Uzaktan Öğrenmenin Sağladığı Avantajlar

Uzaktan Öğrenmenin öğrenciler, öğretim görevlileri, veliler, eğitim yöneticileri ve politika yapıcıları için pek çok avantajı vardır. Eğitimde teknolojik gelişmelerin eğitim ve öğretimin üzerinde olumlu etkileri oldu (Oblinger ve Rush, 1998). Eğitim teknolojisi sayesinde, yaşam boyu eğitim daha olanaklı ve kabul edilebilir hale geldi (Porter, 1997). Öğrenciler için esneklik ve erişilebilirlik nedeniyle, öğrenmede daha fazla fırsat sunmaktadır (Motamedi, 2001:386-394; Watcrhouse, 2005). Uzaktan öğrenmede, dersin içeriğini geliştirmek için eğitmen, ses veya video klipleri, ek ders kitabı kullanabilmektedir. Uzaktan öğrenme ortamı, öğrencilerin yazma becerilerini artırarak onları desteklemekte; öğretim elemanları ve öğrencilerin birbirleriyle iletişim kurmaları için hem konuları görüşmek hem de geri bildirim almak için öğretmenler ve sınıf arkadaşları yazışabilmektedir (Barrett, 1995: 111-122).

Thornbory and Waterhousc’a (2003:23-25; 2005:16) göre, uzaktan öğrenmede, öğrencileri izleyebilme ve onlarla iletişim kurma avantajına sahip olunduğunu, hem etkili ders hem de öğrenciler ile duyarlı iletişim oluşturulabildiğini, uzaktan öğrenme ortamının, akademisyenleri ve her yerden konuk konuşmacı olarak uzmanları davet etme fırsatı sağladığını ve böylece kurslara geniş bir görünüm kazandırılmış olduğunu belirtmektedir. En önemli avantajlarından birisininde maliyeti düşürmesidir. Ancak uzaktan öğrenme ve iletişim altyapısı büyük bir bütçe gerektirmektedir. Etkin öğretim metodlarının maliyeti, öğretim giderleri ve diğer her türlü gider dikkate alındığında, uzaktan öğrenmenin, bu miktarı en aza indirgemekte veya azaltmaktadır. Çünkü sınıf altyapı gereksinimi harcamaları, konut masrafları ve seyahat harcamaları, kesin olarak kalkmaktadır. Uzaktan öğrenme ortamları, aynı zamanda 2 veya 20.000 kişinin ders öğrenebileceği şekilde tasarlanmıştır. Öğrenci girişini, ders içeriklerini ve malzemeleri değiştirmek günlük /saatlik revize etmek gerçekten çok kolaydır (Killion, 2000:38-46; Motamedi, 2001:386-394; Randell, 2001; Rosenberg, 2001:30; Çiçek ve Pamuk, 2003; Thornbory, 2003:23-25; Munro ve Rice-Munro, 2004).

Maliyet Avantajı: Uzaktan eğitim sektöründe, her geçen gün öğretilmesi ve öğrenilmesi gereken bilgilerin miktarı artmakta, buna karşılık da, öğretime ayrılan kaynaklar azalmaktadır. Yani, daha fazla öğretim masrafı, daha az bütçelerle karşılanmak durumundadır. İlk yatırım harcamaları yapıldıktan sonra, alınan araç- gereçlerden veya oluşturulan öğretme-öğrenme sistemlerinden çok kişi yararlandığından eğitim ucuza mal olması sağlanmaktadır. Uzaktan eğitim, eğitim masraflarında önemli yer tutan yol masraflarını ve diğer harcamaları önemli derecede azaltmaktadır.

Zaman ve Mekan Avantajı: Uzaktan eğitime farklı yerlerden ulaşmak mümkündür. Kullanıcılar istedikleri zaman, istedikleri yerden eğitim alabilmekte, böylece sınıf zamanına bağlı kalmadan ve kendi öğrenme hızlarında çalışabilmektedirler. Uzaktan eğitim ile öğrenme ortamındaki belirgin etkileşim eğitilen ile bilgisayar arasındadır. Hızı ayarlanabilen dolayısıyla bireysel planlara göre öğrenilebilen bir ortam eğitilene sunulmaktadır. Çabuk kavrayan eğitilenler diğerlerini beklemeden ilerleyebilmekte, öğretmen ilgisini daha yavaş kavrayan eğitilenler üzerinde yoğunlaştırabilmektedir.

Teknoloji Avantajı: Yüzyılın getirdiği teknolojik imkanlar internette verilen eğitimde aktif olarak kullanılabilmektedir. Multimedya öğelerinin tümünün çok kolay ve ücretsiz olarak (video ve görsel, işitsel tasarımlar) kullanılmasını sağlanmaktadır. Teknolojik imkanlar sayesinde zengin işitsel ve görsel tasarımlar eğitimi çekici hale getirmekte ve öğrenmeyi artırmaktadır. Öğrenme ortamı görsel ve işitsel bilişim kolaylıkları ile desteklendiğinde eğitilen ile öğrenme arasındaki etkileşim üst düzeylere çekilebilmektedir. Öğrenenin kontrol edebildiği hatta seçebildiği yardımcı ders unsurları öğrenme ve kavrama hızını artırmaktadır. Görsel ve işitsel bilişim katkısından beklenen bir diğer beklenti ise öğrenmenin kalıcı olacağıdır.

Bilgisayar imkanları, araştırmacılığın önündeki fiziksel ulaşım ve kaybolan zaman gibi olumsuzlukları giderme yönünde her geçen gün yeni çözümler üretmektedir. Böyle bir kolaylık şüphesiz eğitilenlerde klasik yöntemler ile çok zor geliştirilebilen araştırma ruhunu beslemektedir.

Derste bir araya gelen eğitilen ve öğretmen beraberliği koptuğunda da öğrenme sürecini devam ettirecek bir tekrar imkanı bilişim teknolojilerince eğitilene sunulmaktadır. Bu sayede eğitilen bir dersi istediği zaman, istediği kadar tekrarlayabilmekte ve böylece zamana yayılmış daha derin bir öğrenme sağlanmış olmaktadır (Sığrı, 2004).

Uzaktan eğitimin bireysel sonuçları düşünüldüğünde, gelişmiş bir araç olarak toplumun birey için ortaya koyduğu olumsuz belirleyiciliğini azalttığı görülür (Birkök, 1998). Bu yönüyle uzaktan eğitim, bireylerin meslek sahibi olabilmek için elde etmeye çalıştıkları yüksek öğretimde bir alternatif olmaktadır. Kendi ülkelerinde örgün eğitim için gereken sınav başarısını elde edemeyen bireyler, ekonomik olanakları elverdiğince, uzaktan eğitim yolu ile yurt dışındaki üniversitelerden veya yurt içindeki bazı programlardan yararlanabilmektedir. Ayrıca çalışmak zorunda olduğundan bir örgün eğitime devam edemeyecek olanlar için de uzaktan eğitim bir alternatiftir.

Uzaktan eğitim, toplumun ihtiyaçları doğrultusunda eğitim ortamlarını sağlamada öncülük eder. Bu özelliği ile uzaktan eğitim, fonksiyonelci görüşün istediği toplumu yaratmada yardımcı olur. Fonksiyonelci Görüş eğitime ilişkin iki soru sorar: “Ne çeşit bir toplum yaratmak istiyoruz?”; “İstenilen toplumu yaratmada ve devamını

sağlamada eğitimin rolü nedir?” (Boyacı, 2000). Günümüzde özellikle teknolojik gelişmeler, hayatımızı doğrudan etkilemektedir. Bireyler, özellikle mücadelelerle dolu iş yaşamında hayatta kalabilmek için, eğitime ihtiyaç duymaktadır. Bu bağlamda eğitim, birey, dolayısı ile toplum için etkili bir değişim aracıdır. Bugün artık tüm dünyada, uzaktan eğitimin toplumsal değişimi yönetmedeki rolü kabul edilmektedir.

Uzaktan eğitim, ülkeler bakımından da örgün eğitime alternatif olması ve uluslararası olması bakımından önemli bir gelişme kaynağıdır. Örneğin Rusya’da, 1990’ların sonlarında uzaktan eğitime talep, örgün eğitime alternatif olmaya başlamıştır. Rusya’daki ilk uzaktan eğitim kurumunun bugün, Rusya Federasyonu’nun 350’den fazla şehrinde ve Bağımsız Cumhuriyetlerdeki 60 ilde akademik merkezi bulunmaktadır. Bugün Rusya uzaktan eğitimi, ülkedeki eğitimin modernize edilmesinin en önemli faktörü olarak görmektedir. Rusya’da uzaktan eğitim, tüm parçaları tam olan, kaliteli bir eğitim sağlamaya yarayan etkili bir teknoloji olarak görülmektedir. Çünkü uzaktan eğitim ile Rusya’daki merkez ve kırsal bölgeler arasındaki uzaklık giderilmiştir. Böylece ülkenin farklı bölgelerindeki sosyal ve ekonomik birçok sorun da çözülmüş olmaktadır (Karpenko, 2008:45-56).

Bugün dünyadaki birçok üniversite internet üzerinden uzaktan eğitim hizmeti vermektedir. Söz konusu üniversitelerin sundukları programlara kayıt olan öğrenciler, bulundukları ortamdan hiç ayrılmadan eğitimlerini sürdürmektedirler. Uzaktan eğitim sayesinde, öğrenciler hizmeti veren üniversiteye hiç uğramadan, devam ettikleri programlara internet ile ulaşmakta, böylece günümüzün okul kurumunun konvansiyonel sınırlarını zorlamakta ve eğitimi uluslararası boyuttan da çıkararak sanal bir olgu haline getirmektedir (Altay, 2002). Ancak uzaktan eğitime katılanlar sanal bir grup oluştururlar ki bu grup, yüz yüze ilişkilerin yaşandığı gerçek gruptan farklıdır. Sanal bir grup ile eğitim, iletişim teknolojileri aracılığı ile gerçekleştirildiğinden, grup etkileşimi sağlanamamaktadır. Bu durum, başarı bakımından, yüz yüze iletişime göre, yetersizlik nedeni olmaktadır. Çünkü grup üyeleri, etkileşimde bulunmadıkları için, farklı davranış ve düşünce biçimleri geliştirmektedir. Ayrıca grubun özelliğine göre bilgi aktarımını yönlendirmek de zorlaşmaktadır. Çünkü bireysel tutumlar, uzaktan eğitim sırasında, eğitici tarafından anlaşılamamaktadır (Birkök, 1998). Eğitimi destekleyici forumlar veya buna benzer fikir paylaşımları, uzaktan eğitimin bu yönünü biraz olsun güçlendirecektir. Birkök (1998), uzaktan eğitimin bu sınırlılığının, eğitim sürecinde öğrenciye belli bir

düşünce sisteminin dayatılmasını engelleyeceğini iddia eder. Ancak bunun tam tersi de düşünülebilir. Uzaktan eğitimde mekansal farkın ortadan kalkması ile farklı bölgelerde oturan bireylere istenilen kültürel değerler aktarılabilir. Örneğin, Avrupa’da yaşayan Türk nüfusuna, uzaktan eğitim ile ulusal değerler aktarılabilir.

Sınırlılığı olduğu düşünülen sanal boyut, uzaktan eğitimin iki farklı ve zıt amaç ile kullanılabileceğini göstermektedir. Dünyanın çeşitli yerlerine dağılmış vatandaşlarını ulusal değerler ile donatmak isteyen bir devlet, uzaktan eğitim aracılığı ile vatandaşlarına ulaşabilir ve böylece ulus devlet olma özelliğini koruyabilir. Diğer yandan küresel kültür de uzaktan eğitim yolu ile çeşitli ulusların bireylerini etkilemektedir. Bu özelliği ile uzaktan eğitim hem ulus kültürün korunmasında ve sürdürülmesinde hem de küresel kültürün yayılmasında araç olabilme özelliğine sahiptir.

Diğer yandan Aktay (2002), uzaktan eğitimi, küreselleşmenin önemli bir katkısı olarak görür. Çünkü uzaktan eğitimin internet üzerinden gerçekleşmesi ile bireylere okuldan bağımsız bir öğrenme ortamı sağlanır. Aktay (2002), görüşünü, İvan İlllich’in okulsuz toplum hayali ile destekler. O’na göre internet aracılığı ile bireyler, okulun baskıcı sınıfsal düzenine boyun eğmeksizin daha verimli ve etkili öğrenebilirler. Böylece uzaktan eğitim sayesinde okulun baskısı ortadan kalkacaktır. Yang ve Vidovich (2002)’de internetin söz konusu gücünü desteklemektedir. Yang ve Vidovich (2002), “sanal üniversite” kavramının yeni bir heyecan dalgası olduğunu kabul etmektedir. Onlara göre Peter Drucker’in “30 yıl içinde yerleşik üniversite kampüsünün ortadan kalkacağı” düşüncesi gerçekleşecektir. Edwards (Akt: Yang ve Vidovich 2002) da küresel öğrenci potansiyelinin, artan erişim imkanının ve geleneksel üniversitenin katı yapısının internet ile uzaktan eğitimin gelişimini hızlandıracağını belirtmektedir. Ayrıca, internet sayesinde yüksek öğretimde ders ve kütüphane malzemesinin ağda bulunması, zaman ve maliyet konusunda ekonomi sağlamaktadır. Böylece internet uluslararası eğitim servisi vermede olanak sağlar. Eğitimcilere de geleneksel ortamlardan bağımsız olarak kurs-ders açma imkanı verir (McBurnie, 2002).