Toplumları, ülkeleri, kuruluşları ileri götürenler, başarıya ulaştıranlar, tarihe, lider, kahraman, büyük önder gibi sıfatlarla yazılırlar. Hepsinin başarı hikâyelerini incelediğimizde, mutlaka bir vizyonları olduğunu görürüz. Bu vizyon içinde bulundukları anın ötesinde ve o an için başarılması imkansız gibi görünebilecek birtakım ölçülebilir hedeflerin ortaya konmasından başka bir şey değildir.115
Vizyon, geleceğe ilişkin bir tasviri, idealleri ve özellikleri örgütü neyin özel ve tek kıldığına dair duygusu, onun var olma nedenini, ortaya koyan bir dizi ilke ve değeri, örgütsel başarıyı belirlemeye yarayacak zorlayıcı ölçütleri içermektir.116
111 Karayolları Genel Müdürlüğü Stratejik planı, http://www.sp.gov.tr/documents/KGM_SP.pdf,
(22.02.2006), s.55.
112 Kayseri Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planı, http://www.kayseri-bld.gov.tr/menu/
KBSB_stratejik%20plan_14_07_2006.pdf (06.12.2006), s.8.
113 Pendik Belediyesi Stratejik Planı, http://www.pendik.bel.tr/tr/tab.aspx?tabid=512 (06.12.2006),
s.16.
114 Sivas Belediyesi Stratejik Planı, http://www.sivas.bel.tr/bpi.asp?caid=381&cid=796 (06.12.2006),
s.19.
115 http://www.tanjuargun.com/yazilar/vizyon.htm, (23.02.2006). 116 Ömer Dinçer, a.g.e., s.6.
Vizyon, “mevcut gerçekler, umutlar, hayaller, tehlike ve fırsatların bir araya gelmesi ile oluşan geleceğin tanımlanması için bilinmeyene doğru bir bakış” olarak ifade edilmektedir. İşletme yönetiminde; işletmenin uzun dönemde gerçekleştirmeyi hedeflediği sonuçları ifade etmektedir. Vizyon, geleceğe yönelik olarak işletmelerin uygulamalarını şekillendirmekte ve yönlendirmektedir. İşletme için vizyon, liderin enerji ve kaynaklarını yönlendirdiği bir hedeftir. Vizyon, bir işletmenin tasarlanan faaliyet ve özelliklerine, gene işletmenin insan kaynakları ve değerlerini de kapsayan canlı terimlerin eklenmesi sureti ile tanımlanacaktır. Vizyon, “verilmiş çerçevenin dışına taşmaktır.”117 Sanayi alanında ilk 500 firma sıralamasında yer almayan bir işletmenin gelecek 5 yıl içinde ilk on arasında olmayı istemesi veya bölgesel bir işletmenin global bir yapıya kavuşarak dünya pazarlarında bilinen ve rekabet edebilen bir duruma gelmeyi düşlemesi, o işletmelerin vizyonu sayılabilir. Örneğin, Apple Bilgisayarlarının ortaklarından Steven Jobs, işletmeyi kurarken bütün yöneticilerin PC kullanmalarını sağlamayı düşlemişti. 1909’larda Henry Ford’un vizyonu ise, “otomobili demokratikleştirmek” idi.118
Vizyon, kuruluşun bir hedefe odaklanmasını ve bu hedefe yönelmesini sağlayan amaçtır. Vizyon, gelecek için çalışanlara rehber olur ve yatırımcılara hedeflenen amaçlara ulaşmaya çalışırken nasıl hareket etmeleri gerektiği konusunda yol gösterecek ilkeler geliştirir. Vizyon bildirimi kuruluşun kendisi için istediği geleceğin, iddialı ve aynı zamanda ulaşılabilir bir ifadesidir. Bu gelecek ifadesi, bir yandan çalışanları ve karar alıcıları ilerlemeye teşvik etmeli, diğer yandan da gerçekçi olmalıdır. Vizyon bildirimi, misyon bildirimi ile birlikte kuruluşun planlama sürecinin çatısını oluşturur.
İyi ifade edilmiş bir vizyon bildirimi aşağıdaki özellikleri gösterir: • Kısa ve akılda kalıcıdır.
• İlham verici ve iddialıdır.
• Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlayıcıdır.
• Tüm kuruluş çalışanları, hizmet sunulan kitle ve diğer kişiler için çekicidir.119
117 Selen Doğan, a.g.e., s.188. 118 Ömer Dinçer, a.g.e., s.6. 119 DPT, a.g.e., s.21.
Bir vizyon bildirimi, başarı için iddialı olmalı, açık ve anlaşılır olmalı, hatırlanabilir olmalı, katılıma önem vermeli, görsel olmalı, rehberlik etmeli, değerlere önem vermeli, vatandaş ve/veya müşteri ile ilgili olmalıdır.120
İyi hazırlanmış bir vizyon ifadesiyle, örgüt üyeleri kendilerinden beklenenler konusunda bir rehbere sahip olurlar. İyi hazırlanmış bir başarı vizyonu insanlara mükemmele ulaşma yolunda bir motivasyon sağlar. 121
Kurumsal vizyonun belirlenmesi kısıtlı kaynak koşulları altında kurumun hizmetleri ve ürünlerine yönelik olarak gelecekte oluşacak olan talebin nasıl karşılanacağını ifade eder. Kurumsal vizyonun başarılı olması hem üst düzey yöneticilerin hem de her kademedeki çalışanların benimsemesi ve bu vizyonu içselleştirebilmesiyle sağlanabilir. Bu sebeple vizyon ifadesi kurumun gelecekte alacağı biçimin ifadesinden daha öte, güçlü ve etkileyici bir içerik taşımalıdır.
Vizyon;
• Değişim için ciddi bir dönüm noktasını ifade eder.
• Kurum için küresel ve devamlılığı olan bir tarzı ifade eder.
• Heyecanlandırır ve güç verir. Ölçülebilen gelişmenin en üst standardını verir.
• Yapısı, kurumun tüm üyelerinin davranış ve değerleri üzerindeki etkisinden daha önemlidir.122
2.3.1. Denizli İl Özel İdare Müdürlüğü’nün Vizyonu
Çağdaş, güvenilir, yerinden yönetim anlayışını yerleştirmiş, kır-kent arasındaki farklılıkları en aza indiren, hizmet sunumunda kaliteyi esas alan; dinamik, insan odaklı, öngörülü, ihtiyaçlara duyarlı bir kuruluş olmaktır.123
2.3.2. Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nün Vizyonu
Uluslararası temasın olduğu yerlerde, esnek yapılanma ve kalite anlayışına sahip, uluslar arası normlarda, etkin sağlık denetimi yapan, sağlık hizmeti veren ve norm belirleyen şeffaf, saygın bir otorite olmak.124
120 İsmail Bircan, “Kamuda Stratejik Yönetim ve AB Politikaları”, Kamu Yönetiminde Kalite 3.
Ulusal Kongresi, TODAİE Yayınları, Ankara 2003, s.418.
121 Tacettin Can, a.g.e., s.96.
122 Uludağ Üniversitesi, “Üniversitede Stratejik Planlama Rehberi”,
http://www20.uludag.edu.tr/~kurullar/GPK/SP_Guideline.htm. (28.12.2005)
2.3.3. Sayıştay’ın Vizyonu
Sayıştay, kamu yönetiminin Türk halkının refah ve mutluluğuna daha fazla hizmet edecek şekilde yenilenmesine ve geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlar.125
2.3.4. Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin Vizyonu
• Çok iyi yetişmiş yeterli sayıda personelle, • Kurumsallaşmamızı tamamlayarak, • Verimliliği esas alarak,
• Teknoloji kullanımına öncelik tanıyarak, • Plan ve projeye önem vererek,
• Şeffaflık ve katılımcılığı ön planda tutarak, hizmette dünya standartlarına ulaşmaktır.126
2.3.5. Pendik Belediyesi’nin Vizyonu
• Yüksek nitelikli insanların çalıştığı, çalışanları ortak değer ve amaçlar etrafında kenetlenmiş; sürekli iyileştirme sağlayan; teknolojik altyapıyı etkin ve verimli kullanan; öğrenen organizasyon yapısına sahip öncü ve örnek bir belediye,
• Şeffaf, katılımcı, verimli, sosyal sorumluluk sahibi, adil bir belediye yönetimi, • Fiziki, sosyal, kültürel, çevresel, ekonomik ve siyasi kalkınması sağlanmış bir
Pendik oluşturmaktır.127
2.3.6. Sivas Belediyesi’nin Vizyonu
• Altyapısını galeri sistemi ile donatmış,
• Dijital şehir takip sistemi ile değişimi sürekli izleyen, • Teknoloji ile uyumlu,
• Yetenek bazlı çok amaçlı sosyal merkezleri ve prestij alanları ile ünlü, • Engelliler için en uygun kent ortamlarını oluşturmuş,
• Turizm potansiyelini sürekli canlı tutan, • Kaplıca merkezli sağlık turizmini geliştiren,
• Geçmişi geleceğe taşıyarak gelecek nesillere eserler bırakan,
124 HSSGM Stratejik Plan, 2005, http://www.sp.gov.tr/documents/HSSGM_SP.pdf, (03.03.2006), s.5. 125 Sayıştay Strateji Bildirimi, (2000-2004), http://www.sayistay.gov.tr/tc/strateji.pdf, (26.02.2006). 126 Kayseri Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planı, s.8.
• Katılımcı bir yönetim sergileyerek yaşam bağlayıcılığı yüksek ve • Örnek bir kent oluşturmaktır.128