a Yanıtınız yanlış ise “Bankaların Kuruluşu ve Faaliyete Geçmesi” başlıklı konuyu yeniden

gözden geçiriniz.

Sıra Sizde Yanıt Anahtarı Sıra Sizde 1

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın teşkilat yapısını oluşturan organlar şu şekilde sıralanabilir; Genel Kurul, Banka Meclisi, Para Politikası Kurulu, Denetleme Kurulu, Başkanlık (Guvernörlük), Yönetim Komitesi

Sıra Sizde 2

Para Politikası Kurulu, TCMB Başkanının başkanlığında Başkan Yardımcıları, Banka Meclisince üyeleri arasından seçilecek bir üye ve Merkez Bankası Başkanı'nın önerisi üzerine müşterek karar ile atanacak bir üyeden oluşur.

Kurul'un görev ve yetkileri şunlardır;

• Para politikası stratejisi çerçevesinde hükümetle birlikte enflasyon hedeflerinin belirlenmesi,

• Para politikası hedefleri ve uygulamaları konusunda belirli dönemler itibariyle raporlar hazırlayarak hükümetin ve kamuoyunun bilgilendirilmesi,

• Fiyat istikrarını sağlamak amacıyla para politikası ilke ve stratejilerinin belirlenmesi,

• Hükümet ile birlikte Türk Lirasının iç ve dış değerini korumak için gerekli tedbirlerin alınması ve yabancı paralar ile altın karşısındaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejiminin belirlenmesidir.

Sıra Sizde 3

TCMB’nın temel görevleri şu şekilde sıralanabilir.

• Açık piyasa işlemleri yapmak,

• Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç ve dış değerini korumak için gerekli tedbirleri almak ve yabancı paralar ile altın karşısındaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejimini belirlemek, Türk Lirasının yabancı paralar karşısındaki değerinin belirlenmesi için döviz ve efektiflerin vadesiz ve vadeli alım ve satımı ile dövizlerin Türk Lirası ile değişimi ve diğer türev işlemlerini yapmak,

• Bankaların ve Bankaca uygun görülecek diğer mali kurumların yükümlülüklerini esas alarak zorunlu karşılıklar ve umumi disponibilite ile ilgili usul ve esasları belirlemek,

• Reeskont ve avans işlemleri yapmak,

• Ülke altın ve döviz rezervlerini yönetmek,

• Türk Lirasının hacim ve tedavülünü düzenlemek, ödeme ve menkul kıymet transferi ve mutabakat sistemleri kurmak, kurulmuş ve kurulacak sistemlerin kesintisiz işlemesini ve denetimini sağlayacak düzenlemeleri yapmak, ödemeler için elektronik ortam da dahil olmak üzere kullanılacak yöntemleri ve araçları belirlemek,

• Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak,

• Mali piyasaları izlemek,

Sıra Sizde 4

Merkez Bankası'nın para politikası araçları genel olarak; açık piyasa işlemleri, reeskont politikası, zorunlu karşılıklar ve disponibilite politikası ile döviz politikası olarak dört grup altında incelenebilir.

Sıra Sizde 5

Türk Eximbank’ın temel amacı; ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması ve girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ile yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence kazandırılması, yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat maksadına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesidir.

Sıra Sizde 6

Türk Eximbank’ın idari yapısını oluşturan organlar; Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Genel Müdürlük, Kredi Komitesi ve Denetim Kurulu’dur.

Sıra Sizde 7

Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu, Başbakan veya Bankanın ilgilendirildiği Bakanın başkanlığında;

1. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı,

2. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı, 3. Maliye ve Gümrük Bakanlığı Müsteşarı, 4. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı, 5. T.C. Merkez Bankası Başkanı’ndan oluşur.

Banka Yönetim Kurulu Başkanı, Başkan vekili ve Genel Müdürü Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu’nun tabi üyeleridir.

Yararlanılan Kaynaklar

Yağcılar, G.G. (2011). Türk Bankacılık Sektörünün Rekabet Yapısının Analizi, Ankara, BDDK Kitapları No:10.

Uludağ, İ. - Arıcan E (1999). Finansal Hizmetler Ekonomisi (Piyasalar - Kurumlar - Araçlar), İstanbul, Beta Yayıncılık.

Takan, M. (2002). Bankacılık, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.

Bakır, H. (1999). İhracatın Alternatif Finansman Olanakları, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayın No: 1111.

Kaval, H. (2000). Bankalarda Risk Yönetimi, Ankara, Yaklaşım Yayıncılık.

Mishkin, S. F. Çev: Şıklar, İ ve Diğerleri (2000).

Finansal Piyasalar ve Kurumlar, İstanbul, Bilim Teknik Yayınevi.

Karacan, A. İhsan. (2000). Bankacılık ve Kriz, İstanbul, Creative Yayıncılık.

Kaya, S. (2007). Her Yönüyle Dış Ticaret, Ankara, Ce-Ka Yayınları.

Zarakolu, A. (1989). Bankacılar için Para ve Kredi Bilgisi, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayın No: 232.

Keskin, E. ve Diğerleri (2008). 50. Yılında Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye'de Bankacılık Sistemi, İstanbul, Türkiye Bankalar Binliği Yayın No: 262.

Shıppey, K.C. Çev: Kaplaner, B. (1999).

Uluslararası Sözleşmeler, İstanbul, Kontent Kitap

Kargı, N. (1998). Ekonomik Kalkınma Tasarruf ve Sermaye Piyasası İlişkileri, Ankara, SPK Yayınları No:115

Baştürk, H. (1999). Finansal Piyasalarda Düzenleyici Otoritelerin Yapılanmaları, Ankara, SPK Araştırma Raporu: XIV-9/75-4 Balkan İ. ve Diğerleri (2010). Dış Ticaret İşlemler ve Uygulamalar, Ankara, Gazi Kitabevi.

www.tcmb.gov.tr www.tmsf.org.tr www.hazine.gov.tr www.spk.gov.tr www.bddk.org.tr

Amaçlarımız

Bu üniteyi tamamladıktan sonra;

Maliye Bakanlığının görev, yetki ve sorumluluklarını anlatarak dış ticaretteki yerini analiz edebilecek,

Kalkınma Bakanlığının görev, yetki ve sorumluluklarını aktararak dış ticaretteki yerini tanımlayabilecek,

Hazine Müsteşarlığının görev, yetki ve sorumluluklarını açıklayarak dış ticaretteki yerini tartışabilecek,

Türk Standardları Enstitüsünün görev, yetki ve sorumluluklarını listeleyerek dış ticaretteki yerini yorumlayabilecek

bilgi ve becerilere sahip olabilirsiniz.

Anahtar Kavramlar

Maliye Bakanlığı Vergi

Kalkınma Bakanlığı Taşra ve Yurt Dışı Teşkilatı Merkez Teşkilatı

Hazine Müsteşarlığı Hazine

Türk Standardları Enstitüsü Standart

Dış Ticaret

İçindekiler

Giriş

Maliye Bakanlığı

Kalkınma Bakanlığı

Hazine Müsteşarlığı

Türk Standartları Enstitüsü

3

GİRİŞ

Bir sistemin çalışmasında, sistemin organizasyon yapısı ve bu yapı içinde görev alan organların koordinasyonu önemli kriterlerdir. Sistemin oluşturulma amaçları ve hedefleri doğrultusunda organizasyonunun ve koordinasyonunun en küçük ayrıntısına kadar düşünülerek gerçekleştirilmesi sistemin başarısını artıracaktır.

Sürekli değişen dünya ticaretinde rekabetin düzeyinin de sürekli artması ülkelerin ekonomik yapılarını sürekli gözden geçirerek adapte etme gerekliliğini doğurmaktadır.

Türkiye ekonomisinin geçmişi ve bugünü düşünüldüğünde, ülkenin yönetiminde sürekli değişiklikler olmuş, bazı kurumlar yerlerini başka kurumlara bırakırken, bazı kurumlar ise uzmanlık alanlarına göre yeni oluşturulan birkaç ayrı kuruma yerlerini bırakmıştır. Bununla birlikte sürekli olarak görev tanımları revize edilerek organizasyon ve koordinasyon süreci güncellenmiştir.

Bu kapsamda ülke kurumlarının, devletin ülke refahının yükseltme ve dolayısıyla vatandaşların daha üst standartlarda yaşamasını sağlama temel amacı doğrultusunda hareket etmelerinin sağlanması, ülke yönetiminin temel hareket noktası olmalıdır.

Bu ünitede Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli kurumlarından T.C. Maliye Bakanlığı, T.C. Kalkınma Bakanlığı, T.C. Ekonomi Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı, ve Türk Standartları Enstitüsü, genel olarak incelendikten sonra dış ticaretle ilgili faaliyetleri ve dış ticarete katkıları üzerinde durulacaktır.