Yaşamda anlam ile ilgili yurt içinde yapılan araştırmalar

Aslan ve Batıgün (2017) yaptıkları araştırmada ebeveyn kabul/reddi ile intihar olasılığı arasında, yaşam amaçlarının aracı rolünü incelemiştir. Çalışma örneklemini 18- 28 yaşları arasında 394 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda “ilişki” ve “fiziksel sağlık” amaçlarının ebeveyn kabul/reddi ile intihar olasılığı arasında kısmi aracılık etkisinin olduğu bulunmuştur.

Demir ve Murat (2017) tarafından yapılan araştırmada öğretmen adayları mutluluk, iyimserlik, yaşamda anlam ve yaşam doyumu değişkenleri ve çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırma örneklemini 687 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda yaşamda anlam ile algılanan anne-baba tutumları, hedeflenen bölümde okuyup/okuyamama değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca yaşam doyumu, iyimserlik ve yaşamda anlam değişkenlerinin birlikte mutluluğu yordadığı ve mutluluk puanlarındaki varyansın yaklaşık %46’sını açıkladığı görülmüştür.

Erpay (2017) yaptığı araştırmada tek başına olma ile yalnızlık, yaşamda anlam (yaşamda anlamın varlığı ve yaşamda anlamın arayışı), utangaçlık, arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Çalışma örneklemini 470 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda tek başına olmayı tercih etme ile yaşamda anlamın varlığı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur.

Demirbaş Çelik (2016) yaptığı araştırmada üniversite öğrencilerinin yaşamda anlam düzeyleri ile yaşam amacı düzeyleri ve cinsiyetleri arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırma örneklemini 156 kadın, 112 erkek olmak üzere 268 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma bulgularına göre, üniversite öğrencilerinin yaşamda anlam puanları ile yaşam amaç puanları arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ancak yaşamda anlam arayışı puanları ile yaşam amaçları puanları arasında anlamlı ve negatif bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca, yaşamda anlam ve yaşam amacı puanlarında kadınların erkeklerden daha yüksek puanlara sahip olduğu tespit edilmiştir.

Kızılırmak (2015) tarafından yapılan araştırmada beş faktör kişilik özelliği ve maneviyat ile yaşamda anlam arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma örneklemini yaşları 19 – 29 aralığında değişen 315 (185 kadın ve 130 erkek) katılımcı oluşturmuştur. Araştırma sonucuna göre genç yetişkinlerin yaşamda anlam varlığı ve anlam arayışı puanlarının cinsiyet açısından farklılık göstermediği bulunmuştur. Kişilik özelliklerinden sorumluluk ve deneyime açıklık ile anlam arayışı arasında anlamlı bir ilişki bulunurken, yaşamda anlamın varlığı ile kişilik özellikleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ayrıca maneviyatın yaşamda anlam varlığı varyansının %10'unu, anlam arayışı varyansının %12'sini açıkladığı tespit edilmiştir.

Baş (2014) tarafından yapılan araştırmada değerler ve yaşamda anlam arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma örneklemini üniversite öğrenimi gören 910 (589 kız ve 321erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda yaşamda anlamın varlığı ile insan onuru, maneviyat, fütüvvet, özgürlük, kariyer değerleri, entelektüel ve toplumsal değerler arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yaşamda anlam arayışı ile toplumsal değerler, materyalistik değerler, özgürlük, entelektüel değerler, kariyer değerleri ve romantik değerler arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Maneviyat, fütüvvet ve materyalistik değerler yaşamda anlamın varlığının yordayıcıları

olarak bulunurken; romantik değerler, maneviyat ve özgürlük ise anlam arayışının yordayıcıları olarak bulunmuştur.

Çamur (2014) tarafından yapılan araştırmada gençlerde yaşamda anlam ve dindarlık arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma örneklemini yaşları 16-27 arasında değişen toplam 591 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda öznel dindarlığın, yaşanılan yerin, cinsiyetin, öğrenim görülen sınıfın ve yaşamda anlam algısının dindarlığı yaşamda anlamın varlığını, anlam arayışını etkilediği; dindarlık ile yaşamda anlamın varlığı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur.

Demirbaş (2014) yaptığı araştırmada yaşamda anlam ile üst-düzey kişilik arasındaki ilişkide temel psikolojik ihtiyaçların aracılık rolünü incelemiştir. Araştırmanın örneklemini 360 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda temel psikolojik ihtiyaçların öğrencilerin yaşamda anlamın varlığı ile üst-düzey kişilik yapıları arasındaki ilişkide aracılık yaptığı ancak yaşamda anlam arayışı ile bu aracılık ilişkisinin olmadığı bulunmuştur. Ayrıca yaşamda anlam arayışı ve esneklik arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki varken; yaşamda anlam arayışı ve durağanlık arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.

Parlak (2014) üniversitede okuyan 455 kız öğrenci ile yaptığı araştırmada öğrencilerin yaşamda anlam düzeyleri ile psikolojik dayanıklılıkları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki oluğunu; yaşamda anlam puanlarının sınıf düzeyi ve öğrencilerin kaç kişilik odada kaldığı değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar gösterdiğini saptamıştır.

Demirbaş (2010) üniversite öğrencileriyle yaptığı araştırmasında yılmazlık ile yaşamda anlam arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırma sonucunda yasamda anlamın alt boyutları olan yasamda anlamın varlığı ve yaşamda anlam arayışı, yılmazlığın iki alt boyutu olan kendine yönelik olumlu değerlendirmeler ve toparlanmaya yönelik kişisel güçlü yönler ile pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Yılmazlığın bir diğer alt boyutu olan yeniliklere açık olma ile yaşamda anlam arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ayrıca yasamda anlamın üniversite öğrencilerinin yaşlarına, cinsiyetlerine ve fakültelerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur.

Yaşamda anlam ile ilgili YÖK tez sistemindeki tezler incelendiğinde (YÖK, 2018) 2010-2017 yılları arasında yapılmış 24 teze ulaşılmaktadır. Beşi doktora ve on

ikisi yüksek lisans olan bu tezlerin 17’sinde yaşamda anlamın incelendiği görülmektedir. Bu tezler örneklem grubu açısından incelendiğinde çocuk ve ergenlerle yapılan bir çalışma olduğu, üniversite öğrencileriyle ilgili 11 çalışma bulunduğu, yetişkinlerle beş çalışma yapıldığı görülmektedir. Araştırmalarda intihar olasılığı, mutluluk, iyimserlik, yanlızlık, utangaçlık, maneviyat, kişilik özellikleri, değerler, psikolojik dayanıklılık ve yaşamda anlam arasındaki ilişkinin incelendiği ve yaşamda anlamın alan yazında pozitif bir güç olarak değerlendirildiği görülmektedir.