UzlaĢmaya Tabi Olmayan Suçlar

UzlaĢmaya tabi olan suçlar, 5271 sayılı CMK‟nın 253/1, 2 ve 3. maddelerinde açıkça belirtilmiĢtir. CMK‟nın 253. maddesinde, uzlaĢma kapsamında gösterilmeyen, soruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi olmayan suçlar, uzlaĢma kapsamı dıĢındadır. UzlaĢmaya tabi olmayan suçları aĢağıdaki gibi sayabiliriz.

1- Suçun CMK‟nın 253. maddesinde belirtilen suçlar arasında olmaması, 2- Suçun soruĢturulması ve kovuĢturulmasının Ģikâyete tabi olmaması, 3- Suçun, resen kovuĢturulacak suçlardan olması,

4- Suçun, soruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi olsa bile, etkin piĢmanlık hükümlerine yer verilen suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karĢı suçlar arasında olmaması gerekir.

70

a. Cinsel Dokunulmazlığa KarĢı Suçlar

5271 Sayılı CMK‟nın 253/3 maddesi; soruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete bağlı olsa bile, cinsel dokunulmazlığa karĢı suçlarda, uzlaĢtırma yoluna gidilemez Ģeklinde düzenlenmiĢtir. SoruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi olsa bile 5237 sayılı TCK‟nın ikinci kitabının ikinci kısmının altıncı bölümünde düzenlenen cinsel dokunulmazlığa karĢı suçlar arasında kalan suçlarda, uzlaĢma yoluna gidilemez. 5237 sayılı TCK‟nın 73/8.maddesinde; soruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi suçlar, uzlaĢma kapsamında gösteriliyordu.

SoruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi suçlarda her hangi bir ayrım yapılmamıĢtı. Ancak 5560 sayılı kanunun 45. maddesi ile TCK‟nın 73/8.maddesi yürürlükten kaldırıldı. 06.12.2006 tarih ve 5560 sayılı Kanunun 24. maddesi ile 5271 sayılı CMK‟nın 253/3.maddesinde de değiĢiklik yapılarak cinsel dokunulmazlığa karĢı iĢlenen suçlar ve etkin piĢmanlık kapsamında kalan suçlar uzlaĢma kapsamından çıkarıldı. UzlaĢma kurumu, Ģüpheli veya sanığın lehine olduğundan 5560 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 06.12.2006 tarihine kadar, cinsel dokunulmazlığa karĢı iĢlenen suçlar ile etkin piĢmanlık kapsamında kalan suçlarda uzlaĢma hükümleri uygulanacaktır. BaĢka bir ifade ile cinsel dokunulmazlığa karĢı iĢlenen suçlar ile etkin piĢmanlık kapsamında kalan suçların 06.12.2006 tarihinden sonra iĢlenmesi halinde uzlaĢma hükümleri uygulanmaz. Cinsel dokunulmazlığa karĢı iĢlenen suçlar: cinsel saldırı suçu (TCK. m.102.), çocukların cinsel istismarı suçu (TCK. m.103.), reĢit olmayanla cinsel iliĢki suçu (TCK. m.104.), cinsel taciz suçu (TCK. m.105). Maddenin son hali ile sayılın bu suçlarda uzlaĢma hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.

b. Etkin PiĢmanlık Hükümlerine Yer Verilen Suçlar

5271 Sayılı CMK‟nın 253/3 maddesi; soruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete bağlı olsa bile, etkin piĢmanlık kapsamındaki suçlarda, uzlaĢtırma yoluna gidilemez Ģeklinde düzenlenmiĢtir. 5237 sayılı TCK‟nın 73/8.maddesinde;

soruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi suçlar, uzlaĢma kapsamında

71

gösteriliyordu. SoruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi suçlarda her hangi bir ayrım yapılmamıĢtı. Ancak 5560 sayılı kanunun 45. maddesi ile TCK‟nın 73/8.maddesi yürürlükten kaldırıldı. 06.12.2006 tarih ve 5560 sayılı Kanunun 24.

maddesi ile 5271 sayılı CMK‟nın 253/3.maddesinde de değiĢiklik yapılarak cinsel dokunulmazlığa karĢı iĢlenen suçlar ve etkin piĢmanlık kapsamında kalan suçlarda uzlaĢma hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiĢtir 5560 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 06.12.2006 tarihine kadar, cinsel dokunulmazlığa karĢı iĢlenen suçlar ile, etkin piĢmanlık kapsamında kalan suçlarda uzlaĢma hükümleri uygulanacaktır.

SoruĢturulması ve kovuĢturulması Ģikâyete tabi olsa bile CMK‟nın 253/3.

maddesinde belirtildiği üzere, etkin piĢmanlık hükümlerine yer verilen suçlar arasında kalan suçlarda uzlaĢma hükümleri uygulanmaz. Etkin piĢmanlık hükümlerine yer verilen suçların Ģikâyete tabi olup olmasının bir önemi yoktur. Etkin piĢmanlık hükümlerine yer verilen suçlarda Ģüpheli veya sanık, suçu iĢledikten sonra belli bir süre düĢünerek piĢman olup etkin piĢmanlık hükümlerinden yararlanma imkânına sahip olduğundan, bu suçlar uzlaĢma kapsamından çıkarılmıĢtır. Etkin piĢmanlık hükümlerine yer verilen suçlar: hırsızlık suçu (TCK. m.141,168.), nitelikli hırsızlık suçu (TCK. m.142,168.), daha az cezayı gerektiren paydaĢ veya elbirliği mülkiyeti ile malik olunan mal üzerinde veya bir hukuki iliĢkiye dayanan alacağın tahsili amacıyla gerçekleĢtirilen hırsızlık suçu (TCK. m.144,168.), kullanma hırsızlığı suçu (TCK. m. 146,168.), mala zarar verme suçu (TCK. m.151,152,168.), güveni kötüye kullanma suçu (TCK. m.155,168.), dolandırıcılık suçu (TCK.

m.157,168.), nitelikli dolandırıcılık suçu(TCK. m. 158,168.), hileli iflas suçu (TCK.

m. 161,168.), taksirli iflas suçu (TCK. m.162,168.), karĢılıksız yararlanma suçu (TCK. m.163,168.), yağma suçu (TCK. m.148,168.), nitelikli yağma suçu (TCK.

m.149.168.), organ ve doku ticareti suçu (TCK. m.91,93.), uyuĢturucu ve uyarıcı maddelerle ilgili suçlar (TCK. m.188–192.), para ve kıymetli damgalarda sahtecilik suçları (TCK. m.197–201.), suç iĢleme amacıyla örgüt kurma suçu (TCK.

m.220,221.), zimmet suçu (TCK. m.247,248.), rüĢvet suçu (TCK. m.252,254.), iftira suçu (TCK. m.267–269.), yalan tanıklık suçu (TCK. m.272–274.), hükümlü ve tutuklunun kaçması suçu (TCK. m.292,293.). Madde metninin son hali ile etkin

72

piĢmanlık hükümlerinin uygulandığı suçlarda uzlaĢma hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.

c. UzlaĢmaya Tabi Olan Bir Suçun UzlaĢmaya Tabi Olmayan Bir Suçla Birlikte ĠĢlenmiĢ Olması

5271 Sayılı CMK‟nın 253/3 maddesi; uzlaĢtırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir baĢka suçla birlikte iĢlenmiĢ olması hâlinde de uzlaĢma hükümleri uygulanmaz Ģeklinde düzenlenmiĢtir. 27283 Sayılı Resme Gazete”de yayımlanarak 9 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren 5918 sayılı kanunun 8.

maddesi ile CMK‟nın 253/3. maddesine bu fıkra eklenerek uzlaĢma kapsamına giren bir suçun uzlaĢma kapsamına girmeyen bir baĢka suçla birlikte iĢlenmesi halinde uzlaĢma hükümlerinin uygulanamayacağı düzenlenmiĢtir. Örneğin; Konutun kapısını kırarak konuta giren sanığın eylemi, hem hırsızlık, hem konut dokunulmazlığının ihlali ve hem de mala zarar verme suçlarını oluĢturmaktadır. Tek baĢına iĢlenen konut dokunulmazlığının ihlali ve mala zarar verme suçları uzlaĢmaya tabi iken, uzlaĢmaya tabi olmayan hırsızlık suçuyla birlikte iĢlenmesi halinde uzlaĢmaya tabi değildir. UzlaĢmaya tabi olan bir suç ile tabi olmayan suçun birlikte iĢlenmesi halinde, uzlaĢmaya tabi suçta uzlaĢma sağlanırsa uzlaĢmaya tabi suçun yargılaması sona ereceği için fikri içtima ve birleĢik suç hükümleri de uygulanmaz.