Affedicilik ile ilgili yurt içinde yapılan araştırmalar

Besim (2017) yaptığı araştırmada bitirilmemiş işler, sürekli öfke ve affetme arasındaki ilişkileri incelemiştir. Araştırma örneklemini 464 (107 erkek 357 kadın) üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda sürekli öfke ile başkalarını affetme ve durumu affetme alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Sürekli öfke ile kendini affetme alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sürekli öfke ile en güçlü ilişkiye sahip alt boyut başkalarını affetme olurken ikinci sırada durumu affetme ve üçüncü sırada ise kendini affetme bulunmaktadır. Cinsiyet açısından yapılan incelemede affediciliğin bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir.

Eker (2017) yaptığı araştırmada bilişsel davranışçı yönelimli grupla psikolojik danışma uygulamasının ergenlerdeki umutsuzluk üzerindeki etkisini incelemiştir. Araştırma örneklemini 44 öğrenci arasından kura çekilerek belirlenen deney n= 12, kontrol n= 12 olmak üzere 24 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma 12 haftalık grup çalışması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada 2x3'lük (deney/kontrol grupları X ön test/son test/izleme testi) desen kullanılmıştır. Araştırma sonucunda affetme esnekliği ve umutsuzluk değişkenlerinin tümü için müdahale etkisinin anlamlı olduğu görülmüştür (p<.05). Yapılan çalışma sonucunda affetme esnekliği kazandırma amaçlı bilişsel davranışçı yönelimli grupla psikolojik danışma uygulamasının umutsuzluğu azaltmada etkili olduğunu ve bu etkinin 60 günlük izleme süreci sonunda da kalıcılığını koruduğunu belirlenmiştir.

Özgür ve Eldeklioğlu (2017) tarafından yapılan araştırmada affetmeyi arttırmaya yönelik hazırlanan grup müdahale çalışmasının (REACH Affetme Modeli) lise

öğrencilerinin affetme ve ruminasyon düzeylerine etkisini incelenmiştir. Araştırma örneklemini 128 lise son sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Bu örneklemden düşük ölçek puanlarına sahip 10 tanesi deney, 10 tanesi de kontrol grubu olmak üzere 20 kişi seçilmiştir. Deney grubuna 5 haftalık grup çalışması uygulanmış; kontrol grubuna ise herhangi bir işlem uygulanmamıştır. Öntest-sontest kontrol gruplu olarak yapılan araştırma sonucunda deney ve kontrol gruplarının affetme son test sonuçları arasında anlamlı düzeyde bir fark olduğu tespit edilmiştir.

Aslan (2016) yaptığı araştırmada lise son sınıf öğrencilerinde affedicilik ve özgüven düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırma örneklemini 115'i erkek, 147'si kız olmak üzere toplam 302 lise son sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda öğrencilerin affedicilik, kendini bağışlama ve durumları bağışlama düzeyleri ile özgüven düzeyleri arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin başkalarını bağışlama düzeyleri ve özgüven düzeyleri arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur. Aile tutumlarından demokratik ve koruyucu aile tutumlarına sahip öğrencilerin daha yüksek kendini bağışlama düzeylerine sahip oldukları bulunmuştur. Ayrıca cinsiyet farklarının affedicilik üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir.

Güloğlu, Karaırmak ve Emiral (2016) tarafından yapılan araştırmada çocukluk çağında ihmal ve istismara uğrayan ve uğramayan bireylerde tinsellik ve affedicilik düzeyleri incelenmiştir. Araştırma örneklemini 413 kadın, 123 erkek olmak üzere 536 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda çocukluk çağında ihmal ve istismara uğrayan üniversite öğrencilerinin bu durumu yaşamayan öğrencilere göre durumu affetme, kendini affetme, başkalarını affetme ve tinsellik puanlarının daha düşük olduğu bulunmuştur.

Kocaboz (2016) yaptığı araştırmada lise öğrencilerinin stresle baş edebilme becerileri ve affedicilik özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırma örneklemini 456 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda öğrencilerinin cinsiyete göre affedicilik puanlarında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Affedicilik puanları üzerinde sınıf düzeyinin, okul türünün, öğrencilerin annelerinin ve babalarının hayatta olup olmama durumunun, anne baba eğitim durumunun ve aile gelir durumunun ise anlamlı bir etkisinin olmadığı saptanmıştır.

Sarı (2014) tarafından yapılan araştırmada uzlaşmadan, boyun eğmeden, özür dilemeden, yapılanları onaylamadan ve unutmadan yapılan affetme biçimi ile kendini gerçekleştirme arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma örneklemini 164 kız, 149 erkek olmak üzere 313 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda kendini gerçekleştirme ile affetme arasında ilişki olduğu ve affetmenin ile kendini gerçekleştirmenin birbirlerini yordadığı bulunmuştur. Affetmeye ilişkin toplam varyansın % 11’inin kendini gerçekleştirme ile açıklandığı (R = .33, R² = .11, F = 40.20, p < .01); kendini gerçekleştirmedeki toplam varyansın % 15’inin kendini, başkalarını ve durumu affetme değişkenleriyle açıklandığı bulunmuştur (R = .39, R² = .15, p < .01).

Bugay ve Demir (2012) affetmeye yönelik grupla psikolojik danışma programı gerçekleştirmiştir. Üniversite öğrencisi olan 16 kişi ile Enright’ın (1996) Affetme Süreç Modeli perspektifiyle gerçekleştirilen bu çalışmada Affetmeyi Geliştirme Programı’nın öğrencilerin başkalarını ve genel affetmelerini anlamlı düzeyde arttırdığı bulunmuştur.

Bugay ve Demir (2011) tarafından yapılan araştırmada hataya ilişkin özelliklerin başkalarını affetme ile ilişkisi ve hataya ilişkin özelliklerin başkalarını affetmeyi ne kadar yordadığı incelenmiştir. Araştırma örneklemin 196 kız, 180 erkek olmak üzere 376 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda hataya ilişkin özelliklerin üniversite öğrencilerinin başkalarını affetme düzeyini %10 oranında yordadığı tespit edilmiştir. Yapılan incelemede üniversite öğrencilerinin affetme puanlarının öncelikle “hatadaki sorumluluk”, daha sonra “hatanın yol açtığı sonuçlar” ve son olarak “hatanın kimin tarafından yapıldığı” değişkenleri tarafından anlamlı olarak açıklandığı bulunmuştur.

Affedicilik ile ilgili YÖK tez sistemindeki tezler incelendiğinde (YÖK, 2018) 127 teze ulaşılmaktadır. On sekizi doktora ve kırk altısı yüksek lisans olan bu tezlerin 64’ünde affediciliğin incelendiği görülmektedir. Bu tezler örneklem grubu açısından incelendiğinde çocuk ve ergenlerle yapılan sekiz çalışma olduğu, üniversite öğrencileriyle ilgili 35 çalışma bulunduğu ve yetişkinlerle 21 çalışma gerçekleştirildiği görülmektedir. Araştırmalarda öfke, umutsuzluk, ihmal ve istismar, özgüven, kendini gerçekleştirme ve affetme arasındaki ilişkinin incelendiği görülmektedir.

2.2.1.6. İyi oluş, yaşamda anlam, minnettarlık ve affedicilik değişkenleri arasındaki