Uluslararası mal ticareti GATT kapsamında yönlendirilmektedir. GATT’ın işleyişi bütün DTÖ üyesi ülkelerin temsilcilerinden oluşan Mal Ticareti Konseyi’nin (Mal Konseyi) sorumluluğu altındadır. Mal Ticareti Konseyi (MTK) belirli konularda faaliyette bulunan ve tüm üye ülkelerin temsilcilerinin yer aldığı 12 tane komiteyle faaliyetlerini sürdürmektedir. Ayrıca MTK’ne bağlı, ticari kamu girişimleri ile ilgili bir çalışma tarafı ve Bilgi Teknolojileri Anlaşması Komitesi mevcuttur.
MTK bünyesindeki komiteler şunlardır: Piyasaya Erişim Komitesi, Tarım Komitesi, Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri Komitesi, Ticarette Teknik Engeller Komitesi, Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Komitesi, Anti-Damping Uygulamaları Komitesi, Gümrük Değerleme Komitesi, Menşe Kuralları Komitesi, İthalat Lisansı Komitesi, Ticaret İlişkili Yatırım Önlemleri Komitesi, Korunma Önlemleri Komitesi.
Piyasaya Erişim Komitesi:
DTÖ’de pazara erişim, üyeler tarafından piyasalarına belli malların girişine yönelik uygulanacak tarife ve tarife dışı tedbirlerin uygulama ve kabul şartlarını ifade etmektedir. Mallar için tarife taahhütleri, her bir üyenin gümrük konsesyon (taviz, imtiyaz) listesinde belirtilmektedir. Uygulanacak tarifeler listelerdeki oranlara bağlıdır ve bu listelerdeki taahhütlerin belirlediği oranların üzerindeki tarifeler geçerli değildir. Tarife dışı tedbirler özel DTÖ anlaşmaları ile düzenlenmiştir. DTÖ üyeleri, düzenli DTÖ çalışma programlarıyla ve Kasım 2001’de Doha Bakanlar Konferansı’nda başlatılan görüşmeler gibi uluslararası görüşmeler yoluyla piyasalara erişimi geliştirmek için sürekli çabalamaktadırlar. DTÖ Piyasaya Erişim Komitesi (PEK) 31 Ocak 1995 tarihli Genel Konsey toplantısında kurulmuştur. PEK’nin fonksiyonları şu şekilde sıralanabilir:
• Herhangi bir DTÖ organı tarafından incelenmeyen piyasaya erişim konularıyla ilişkili tarife ve tarife dışı tedbirlere ilişkin taviz ve imtiyaz uygulamalarını denetlemek ve tarife ve tarife dışı tedbirlerle ilgili konularda fikir alış-verişini sağlamak için forum oluşturmak,
• Tarife taviz ve imtiyazlarının iptal edilmesi ya da değişiklik yapılması için prosedür uygulamalarını gözden geçirmek,
• Tarife nomanklatürlerindeki değişikliklerden kaynaklanan düzenlemeleri içeren düzeltmeleri yansıtarak GATT Listelerinin güncel olmasını sağlamak,
• Taahhüt Tarafları’nca kabul edilen zaman çizelgesi ve prosedürlere göre, miktar kısıtlamaları ve diğer tarife dışı tedbirlerle ilgili dokümanın analizini ve güncellemesini yapmak,
• Entegre Veri Tabanına erişimi sağlamak ve içeriğini ve yönetimini denetlenmek,
• Mal Ticaret Konseyi’ne düzenli olarak rapor vermek (gerektiğinde ve yılda en az bir kez)
Tarım Komitesi:
DTÖ Tarım Anlaşması, 1986-1994 Uruguay Turu müzakere edilmiştir. Bu anlaşma daha az bozulmuş sektör ve adil rekabete yönelik önemli bir adım olmuştur. DTÖ üyesi hükümetler, tarımda ticareti bozucu sübvansiyonları azaltmak ve piyasaya erişimi geliştirmek konusunda anlaşmışlardır. Genel olarak anlaşmalarda yer alan taahhütler 1995’ten itibaren 6 yıllık bir periyod için oluşturulmuştur (gelişmekte olan ülkeler için bu süre 10 olarak öngörülmüştür). Ancak bu anlaşma dolayısıyla gerçekleştirilen reformların sürdürülmesi üyeler tarafından kabul edilmiştir.
DTÖ Tarım Anlaşması’nın uygulanması Tarım Komitesi (TK) tarafından denetlenmektedir. MTK’ne bağlı olarak faaliyette bulunan ve MTK’ne rapor veren TK, DTÖ anlaşmaları kapsamında tarımsal konularla ilgili çalışmaları yürütür. Resmi olarak kaydedilen TK çalışmaları, yıllık rapor şeklinde Mal Ticareti Konseyine sunulur ve Sekretarya tarafından özetlenerek yayımlanır. TK’nin fonksiyonları ve sunduğu olanaklar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
• Uruguay Raundu reform programı çerçevesinde müzakere taahhütlerinin uygulanması süreci Tarım Komitesi tarafından değerlendirilir.
• Tarımla ilgili değerlendirme süreci, üye tarafından yapılan tebligatlar esas alınarak ve belirli aralıklarla yürütülür. Ayrıca Sekretarya tarafından bu belgeler temelinde, değerlendirme sürecini kolaylaştırmak amacıyla hazırlık yapabilir.
• Sunulan tebligatlara ek olarak, indirim ya da muafiyet amaçlı, herhangi yeni bir destek tedbiri ya da uygulanan bir tedbirin düzenlenmesi faaliyetinin bildirilmesi istenmektedir. Bu tebligatlar, DTÖ Tarım Anlaşması’na göre, yeni ya da düzenlenmiş tedbirlerin detaylarını içermelidir.
• Değerlendirme sürecinde Üyeler, kendi iç destek taahhütlerini uygulamaya çabalarken diğer bir üyenin bu amaçla yapacağı faaliyetleri göz önünde bulundurmalı ve sınırlamamalıdır.
• Üyeler, DTÖ Tarım Anlaşması kapsamında ihracat sübvansiyonları ile ilgili taahhütleri çerçevesinde dünya tarım ürünler ticaretinin normal büyümesine üyelerin katılımları ile ilgili Tarım Komitesi’nde yıllık istişarelerde bulunabilirler.
• Değerlendirme süreci DTÖ Tarım Anlaşması ile belirlenen reform programları kapsamında taahhütlerin uygulanmasıyla ilgili herhangi bir konuyu gündeme getirmek için Üyelere fırsat tanır.
• Herhangi bir üye, diğer bir üye tarafından bildirilmesi gerektiğini düşündüğü herhangi bir tedbirle ilgili Tarım Komitesinin dikkatini çekebilir.
Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri Komitesi:
Bir ülkedeki yaşayanların güvenli ve sağlıklı şartlarda üretilen ve sunulan ürünleri tüketmeleri en doğal haklarıdır. DTÖ de bu kapsamda ticareti yapılan ürünlerin insan sağlığını tehdit etmemesi ve belirlenen standartları taşıması gerekliliği konusuna büyük önem vermiş ve bunu uluslararası ticarette belli kurallara bağlamıştır. DTÖ’ye taraf olan ülkelerin de bu kurallara uymasını istenmiştir.
Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri Anlaşması, ticareti etkileyecek bitki ve hayvan sağlığı önlemleri ya da yiyecek güvenliği ve sağlığı ile ilgili fikir alış-verişine bir forum oluşturmak için ve Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri Anlaşmasının uygulanması için bir komite kurulmasını da içermektedir. Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri Komitesi’nin (SBSÖK), diğer DTÖ komiteleri gibi, bütün DTÖ üyesi ülkelere açıktır.
Merkezi Cenevre’de olan SBSÖK yılda üç kez toplanmaktadır. Her toplantı sonunda, Komite, bir sonraki toplantı için geçici bir gündem belirlemektedir. Üyeler gündeme gelmesini istedikleri konuları görüşülmesi için gelecek toplantının on gün öncesine kadar talepte bulunabilirler. DTÖ Sekretaryası önerilen gündem içeren bir duyuru hazırlar ve bütün DTÖ üyelerine gönderilir.
SBSÖK, SBSÖ Anlaşması'nın uygulanmasını denetler ve hükümetlerin bu Anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmelerinde yardımcı olmak için yöntemler ve prosedürler geliştirir. Komite ayrıca, uluslararası standartların kullanımını izlemek için geçici bir prosedür (G/SPS/11) geliştirmiştir ve bu izleme sürecinin sonuçlarına ilişkin yıllık raporlar düzenleyerek Mal Ticareti Konseyi’ne sunmaktadır.
Ticarette Teknik Engeller Komitesi:
Üretici ve ihracatçılar için birçok farklı yönetmelik ve standartlar ticari hayatı zorlaştıracaktır.
Ticarette korumacılık amaçlı olarak ticarete yönelik düzenlemeler, standartlar ve prosedürler keyfi oluşturulabilmektedir. Ticarette Teknik Engeller Anlaşması (TTEA), üyelere, çevre ya da insan sağlığı ve güvenliğinin korunması gibi meşru politika hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik tedbirler uygulama hakkı sağlarken, bu düzenlemeler, standartlar, testler ve sertifikasyon prosedürlerin, gereksiz engeller oluşturma faaliyetleri olmadığını ortaya koymaya çalışmaktadır. DTÖ’deki teknik düzenlemeler, standartlar ve uygunluk değerlendirme prosedürleri çalışmalarını Ticarette Teknik Engeller Komitesi (TTEK) yürütmekte ve faaliyetlerini bir rapor halinde Mal Ticareti Konseyi’ne sunmaktadır.
1997 yılında, TTEA’nın ilgili hükümlerinin uygulanmasına yardımcı olmak üzere TTEK kurulmuştur.
TTEA’nın yürürlüğe girmesiyle TTEK, ilgili konularda ortak bir anlayış geliştirmek için İyi Düzenleme Uygulamaları’nın çeşitli yönlerine ilişkin deneyimleri paylaşım ve bu deneyimler ışığında uygulamalarda değişim içerisine girilmiştir. 1997 ve 2000 yıllarında, TTEA’nın ilgili hükümlerinin uygulanmasına yardımcı olmak için TTEK üyeleri şu konularda mutabık kalmışlardır:
• Gönüllü olarak, teknik düzenlemelere yaklaşımlarını açıklamaları için, Üyeleri davet etmek,
• TTEA ile ilgili kamu bilincini arttırarak düzenleyici makamlara yardımcı olmak için, teknik düzenlemelerin hazırlanması, kabulü ve uygulanmasında çeşitli yaklaşımları incelemek.
TTEK, Ticarette TTEA’nın uygulanmasıyla ilgili herhangi bir konu üzerinde, üyelere fikir alış-verişi yapma fırsatı sağlamak ve TTEA çerçevesinde belirlenen sorumlulukların yerine getirilmesini sağlamak suretiyle TTEA’nın hedeflerine ulaşmasını sağlamak için oluşturulmuştur. TTEK’nin ilk toplantısından bu yana TTEK toplantıları, üyelerin yürütmekte oldukları özel önlemlerle ilişkili konuları (teknik düzenlemeler, standartlar ve uygunluk değerlendirme prosedürleri) tartışmak için bir forum olarak kullanmıştır. TTEK, “Özel Ticari Kaygılar” olarak adlandırılan uygulanan bu özel önlemler ve önerilen ve taslak önlemlerle ilgili değerlendirme yapar. Teknik engellerle ilgili tartışma ve öneriler TTEK toplantılarının özet raporları resmi olarak kaydedilir.
TTEK, üyelerin ticareti kısıtlayıcı keyfi teknik engelleri uygulamamalarını özellikle istemektedir.
İnsanların en iyi şartlarda tüketim yapmaları için uygulanan teknik engellerin ise ortak belli standartlara bağlanması yönünde tavsiyelerde bulunmaktadır. Eğer bu tarz düzenlemeler ve prosedürler ne kadar net olursa ve temel amaçlara hizmet ederse ticaret o kadar iyi şartlarda ve kolay bir şekilde gerçekleşecektir.
TTEK’nde üyeler tarafından bildirilen rahatsızlıklar ve kaygılar tartışılmakta ve bildirilen bu sorunların, sorun muhataplarının ve üyelerin görüşleri değerlendirilerek karara bağlanmaktadır.
TTEK yapmış olduğu çalışmalar kapsamında 2009 yılında önemli sorunların, kaygılar, önerilerin ve uygulamaların derlendiği bir veri tabanı oluşturmuştur. Böylece bu tarz sorunların izlenmesi daha kolay olurken, üyeler açısından da yararlanabilecekleri iyi bir bilgi kaynağı yaratılmış olmuştur. Bu veri tabanında 1995 yılından bu yana dile getirilmiş ve tartışılmış olan kaygılar listelenmiştir.
Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Komitesi:
Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler’le ilgili DTÖ Anlaşması, sübvansiyonların kullanımını disipline ederken, üye ülkelerin sübvansiyonların etkilerine karşı alacakları faaliyetlerini de düzenlemektedir. Bu anlaşmaya göre ülkeler, sübvansiyon ya da olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması sağlamak amacıyla DTÖ’nün Anlaşmazlıklar Çözüm prosedürünü kullanabilirler. Ayrıca, ülkeler sübvansiyonlarla ilgili kendi araştırmalarını yapabilir ve sonuçta yerli üreticilerine zarar verdiğini düşündükleri sübvansiyonlu ithalata ek gümrük vergisi (telafi edici vergi) uygulayabilirler.
Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Komitesi (STEÖK), Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler’le ilgili DTÖ Anlaşması uygulanmasına nezaret eder ve yıl içinde en az iki kez toplanır.
Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması’na göre üyeler tüm özel sübvansiyon uygulamalarını STEÖK’ne bildirmeleri gerekmektedir. Geçen dönemlerde yeni ve tam bildirimler, her üç yılda bir güncellenmektedir. Bu bildirimler STEÖK tarafından kapsamlı bir şekilde incelenir ve tartışılır. Yine bu Anlaşma’ya göre üyeler tarafından uygulanan telafi edici vergilerin ve yasaların da STEÖK’ne bildirilmesi gerekmektedir. Üyeler telafi edici uygulamaların araştırılmasını başlatmak ve yürütmek için yetkili kıldıkları kendi otoritelerini de bildirmeleri gerekmektedir.
Anti - Damping Uygulaması Komitesi:
Bir firma ihraç ürününün yurt dışındaki satış fiyatını, kendi ülke piyasasındaki fiyatından daha düşük bir fiyatta belirlerse, söz konusu bu ürün için “dampingli” denir. Bu acaba haksız bir rekabet mi? Burada hareket noktası hükümetlerin dampinge karşı nasıl bir tepki verecekleridir. Damping uygulamasına karşı harekete geçirilen anti-damping faaliyetlerini bir düzene koymak amacıyla anlaşmalar oluşturulur ki bu anlaşmalar “Anti - Damping Anlaşmaları” olarak adlandırılır. Anti - damping anlaşmaları, üyelerin, tüm anti - damping faaliyetleri ile ilgili Anti - Damping Uygulaması Komitesi’ni (ADUK) zamanında ve ayrıntılı olarak bilgilendirmesi gerektiğini söyler ve yılda iki kez tüm soruşturmalar ile ilgili rapor vermelidirler. Anlaşma, ADUK gözetiminde tüm ön veya nihai anti-damping eylemleri hızlı ve ayrıntılı bildirim için çağırır. Anlaşma, anlaşmanın işleyişini geliştirmekle ilgili herhangi bir konuda taraflara istişare fırsatı yaratmakta ve anlaşmazlıkları incelemek için panel kurulmasını istemektedir.
ADUK bu alanda DTÖ çalışmalarının odak noktasını oluşturmaktadır. ADUK, 24 – 25 Ekim 2011 tarihlerinde, 2011 yılının ilk yarısında uygulanan anti-damping eylemleri ile ilgili yarı yıl raporlarını gözden geçirmiştir. İnceleme sırasında, şu durumlar dile getirilmiştir:
• Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri fotoğraf kağıdı ile ilgili olarak Çin'e anti-damping soruşturması ile ilgili kaygılarını dile getirmişlerdir. Ayrıca Japonya, Çin’in Japonya'dan özel yüksek performanslı çelik ile ilgili son soruşturma hakkında şikayette bulunmuştur.
• Türkiye, Dominik Cumhuriyeti’nin Türkiye'den gelen çelik çubuk ve profiller üzerine ülke çapında anti-damping vergisi koyması ile ilgili endişelerini dile getirmiştir.
• Çin, ihraç etmiş olduğu sodyum siklamat ile ilgili Avrupa Birliği'nin soruşturmasının DTÖ kurallarıyla uyumlu olmadığını dile getirmiştir.
• Japonya, Japonya'dan dijital ofset baskı plakaları ve PVC pasta reçinesi üzerine Hindistan'ın anti-damping soruşturmaları ile ilgili endişelerini dile getirmiştir.
• Norveç Hindistan'ın Norveç çıkışlı kostik soda üzerine soruşturma başlatması ile ilgili şartların oluşmadığına inandığını söylemiştir.
• Türkiye, Endonezya’nın Türkiye’den gelen buğday unu ile ilgili anti-damping soruşturmasını Anti-Damping Anlaşması gereğince bir yıl içinde sonuçlandırması gerektiğini ve hiçbir durumda 18 ayı aşmaması gerektiğini, ancak bu soruşturmanın yaklaşık üç yıldır sürdüğü ile ilgili ciddi endişesini dile getirmiştir. Birleşik Arap Emirlikleri’nin de buğday unu ile ilgili olarak Endonezya’nın anti-damping önleminden şikayetçi olduğunu dile getirmiştir.
• Türkiye ve Malezya, hidrojen peroksit ve polyester elyafı üzerine Pakistan’ın eylemleri ilgili endişeleri dile getirmiştir.
• Japonya, 15 Japon ürününe karşı 15 yıldır ABD’nin uyguladığı anti-damping vergileri ile ilgili endişelerini dile getirmiştir. Bu önlemler iptali için ABD’ne çağrıda bulunmuştur. Çin, ihraç etmiş olduğu çok katmanlı ahşap zemin ile ilgili ABD tarafından uygulanan "sıfırlama"
metodolojisi hakkında endişelerini dile getirmiştir. ABD süresi dolan anti-damping önlemleri ile ilgili ABD incelemelerine katılmaları için Japon şirketlerine çağırıda bulunmuştur.
Gümrük Değerleme Komitesi:
İthalatçılar için, gümrüklerde bir ürünün değerinin tahmin süreci gerçek gümrük vergisi tahsili kadar önemli bir sorundur. DTÖ, gümrüklerin amaçları doğrultusunda tarafsız, eşit ve adil bir gümrük değerleme sistemi hedeflemektedir. DTÖ içinde ticaretin kolaylaştırılması çabaları içinde gümrük değerleme konusu ile ilgili çalışmalar Gümrük Değerleme Komitesi (GDK) bünyesinde yürütülmektedir.
Gümrük değerlemeleri ülkelerin gümrük idarelerince gerçekleştirilmektedir. Ancak bazen ithalata konu olan ürünlerin değerlemelerinde sorunlar çıkabilmekte ve değerleme yapılamayabilmektedir. Dolayısıyla oluşabilecek gümrük kaçakları ve yanlış değerleme sonucu oluşabilecek eksik vergi tahakkuku, bazen ihracatçı ve ithalatçı ve bazen de ülke hükümetlerinin mağdur olmasına sebep olabilmektedir. Burada asıl üzerinde durulan konu ticaretin kolaylaşmasıdır. Bu kapsamda ülkeler arasında bu tip sorunların önüne geçebilmek adına GDK fikir alış–verişi için bir platform oluşturmakta ve gümrük değerlemelerinde uluslararası bir standardın oluşması ve ihtilafların ortadan kaldırılması için üyelere fırsat yaratmaktadır.
Menşe Kuralları Komitesi:
Ham ve yarı mamul maddelerin, dünyanın dört bir tarafından, dağınık üretim tesislerinde girdi olarak kullanılmak üzere nereden geldiğini belirlemek artık çok kolaylaşmıştır. Menşe Kuralları, anti – damping ve telafi edici vergi uygulamaları, menşe ve korunma önlemleri gibi ticaret politikası enstrümanlarının uygulanmasında önemlidir. "Menşe Kuralları" bir ürünün üretildiği yeri tanımlamak için kullanılan ölçütlerdir. Menşe Kuralları; kotalar, tercihli tarife, anti-damping eylemler, telafi edici vergiler gibi ihracatçı ülkeler arasındaki ayrımcılığı ortaya koyan ticaret kurallarının önemli bir parçasıdır. Menşe Kuralları, ticaret istatistiklerini toplamada kullanılır ve nerede üretildiğini gösteren bir etiketle ürünün üzerinde belirtilir. Küreselleşmenin de etkileri ile dünya ekonomisinde, ürün piyasaya çıkmadan önce çeşitli ülkelerde çeşitli üretim sürecinden geçebildiğinden, ürünün menşei karmaşık hal almaktadır.
Menşe kurallarının uluslararası ticaret üzerinde kısıtlayıcı, bozucu ve yıkıcı etkilerinin bertaraf edilmesini ve uluslararası ticaretin tutarlı, düzgün, tarafsız ve makul bir şekilde yürütülmesini temin etmeyi amaçlayan Menşe Kuralları Anlaşması, DTÖ üyesi ülkeler için menşe kurallarının şeffaflaşmasını ve ticarette pozitif standartların oluşmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda, DTÖ kapsamında Menşe Kuralları ile ilgili faaliyetleri yürütmek için Menşe Kuralları Komitesi (MKK) kurulmuştur. MKK, DTÖ üyesi ülkeler için menşe kurallarına bir standart getirmek, ticareti şeffaflaştırmayı ve artırmayı sağlayacak düşünce, görüş ve önerilerin istişare edildiği bir forum oluşturmak ve bu konu ile ilgili sorunları çözmek için oluşturulmuştur. MKK yılda en az bir kez toplanmakta ve Anlaşmaların uygulanması ve yönetilmesini gözden geçirmektir. MKK her yıl o dönemdeki faaliyetlerle ilgili Mal Ticareti Konseyine rapor vermektedir.
Menşe Kuralları Teknik Komitesi (MKTK) ise Dünya Gümrük Örgütü (daha önce Gümrük İşbirliği Konseyi idi) bünyesinde oluşturulmuştur. MKTK’nin başlıca işlevleri şunlardır: uyum çalışmaları yürütmek ve menşe kurallarına dair teknik sorunları ile ilgili konuları incelemek. Yılda en bir kez toplanan MKTK’ne üyelik bütün DTÖ üyelerine açıktır ve toplantılara diğer Dünya Gümrük Örgütü üyeleri ve DTÖ Sekretaryası gözlemci olarak katılabilir.
MKK ve MKTK, üyelerin talepleri üzerine inceleme ve istişareleri gerçekleştirerek, bildirilen sorunlara çözüm getirmeye çalışırlar. Dönem içerisindeki faaliyetleri ve gelişmelerle ilgili periyodik bilgilendirme raporları düzenlenir ve üyelere ulaştırılır.
İthalat Lisansları Komitesi:
İthalat Lisans Usulleri Anlaşması, ithalat lisanslamasının, ticaret için bir engel teşkil etmeyecek şekilde, basit, şeffaf ve öngörülebilir olması gerekliliğine dikkat çekmektedir. Örneğin; hükümetlerin lisanslamanın nasıl ve neden yapıldığını bilmek isteyen firmalara yeterli bilgilendirmeyi yapmaları gerekliliği anlaşmada yer almaktadır. Ayrıca hükümetler yeni ithalat lisanslama prosedürü uyguladığında ya da var olan ithalat lisanslama prosedüründe değişiklikler olduğunda DTÖ’ne bildirmelidirler.
İthalat Lisans Usulleri Anlaşması’nda, ithalat lisanslama faaliyetlerinin uygulanması ve yönetilmesi ile ilgili işlemler İthalat Lisansları Komitesi (İLK) tarafından gerçekleştirilmektedir. İLK, İthalat Lisans Usulleri Anlaşması’nın uygulanmasından sorumludur. İLK, Anlaşmanın yönetimi ve uygulanmasını en az iki yılda bir gözden geçirir. DTÖ üyeleri eğer kendi yasalarında ithalat lisanslaması ile ilgili bir düzenleme yaparlarsa bunu İLK’ne bildirmeleri gerekmektedir. İLK’nin işlemleri DTÖ Sekretarya’sı tarafından takip edilmekte ve İLK faaliyetleriyle ilgili Mal Ticareti Konseyi’ne rapor vermektedir.
Ticaret İlişkili Yatırım Önlemleri Komitesi:
Ticaret ilişkili yatırımlarla ilgili DTÖ’nde üç ana çalışma alanı vardır:
• 1996’da ticaret ve yatırım arasındaki ilişki ile ilgili analitik çalışmaları yürütmek üzere Çalışma Grubu kurulmuştur.
• Çok Taraflı Mal Ticareti Anlaşmalarından birisi olan Ticaret İlişkili Yatırım Önlemleri Anlaşması, GATT 1994’ün temel öngörüleri ile uyuşmayan yerel içerikli (iç piyasaya yönelik) gereksinimler gibi ticaret ilişkili yatırım önlemlerini yasaklamaktadır.
• Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS), dört hizmet arzı modundan birisi olan hizmetlerle ilgili yabancı yatırımlara hitap etmektedir.
Ticaret İlişkili Yatırım Önlemleri Anlaşması, üye ülkelerde ihracata yönelik faaliyette bulunmayı öngören yatırımların desteklenmesi ile ilgili uygulama ve işlemleri içermektedir. Bu Anlaşma kesinlikle iç piyasaya yönelik yatırımları faaliyet alanının dışında tutmuştur. DTÖ üyesi ülkelerdeki ihracata yönelik yatırım faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik önlemlerle ilgili uygulama ve düzenlemeler Ticaret İlişkili Yatırım Önlemleri Komitesi (TİYÖK) tarafından yürütülmektedir. Yılda en az bir kez genellikle de iki kez toplanmakta olan TİYÖK, üyelerin ticaret ilişkili yatırımlara yönelik uygulanacak önlemlerle ilgili, sorunlarını dile getirildiği ve çözüm arandığı, önerilerin sunulduğu ve istişarelerin gerçekleştirildiği bir forum görevi görmektedir. TİYÖK, faaliyetleri ile ilgili her yıl Mal Ticareti Konseyi’ne rapor verir.
Korunma Önlemleri Komitesi:
Herhangi bir ithal ürün dolayısıyla ülke üretimi ve ticareti zarar gören herhangi bir DTÖ üyesi, bu zararlardan korunmak için bir takım önlemler uygulamaya koyabilir. Korunma önlemleri GATT kapsamında her zaman uygulanmaktaydı. Ancak, seyrek olarak başvurulan bu önlemleri, bazı hükümetler
“Gri Alan Önlemleri” (otomobil, çelik ve yarı iletken ürünler gibi ürünlerle ilgili Gönüllü İhracat Kısıtlama Anlaşmaları) kapsamında endüstrilerini korumak amacıyla tercih etmekteydiler.
Üye ülkeler gerçekten ülke içi üretimi, ödemeler dengesi ve ticaretinin zarar gördüğü bir ürünün
Üye ülkeler gerçekten ülke içi üretimi, ödemeler dengesi ve ticaretinin zarar gördüğü bir ürünün