Veri ve Yöntem

Bu çalışmada Türk Katılım Bankacılığı Sektörü’nün yıllar itibariyle finansal performansının analizi hedeflenmiştir. Bu amaçla ‘’www.tkbb.gov.tr’’ adresinden sağlanan 2005-2017 dönem verisi için TOPSIS yöntemi uygulanmıştır. Veri seti için Aktif Kârlılığı, Özkaynak Kârlılığı, Özkaynaklar / Toplam Aktif, Net Kâr Payı Geliri / Toplam Aktif, Vergi Öncesi Kar / Pasif Toplamı, Takipteki Krediler / Toplam Krediler, Toplam Krediler / Toplam Aktif kriterleri kullanılarak yıllar için TOPSIS skorları belirlenmiştir.

TOPSIS yönteminde kriter ağırlıklarının belirlenmesi için Uygurtürk & Korkmaz (2012) tarafından kullanılan hesaplama yöntemi uygulanmıştır. Analiz için ÇKKV (Çok Kriterli Karar Verme) Yöntemleri’nden sıklıkla kullanılan TOPSIS yöntemi tercih edilmiştir. TOPSIS yöntemi, Hwang & Yoon (1981) ve Chen & Hwnag (1992)’nun çalışmaları ile geliştirilmiştir. Bu kapsamda TOPSIS yönteminin uygulanması ise Demireli (2010); Uludağ & Ece (2018); İslamoğlu, Apan & Öztel (2015)’e göre yapılmıştır. Bu çerçevede; Standart Karar Matrisinin Oluşturulması, Normalize Edilmiş Karar Matrisinin Oluşturulması, Ağırlıklandırılmış Normalize Edilmiş Karar Matrisinin Oluşturulması, Pozitifi ve Negatif İdeal Çözümlerin Belirlenmesi, Ayrım Ölçütlerinin Hesaplanması, İdeal Çözüme Göre Yakınlık Puanlarının Hesaplanması adımları takip edilerek

78

yılların finansal performans puanları TOPSIS yöntemine göre belirlenmiştir. Bu kapsamda belirlenen performans puanları ve sıralamalar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.

Tablo 1. Türk Katılım Bankacılığı Sektörü Performans Puanları ve Sıralamaları

Yıllar 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005

Puan 0,300 0,300 0,317 0,216 0,349 0,376 0,425 0,502 0,657 0,791 0,794 0,764 0,759

Sıralama 11 12 10 13 9 8 7 6 5 2 1 3 4

4. Sonuç

Türk Bankacılık Sektörü’nde 2017 yılsonu itibariyle 51 banka faaliyet göstermektedir. Bu bankalardan 5’i katılım bankasıdır. 2017 yılsonu için katılım bankalarının Türk Bankacılık Sektörü’ndeki payı %4,91’dır. Sektörde toplanan fonların %6,12’si ve kullandırılan fonların %4,97’si katılım bankaları tarafından gerçekleştirilmiştir. Katılım bankaları aktif büyüklükte 2013 yılında %5,55 payı ile en yüksek düzeye çıkmış ancak aşağıya doğru bir düşüşle 2017 yılsonu için %4,91 oranında paya sahip bir pazar yapısına sahiptir. Katılım Bankacılık Sektörü’nün performansını ölçen çalışmalar, literatür taramasında sunulmuştur. Bu çalışmalar genellikle mevduat bankaları ile katılım bankacılığı sektörünü karşılaştırılması şeklindedir. Bu çalışmada katılım bankacılık sektörünün yıllık verisi üzerinden performans değerlemesi yapılmış ve en iyi performansın 2007 yılı için geçekleştiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada veri seti 2005-2017 dönemini kapsamaktadır. Daha geniş veri seti ve yöntemlerle Katılım Bankacılık Sektörü’nün performans analizi yapılarak farklı sonuçlar elde edilebilir. Bu çalışma ile Türk Bankacılık Sektörü’nün alt sektörü olan Katılım Bankacılık Sektörü için araştırma kriterleri ve uygulanan yönteme göre sınırlı değerlendirme ve analizler yapılmıştır. Burada elde edilen sonuçlar, yeni çalışmalar ve sektörün geleceği için yol gösterici olması beklenir.

Kaynakça

Alsu, E.; Taşdemir, A. & Kallo, Z. (2018). Katılım Bankalarının Performanslarının Değerlendirilmesi: Topsis Yöntemi ile Uluslararası Karşılaştırma. Gaziantep University Journal

of Social Sciences, 17(1), 303-316.

Aras, G.; Tezcan, N. & Kutlu-Furtuna, Ö. (2016). Geleneksel Banakacılık ve Katılım Bankacılığında Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının TOPSIS Yöntemiyle Karşılaştırılması.

Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 27(81), 58-81.

Aras, O. N. & Öztürk, M. (2011). Reel Ekonomiye Katkıları Bakımından Katılım Bankalarının Kullandırdığı Fonların Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 167-179.

79

Avcı, K. (2018). Ankara İl Merkezindeki Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Finansal Performansının TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi. İşletme Bilimi Dergisi, 6(2), 25-44. Chen, S. J. & Hwnag, C. L. (1992). Fuzzy Multiple Attribute Decision Making: Methods and

Applications. Berlin: Springer.

Demireli, E. (2010). TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Girişimcilik v e Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.

Hwang, C. L. & Yoon, P. (1981). Multiple Attribute Decision Making In: Lecture Notes in

Economics and Mathematical Systems. Berlin: Springer.

İslamoğlu, M.; Apan, M. & Öztel, A. (2015). An Evaluation of the Financial Performance of REITs in Borsa Istanbul: A Case Study Using the Entropy-Based TOPSIS Method. International Journal

of Financial Research, 6(2), 124-138.

Kayalı, C. A. & Aktaş, İ. (2018). BİST’te Hisse Senetleri İşlem Gören Otomotiv Sektöründeki Firmaların TOPSIS Yöntemine Göre Performans Değerlemesi ve Analizi. Karabük Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 43-59.

Resmi G. 16 Aralık 1983 tarih, 83/7506 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi. Bakanlar Kurulu Kararnamaesi. Resmi Gazete.

Şekeroğlu, S. & Özer, K. (2017). Bankacılık Sektöründe Yükselen Değer: Katılım Bankacılığı.

Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (BAFAD), 4(2 ), 15-25.

Şendurur, U. & Temelli, F. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Geleneksel Bankalar ve Katılım Bankalarının Sürdürülebilirlik Açısından Karşılaştırılması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi,

20(2), 330-346.

Uludağ, A. S. & Ece, O. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik

Yorumlar, 55(637), 49-80.

UT. (2016). Participation (Islamıc) Finance Country Report. Ankara: Undersecretariat of Treasury. www.treasury.gov.tr adresinden alındı

Uygurtürk, H. & Korkmaz, T. (2012). Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir

Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 95-115.

Ünlü, U.; Yalçın, N. & Yağlı, İ. (2017). Kurumsal Yönetim ve Firma Performansı: TOPSIS Yöntemş ile BİST 30 Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Dergisi, 19(1), 63-81.

Vergili, G. (2018). BIST’te İşlem Gören Bankaların TOPSIS Yöntemiyle Performanslarının Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 95-112.

80

Yayar, R. & Baykara, H. V. (2012). TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulam. Business and Economics Research Journal, 3(4), 21-42.

Yetkin, F. & İçten, O. (2018). TOPSIS Yöntemi ile Borsa İstanbul’da İşlem Gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının 2007-2016 Yılları Arası Finansal Performans Analizi. İstanbul Gelişim

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 19-44.

Yıldırım, M.; Altan, İ. M. & Gemici, R. (2018). Kurumsal Yönetim ile Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi: BİST’te İşlem Gören Gıda ve İçecek Şirketlerinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları

Dergisi, 11(2), 130-152.

Yılmaz, M. K. & İçten, O. (2018). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının Nakit Akımı Odaklı Finansal Performans Analizi (2007-2016). Finans Politik &

Ekonomik Yorumlar, 55(635), 73-87.

www.tkbb.gov.tr

81

GİRİŞİMCİLİĞİ DESTEKLEME VE YOKSULLUĞU ÖNLEME YÖNTEMİ OLARAK MİKRO KREDİ