TUSAŞ PDL Yönetimi Modeli

TUSAŞ PDL Modeli, dünyada havacılık ve savunma sektöründe son yıllarda etkin şekilde uygulanan modelin geliştirilmiş halidir. Modelin uygulanması farklı seviyelerde uygulanan PDL yönetimleri ile değişiklikler göstermektedir. Bu bölümde her seviyede uygulanabilecek TUSAŞ PDL modelinin basamakları anlatılacaktır.

1. Gereksinim ve Destek İhtiyaçlarının Entegrasyonu 2. Performansa Dayalı Lojistik Ekibinin Oluşturulması 3. Sistem Temellerini Oluşturmak

4. Performans Çıktılarının Geliştirilmesi 5. Ürün Destek Entegratörünün Seçimi

6. İş Yükü Paylaşım Stratejisinin Geliştirilmesi 7. Tedarik Zinciri Yönetim Stratejisinin Geliştirilmesi 8. Performansa Dayalı Sözleşmelerin Oluşturulması 9. Performansa Dayalı Lojistik İDA’nın Gerçekleştirilmesi 10. Ödül Sözleşmelerinin Yapılması

11. Finansal Etmenlerin Belirlenmesi 12. Uygulama ve Değerlendirme

Aşağıda TUSAŞ PDL Modeli basamakları anlatılacaktır.

2.23.1 Gereksinim ve Destek İhtiyaçlarının Entegrasyonu

TUSAŞ PDL yönetimi modelinin ilk basamağı, uygulanacak olan PDL için gereksinimlerin belirlenmesidir. PDL yönetimi için belirlenen gereksinim ile bu gereksinimleri karşılayacak olan destek ihtiyaçları entegre edilirken PDL’nin maliyet etkin şekilde başarıya ulaşması hedeflenir. Belirlenen gereksinimler ve bunları destekleyecek ihtiyaçlar, uygulanacak olan PDL’nin seviyesine bağlı olarak değişiklikler göstermektedir. Gereksinimler ve destek ihtiyaçlarının belirlenmesi bu konuda tecrübeli sistem mühendisleri ve sözleşme uzmanları tarafından belirlenir.

TUSAŞ PDL yönetiminde, ihtiyaçlar değişiklik gösterebileceği için sözleşmeler esnek olmaktadır. Sözleşme ve anlaşmalardaki kurallara bağlı kalınarak, gereksinimler ve bunu sürdürmek için gerekli ihtiyaçlar belirlenir. Belirlenen gereksinim ve ihtiyaçlar PDS’de yer alarak PDL’yi uygulayanın performansını ölçmek için kullanılmaktadır.

2.23.2 Performansa Dayalı Lojistik Ekibinin Oluşturulması

PDL ekibi, PDL modelinin uygulamalarını yönetecek ve uygulayacak ekipten oluşmaktadır. Ekip PDL’yi uygulayan işletme, müşteri ve bağımsız kişi/firmalar, çeşitli devlet görevlileri, profesyonel stratejistlerden oluşur. PDL ekibi uygulanacak olan program ve PDL seviyesine bağlı olarak değişiklikler gösterir.

Hedefler belirlendikten sonra PDL ekibi oluşturulmalıdır. PDL ekibi aşağıdaki kişi ve işletmelerden oluşur.

 Program yöneticisi  Alt yükleniciler

 Milli Savunma Bakanlığı (MSB) kurumları  Danışmanlar

 Lojistik kurumlar  Maliyet işler sorumlusu  Mühendisler  Denetçi  Sözleşme yöneticisi  Lojistik yönetici  Müşteri  Envanter yöneticisi

2.23.3 Sistem Temellerini Oluşturmak

TUSAŞ PDL sisteminin temelini oluşturmak, PDL yönetiminin kapsamını, paydaşları, maliyet ve performans hedeflerini ve yenileştirilecek sisteme oranla mevcut sistemlerin, hazır olma ve idame-işletme verilerini belirlemek için kullanılır.

2.23.4 Performans Çıktılarının Geliştirilmesi

Performans çıktıları, özellikle tedarik zinciri yönetiminin etkin olarak uygulandığını ölçmede temel ölçüdür.

Temel alınan bazı performans çıktıları, operasyon hazır bulunuşluğu, operasyon güvenirliği, kullanılan her bir ünitenin maliyeti, lojistik kabiliyetler/kazanımlar ve lojistik cevaplama süresidir.

2.23.5 Ürün Destek Entegratörünün Seçimi

PDL yönetiminde ürün destek entegratörü olarak TUSAŞ, tüm destek kaynaklarını bir araya getirerek koordine edip, performans çıktılarını takip ederek etkin PDL yönetimi yürütür. TUSAŞ, Türkiye’de savunma ve havacılık alanında, PDL yönetimini uygulamada öncü durumdadır.

2.23.6 İş Yükü Paylaşım Stratejisinin Geliştirilmesi

PDL yönetimi, rekabet ve ortaklıklar ile en iyi kabiliyetleri ve işbirliği fırsatlarını değerlendirerek başarıya ulaşır. PDL yönetimi, sistemin desteklenmesi için uzun dönemli anlaşmalar ile geniş bir alanda uygulanır. İş yükü paylaşımı stratejisinden önce sistemin temellerinin oluşturulması zorunludur. Geliştirilen sistem temelinin ardından TUSAŞ, her bir işin kim tarafından, nerede ve nasıl en iyi şekilde yapılacağını, yasal düzenlemeler ve mevzuat çerçevesinde belirler.

PDL uygulamalarının ilk örnekleri devlet kurumlarının dâhil olduğu örnekler olmasına rağmen, hedef daha çok özel sektörün sorumluluk aldığı PDL yönetimi uygulamaları olacaktır.

2.23.7 Tedarik Zinciri Yönetim Stratejisinin Geliştirilmesi

TUSAŞ, Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY), uçak yapısalları alanındaki üretimi desteklemek konusunda gelişmiştir. Özgün ürünlerin üretilmeye başlandığı son

zamanlarda TUSAŞ TZY, havacılık ve uzay alanında tedarik faaliyetlerini sürdürmektedir. Malzeme desteği, PDL yönetimi ve sistem desteklenebilirliğinde temel konudur. TUSAŞ vasıflı işgücü, ileri teknoloji ve performans yönetimi ile doğru parçanın, doğru zamanda ve doğru yerde olması için etkin TZY uygulamaktadır.

TUSAŞ kendine ait özgün uçak ve uzay araçları üretirken, her türlü ikmal malzemesini etkin bir TZY ile yönetmek durumundadır. Özgün tamirlik üniteler ve özgün tüketilebilir malzemeler, genellikle tek kaynaktan temin edilir ve bu kaynakların sözleşmeler ile bağlanması çok önemlidir. Yaygın tamirlik üniteler ve yaygın tüketilebilir malzemeler, birçok farklı kaynaktan sağlanabilen ancak maliyet etkin bir tedarik yönetimini gerektirir.

TUSAŞ; kaynak inceleme, taşıma, yedek parçaların dağıtımı ve eskiyen parça yönetimini (Obsolescence Management) konularında TZY’ni etkin şekilde yürütmektedir.

2.23.8 Performansa Dayalı Sözleşmelerin Oluşturulması

PDL uygulamaları her şeyden önce iyi bir sözleşme yönetimine ihtiyaç duyar. Sonraki aşamada hedeflenen kriterlerin açık ve istenilen performansı yansıtabilmesi için yüklenici ve müşterinin ortak çalışması ve performansı artırıcı her türlü bilgiyi paylaşması amaçlanır. Mevcut sözleşmelerle karşılaştırıldığında PDL yönetimi maliyetlerde azalma sağlarken, lojistik faaliyetlerinde artış sağlamaktadır. Sözleşmelerde, paydaşlar, müşteri, program yönetimi, destek sağlayıcılar yer alır. Sözleşmelerde, belirlenen gereksinimler ile performans çıktıları ve bunları gerçekleştirmek için gerekli kaynaklar arasındaki ilişki belirlenir.

2.23.9 Performansa Dayalı Lojistik İDA’nın Gerçekleştirilmesi

İDA’leri ürün ve sitemin desteklenmesinde optimum değeri bulmaya yönelik yapılan fayda/maliyet analizidir. İDA, PDL başlamadan yapıldığı gibi PDL uygulanırken belirli aralıklarla tekrar edilir. PDL yönetimi, İDA sonucunda yeni hedefler belirler ve PDL yönetiminin maliyet etkin olarak yürütülmesine katkı sağlar. İDA ile en iyi değer, performans, üretilebilirlik, güvenilirlik, bakıma elverişlilik ve

desteklenebilirlik gibi alanlarda analizler yapılabilir. İDA dokümanı devamlı güncel tutulmak suretiyle, elde edilen tasarruf hesaplamaları yapılır.

2.23.10 Ödül Sözleşmelerinin Yapılması

PDL sözleşmelerinin temeli, ödüle dayalı olmasıdır. Belirlenen ödül sistemi değişik şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Sözleşmelerin sistemde öngörülen, ürünün destek sürecine, “maliyetlerin karşılandığı sözleşme” şekliyle başlayıp “maliyet artı teşvik” ile devam etmesi ve “maliyet artı ödül” ile sonlanması yaygın olarak kullanılmaktadır. En yaygın ödül sözleşmeleri, çalışma saati başına sabit bir ücret ödenmesi gibi sabit fiyatlı olmalıdır. Ödül sözleşmelerinde performans gereksinimleri, rolleri ve sorumlulukları her iki taraf için de tanımlanır, teşvikler belirlenir ve performansın nasıl değerlendirileceği yer alır. Bunun için sayılabilir ve tanımlanabilir kriterler belirlenir.

2.23.11 Finansal Etmenlerin Belirlenmesi

Finansal etmenler, sistemin ömür devri sonuna kadar en iyi şekilde desteklenmesine olanak sağlayacak şekilde belirlenir. TUSAŞ PDL yönetimi finansal süreç stratejisinde, operasyonel gereksinimlere göre yıllık maliyetleri tahmin eder ve uygulanabilir fon akışlarını denetler. Finansal etmenler, TUSAŞ bütçe ve maliyet muhasebesi tarafından takip edildiği gibi, program yönetimi tarafından da izlenir.

2.23.12 Uygulama ve Değerlendirme

PDL modelinin son basamağı uygulama ve değerlendirmedir. Bu basamak süreç boyunca devamlı olarak geliştirilmeye açık olarak uygulanır. PDL yönetimi, programı gözetmek ve performans değerlendirme planını geliştirmek, performansı gözlemlemek ve ürün destek stratejisi ile gerektiğinde anlaşmaları sürekli gözden geçirmek durumundadır. Program yönetimi, PDL sürecini esnek şekilde, sürecin tüm adımlarını kendi program ihtiyaçlarına iş ve operasyonel ortamlarına uygun şekilde uygulamalıdır.

Uygulama ve değerlendirme program yönetimi tarafından, PDS’ler, PDL analizleri ve finansal yönetim konuları ile uygulanan PDL seviyesine bağlı olarak, tek

parça seviyesinden, platform seviyesine kadar değişen seviyelerde uygulanır ve süreç devamlı olarak değerlendirmeler ile geliştirilmeye çalışılır. TUSAŞ, PDL yönetimi modeli aşağıdaki şekilde verilmiştir.

Şekil.21. TUSAŞ Performansa Dayalı Lojistik Yönetimi Modeli

Kaynak: https://www.tai.com.tr/tr/programlar/lojistik-hizmetler/idame-hizmet- sozlesme-faaliyetleri [01.09.2012]

Bilinçli ve etkin uygulanacak TUSAŞ PDL modeli ile operasyon ve hazır bulunuşluk oranlarında %20-40, kârlılık oranların da ise %15-20 artış olabileceği öngörülmektedir. Yüksek maliyet ve bütçelerin yer aldığı, savunma, uzay ve havacılık sektöründe bu oranlar oldukça yüksek miktarlarda kârlılık anlamına gelmektedir.