Veri analizi

Tez kapsamında elde edilen veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz dört aşamadan oluşmaktadır: Verilerin kodlanması, temaların bulunması, kodlar ve temaların ilişkilerine göre sınıflandırılması, bulguların tanımlanıp yorumlanması.

3.4.4.1 Kodlama ve kategorilerin oluşturulması

Çalışma kapsamında öncelikle, ses kayıt cihazı ile kaydedilen görüşmeler hiçbir değişiklik yapılmadan yazıya aktarılıp metin haline getirilmiştir. Görüşme metinleri verilerinden çıkarılan kavramlar ile literatürden gelen önceden belirlenmiş kavramlar birlikte ele alınarak genel bir çerçevede kodlama yapılmıştır. Böylelikle, literatür araştırması ve alan araştırmasından elde edilen veriler değerlendirilmiş ve konu ile ilgili sahip olunan bilgi birikimi ile harmanlanarak kategoriler belirlenmiştir.

Görüşülen her hanehalkının görüşmesi kodlanmış, daha sonra kodlamalar sınıflandırılarak ana kategoriler kod listesi, kodların başlangıç listesi ve ikinci derece kodlamaların da yer aldığı kod listesi oluşturulmuştur.

Böylelikle belirlenen kategoriler ve kodları aşağıdaki gibidir (Çizelge 3.2):

Çizelge 3.2 : Ana kategoriler kod listesi.

HHT Hane Halkı Tipi

PÖ Korumalı Yerleşim Proje Özellikleri

KYİ Korumalı Yerleşimin Sunduğu İmkanlar

Hanehalkı tipi kod başlangıç listesinde medeni durum ve cinsiyet kategorileri yer almaktadır (Çizelge 3.3).

Çizelge 3.3 : Hanehalkı tipi (HHT) kod başlangıç listesi. HHT(ek) Evli kadın

HHT(ee) Evli erkek HHT(bk) Bekar kadın HHT(be) Bekar erkek

Korumalı yerleşim proje özellikleri kod başlangıç listesinde ulaşım-erişim, korumalı yerleşimin konumlandığı sosyal ve fiziksel çevre, konum ve mekansal kurgu kategorileri yer almaktadır (Çizelge 3.4).

Çizelge 3.4 : KY proje özellikleri (PÖ) kod başlangıç listesi.

PÖu Ulaşım-Erişim

PÖsf KY’nin konumlandığı sosyal ve fiziksel çevre

PÖk Konum

PÖmk Mekansal kurgu

Korumalı yerleşimin sunduğu imkanlar kod başlangıç listesinde güvenlik ve yaşam tarzı kategorileri yer almaktadır (Çizelge 3.5).

Çizelge 3.5 : Korumalı yerleşimin sunduğu imkanlar (KYİ) kod başlangıç listesi. KYİg Güvenlik

KYİyt Yaşam tarzı

Aidiyet (AİD) ayrı bir kategori olarak değerlendirilmiştir.

Çizelge 3.6 : Aidiyet (AİD) kod başlangıç listesi. AİDbç Bilinen çevre

AİDgö Geçmişe özlem

Aidiyet kategorisinin kod başlangıç listesinde yer alan alt kategoriler bilinen çevre ve geçmişe özlemdir (Çizelge 3.6).

İkinci derece kodlamada ise kod başlangıç listesinde yer alan kategorilerin alt kategorileri belirlenmiştir. Buna göre hanehalkı tipi (Çizelge 3.7), KY proje özellikleri, KY’nin sunduğu imkanlar ve aidiyet ana kategorileri altında yer alan tüm alt kategoriler ve kodları aşağıdaki gibidir:

Örnek kodlama:

KYİ: Ana kategori

KYİg: Başlangıç kodu

KYİg-s: İkinci derece kodlama

KYİg-sg: İkinci derece kodlama (Başlangıç kod listesinin altında yer alan tüm kodlamalar ikinci derece kodlama olarak alınmıştır)

Çizelge 3.7 : Hanehalkı tipi (HHT) kod listesi. HHT(ek) Evli kadın

HHT(ek-kç) Evli kadın küçük çocuklu HHT(ek-yç) Evli kadın yetişkin çocuklu

HHT(ek-ça) Evli kadın çocuk(ları) evden ayrılmış HHT(ek-çz) Evli kadın çocuksuz

HHT(ee) Evli erkek

HHT(ee-kç) Evli erkek küçük çocuklu HHT(ee-yç) Evli erkek yetişkin çocuklu

HHT(ee-ça) Evli erkek çocuk(ları) evden ayrılmış HHT(ee-çz) Evli erkek çocuksuz

HHT(bk) Bekar kadın

HHT(bk-kç) Bekar kadın küçük çocuklu HHT(bk-yç) Bekar kadın yetişkin çocuklu

HHT(bk-ça) Bekar kadın çocuk(ları) evden ayrılmış HHT(bk-çz) Bekar kadın çocuksuz

HHT(be) Bekar erkek

HHT(be-çz) Bekar erkek çocuksuz

Örneklem içerisinde yer alan bekar erkekler çocuksuz olduğu için daha sonraki bölümlerde sadece bekar erkek (be) olarak gösterilmiştir.

Hanehalkı tipi ile ilgili kodlamada çocuk sahipliği ile ilgili özellikler ikinci derecede kodlamada yer almaktadır. Hanehalkı tipi kodlamasında medeni hal, cinsiyet ve çocuk sahipliğine ek olarak gelir durumunu da içeren bir kodlamaya da ihtiyaç duyulmuştur (Çizelge 3.8).

Çizelge 3.8 : Gelir durumuna göre hanehalkı tipi ve kodları. Orta Gelir Grubu

Hanehalkı

Orta Üst Gelir Grubu Hanehalkı Üst Gelir Grubu Hanehalkı 1 OHH1(ek-kç) O H H /K : 5 O H H /E : 4 T O P L A M : 9 10 OÜHH1( ek-kç) O Ü H H /K : 8 O Ü H H /E : 6 T O P L A M : 1 4 24 ÜHH1 (ek-çz) Ü H H /K : 5 Ü H H /E : 5 T O P L A M : 1 0

2 OHH1(ee-kç) 11 OÜHH1 (ee-kç) 25 ÜHH1 (ee-ça)

3 OHH2 (be-çz) 12 OÜHH2 (ek-kç) 26 ÜHH2 (ek-ça)

4 OHH3 (bk_ça) 13 OÜHH2 (ee-kç) 27 ÜHH2 (ee-ça)

5 OHH4 (bk-yç) 14 OÜHH3 (ek-çz) 28 ÜHH3 (ek-kç)

6 OHH5 (ek-yç) 15 OÜHH3 (ee-çz) 29 ÜHH3 (ee-kç)

7 OHH5 (ee-yç) 16 OÜHH4 (ek-kç) 30 ÜHH4 (bk-çz)

8 OHH6 (ek-yç) 17 OÜHH4 (ee-kç) 31 ÜHH5 (bk-çz)

9 OHH6 (ee-yç) 18 OÜHH5 (ek-çz) 32 ÜHH6 (be-çz)

19 OÜHH5 (ee-çz) 33 ÜHH7 (be-çz)

20 OÜHH6 (bk-çz)

21 OÜHH7 (bk-çz)

22 OÜHH8 (be-çz)

23 OÜHH9 (bk-kç)

Örnek kodlama:

OHH1(ek-kç): Orta gelir grubu hanehalkı 1 (evli kadın-küçük çocuklu)

OÜHH8 (be-çz): Orta-üst gelir grubu hanehalkı 8 (bekar erkek-çocuksuz)

Çizelge 3.9 : KY proje özellikleri (PÖ) kod listesi.

PÖu Ulaşım-Erişim

PÖu-i İşe yakınlık

PÖu-h Her yere kolay erişim

PÖsf KY’nin konumlandığı sosyal ve fiziksel çevre PÖsf-aa Arkadaş/akrabaya yakınlık

PÖsf-ça Çevre algısı

PÖk Konum

PÖk-m Merkez PÖk-ç Çeper

PÖmk Mekansal kurgu PÖmk-ko Konuta ait özellikler PÖmk-ad Aktivite ve donatı alanları PÖmk -ady Yeşil alanlar

PÖmk -adya Aktif kullanım PÖmk -adyg Görsel estetik PÖmk -ads Spor alanları PÖmk -ado Otopark

PÖmk -adç Çocuk oyun alanları

Korumalı yerleşim proje özellikleri kod başlangıç listesinde yer alan dört ana kategorinin (ulaşım-erişim, KY’nin konumlandığı sosyal ve fiziksel çevre, konum ve mekansal kurgu) alt kategorileri yukarıdaki çizelgede ikinci derece kodlama olarak yer almaktadır (Çizelge 3.9). KY proje özellikleri ile ilgili kodlamada ulaşım-erişim kategorisi altında işe yakınlık ve her yere kolay erişim alt kategorileri yer almaktadır. Sosyal ve fiziksel çevre kategorisinin altındaki kategoriler çevre algısı ve arkadaş/akraba varlığı olarak belirlenmiştir. Konum kategorisi kodlarda KY’nin merkezde ya da çeperde olmasıyla ilişkilendirilmiştir. Mekansal kurgu kategorisi altındaki konuta ait özellikler kategorisi konut içi ve blok içi özellikleri kapsamaktadır. Aktivite ve donatı alanları alt kategori de yeşil alanlar, spor alanları, otopark ve çocuk oyun alanları alt kategorilerinden oluşmaktadır. Yeşil alanlar kategorisinin içinde yeşil alanların aktif kullanımı ile ilgili olan aktif kullanım ve sağladığı estetik faydayı kapsayan görsel estetik alt kategorileri yer almaktadır.

Çizelge 3.10 : Korumalı yerleşimin sunduğu imkanlar (KYİ) kod listesi. KYİg Güvenlik

KYİg-s Suç korkusunda azalma KYİg-sg Suça maruz kalma geçmişi KYİg-so Sosyal çevre güvenliği KYİg-ç Çocuk güvenliği KYİg-d Deprem güvenliği KYİyt Yaşam tarzı KYİyt-z Zaman tasarrufu KYİyt-y Yönetim yapısı KYİyt-sh Sosyal homojenlik KYİyt-k Komşuluk KYİyt-p Prestij KYİyt-m Mahremiyet KYİyt-ta Toplu aktiviteler KYİyt-h Hayvan besleme KYİyt-s Sakin çevre KYİyt-sku Kentten uzaklaşma KYİyt-sth Temiz hava

Korumalı yerleşimin sunduğu imkanlar ana kategorisinin alt başlıkları güvenlik ve yaşam tarzı olarak belirlenmiştir. Güvenlik kategorisinin altında suç korkusunda azalma ve deprem alt kategorileri yer almaktadır. Suç korkusunda azalma kategorisi de kendi içinde suça maruz kalma geçmişi, çocuk güvenliği ve sosyal çevre güvenliği alt kategorilerine ayrılmaktadır. Yaşam tarzı kategorisi ise dokuz alt kategoriye ayrılmıştır. Bunlar; zaman tasarrufu, yönetim yapısı, sosyal homojenlik, komşuluk, prestij, mahremiyet, toplu aktiviteler, sakin çevre ve hayvan beslemedir. Sakin çevre kategorisinin alt kategorileri kentten uzaklaşma ve temiz hava olarak belirlenmiştir (Çizelge 3.10).