1) IS-LM modeline göre, belirli bir denge ve GSYİH düzeyi ile denge faiz oranı söz konusuyken daraltıcı bir para politikasının genişletici bir maliye politikasıyla aynı anda uygulandığı bir politika karmasının faiz oranı ve GSYİH üzerindeki etkisi nedir?
2) Yatırımların faize duyarlılığı azaldıkça, para politikasının etkilerini araştırınız.
3) Para talebinin faiz esnekliği azaldıkça, para politikasının etkilerini araştırınız.
147
Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti
IS-LM modeli, 1939 yılında Keynesyen iktisatçılardan biri olan John Hicks tarafından geliştirilmiştir.
IS-LM modelinde anahtar değişken faiz oranlarıdır. Modelin amacı, denge hasıla düzeyi ile faiz oranı arasındaki ilişkileri ortaya koymak, faiz oranlarındaki değişmenin denge hasıla düzeyini nasıl değiştirdiğini açıklamaktır. Modelde mal piyasası IS eğrisiyle, para piyasası ise LM eğrisiyle temsil edilmektedir.
Bu bölümde önce mal piyasası ve IS eğrisi, daha sonra da para piyasası ve LM eğrisi anlatılmıştır.
Son olarak da para ve mal piyasasının karşılıklı olarak nasıl dengeye geldiğine yer verilmiştir.
148
Bölüm Soruları
1) Otonom tüketim harcamalarının artması aşağıdakilerin hangisine neden olur?
A) Denge üretim düzeyinin artmasına, LM eğrisinin sağa doğru kaymasına B) Denge üretim düzeyinin artmasına, IS eğrisinin sağa doğru kaymasına C) Denge üretim düzeyinin düşmesine, LM eğrisinin sağa doğru kaymasına D) Denge üretim düzeyinin düşmesine, IS eğrisinin sağa doğru kaymasına E) Denge üretim düzeyinin düşmesine, LM eğrisinin sola doğru kaymasına
2) IS-LM eğrileri söz konusu iken kamu harcamalarındaki bir artış aşağıdakilerden hangisine yol açar?
A) IS eğrisinin sola kaymasına ve hem faiz oranında hem de gelir düzeyinde azalmaya B) IS eğrisinin sağa kaymasına hem faiz oranında hem de gelir düzeyinde artışa C) IS eğrisinin sağa kaymasına gelir düzeyinde artışa ve faiz oranında azalmaya D) IS eğrisini sola kaymasına, gelir düzeyinde azalmaya ve faiz oranında artışa
E) LM eğrisinin aşağı ve sağa doğru kaymasına, gelir düzeyinde artışa ve faiz oranında azalmaya
3) Aşağıdakilerden hangisi fiyatlar genel düzeyindeki artışın etkilerinden biridir?
A) IS eğrisinin kayması
B) IS eğrisinin eğiminin değişmesi C) LM eğrisinin sola kayması D) LM eğrisinin sağa kayması
E) IS ve LM eğrilerinin değişmemesi
4) IS eğrisi üzerinde, devlet harcamaları ve vergilerin değişkenliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Hem devlet harcamaları hem de vergiler sabittir.
B) Devlet harcamaları sabittir, ancak vergiler değişebilir.
C) Vergiler sabittir, ancak devlet harcamaları değişebilir.
D) Devlet harcamaları değişebilir, ancak vergiler hakkında bir şey söylenemez.
E) Hem devlet harcamaları hem de vergiler değişebilir.
Açıklama:
I+G=S+T eşitliğinden dolayı IS eğrisi üzerinde mal piyasasının dengede olabilmesi için, tasarruflar yatırımlara eşitken, kamu harcamaları da kamu gelirlerine eşit olmalıdır. IS eğrisi üzerinde kamu harcamaları ve vergiler sabittir.
5) IS-LM modeline göre, belirli bir denge ve GSYİH düzeyi ile denge faiz oranı söz konusuyken daraltıcı bir para politikasının genişletici bir maliye politikasıyla aynı anda uygulandığı bir politika karmasının faiz oranı ve GSYİH üzerindeki etkisi nedir?
149 D)Belirsizdir Azalır E)Belirsizdir Belirsizdir
6) IS -LM modelinde vergi oranlarındaki artış aşağıdakilerden hangisine sebep olur?
A)Faiz oranı düşer, milli gelir azalır.
B)Fiyatlar düşer milli gelir artar. C)Faiz oranı artar, milli gelir düşer D)Fiyatlar artar, milli gelir düşer
E)Faiz oranı artar, milli gelir artar
7) Kapalı ekonomide genel dengeyi sağlayan faiz oranı hangi noktada belirlenir?
8) A) Mal piyasasında, IS eğrisi ile LM eğrisinin kesiştiği noktada
9) B) Mal ve para piyasalarında, IS eğrisi ile LM eğrisinin kesiştiği noktada 10) C) Para piyasasında, toplam tasarruf ile toplam yatırımın eşitlendiği noktada 11) D) Mal piyasasında, toplam arz ile toplam talebin eşitlendiği noktada
12) E) Para ve mal piyasasında, toplam yatırım ile toplam para talebinin eşitlendiği noktada
13) Yatırımların faize duyarlılığı azatlıkça para politikasının etkinliği………
Açıklama:
Para politikasının gücü azalacaktır. Şöyle ki para arzında meydana gelen bir artış/azalış durumunda faiz oranlarında değişme meydana gelecek; ancak yatırımların faize vermiş olduğu tepki düşük olacaktır. Dolayısıyla para arzındaki artışın çıktı üzerindeki pozitif etkisi de düşük olacaktır.
Maliye politikasının gücü artacaktır. Şöyle ki, mali genişleme/daralma durumunda faiz oranlarında değişme meydana gelecek; ancak yatırımların faize vermiş olduğu tepki düşük olduğu için "dışlama etkisi" problemi de düşük olacaktır.
14) Yatırımların faize duyarlılığı arttıkça para politikasının etkinliği………
Açıklama:
Para politikasının gücü artacaktır. Şöyle ki para arzında meydana gelen bir artış/azalış durumunda faiz oranlarında değişme meydana gelecektir. Faiz oranlarındaki değişmeye yatırımların vereceği tepki yüksek olacağı için para politikasının etkinliği artacaktır.
Dolayısıyla para arzındaki artışın çıktı üzerindeki pozitif etkisi de yüksek olacaktır.
150 Maliye politikasının gücü azalacaktır. Şöyle ki, mali genişleme/daralma durumunda faiz oranlarında değişme meydana gelecek; ancak yatırımların faize vermiş olduğu tepki yüksek olduğu için "dışlama etkisi" nispeten fazla olacaktır.
15) Para talebinin faiz esnekliği arttıkça para politikasının etkinliği………
Açıklama:
Para politikasının gücü azalmaktadır. Para talebinin faiz esnekliği sonsuzken, ekonomi likidite tuzağında olduğu için para politikası tam etkinsiz, maliye politikası tam etkindir.
16) Para talebinin faiz esnekliği azaldıkça para politikasının etkinliği………
Açıklama:
Para politikasının gücü artmaktadır. Para talebinin faiz esnekliği sıfırken, para yalnızca işlem amacıyla talep edildiği için para politikası tam etkin, maliye politikası tam etkinsizdir.
***
Cevap Aanahtarı
1-B 2-B 3-D 4-A 5-A 6-A 7-B 8-Artar 9-Azalır 10-Artar
151