2, erkek öğrencilere ait 7 frekans insanların

ders alması ve işlerine geri dönmesi yönündedir(K4). Öykünün sonunu tamamen kötü sonda, hiçbir şeyin düzelmediği şekilde bitiren öğrencilere ait frekans sayısı 4’tür(%2,5) ve bu frekanslar sadece erkek öğrencilere aittir(E14). Yazarla uyum sağlayan öğrencilere dair görüşler ise 13 (%8,1) adet frekansla meydana gelmiş, bu öğrenciler öykünün sonunda yazarın tayin ettiği sonu olumlamıştır. Bu duruma ait örnek öğrenci görüşleri şu şekildedir:

“Siyah kaşkollü adamın insanlarla barışıp, onlara hatalarını anlatmasını ve bunu onlara bir ders olduğunu anlamaları sağlamasını ister ve yazardım.”(K14)

“Artık insanlar paranın o kadar değerli bir şey olmadığını anlamışlardı. Alın teri dökülmeden kazanılan para onlara helal değildi. O günden sonra insanlar, alın teri dökmeden kazandıkları parayı evlerine sokmadılar.”(K4)

“Sonunda hiç kimse geri gelmezdi. Adam şehirde kendi başına yaşardı.”(E14)

KKŞ’deki yordama kategorisine ilişkin verilerde alternatif sonla bitiren öğrencilere dair görüşler 25(%15,7) adet frekanstan meydana gelmiştir. Genellikle Gülay teyzenin delirmesi veya Gülay teyzenin kocasının geri dönmesi yönünde frekanslar şekillenmiş, yığılmalar bu durum üzerine meydana gelmiştir(E2). Özellikle kız öğrencilere ait 3, erkek öğrencilere ait 6 frekans bu doğrultuda yığılma göstermiştir.

Buradan hareketle sözlü tepkilerde tespit edilen yazarın meydana getirdiği sis etkisinin öğrenciler üzerindeki etkisi, öykü sonunda da kendini göstermiştir. Öğrencilere ait 9(%5,6) frekansta alternatif sonda öğrenciler yazarın anlatı içinde kullandığı sis

etkisinin hâlen gerçekleşebileceğini yordamışlardır(K7). Öykünün sonunu tamamen

kötü, Gülay teyzenin delirdiği veya Esin’in başına çok kötü bir şey geldiği şekilde bitiren öğrencilere ait frekans sayısı 7’dir(%4,4)(E8). Yazarla uyum sağlayan öğrencilere dair görüşler ise 14 (%8,8) adet frekansla meydana gelmiş; öğrenciler, öykünün sonunda yazarın tayin ettiği sonu olumlamıştır. Bu duruma ait örnek öğrenci görüşleri şu şekildedir:

“Sanırım biraz fazla hayal dünyasında yaşıyorum ama Gülay Hanım’ın kocasının aslında yaşadığının öğrenilmesi ile bitirirdim.”(K7)

“Gerçekten kadının aklını kaçırmasını isterdim.”(E2) “Esin, annesinden sağlam bir dayak yerdi.”(E8)

BBED, yordama kategorisine ilişkin verilerde alternatif sonla bitiren öğrencilere dair görüşler 25(%15,7) adet frekanstan meydana gelmiştir. Kız öğrenciler tarafından geliştirilen alternatif sonda, genellikle öyküdeki çocuğun ileride çok iyi yerlere geldiğine, başarılı olduğuna dair 3 adet frekans(K3) verilmiştir. Ayrıca direğin çocukla ve diğer direklerle iletişime geçtiğine yani intak kullandığına dair olumlu yönde 2 adet frekans meydana gelmiştir(K2). Erkek öğrenciler ise elektrik direğinin bir daha tamir edilmemesini içeren olumsuz yönlü bir sona dair 6(%3,7) frekansa ulaşılmıştır(E18).

Yazarla uyum sağlayan öğrencilere dair görüşler ise 14 (%8,8) adet frekansla meydana

gelmiş, bu öğrenciler öykünün sonunda yazarın tayin ettiği sonu olumlamıştır. Bu duruma ait örnek öğrenci görüşleri şu şekildedir:

“Ben olsam öykünün sonunu şu şekilde bitirdim: Elektrik direğini ışığı bundan sonra hiç eksik olmamış, ders çalışan çocuk da önemli mevkilere gelmiş ve yıllar sonra mahallesine gelip, elektik direğine teşekkür etmiş.”(K3)

“Sonunu daha fantastik bir şekilde bitirdim. Mesela çocuk ve elektrik direğini konuştururdum.”(K2)

“Elektrik direği ışığını kırarlardı ve bir daha hiçbir zaman ışığı yanmamış olurdu.”(E18)

GSD, yordama frekansına ilişkin verilerde alternatif sonla bitiren öğrencilere dair görüşler 26(%16,3) adet frekanstan meydana gelmiştir. Genellikle frekanslar Fidan’ın iyileşmesi, babanın düzelmesi, Sadık’ın çocuklarla iyi bir iletişiminin olması ve Diken ailesinin mahalleyle iletişiminin normalleşmesi yönünde şekillenmiş ve yığılmalar bu frekanslar üzerinde meydana gelmiştir(K4, K17). Özellikle dörder kız ve erkek öğrenci Fidan’a odaklanmış ve onun düzelmesi, iyileşmesi konusunda görüş bildirmişlerdir(E1). Öykünün büyük bir dramatik sonla bitmesinden dolayı kötü bir sonla bitiren öğrencilere ait herhangi bir frekans meydana gelmemiştir. Yazarla uyum

sağlayan öğrencilere dair görüşler ise 14 (%8,8) adet frekansla meydana gelmiş, bu

öğrenciler öykünün sonunda yazarın tayin ettiği sonu olumlamış, sonda herhangi bir değişiklik yapma gereği duymamıştır. Bu duruma ait örnek öğrenci görüşleri şu şekildedir:

“Artık Sadık’ın babası semt değiştirmiyordu, Fidan da utanç duymuyordu. Çünkü herkes birbirini olduğu gibi kabul ediyor, onu ayıplamıyordu. Onlara taktıkları Gül Sokağı’nın Dikenleri ismi artık Gül Sokağı’nın fidanı oldu.”(K4)

“Fidan’ın dilinin çözülüp kulağının da ameliyatla düzeltilmesini.”(E1)

“Sadık ile diğer çocukların çok iyi arkadaşlık bağı kurmaları ve Sadık’ın babasıyla arasını iyi yaparak bitirdim.”(K17)

Öğrencilerin yordama kategorisine ilişkin yazılı tepkileri incelendiğinde ağırlıklı olarak öğrencilerin alternatif sona (104 frekans %65,4) daha fazla yöneldikleri tespit edilmiştir. Ancak alternatif sonlar genellikle yazarın tayin ettiği sonu biraz daha farklılaştırarak bitirme yönüyle meydana gelmiştir. Alternatif sonlar içerisinde öğrencilerin doğrudan kötü bir sonla veya yazarın bitirdiği sonun tam tersi bir sonla bitirmeye yönelik frekans sayıları 4 öykü içerisinde yalnızca 19 frekans (%11,9) olarak meydana gelmiştir. Genellikle öğrenciler, öykünün sonundaki olumsuz durumları olumlu yönde bitirme, gerçek dışı karakterleri gerçek hayata yaklaştırma, kötü karakteri düzeltme, düz karakteri yuvarlak hâle getirme durumlarına odaklanarak görüşlerini

bildirmişler; öykü bitiminden sonra da mutluluk bağına %87,1 oranında bağlı kalmışlardır.