Radyo yayınları ya da diğer kitle iletişim araçları hangi sistem içerisinde yönetilirse yönetilsin toplum için yerine getirmesi gereken hizmetler vardır. Çünkü seslendikleri kitle kamudur (Aziz, 1981a: 50).
Yayın kuruluşlarının varlıklarının sebebi topluma haber ve bilgilendirme, eğitme, reklam ve propaganda, eğlendirme işlevlerini yerine getirmektir (Aziz, 2007: 57).
2.3.1.1. Haber Verme Amacı
İnsanoğlunun varoluşundan bu yana ihtiyaç duyduğu en önemli olgulardan biri olan haberleşme ilk günden bu güne önemini kaybetmemiş insanlık hep haber almaya ve bilgi sağlamaya çaba göstermiştir. Toplumlar hem yaşadığı ülkede hem de Dünya çapında neler oluyor bilgisine kitle iletişim araçları ile ulaşmaktadır. Bunlardan en hızlı olanlarının başında radyo gelmektedir. Haber de radyo için önemli bir yüzdür (Çakır, 2005: 83).
Radyoların haber verme işlevi gelişmemiş ve eğitim düzeyi düşük ülkelerde önemlidir. Halkın doğru şekilde aydınlatılması, yansız haber anlayışı temel koşullardır (Aziz, 2006: 70).
Haber verme işlevini radyolar, hem kendi haber merkezlerinden kendi muhabirleriyle, hem anlaşmalı oldukları ajanslarla, hem de bu ikisinden elde ettikleri bilgileri harmanlayarak kurallar çerçevesinde hazırlayabilmektedirler (Kasım, 2014: 15-16).
Günümüzde radyo ve televizyonların haber ve bilgi aktarma durumları teknoloji sayesinde daha da hızlanmış, program içeriklerinde daha fazla yer kaplamaya başlamıştır. Toplumun büyük kesimini ilgilendiren ve bilgilendiren bu işlev bu sebeple çok önemlidir (Aziz, 1981a: 52).
2.3.1.2. Eğitme Amacı
Eğitim düzeyi düşük olan toplumlarda bireyler sahip oldukları haklar verilmediğinde oluşan en büyük açık eğitimdir ve radyolar bu açığı eğitim amacını yerine getirerek kapatabilir (Çakır, 2005: 83). Özellikle çocuklar için bu yönde verimli programlar yayınlanmalıdır (Özmen, 2013: 21).
Bu işlev eğitim düzeyi yüksek olan ülkelerde de temel eğitime destek ve zenginleştirme yönünde önemlidir. Toplum içerisinde eğitim işlevinin ulaştığı hedef kitle çok çeşitlidir. Eğitim seviyeleri farklı olanlar, ekonomik açıdan farklı gelir düzeylerine sahip olanlar, yerleşim açısında köy-kent ayrımı gibi (Aziz, 2006: 71).
Planlı şekilde eğitsel yayınlara Avrupa yayın sistemini içerisinde yayın yapan BBC radyolarında başlanmıştır. 1924 yılında başlayan bu yayınların eğitimdeki olumlu sonuçları sonrasında yayınlar çoğalmaya başlamıştır (Aziz, 2006: 72).
Radyodan yapılan eğitme programları ile köylüsünden kentlisine, ev hanımından çeşitli meslek gruplarına her kesimden bireye ulaşılabilmektedir. Toplumun haber alma ihtiyacının yanı sıra radyo yayınları insanları eğlendirir, eğlendirirken de bilgilendirir (Kasım, 2014: 16).
2.3.1.3. Reklam ve Propaganda Amacı
Özel girişimin elinde yayın yapan radyoların önemli işlevlerinden biri olan reklam kamusal yayıncılıkta da farklı şekillerde önem taşır. Özel girişimde gelir amacıyla kullanılan reklamlar kamusal yayıncılıkta haber ve yeni çıkan bir şarkının tanıtımı olarak kendini gösterebilir (Aziz, 1981a: 55).
Ürün ve hizmetlerini hedef kitlelerine ulaştırmak isteyen her üretici kitle iletişim araçlarını kullanır. Tek başına büyük kitlelere ulaşabilmesi zordur. Bunlar
içerisinde radyolarda frekansları ve yayınlarının ulaştığı her yere bu tanıtımları iletir. Bu sebeple radyolar reklam yayınlarında önemli bir araçtır (Kasım, 2014: 17).
Hizmetlerin tanıtılması işlevinin dışında radyolarda en önemli bir diğer işlev fikirlerin tanıtılması ve topluma bu fikirler doğrultusunda yönlendirme yaptırılmasıdır. Propaganda denilen siyasi fikirlerin topluma empoze edilmesi ve harekete geçirilmesi için radyo etkili bir kitle iletişim aracıdır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Hitlerin bu kitle iletişim aracını ne kadar etkin kullandığı bilinen bir gerçek ve bu işlevi tanımlarken gösterilebilecek en iyi örnektir (Kaptan, 2002: 9). Ulu önder Atatürk de zamanında bu aracın propaganda için ne kadar önemli bir yol olduğunu söyleyip, bu konuda halkın ve meclisin dikkatini erken vakitte çekmeye çalışması önemli bir gelişmedir (Kasım, 2014: 17).
2.3.1.4. Eğlendirme Amacı
Toplumda aile ve kültürel değerlerimizi yönlendirmede önemli olan kitle iletişim araçları, yaşamın boğucu sıkıntıları içerisinde hoşça vakit geçirmek için zaman harcanan ortamlar yaratır. Radyo ve televizyonların gücü bu noktada oldukça büyüktür (Gökçe, 1997: 36).
Yaşam savaşı içerisinde ekonomik olarak eğlenceye bütçe ayırmanın zor olduğu günümüzde para harcamadan hatta evden bile çıkmadan bu olanağa sahip olmak radyo ve televizyonların eğlendirme işlevinin önemini ve yerini göstermektedir.
Kişinin ayağına kadar gelen bu hizmetin önemli bir görevi de yerine getirmesi olumlu özelliklerindendir. Bahsedilen insanları eğlendirirken aynı zamanda eğitmek ve kültürlendirmektir. Program içeriklerinin doğru seçilmesiyle toplum eğitilirken eğlendirilir, eğlendirilirken bilgilendirilir. Hazırlanan programlar büyük kitlelerin ilgisini çektiği için, reklam verenlerinde dikkatini çeker ve onların desteğiyle büyük maliyetlerle show programları yapılır (Aziz, 1981a: 54-55).
2.3.2. Program İçerik Türleri
Çeşitli nitelikler göz önünde bulundurularak radyo programları gruplandırılır. Bunlar hedef kitlesi, amacı, kapsama alanı, kullanılan malzemeleri gibi özelliklere göre değişir. Öncelik olarak içeriğindeki yapım malzemesi olan söz ve müzik ağırlığına göre sınıflandırılabilir (Aziz, 2007: 67).
Radyonun söz içerikli mi yoksa müzik içerikli bir yayın formatı mı kullanacağı en başta planlama aşamasında belirlenir. Burada sorulan en önemli soru ne amaçla yayın yapacağı ve nasıl bir yönetim biçimi ile yayın hayatına devam edeceğidir (Aziz, 1985: 31-32).
Genellikle devlet hükümet sistemi ile yönetilen radyo kuruluşlarında söz içerikli programlar hâkimken, özel ticari sistem ile yönetilen radyo kuruluşlarında müzik içeriği kullanılmaktadır (Aziz, 2007: 69).
2.3.2.1. Söz İçerikli Yayınlar
Asıl içeriği konuşma üzerine olan söz içerikli programlar amacına uygun şekilde müzik yayını da yapar. Haber programları, kültür sanat programları, tanıtım ve eğlence türündeki programlar söz içeriklidir ve bu programlar kendi içlerinde alt dallara da ayrılabilir (Aziz, 2007: 68).
2.3.2.2. Müzik İçerikli Yayınlar
Hedef kitlesine müzik içerikli yayınlarla ulaşan radyolarda söz öğesi de bulunur. Anonslarda, açıklamaları kısımlarda kullanılan söz öğesinin dışında genel nitelik müziktir söz yardımcı öğedir. Seçilen müzikler belirlenen müzik politikasına göre farklılık gösterebilir. Örneğin o ülkenin kendi müzikleri, caz müzik, slow ya da hareketli müzik, klasik müzik, yabancı müzik gibi birçok alt gruba ayrılabilir. Önemli olan söz içerikli programlarda bahsettiğimiz gibi ilk planlama aşamasında ne amaçla ne yapılmak istediğinin doğru tespit edilmesidir (Aziz, 2007: 68).