Son biçimi verilen ve uygulamaya hazır hale getirilen anketin, uygulanabilmesi için ilgili makamlardan gerekli izinler alınmıştır (Ek-2 ). Anketin uygulanmasına olanak veren il onayı ile anketin uygulanacağı okullara 27.04.2007-15.06.2007 tarihleri arasında gidilmiştir. Okullarda yöneticilerle görüşülmüş, anket hakkında bilgi verilmiş ve ilgili öğretmenlere anket formları dağıtılmıştır. Bu sırada vakti müsait olan öğretmenlerin anketi doldurmaları beklenerek, geri alınmıştır. Sadece öğretmen sayısı fazla olan dört okulda yöneticilerle görüşülmüş, anket formlarının dağıtılması ve toplanması işlemlerinin kendileri tarafından yapılması ve yine anketlerin belirlenen bir günde araştırmacı tarafından topluca alınması kararlaştırılmıştır. Belirlenen günlerde anketler araştırmacı tarafından teslim alınmıştır.
5. VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ
Veri toplama aracı ile verilerin çözümlenmesine geçilmeden önce veri toplama araçları tek tek incelenmiş, gerektiği biçimde doldurulup doldurulmadığına bakılmıştır. Gerektiği biçimde doldurulmamış olanlar “geçersiz” sayılarak değerlendirmeye alınmamıştır. Geçerli olan veri toplama araçlarındaki veriler bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Ölçme aracındaki veriler SPSS for Windows 12.0 paket programına aktarılarak amaçlara uygun biçimde çözümlenmiştir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin kişisel özellikleri ile ilgili tanımlayıcı istatistiksel analizler için frekans ve yüzde alma teknikleri kullanılmıştır. Öğretmenlerin drama yöntemine ilişkin kişilik özellikleri, drama uygulamasına yönelik yeterlilikler, drama etkinlikleri ve öğrenme durumlarına ilişkin yeterlilikler ve drama etkinliklerinin değerlendirilmesine yönelik yeterlilikleri bilme ve uygulamaya ilişkin maddelerle yapılan karşılaştırmalarda t- testi ve varyans analizi işlemleri yapılmıştır. İki değişkenin olduğu durumlarda t- testi, üç ya da daha fazla değişkenin olduğu durumlarda varyans analizi (Anova) işlemleri yapılmıştır. Ancak varyans analizi ve t testi için önce Levene testi uygulanmış ve varyansların homejenliği test edilmiştir.Levene testinde p<,05 bulunduğunda (varyansların homejen olmadığı durumlarda), varyans analizi yerine paremetrik olmayan testlerden Kruskal Wallis-H Testi, t testlerinin yerinede Mann Whitney- U Testi uygulanmıştır.
Öğretmenlerin genel olarak yaratıcı drama yöntemini bilme ve uygulama düzeyleri ve bu düzeylerin karşılaştırılması için frekans tekniği kullanılmıştır. Drama yönteminde karşılaşılan sorunlarla ilgili tanımlayıcı istatistiksel analizler için frekens ve yüzde alma teknikleri kullanılmıştır.
Öğretmenlerin dramanın nitelilerini bilme ve uygulamaya ilişkin verilerin çözümlenmesi için beşli ölçek aralıkları 0,80 (5-1=4, 4/5=0,80) oranında eşit aralıklar olarak aşağıdaki şekliyle belirlenmiştir (Gökdaş,1996:21, akt.,2002:73)
Tamamen biliyorum-Uyguluyorum : 4.20 -5.00 Biliyorum-Uyguluyorum : 3.40-4.19
Bilme ve uygulamada karasızım : 2.60-3.39 Bilmiyorum-Uygulamıyorum : 1.80-2.59 Hiç bilmiyorum-Uygulamıyoru : 1.00-1.79
Aritmetik ortalama 3,40 ve üzeri “biliyor/uyguluyor”, 3,39 ve altı da “bilmiyor/uygulamıyor” olarak kabul edilmiştir.
BÖLÜM IV
BULGULAR VE YORUM
1. ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN KİŞİSEL BİLGİLERİNE İLİŞKİN BULGULAR
Bu bölümde, araştırmaya katılan ilköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin kişisel bilgilerine ait bulgular tablolar haline getirilerek değerlendirilmiştir.
1.1. Öğretmenlerin Mezun Oldukları Okul/Program
Öğretmenlerin mezun oldukları Okul adları Tablo 2'de verilmiştir. Buna göre öğretmenlerin yüzde 20'si Eğitim Enstitüsü, yüzde 22,5’u Eğitim Ön Lisans/İki Yıllık Yüksek Okul, Yüzde 12,5’u Lisans Tamamlama, yüzde16.7 Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Programı, yüzde 26.9’u Dört Yıllık Fakülte ve yüzde 1.4 'ü de başka programlardan mezun olan öğretmenlerden oluşmaktadır.
Tablo 2: Öğretmenlerin Mezun Oldukları Okul/Program
Mezun Olunan Program f %
Eğitim Enstitüsü 72 20.0
Eğitim Ön Lisans/ İki Yıllık Eğitim Yüksekokulu 81 22.5
Lisans Tamamlama 45 12.5
Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği.Programı 60 16.7
Dört Yıllık Yüksek Okul/ Fakülte 97 26.9
Başka 5 1.4
1.2. Öğretmenlerin Cinsiyete Göre Dağılımı
Öğretmenlerin cinsiyete göre dağılımı Tablo 3'de görülmektedir. Buna göre öğretmenlerin yüzde 44.7’si kadın, yüzde 55.3’ü de erkek öğretmenlerden oluşmaktadır.
Tablo 3: Öğretmenlerin Cinsiyete Göre Dağılımı
Cinsiyet f %
Kadın 161 44.7
Erkek 199 55.3
Toplam 360 100.0
1.3. Öğretmenlerin Çalıştıkları kurumlara göre dağılımları
Öğretmenlerin çalıştıkları kurumlara göre dağılımları Tablo 4'de görülmektedir. Buna göre öğretmenlerin yüzde 96.9’u ilköğretim okullarında ve yüzde 3.1’i ise özel ilköğretim okullarında çalışmaktadır.
Tablo 4: Öğretmenlerin Çalıştıkları kurumlara göre dağılımları
Çalışılan Kurum F %
İlköğretim Okulları 349 96.9
Özel İlköğretim Okulları 11 3.1
1.4. Öğretmenlerin Hizmet Sürelerine Göre Dağılımı
Öğretmenlerin hizmet sürelerine göre dağılımı Tablo 5'te görülmektedir. Buna göre öğretmenlerin yüzde 3.9'u 0-5 yıl, yüzde 19.2'si 6-10 yıl, yüzde 21.4'ü 11- 15 yıl, yüzde 19.4'ü 16-20 yıl, yüzde 10.6'sı 21-25 yıl ve yüzde 25.6'sı ise 26 yıl ve yukarısı hizmet sürelerine sahiptir. Sadece yüzde 23.1'i 10 yıl ve aşağısı hizmet süresine sahiptir. Çünkü araştırma merkeze bağlı ilköğretim ve özel ilköğretim okullarında yapılmakta ve buralarda genellikle hizmet süresi daha çok olan öğretmenler çalışmaktadır.
Tablo 5: Öğretmenlerin Hizmet Sürelerine Göre Dağılımı
Hizmet Süresi f % %* 0-5 yıl 14 3.9 3.9 6–10 yıl 69 19.2 23.1 11–15 yıl 77 21.4 44.4 16–20 yıl 70 19.4 63.9 21–25 yıl 38 10.6 74.4 26 yıl ve yukarısı 92 25.6 100.0 Toplam 360 100.0
1.5. Öğretmenlerin Drama İle İlgili Almış Oldukları Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı
Öğretmenlerin drama ile ilgili almış oldukları eğitim durumlarına göre dağılımı Tablo 6'da görülmektedir. Buna göre öğretmenlerin yüzde 11.4'ü mezun olduğu programda drama yöntemine ilişkin ders aldığı, yüzde 5.6'sının drama ile ilgili hizmet içi eğitim programına katıldığı, yüzde 81.1'inin drama ile ilgili hiçbir eğitim almadığı ve yüzde 1.9'unun ise başka yollarla drama konusunda bilgi sahibi oldukları anlaşılmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin yüzde 81.1 gibi
büyük bir çoğunluğu drama ile ilgili hiçbir eğitim almadığını belirtmektedir. Bu durum beklenen bir durumdur. Çünkü drama dersinin eğitim fakültelerine ders olarak konulması daha çok yenidir. 1998-1999 yılından itibaren ilköğretim programına "İlköğretimde Drama" adı altında ders konulmuştur. Dolayısıyla bu dönemden önce mezun olan öğretmenlerin dramayla ilgili hiçbir eğitim almamışlardır. Aynı zamanda Milli Eğitim Bakanlığı'nın dramaya ilişkin açtığı hizmet içi kurs sayısının da az oluşu, bu sonucun çıkmasında etkili olmuş olabilir.
Tablo 6: Öğretmenlerin Drama İle İlgili Almış Oldukları Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı
Drama Eğitimi Alma Durumu F %
Mezun olduğum programda drama yöntemine yönelik ders aldım. 41 11.4
Drama ile ilgili hizmet içi eğitim programına katıldım. 20 5.6
Drama ile ilgili hiçbir eğitim almadım. 292 81.1
Başka 7 1.9
Toplam 360 100.0
1.6. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulun Sosyo-Ekonomik Düzeyi
Öğretmenlerin görev yaptıkları okulun sosyo-ekonomik düzeyine göre dağılımı Tablo 7'de görülmektedir. Buna göre öğretmenlerinin yüzde 8.9'u görev yaptıkları okulun sosyo-ekonomik düzeylerini yüksek, yüzde 50.3'ü orta ve yüzde 40.8'i ise düşük olduğunu belirtmiştir.
Tablo 7: Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulun Sosyo-Ekonomik Düzeyi
Okulun Sosyo-Ekonomik Düzeyi f %
Yüksek 32 8.9
Orta 181 50.3
Düşük 147 40.8
Toplam 360 100.0