Turizmin Olumsuz Ekonomik Etkileri

Turizmin gerçekleĢtiği yerlerde meydana gelen bir takım olumsuz etkiler de mevcuttur. Bu bazı ülkeler için çok fazla alıĢık olunmayan bir durum ortaya çıkarırken bazı ülkeler için çok da yabancı olunmayan ama olumsuz anlamda etkilenilen durumları doğurabilir. ġekil 2.2‟de turizmin olumsuz ekonomik etkileri gruplandırılarak Ģöyle ele alınmıĢtır:

ġekil 2.2 Turizmin Olumsuz Ekonomik Etkileri

Kaynak: Kozak, N., Genel Turizm Bilgisi, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları,

No: 1443, EskiĢehir, Mayıs 2012, s. 97.

2.4.2.1. Turizme AĢırı Bağımlılık

Turizmden yüksek ekonomik beklenti içerisinde olan ülkeler, dıĢ etkenlerden ya da ülke içindeki karıĢıklıklardan kaynaklı olarak veya sektördeki anormal fiyat değiĢmeleri veya tatil anlayıĢındaki yükselen trendlere bağlı olarak önemli oranda talep kayıplarına uğrayabilir ve ekonomide beklenmeyen bunalımlar geçirebilir. Ekonomik büyümelerini büyük ölçüde

Ġthalat Eğiliminde ArtıĢ Yabancı ĠĢgücü Gereksinimi Mevsimlik Dalgalanma Enflasyonist Baskı Turizme AĢırı Bağımlılık Fırsat Maliyeti Turizmin Olumsuz Ekonomik Etkileri

turizme bağlayan ülkeler, zemini çok sağlam olmayan bir sistem içerisinde ilerlemekte olduğu için sadece turizm sektörünü geliĢtirme çabasında olmamalı aynı zamanda sahip olduğu iĢgücü potansiyelini çok yönlü, etkin ve verimli bir Ģekilde değerlendirip eğiterek ekonomik girdilerini zenginleĢtirmeli ve salt turizme bağımlı olmaktan çıkabilmelidir (Kozak, 2012, s. 98). Turizme aĢırı bağımlılık, uluslararası alanda yaĢanabilecek büyük krizlerde ülkenin zorlandığı dıĢ ticaret açığını daha da büyütebilir. O yıl beklenenden daha az sayıda ziyaretçinin gelmesi, ekonomik hedeflerin yakalanamamasına ve büyümenin yavaĢlamasına neden olur. Bu yüzden, geliĢmiĢ ülkeler ekonomilerini ayakta tutan sektör çeĢitliliğini artırmak için yeni yatırım alanlarına yönelirler. Bu yolla hem turizme bağımlı olmaktan kurtulurlar hem de ekonomik riskleri en aza indirecek tedbirleri geliĢtirirler.

2.4.2.2. Enflasyonist Baskı

Enflasyon, fiyatlar genel seviyesinin sürekli olarak artmasıdır (TCMB, 2004, s. 3). Turizmin geliĢtiği bölgelerde talep yoğunluğuna bağlı olarak (Yağcı, 2007, s. 172), ülkenin diğer bölgelerine nazaran oluĢan bölgesel düzeydeki enflasyon ve arsa bedellerindeki suni artıĢ enflasyon üzerinde turizmin meydana getirdiği etkilerdir (Ġçöz ve Kozak, 2002, s. 219). Turizm sektöründe talep miktarı, ekonomide genel fiyat artıĢlarının yaĢandığı dönemlerde enflasyon rakamlarından büyük ölçüde etkilenir. Enflasyon düzeyine göre, ülkede yapılması planlanan yatırımların yönü kaydırılarak kaynakların dağılımı dengesizleĢir (Kozak, 2012, s. 98). Turistik geliĢmelere bağlı olarak meydana gelen enflasyonist baskılar, hem sektörün yararlandığı turistik mal ve hizmet fiyatlarının hem de sektöre mal ve hizmet üreten diğer alanlardaki fiyatların artıĢına yol açar (Unur, 2000, s. 23). Turizm sezonuyla birlikte, özellikle geliĢmiĢ ülkelerden gelen yabancı turistlerin alım gücünün gelinen ülkenin vatandaĢlarına göre daha fazla olması ve turistlerin fiyatı yüksek mal ve hizmetleri satın alması fiyat artıĢlarına neden olmaktadır. Bu durum, ülke vatandaĢlarının edineceği malların maliyetlerinde artıĢa neden olur ve enflasyon oranı bölgesel de olsa artma eğilimine girer.

2.4.2.3. Mevsimlik Dalgalanma

Mevsim sonu birçok iĢ yerinin kapanması, istihdam olanaklarının daralması, ekonomik istikrarsızlık, mevsim süresinde bölgeye götürülen bazı kamu hizmetlerinin mevsim sonunda durdurulması, yerel halkın tepkisine neden olmaktadır (Olalı ve diğerleri, 1983, s. 171). Mevsimlik dalgalanma, turizm sektöründe çalıĢan eğitimli iĢgücünün farklı iĢ kollarına kayarak bu alana ayrılan eğitim kaynaklarının israfına, istihdamı sağlanan çalıĢanların iĢsiz kalmasına ve iĢsizliğin devletin önünde büyük bir sorun olarak görünmeye devam etmesine neden olmaktadır.

2.4.2.4. Yabancı ĠĢgücü Gereksinimi

Turizmin ağırlıkta olduğu az geliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkelerin inĢaattan ulaĢtırmaya, altyapı kurulumundan üstyapı iĢletmeciliğine kadar çok çeĢitli alanlarda nitelikli iĢgören miktarında eksiklik görülür. Bu durum, yabancı ülke vatandaĢlarının istihdamını zorunlu kılarak turizmden sağlanan dövizin bir miktarının tekrar çıkıĢına neden olur ve ülke içi istihdam verilerini doğrudan etkiler (Kozak, 2012, s. 99). Ülkeler ihtiyaç duydukları iĢgücünü mümkün olduğunca öz kaynakları ile karĢılamak isterler. Bu hem ülkedeki istihdam miktarını artırarak vatandaĢların üretime katılmasını ve milli gelirin artmasını sağlar hem de bu artıĢın gerçekleĢmesi esnasında katlanılacak maliyetler nedeniyle yurt dıĢına para çıkıĢını önleyerek ödemeler dengesine katkı yapar. Bu nedenle özellikle ülkemiz gibi genç ve iĢsiz nüfusun çok olduğu ülkelerde yabancı iĢgücü gereksinimini en aza indirecek tedbirler alınır.

2.4.2.5. Ġthalat Eğiliminde ArtıĢ

Ülkelerin ekonomik yapıları içerisinde, tüketicilerin ihtiyacı olan bir takım malların yurtdıĢından ithal edilmesi gerekebilmektedir. Turizm endüstrisine yapılacak olan yatırımlar, teknolojik yatırımları da beraberinde getireceğinden dolayı ülkenin ithalat eğiliminde artıĢa neden olabilir. Turistlerin tüketimi için yurt dıĢından alınan mal ve hizmetlere ödenen ücretler, tesis kurulumu için dıĢarıdan getirilen her türlü inĢaat malzemesi, makine, teçhizat, araç ve gereç için ödenen ücretler, altyapı eksikliğinden dolayı oluĢturulacak ünitelerin, kullanılacak her türlü teknolojik malzemelerin, sistem ve tekniklerin karĢılanması için ödenecek ücretler o ülke adına ithalatın payının artması anlamına gelir.

2.4.2.6. Fırsat Maliyeti

Belirli bir mal ya da hizmeti elde edebilmek, herhangi bir faaliyeti, yatırımı vb. gerçekleĢtirebilmek için, diğer mal ve hizmetlerden belirli oranlarda vazgeçmenin sonucunda katlanılan maliyettir (Güler, 2007, s. 5). GeliĢmekte olan ülkeler bakımından son derece önemli olan bu durum, zaten kıt olan kaynakların kullanımında daha verimli olabilecek alanlar varken, göreceli olarak daha az verim sağlayan turizm alanında kullanılmasına ve bir anlamda bu kaynakların israfına neden olabilir (Kozak, 2012, s. 97). Fırsat maliyeti, özellikle uluslararası düzeydeki turizm organizasyonlarının gerçekleĢtirilmesi için yapılacak olan yatırımların önceliği konusunda finansal açıdan darboğazlar yaĢayan toplumların her zaman tartıĢtığı konu olmuĢtur. Toplumda öncelikli olarak ihtiyaç hissedilen eğitim, sağlık, ulaĢtırma gibi hususlara rağmen, yabancı ülke vatandaĢlarının ülkeye daha fazla gelmesi için yapılan yatırımlar yerel halkta karar organlarına karĢı bir tepki meydana getirir.