Bu başlık altında, her bir veri toplama aracıyla elde edilen verilerin nasıl analiz edilmesi gerektiği bilgisine yer verilmektedir. Veri toplama araçlarının geliştirilmesi, Türkçe’ye adapte edilmesi ve standartlaştırılması sürecinde, bu araçlarla elde edilecek verilerin nasıl analiz edilmesi gerektiği bilgisi literatürden elde edildi. Pilot çalışmanın ilk aşaması olan “Veri Toplama Araçlarının Geliştirilmesi” başlığı altında literatür ve analiz edilme bilgisine yer verilmişti (Bakınız Başlık 2.1.1). Bu analiz yaklaşımlarının işleyişine, pilot çalışmanın ikinci aşaması olan “MÜYÖB Modelinin İşleyişinin Denenmesi” başlığı altında yer verildi. İşleyiş sonunda, analiz yaklaşımları gözden geçirildi. Gerçek çalışma öncesi, her bir veri toplama aracıyla elde edilen verilerin analiz şekli bu başlık altında, gözden geşirilmiş haliyle, yeniden ele alınmaktadır.
Öğretmen Aday Gösterme Formu Veri Analizi
Öğrencinin, ÖAGF ile aday gösterilme durmuna, ayrı ayrı alt başlık puanlarına bakılarak karar verilmektedir. Alt başlık başarı puanları, pilot çalışmanın veri toplama araçlarının geliştirilmesi safhasında belirlenen puanlardır (Bakınız Tablo 15). Bunlar: ÖK için 23; MK için 17; YDK için 25 ve PÇK için 18 dir. Alt başlıkların herhangi birinden, öğrencinin, bu puanlara ulaşması, aday öğrenci havuzuna alınması için yeterlidir. Örneğin; herhangi bir öğrencinin ÖAGF’nin ÖK alt başlığından 30 puan aldığını farzedelim. Bu alt başlık için pilot çalışmayla belirlenen başarı puanı (eşik puan) 23 dır (max. puan 32). Öğrenci MK, YDK ve PÇK alt başlıklarının hiçbirinde alt başlık başarı puanına ulaşamasa bile, ÖK’den aldığı 30 puanla, aday gösterilmiş kabul edilmekte ve 1. havuza alınmaktadır.
Veli Aday Gösterme Formu Veri Analizi
Öğrencinin, VAGF ile aday gösterilmesi, ÖAGF’nda olduğu gibi, pilot çalışmayla belirlenen alt başlık başarı puanlarına bakılarak gerçekleşmektedir. Öğrencinin VAGF
alt başlıklarından herhangi birinde, belirlenen alt başlık başarı puanına ulaşması, aday öğrenci havuzuna alınmasını sağlamaktadır. VAGF için alt başlık başarı puanları: ÖK için 16; MK için 17; YDK için 15 ve PÇK için 12 dir (Bakınız Tablo 15).
Akran Aday Gösterme Formu Veri Analizi
ÖAGF ve VAGF’de olduğu gibi AAGF’de de öğrencinin alt başlıkların herhangi birinden, alt başlık başarı yüzdesine ulaşması, aday öğrenci havuzuna alınması için yeterlidir. Alt başlıklara ait başarı yüzdesi şu şeklide belirlenmektedir: AAGF’nin her bir alt başlığına ait öğrenci puanlarının en yüksekten en düşüğe doğru sınıf sıralaması yapılmaktadır. Bu sıralamada %80 ve üzeri dilimde yer alan öğrenciler, AAGF’de başa- rılı bulunarak 1. havuza alınmaktadır.
Problem Çözme Tutum Envanteri Veri Analizi
PÇTE, Türkçe’ye adapte edilen bir envanterdir. Bu envanterin Türk öğrenciler i- çin başarılılık puanı (eşik puan) pilot çalışmanın ilk aşamasında belirlendi. PÇTE’nin geçerlik-güvenirlik çalışmaları sonucunda ise envanterin Sebat ve Güven alt başlıkları puanlar toplamının değerlendirme amaçlı kullanılmasına karar verildi (Bakınız Başlık 2.1.1). Bu analiz yaklaşımı, pilot çalışmanın ikinci aşamasında denendi. Deneme so- nunda, analiz yaklaşımı yeniden gözden geçirilerek, gerçek çalışma öncesi son halini aldı. Dolayısıyla PÇTE ile elde edilen veriler analiz edilirken “Sebat ve Güven” alt baş- lıklar puanlar toplamı kullanılmaktadır. Başarılılık ölçüsü alınacak “Sebat ve Güven” alt başlıkları puanlar toplamı ise 10’dur.
Seviye Tespit Sınavı Veri Analizi
STS, M.E.B. tarafından tüm sınıflar düzeyinde uygulanan bir sınavdır. Test, Ma- tematik, Türkçe, Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler alanlarına ait, genelde, 25’er sorudan ibarettir. Öğrencinin, genel puanı 100 puan üzerinden hesaplandığı gibi her bir alana ait puanları da hesaplanmaktadır. Araştırma için, STS’nin sonuçlarının analizinde, öğrenci- lerin genel başarı yüzdelerinden ziyade matematik başarı yüzdeleri kullanılmaktadır. Matematik alanına ait puandan matematik başarı yüzdesi çıkarılmaktadır. Örneğin; 25 matematik sorusunda 20 net bırakıp 20 puan alan bir öğrencinin matematik başarı yüz- desi 80’dir [100.20/25]. Matematik başarı yüzdesi olarak %50 ve üzeri değerlere ulaş- ma, STS’ında başarılık ölçüsü kabul edilmektedir.
Yaratıcı Düşünce Testi Veri Analizi
YDT’nin uygulamasında elde edilen verilerin analizi için YDT’nin kendine özgü puanlama cetvelinden faydalanılmaktadır. Testi cevaplayan öğrencinin test sorularıyla ilgili yaptığı çizimler ve yazılı ifadeler bu puanlama cetveliyle değerlendirilmektedir. Test değerlendirilmesi uzmanlık gerektirmektedir. Testin altı alt başlık puanlaması (A- kıcılık, Orijinallik, Başlıkların Soyutluğu, Zenginleştirme, Erken Kapamaya Direnç ve Yaratıcı Kuvvetler Listesi puanı) bulunmaktadır. Öğrencinin çizimleri bu altı başlık göz önüne alınarak puanlanmaktadır. Test boyunca yapılan çizim sayısı, çizimlere atılan başlıklar ve çizimlerin detayları puanlamayı etkilemektedir. Testin puanlama cetvelinde, puanlamayı etkileyen faktörlerden oluşan kategoriler mevcuttur. Öğrencilerin yaptığı çizimler, benzerlik gösterdiği nesnenin girdiği kategoriye göre puan almaktadır. Katego- rilerin ihtiva ettiği nesne çeşidi oldukça fazladır. Dolayısıyla puanlamada çok fazla sı- kıntı yaşanmamaktadır. Şekil 7’deki bir örnek soru ile puanlama mantığını anlatmaya çalışalım.
Şekil 7. YDT’deki bir sorunun (şeklin) asıl hali ve bir öğrenci çizimi
Şeklin aslı üzerine öğrencinin eklemeler yaparak oluşturduğu çizimin hangi nesne ile benzerlik gösterdiğine bakılır. Şekil 7’de öğrenci bir nokta ekleyerek “soru işareti” çizmiştir. Soru işaretinin girdiği kategorinin puan değerine göre öğrenciye puan verilir. Başlık “Yorgun düşmüş soru işareti” ifadesiyle mizahi değer taşımaktadır. Mizahilik, soru işaretini yatay konumda hayal etme yönüyle soyutluk ve çizimi fazla detaylandır- mama gibi faktörler puanlamaya etki eden faktörlerdir. Öğrencinin test kitapçığındaki çizimlerinin sayısı testin Akıcılık alt başlığının; çizimlerin orijinal benzetmeler olması
Orijinallik alt başlığının; çizimlere atılan başlıklar Başlıkların Soyutluğu alt başlığının;
çizimlerdeki detaylar Zenginleştirme alt başlığının; aynı soru üzerinde birden fazla nes-
nenin çizilmiş olması Erken Kapamaya Direnç alt başlığının ve çizimlerin, mizah, duy- gusallık, hayal gücünün zenginliği gibi durumları yansıtması Yaratıcı Kuvvetler Listesi alt başlığının puanlamasını etkilemektedir. İstenirse alt başlık puanlarının her biri ayrı dikkate alınarak öğrenciyle ilgili değerlendirme yapılabileceği gibi alt başlık puanlarının ait oldukları yüzdelik dilimlerin ortalaması alınarak tek bir puanla da değerlendirme ya- pılabilir. Bu, değerlendirmeyi yapanın takdirine kalmıştır. Araştırma için, testin alt baş- lık puanlarının yüzdelik dilimleri oluşturulmaktadır. Yüzdelik dilim oluşturma çalışma- sı, Prof. Dr. Esra Aslan’ın test için yürüttüğü Türkiye normlarını oluşturma çalışmasına ait veriler dikkate alınarak yürütülmektedir (Aslan, 2001). Alt başlıklara ait yüzdelik dilimler oluşturulduktan sonra, her bir öğrencinin alt başlık puanlarına uygun yüzdelik değerler saptanmaktadır. Bu alt başlık yüzdelerinin ortalaması alınarak tek bir değer el- de edilmektedir. Öğrencinin puanı bu ortalama yüzde olmaktadır.
Araştırmada, YDT ile elde edilen verilerin analizinde, testin alt başlıklarına ait yüzdelerin ortalaması alınmaktadır. 50 ve üzeri ortalama yüzdeye sahip öğrenci YDT’de başarılı kabul edilmektedir.
Problem Çözme Etkinlikleri Veri Analizi
PÇE’nin değerlendirilmesinde öğrencilerle gerçekleştirilen klinik mülakat verileri ve öğrencilerin problem çözümleri değerlendirilmektedir. Klinik mülakat verileri, etkinlikler boyunca araştırmacının öğrenciyle problemlerle ilgili gerçekleştirdiği konuşma notlarıdır. Problem çözümleri ise öğrenciye basılı olarak dağıtılan soru kağıtları ve müsvette kağıtlar üzerindeki matematiksel bilgilerdir. Problem çözümleri Ek Tablo 4’teki değerlendirme ölçeği dikkate alınarak puanlanmaktadır. Bu puanlamaya klinik mülakat verileri de etki etmektedir. PÇE’de yer alan her bir soru, değerlendirme ölçeğine göre, 1’den 4’e puanlarla değerlendirilmektedir. Başarılılık için, öğrencinin, her bir sorudan elde ettiği puanın 3 ve üzeri olması (4 üzerinden) gerekmektedir.
SDÜT Veri Analizi
SDÜT ile elde edilen verilerin analizi uzmanlık gerektirmektedir. Öğrencilerin el- de ettiği test sonuçlarının yüzdelik değerler haline getirilmesi, değerlendirme uzmanı elinde bulunan, Türkiye normlarına göre oluşturulmuş, değer dönüştürme tablosu ile mümkün olabilmektedir. Yüzdelik değeri etkileyen faktörlerden birisi, öğrencinin testte elde ettiği doğru cevap sayısıdır. Yüzdelik değerin, testi alan öğrencinin yıl-ay cinsin- den hesaplanmış yaşıyla da doğrudan ilişkisi vardır. 6. sınıflar için, yüzdeliklerin değer-
lendirmesinde Türkiye normlarında %80’lik dilim Amerikan normlarında %50’lik dili- me denk gelmektedir. Dolayısıyla SDÜT sonuçlarını değerlendirmede Amerikan norm- larına göre 6. sınıf için %50 ve üzeri yüzdelik dilim; 8. sınıf için %90 ve üzeri yüzdelik dilimde yer almak başarılılık ölçüsü kabul edilmektedir.