İklim Değişikliğine Karşı Turizm Sektöründe Düzenlenen Uluslararası Çabalar

Turizm ve iklim değişikliği birbirine bağlı olmalarına rağmen iklim değişikliği ile ilgili yapılan uluslararası çalışmalarda turizmden yeterince bahsedilmemiştir. IPCC’nin 1990 yılında yayınlamış olduğu ilk ilerleme raporunda turizm konusuna değinilmemiştir.1996 yılında yayınlanan IPCC’nin ikinci raporunda ise turizme ilk defa değinilmiş, ada ülkelerdeki ve kıyı bölgelerdeki turizm faaliyetlerinin deniz seviyesi yükselmelerine karşı savunmasız olduğu belirtilmiştir (Sevim ve Zeydan, 2007,706). UNWTO önderliğinde, İklim değişikliği ve turizm hakkında yapılan ilk uluslararası toplantı 2003 yılında yapılmıştır.

3.5.5.1. I.Uluslararası İklim Değişikliği ve Turizm Konferansı

9-11 Eylül 2003 tarihlerinde Tunus’un Djerba Adası’nda Tunus Hükümetinin daveti üzerine Dünya Turizm Örgütü tarafından I. Uluslararası İklim Değişikliği ve Turizm Konferansı düzenlenmiştir. Bu konferansa 45 ülkeden 140 delege bir araya getirmiştir. Delegeler Birleşmiş Milletler Kuruluşu, çeşitli sivil toplum örgütleri, ulusal turizm ofisleri, ulusal ve yerel yönetimleri temsil eden bilim adamları ve temsilcilerden oluşmuştur (UNWTO,2003,5).

Uluslararası İklim Değişikliği ve Turizm Konferansı iki gün sürmesine rağmen pek çok konu ve sorunlar tartışılmıştır. Bu konular şunlardır:

• Konuyla ilgili güncel bilimsel düşünceler;

• İlgili uluslararası kuruluşların bu alanda hareket faaliyetlerinin ayrıntıları,

• UNWTO’nun iklim değişikliğinin turizm üzerindeki etkisi hakkında yaptığı çalışmaları,

• İklim değişikliğinin etkileriyle ilgili, dünyanın çeşitli yerlerini kapsayan vaka örnekleri ve turizm faaliyetleri araştırmaları,

• Uyum ve azaltım strateji örnekleri,

• İklim değişikliğinin nedenleri arasında turizmin katkılarının incelenmesi. (UNWTO,2003,5)

Konferansta bulunan turizm sektörü ilgilileri ile bilim adamları görüş alışverişinde bulunmuşlardır. Bu bilgi alışverişi, iklim değişikliği sonucu turizm sektöründe oluşabilecek riskler ve fırsatların belirlemesi amacıyla benzersiz bir fırsat oluşturmuştur (UNWTO,2003,6).

Bu çok önemli konferansta Dijerya Sonuç Bildirgesi yayınlanmıştır. Bu bildirgede ile ilgili tarafların araştırma çabalarını artırmasını, sürdürülebilir turizmin teşvik edilmesi, konu hakkında bilinçlendirme yapılması acısından gelecekte yapılacak eylemler yer almıştır (UNWTO,2003,6).

Aşağıdaki konularda mutabakat sağlamışlardır:

1. Turizmin sürdürülebilir kalkınmaya katkısıyla ilgilenen tüm hükümetleri, başta Kyoto Protokolü olmak üzere iklim değişikliğinin etkilerinin oluşmasını ve yayılmasını engelleyecek çözümler içeren her türlü uluslararası ve çok taraflı beyanname ve sözleşmeyi imzalamaya sevk etmek

2. Uluslararası kuruluşların, kamu yetkilileri, akademik kuruluşlar, STK’lar ve yerel halkla işbirliği içerisinde, turizm ve iklim değişikliği arasındaki karşılıklı ilişkileri araştırmaya yönelik ileri çalışmalar

yapmalarını teşvik etmek. Özellikle de Uluslararası İklim Değişikliği Heyeti’nin (IPCC) UNWTO ile işbirliği içerisinde turizme özel bir ilgi göstermesini ve turizmin çok özel olarak Dördüncü Değerlendirme Raporu içerisinde yer almasını sağlamak.

3. BM ile uluslararası, finansal ve ikili ajansları, turizmin önemli bir ekonomik sektör olduğu gelişmekte olan ülkeler ve özellikle az gelişmiş ülkelerdeki iklim değişikliğinin olumsuz etkileriyle mücadele çabalarını desteklemeye ve uygun eylem planları oluşturmaya davet etmek.

4. Uluslararası örgütler, hükümetler, STK’lar ve akademik kurumların; yerel hükümet ve destinasyon yönetim örgütlerinin destinasyona özgü spesifik iklim değişikliği etkilerine karşılık gelen uyum ve azaltma ölçülerini uygulamalarına destek olmalarını talep etmek.

5. Ulaştırma şirketleri, otelciler, tur operatörleri, seyahat acentaları ve turist rehberleri de dâhil olmak üzere tüm turizm endüstrisini, iklim değişikliğine katkılarını mümkün olan en az seviyeye indirmek için daha enerji-dostu teknoloji ve lojistik kullanmaya teşvik etmek.

6. Hükümetler ile ikili ve çok taraflı kuruluşları, sulak alanlar ve suya dayalı diğer ekosistemlerin korunması adına su kaynakları için sürdürülebilir yönetim politikaları oluşturmaya ve uygulamaya davet etmek.

7. Hükümetleri, teknik yardım ve mali teşvikler sağlayarak turizm ve ulaştırma şirketlerinde yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmasını teşvik etmeye davet etmek.

8. Tüketim davranışını değiştirmek ve daha iklim dostu turizm seçenekleri oluşturmak için; tüketici birlikleri, turizm şirketleri ve medyayı destinasyonlar ve turist gönderen bölgelerde tüketici farkındalığını artırmaya teşvik etmek.

9. UNWTO’nun bir takas odası olarak rol alabilmesi ve konu hakkında bir veritabanı oluşturarak bilgiyi tüm dünyaya yayabilmesi adına; kamu, özel sektör ve sivil toplum paydaşlarının iklim değişikliği ve turizm hakkında ulaştıkları araştırma bulgularını UNWTO’ya bildirmelerini sağlamak.

10. Bu beyannamenin uluslararası, ulusal ve bölgesel kuruluşların yukarıda belirtilen eylem planları ile ilgili faaliyetlerinin denetlemesinde bir çerçeve olarak kullanılmasını sağlamak (UNWTO,2003,8-9).

3.5.5.2. II. Uluslararası İklim Değişikliği ve Turizm Konferansı

Uluslararası toplum, iklim değişikliğine karşı eylem çabalarının Birleşmiş Milletler öncülüğünde sürdürülmesi kararını vermiştir. Bu kapsamda BM çalışmaları Kyoto yol haritası oluşturulması amacıyla hızlı gelişimle ve hedeflenen kilometre taşları ulaşım yolları tespit edilmiştir. Bu çalışmalarda Küresel ekonomik güce ve sosyal değerlere sahip olan turizm önemli bir değere sahiptir. Turizmin sürdürülebilir kalkınma ve iklim ile yakın ilişkisinin önemli bir rolü vardır. Bu amaçla 13 Ekim 2007 tarihinde İsviçre’nin Davos kentinde, BM Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Dünya Ekonomik Forumu (WEF) ve İsviçre’nin katkılarıyla İkinci Uluslararası İklim Değişikliği ve Turizm Konferansı düzenlenmiştir. Bu konferansa 80’den fazla ülkeden 450 delege, 22 uluslararası organizasyon, özel sektör ve organizasyonlar, araştırma enstitüleri, STK’lar ve medya kuruluşları katılmıştır (UNWTO,2007, 13).

Konferansta aşağıdaki konularda mutabakat sağlanmıştır:

1. İklim değişikliğinin ve küresel ısınmanın etkileri turizm üzerinde yüksek hassasiyete sahiptir ve iklim değişikliğine katkısı CO2 emisyonu olarak

yaklaşık % 5 olduğu tahmin edilmektedir.

2. İş ve eğlence turizmi küresel ekonomi için önemli bir öğe olmaya, Milenyum Kalkınma Hedeflerine önemli bir katkıda bulunmaya, toplumumuzda bir bütünü oluşturan pozitif eleman olarak bulunmaya devam edecektir.

3. Küresel sorunlar olan İklim değişikliği ve yoksullukla mücadelede turizm için önemlidir. Bu yüzden acilen bir dizi uyum politikalarına ihtiyaç vardır. Bu politikalar çevre, ekonomik, sosyal ve iklim ile çabuk

yanıt verme etkileşimine sahip sürdürülebilir turizmin teşvik edilmesiyle mümkündür.

4. Turizm sektörü iklim değişikliğine karşı hızlı yanıt vermek zorundadır. Eğer sürdürülebilir bir şekilde büyüme amaçlanıyorsa, bu sadece BM’lerin sera gazını kademeli azaltımı ile ilgili yaptıkları çalışmalarla mümkün olacaktır. Bu eylemler şunlardır:

5. Sera gazı emisyonları azaltılacaktır. (Özellikle; ulaşım ve konaklama faaliyetlerinden kaynaklanan emisyon faaliyetleri),

6. Turizm işletmeleri ve destinasyon merkezleri değişen iklim koşullarına uyum halinde olacaktır,

7. Enerji verimliliğini artırmak için mevcut ve yeni teknoloji uygulanmalıdır,

8. Mali kaynak oluşturularak yoksul bölgeler ve ülkelere yardım edilmelidir (UNWTO,2007,2).

Konferansta aşağıdaki eylemlerin yapılması için çağrıda bulunulmuştur: