Turizmin Diğer Ekonomik Sektörler Üzerine Etkis

Turizmin diğer ekonomik sektörler üzerindeki etkisi üçlü sektör ayrımı ile yapılmaktadır. Birinci sektör; temel faaliyeti kavramakta, tarım ve madencilik faaliyetleri bu sektör kapsamında ele alınmaktadır. İkinci sektör; inşaat ve imalat sanayi dallarını, Üçüncü sektör; ulaştırma, ticaret, bankacılık, eğlence, sanayi ve borsaları kapsamaktadır (ahin,1990,59-60).

3.4.2.1.Turizmin Tarım Sektörüne Etkisi

Turizmin gelişmesine paralel olarak, tarım sektöründe kalite artar, daha kaliteli ürün satışı yapılır. Böylece turizm sektörü tarım sektörü için görünmeyen ihracat yaratır. Üretimde bulunanlara da dolaysız gelir etkisi sağlar. Yerli halkın tarımsal ürün talebi yanında, iç ve dış turizmin yarattığı ek talep ve turizm mevsiminde kısa süreli bölgesel fiyat artışları tarım sektörünün toplam gelirini arttırdığı gibi, turistik yiyecek içecek işletmelerinin işlenmiş tarım ürünleri ve turfanda meyve ve sebze talepleri, bu faaliyet alanlarında bir canlanmaya neden olur (Çakır,1999,77).

Turizmin tarım sektöründe en önemli etkileri, gelir ve istihdam üzerinde görülür. Turizmin tarım sektörü üzerinde gelir meydana getirici etkisi iki açıdan değerlendirilebilir.

a) Turistik bölgelerde artan turizm talebine paralel olarak, turistin yeme içme ihtiyacını karşılayan tarım ürünlerine olan talebin artması sonucu, tarım sektöründe yer alan kişilerin ürünleri daha iyi değerlenecek ve böylece gelirlerinde de artış olabilecektir (ahin,1990,60).

b)Tarımsal faaliyet alanların yoğun olduğu bölgelerin en önemli sorunlardan bir tanesi de işsizlik sorunudur. Turizmin gelişmesi sonucunda oluşan ek talep ve bölgede açılan yeni turistik işletmeler sayesinde işsizlik sorunu da ortadan kalkmış olur. Böylelikle mevsimsel işsizlik ve atıl kapasite

turizmin yarattığı istihdam imkânlarıyla azaltılmış olur (Çıkın, Çeken ve Uçar, 2009,6).

Ayrıca şu noktaları belirtmekte fayda vardır:

Tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu turistik bölgelerde turizmin hızlı ilerlemesi ve düzensiz mekân kullanımı sonucu tarıma ayrılan verimli alanlar daralmaktadır. Bu daralma aynı zamanda tarım sektöründeki üretim arzının daralmasına neden olmaktadır.

Turizm ve tarımsal faaliyetlerin hızla geliştiği bölgelerde, tarım amaçlı kullanılan arazi ile diğer menkul kıymet fiyatlarında spekülatif artışlar olabilmekte ve bu da çiftçinin araziyi tarım amaçlı kullanmak yerine, boş bırakarak toprak rantı beklemeye yöneltmektedir.

Turizmin mevsimsel oluşu özelikle turizm talebinin yüksek olduğu dönemlerde tarımsal ürünlere olan talebin yüksek oluşu yerel enflasyonlara yol açmaktadır. Özellikle yörede oturan halkın alım gücünün düşmesine ve hayat pahallığına yol açmaktadır. Bu da iç talebin daralmasına yol açmaktadır (Çıkın ve diğerleri, 2009,7).

3.4.2.2.Turizmin Sanayi Sektörüne Etkisi

Turizmin sanayi sektörüne etkisi bakımından sanayi de üretim türüne göre üç grupta incelenmektedir:

• Turizmin tüketim malı üreten sanayiler üzerinde etkisi fazladır. Turizmin yoğun olduğu bölgelerde, gıda ve içki sanayisinde görülen üretim çok fazladır, hatta turistik tüketime yönelik üretimde bulunduğu söylenebilir.

• Ara malı üreten sanayilerde özellikle deri, deri mamulleri ve seramik sanayisi üzerinde turizmin etkisi yüksektir. Hediyelik eşya satışlarının

artması, turizm girdilerinin çoğalmasında önemli bir unsurdur. Seramik, cam, sıhhi tesisat, demir-çelik sanayilerinde ek bir talep söz konusudur.

• Yatırım malı üreten sanayiler üzerinde turizmin etkisi azdır. Sadece ulaştırma araçları üreten sanayilerde turizmin katkısı vardır. Turizmin gelişmesi, yatırımların artması inşaat malzemeleri sanayisinde bir canlanma yaratacaktır (Çakır,1999,78).

Turizmin sanayi sektörü üzerindeki etkisi, tüketim ve ara malı üreten sanayilerde etkili, yatırım malı üreten sanayiler üzerinde ise zayıftır. Turizmin sanayi sektörü üzerindeki etkisi daha çok turistik yatırımların artması ile bu yatırımlarda kullanılan sanayi malları üzerinde etkisi görülür. Bu etkiler şu şekildedir:

1. Turistik amaçlı arazi düzenleme, yeni yol yapımı vb. altyapı yatırımlarının, modern araç ve gereçlerle gerçekleştirilmesi, söz konusu olan ağır sanayi ürünlerinde talebi arttırır.

2. Konaklama tesisleri yapımında, her tür sanayi malzemesi, teçhizat ve mefruşat kullanılacaktır. Bununla ilgili temel malları üreten sanayilerden alınan girdiler, söz konusu sanayi dallarında hareketlenme yaratacaktır.

3. Son yıllarda bilgisayar teknolojisinde sağlanan gelişmeler, turizm sektöründe uygulama alanı bulunduğu nispette bu alana olan talep de artacaktır.

4. Toplam turistik harcamalar içinde inşaat girdilerinin büyük bir paya sahip olması sebebiyle yatırım harcamalarının en önemli etkisi inşaat sanayi dalında görülecektir.

5. Turizm harcamaları, karayolu, deniz ve hava limanları gibi alt yapı imkanlarının hazırlanması ya da genişletilmesi ile, sanayi ve ticaret sektörlerinin ulaşımdan kaynaklanan problemlerinin çözümüne katkıda bulunarak milli gelir düzeyinin artmasına yardımcı olacaktır.

6. Turizm sektörü sanayi sektöründe iş ve üretim hacminin artmasına sebep oluyor ise, sektörde istihdam hacminin de artmasını sağlayacaktır.

7. Turizm sezonunda, özellikle tarıma dayalı sanayilerde üretim artışı olacaktır.

8. Konaklama tesisleri inşaatında, orman ve seramik sanayi ürünleri çok miktarlarda kullanıldığından, bu sanayilere olan talebin artmasına sebep olacaktır (ahin,1990,61).

3.4.2.3.Turizmin Hizmet Sektörüne Etkisi

Turizm, meydana getirdiği harcama ve gelir halkaları ile bahsedilen faaliyetlerde gelişmelere sebep olmaktadır. Turizm bir taraftan hizmet sektöründen kendi faaliyet alanları açısından yararlanırken, diğer taraftan bu yararlanma sonucu hizmet üretiminin iyileştirilmesinde zorlayıcı etki yaparak bu sektörün gelişmesine katkıda bulunur (ahin,1990,62).

Turizmin hizmet sektörü üzerindeki etkisi beş başlık altında incelenebilir:

1. Cari tüketimle ilgili üçüncü üretim sektörünü geliştirir. Bu sektörler; ekmek, et manav, bakkaliye vb.

2. Donatım sanatları ile ilgili üçüncü üretim sektörünü geliştirir. Bunlar; elektrikçi, boyacı, demirci, inşaat işçiliği vb.

3. Konforla ilgili üçüncü üretim sektörünü geliştirir. Bunlar; moda evleri, spor malzemeleri, parfümeri, gazeteci, çiçekçi vb.

4. Yardım ve güvenlik hizmetleri ile ilgili üçüncü üretim sektörünü geliştirir. Bunlar; sağlık tesisleri, banka, sigorta vb.

5. Lüks hizmetler ile ilgili üçüncü üretim sektörünü geliştirir. Bunlar; kuyumcu, gece kulübü, sauna vb. (Çakır,1999,79-80)