• Sonuç bulunamadı

Spor turizminde; yapılıĢ amacına, gerçekleĢme Ģekline, gerçekleĢtiği yere bağlı olarak değiĢik biçimlerde sınıflandırmalara rastlanmaktadır. Gibson (1998, s. 157), spor turizmini aktif spor turizmi, olay tabanlı spor turizmi ve nostalji spor turizmi olarak üç sınıfa ayırmıĢtır. Aktif spor turizmini, spor yapmak veya yarıĢmak amacıyla seyahat eden sporcular ve tatillerinin içinde serbest zaman faaliyeti olarak konaklama iĢletmeleri ve tatil yörelerinin spor tesislerinden yararlanmak için seyahat edenler oluĢtururken; olay tabanlı spor turizmini,

olimpiyat oyunları ve dünya kupası gibi spor olaylarına katılmak için seyahat edenler, nostalji spor turizmini ise önemli spor olaylarının düzenlendiği spor tesislerini ve müzeleri ziyaret etmek amacıyla gerçekleĢtirilen seyahatler olarak belirtmiĢtir.

Gibson, (2003, s. 207) spor turizmini yapılıĢ amacına göre ele almıĢ ve Ģöyle gruplandırmıĢtır:

Organize bir spor etkinliğine katılım; birçok önemli spor organizasyonuna katılımın

amacı kazanılacak ödülden ziyade o organizasyonda yer alarak saygınlık kazanmaktır. Ġki kıtaya yüzerek geçme yarıĢması ülkemizde gerçekleĢen önemli örneklerden biridir.  Belirli bir bölgedeki spor etkinliğine katılım; spor etkinliklerine yoğunlaĢmıĢ birçok kiĢi

spor yapma veya fiziksel hareketlilik sağlama maksatlı olarak bu alanda ön plana çıkmıĢ belirli yerlere seyahat ederler. Örneğin kıĢ sporlarına ilgi duyup deneyim kazanmıĢ kiĢiler kendi ülkelerinde yer alan merkezlerin dıĢında, sahip olduğu farklı doğası ve pistleri nedeni ile Avusturya ve Ġsviçre gibi dünyanın önde gelen kayak merkezlerine akın ederler.

İzleyici olarak bir spor etkinliğine katılım; spor turizmine katılımın en çok görülen

türüdür. Herhangi bir spor dalına fanatik seviyede bağlı olanlar, seyirci olarak etkinlik nerde düzenleniyorsa oralara seyahat ederler. UEFA ġampiyonlar Ligi, Formula 1, Olimpiyatlar gibi organizasyonlar günübirlik olarak bile binlerce kiĢiyi seyahate yöneltir.

Nostalji spor turizmi; bu amaçla seyahat eden kiĢiler önemli spor etkinliklerine ev

sahipliği yapmıĢ özel yerleri görmeye giderler.

3.4.1. Aktif Spor Turizmi

Bu türdeki spor turistleri, eğlence aktivitesi olarak sporla ilgili seyahate katılan aktif katılımcılar ve sporla amatör ve profesyonel düzeyde ilgilenen kiĢilerden oluĢur (Gibson, 1998, s. 157). Adrenalin tutkusuna sahip kiĢilerin yaptığı dağ tırmanıĢı, dağ bisikleti, yamaç paraĢütü gibi sporlara katılım amatör düzeyde katılanlara örnek olarak gösterilebilir. Aktif spor etkinliklerine ilgi gösteren kiĢiler çoğunlukla bir spor faaliyetine yoğunlaĢır ve spor yapmayı sevdiklerinden dolayı ve sağlıklı bir hayat sürmek için bu spor etkinliklerini yaparlar (Nogawa ve diğerleri, 1996, s. 47). Aktif spor turistleri eğitim düzeyi yüksek, ekonomik gelir seviyesi ortalamanın üzerinde olan ve emeklilik döneminde de spor turizmine katılabilen kiĢilerden oluĢmaktadır (McGehee ve diğerleri, 2003, s. 305-307).

Aktif spor turistlerinin genel olarak özellikleri Ģöyledir (Gibson, 1998, s. 162):  Katılımcıların cinsiyeti bakımından çoğunlukla erkek olan bireyler,

 Eğitim seviyesi olarak üniversite mezunu kiĢiler,

 Ġlgi duyduğu spora katılmak için uzun mesafe seyahat etmeye istekli kiĢiler,  Emeklilik döneminde aktif spor turizmine katılma ihtimali olan kiĢiler,  Tek sefer tatil yapma yerine, tekrar edilen etkinliklerle uğraĢan kiĢilerdir.

3.4.2. Nostalji Spor Turizmi

GeçmiĢ dönemlerden günümüze kadar gerçekleĢtirilmiĢ önemli spor organizasyonlarının düzenlendiği yerleri, binaları, müzeleri, stadyumları, salonları ve sahaları görmek, gezmek, ziyaret etmek, tanımak, incelemek, araĢtırmak amacı ile yapılan seyahatlerden oluĢur. Özellikle popüler spor dallarında, uluslararası seviyeye ulaĢmıĢ ve dünyanın her yerinden taraftar kitlesi yaratan dünyaca ünlü spor kulüplerinin kazandığı baĢarıları anmak için taraftarların kendi aralarında veya kulüp aracılığıyla organize olarak yaptıkları seyahatler, bu türdeki spor turizmine katılımın günümüzdeki belirgin örneklerinden birisidir.

Sporun kültürel mirası ile bağlantılı bir kavram olan nostalji spor turizmi, tarihsel veya sembolik bir öneme sahip olan yerlerin ziyaretini konu edinir (Fairley, 2003, s. 284-289). Nostalji spor turizmindeki yeni moda, ünlü sporcular ile hayranlarının buluĢturulması etkinlikleridir. Nostalji spor turizminin bu biçimi son zamanlarda ortaya çıkmıĢ olup, bir tatil yerinde bulunan ünlü sporcuları ziyaret etmeyi veya bu kiĢiler ile toplantı yapmayı kapsar. Gezinti amaçlı turizme katılanlar, bu spor turizmi türüne çok iyi dâhil edilebilmektedir. Norveç gezinti yollan (golf gezintisi) veya NBA basketbol gezintisi gibi spor konulu gezintiler, ziyaretçilerin sporda hayranlık ve saygı duyduğu kiĢiler ile tanıĢmalarını organize eden etkinliklerdir (Gibson, 1998, s. 157).

3.4.3. Olay Tabanlı Spor Turizmi

Temel olarak spor olaylarının ele alındığı ve bu olaylara izleyici olarak katılımın ön plana çıktığı spor turizm türüdür. Ekonomik gelir açısından iyi durumda olan kiĢiler sporun tarihsel geliĢimine paralel olarak ilgi duydukları spor dalı etkinliklerini takip etmek için seyahat etmiĢlerdir. Bu olay zamanla kiĢilerin ilgi duyduğu spor dalında faaliyet gösteren takımlara tutku düzeyinde bağlılık hissetmesiyle taraftarlık olgusunu doğurmuĢ ve spor turistlerini ortaya çıkarmıĢtır. Olimpiyat Oyunları, FIFA Dünya Kupası, Formula 1 gibi büyük spor olayları kitleleri etkinliği izlemek için harekete geçirip seyahate yönelterek turizm olayını gerçekleĢtirir. Ġnsanları harekete geçiren büyük spor olaylarının yanında bazı dönemlerde gerçekleĢen küçük çaplı önemli spor olayları da vardır. Özellikle spor olaylarının düzenlendiği ülkelere seyirci olarak gelecek kiĢilerin yapacakları harcamalar ve buralarda

geçirecekleri süreler spor organizasyonlarını hazırlayan komiteleri bu alanı ön planda tutmaya sevk etmektedir.

Büyük ölçekli spor olaylarının olumsuz yönlerinin daha Ģiddetli hissedilmesi ve bu tür organizasyonların büyük yatırımlar gerektirmesi nedeniyle, küçük ölçekli spor olaylarının düzenlenmesi ev sahipleri için daha yararlı olabilmektedir. Küçük ölçekli spor olaylarının en önemli özelliği büyük altyapı ve yatırım gerektirmeden mevcut altyapı veya imkânlar ile gerçekleĢtirilebilmesidir. Bazı araĢtırmacıların belirttiği gibi büyük spor olayları, bir toplum için her zaman pozitif olmayan, uzun dönemli sonuçları içeren kısa süreli etkinliklerdir. Ayrıca yine bazı araĢtırmacılar tarafından da ortaya konulduğu gibi büyük spor olayları, ev sahibi olan topluma büyük borçlar bırakarak sonuçlanmaktadır (Gibson ve diğerleri, 2003, s. 182).