‘BİLgİ’ SANAYİ İLE
BuLuŞuYOR
Üniversitemizde ‘bilgi’nin sanayi ile buluşması ve ticarileşebilmesi amacıyla kurulan İTÜnOVa Teknoloji Transfer Ofisi faaliyete başladı. Ülkemizin 240 yıllık ‘ulusal bilim ve teknoloji kaynağı’ olan İTÜ, son zamanlarda her alanda olduğu gibi ‘teknoloji transferi’ alanında da ilgi odağı olmuş durumda. TTO kavramının sıklıkla kullanıldığı günümüzde İTÜ’nün TTO’sunun kuruluşuna ve işleyişine yönelik beklentilerin yükselmesi üzerine kamu, toplum, özel sektör ve İTÜ ailesinin ihtiyacı olan Teknoloji Transfer Ofisi, İTÜnOVa Teknoloji Transfer Ofisi adıyla hayata geçirildi.
İTÜnOVa TTO, TÜBİTaK’ın Teknoloji Transfer Ofisleri’nin güçlendirilmesi ve yenilerinin açılmasını teşvik amacıyla gerçekleştirdiği “1513 Teknoloji Transfer Ofisleri (TTO) Destekleme Çağrısı” kapsamında seçilen 10 üniversite arasında yer alarak geri ödemesiz destek almaya hak kazandı. İTÜ arI Teknokent, arI 3 Binasında uzman kadrosuyla hizmet vermekte olan İTÜnOVa TTO’da, birbiriyle entegre Tanıtım ve Farkındalık, Ulusal ve Uluslararası Fonlar, Üniversite-Sanayi İşbirliği, Fikri Sinai Mülkiyet Hakları, Girişimcilik ve Şirketleşme Birimleri bulunuyor.
İTÜnOVa Teknoloji Transfer Ofisi’nin vizyonu ve sorumluluklarını, bir yuvarlak masa toplantısında, üç yetkili isim; Prof. Dr. Mehmet Sabri Çelik, Prof. Dr. altuğ Şişman ve arzu Eryılmaz’dan dinledik…
Prof. Dr. Mehmet Sabri çelik
AR-gE’DEN SORuMLu REKTÖR YARDıMcıSı
Teknoloji Transfer Ofislerinin (TTO) temel kuruluş amaçları nelerdir? Bu olgunun önemi hakkında neler aktarmak istersiniz?
Bilişim teknolojilerinin hızlı gelişmesine ve küreselleşmeye pa-ralel değişim gösteren, günümüzün yeni ekonomik yapısı, top-lumları bilgi ve demografik potansiyellerine bağlı olarak eğitim yönetimlerini ve stratejilerini yeniden gözden geçirmeye ve ya-pılandırmaya zorlamaktadır. Yükseköğretim kurumları da, bilgi ekonomisi ve toplumunun koşulları altında, yalnızca bilgi üreten ve dağıtan, öğrenci yetiştiren, kültür etkileşimini kolaylaştıran, araştırma ve geliştirme birimleri olmakla kalmayıp, aynı zaman-da toplumsal kalkınmayı gerçekleştirecek temel kurumlar olmak
T
EKNOKENT
dO
durumundadır. Bilindiği üzere özellikle sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişte ekonominin sağlıklı işleyebilmesi için fikirlerin projeye dönüştürülebilmesi; projelerinse ticari ve katma değer kazanması önem taşımaktadır.
Türkiye’nin teknolojiyi üreten, etkin şekilde kullanan ve teknolo-jiye bağlı çözümler ortaya koyabilen bir ülke olması ve küresel rekabet koşullarına uyum sağlayabilmesi için de teknoloji transferi konusu önem taşımaktadır. Bu doğrultuda teknoloji transferi, bir fikrin doğuşundan ticarileşmesine kadar yaşayacağı tüm süreçle-rin izlenmesi ve destek olunması şeklinde yorumlanabilir. Akademik bilginin yoğunlaştığı yer olan üniversiteler ise, söz ko-nusu teknoloji transferinin yaşanması gereken ilk adres olmalıdır. Üniversiteler ‘bilgi’nin bilimsel altyapısına sahip ve herhangi bir bilgi türünden çok daha büyük katma değer getirme olasılığı yüksek olan yapılardır. Üniversitelerimizdeki akademisyen sayısı, teknoloji tabanlı bilgi üretme potansiyeli ve nicelik açısından da üniversiteler, teknoloji transferi için en uygun kaynak olarak ön plana çıkmaktadırlar.
Ülkemizin 240 yıllık ‘ulusal bilim ve teknoloji kaynağı’ olan İTÜ ise, son günlerde her alanda olduğu gibi ‘teknoloji transferi’ alanında da ilgi odağıdır. TTO kavramının sıklıkla kullanıldığı günümüzde İTÜ TTO’nun kuruluşu ve işleyişine yönelik beklentiler yükselmiş-tir. Bu noktada kamu, toplum, özel sektör ve İTÜ ailesinin ihtiya-cı olan Teknoloji Transfer Ofisi, İTÜNOVA Teknoloji Transfer Ofisi adıyla hayat bulmuştur.
Bir cümle ile ifade etmek gerekirse, İTÜNOVA TTO, üniversite-mizdeki ‘bilgi’nin sanayi ile buluşturulması ve ticarileştirilebilmesi amacıyla faaliyet göstermeye başlamıştır.
Çok yakın bir zamanda İTÜNOVA TTO, TÜBİTAK’ın Teknolo-ji Transfer Ofisleri’nin güçlendirilmesi ve yenilerinin açılmasını teşvik amacıyla gerçekleştirdiği “1513 Teknoloji Transfer Ofisleri (TTO) Destekleme Çağrısı” kapsamında seçilen 10 üniversite ara-sında yer alarak geri ödemesiz destek almaya hak kazanmıştır. Bu çağrı kapsamında, İTÜNOVA TTO, TÜBİTAK tarafından, geri ödemesiz olarak yıllık 1.000.000 TL’ ye kadar desteklenecek olup her yıl yapılacak değerlendirmeler ile destek süresi 10 yıla kadar uzayabilecektir. TÜBİTAK üniversitemizi, TTO deneyim ve yetkin-liğinin yeterliliği, proje hedefleri, çıktıları ve başarı ölçütlerinin uy-gunluğu, TTO organizasyon yapısının ve personelin proje bütçesi, gider kalemlerinin ve iş planının uygunluğu kriterleri bakımından değerlendirdiği için bu destek üniversitemiz açısından büyük önem taşımaktadır.
Üniversitemizde üniversite sanayi işbirliğinin temelleri nasıl atıldı? Bu anlamda İTÜNOVA TTO’ya nasıl sorumluluklar düşmektedir?
Günümüzde ülkelerin rekabet edebilirliği ve bağımsızlığı kendi teknolojilerini üretebilmeleri ile doğru orantılı hale gelmiştir. Ülke-lerin her anlamda bağımsızlığı başta ekonomi ve teknoloji olmak üzere kendi ayakları üzerinde durabilmesine bağlıdır. Savunma sanayiinde olsun, tarım sektörü ya da genetik alanda; kısaca tek-nolojinin girdiği her alanda artık rekabette üstünlük elde edenler ürününü, hizmetini satabilmektedir. Fikirlerin ticarileşmesinde bir ülkenin eğitim kurumlarının, özellikle üniversitelerinin önemli role sahip olduğu bir gerçek. Bu nedenle, bir ülkede katma değer ya-ratıcı hizmetlerin artması, ulusal ve uluslararası düzeyde kalkınma için güçlü bir üniversite sanayi işbirliği oldukça önemlidir. Bilimin ve bilim eğitiminin temel amacı kapalı kapıları zorlamaktır. “Açık kapıyı çalmak” işlevinde sanayici ve girişimcilere öncelik
ta-nınmalı ancak, üniversite sanayi işbirliği kapsamında, yükseköğ-renim kurumları da bu tür araştırmaları temel hedef edinebilmeli-dir. Ülke önceliklerine bağlı olarak geliştirilecek stratejik planlarda araştırmacılar, akademik kurum ve kuruluşlar ile sanayici girişim-ciler ortak çalışma platformlarında buluşmaya teşvik edilmelidir. Üniversitelerde üretilen bilginin ve teknolojinin sanayide kullanıl-ması, sanayinin de toplumun ihtiyaçlarına göre akademiye yön vermesi gerekmektedir. Akademik bilgi ve tecrübenin, sanayinin sahip olduğu bilgi, pazar tecrübesi ve mali gücü ile birleşmesi için ortak işbirliği platformları yaratacak TTO gibi kurumsal ara-yüzlere ihtiyaç doğmuştur.
İTÜNOVA TTO, evrensel bilimi, teknolojik gelişmeleri ve topluma doğrudan katkı sağlayan projeleri ön plana alan bir araştırma üniversitesi olan İTÜ, bünyesinde geliştirilen akademik çalışma-ları ve yeni teknolojileri, sanayinin ihtiyaççalışma-larını karşılayabilecek tarzda sanayiye sunmayı, sanayi ile ilişkileri profesyonel olarak yürütmeyi, ülkemizin ulusal kalkınmasına katma değer sağlamak amacıyla görev edinmiştir. İTÜNOVA TTO’nun vizyonu; İTÜ’nün uluslararası ölçekte bilimsel ve teknolojik bilgi üretim kapasite-sinin artırılması ve üretilen bilginin ticarileştirilerek topluma daha faydalı hale getirilmesidir. Misyonu ise bilimsel ve teknolojik bilgi üretim kapasitesinin akademi-sanayi işbirliği yolu ile artırılması ve bu bilgilere dayalı ortaya konan yeni teknolojilerin sanayiye sunul-ması, ulusal ve uluslararası fonlar aracılığıyla araştırmalara daha rahat bir hareket alanı sağlanması, üretilen bilginin korunması ve bu bilgiyi üretecek girişimcilere uygun platformlar yaratılmasıdır.
uzun yıllardır üniversite-sanayi işbirliği önemli bir sorun. Bu konuda hem toplum olarak hem de İTÜ olarak neler yapmalıyız?
Türkiye’ye hizmet eden her kişi ve bu ülkede varlığını sürdüren her kurumun, ülkemizin inovatif ve teknolojik kalkınması için ken-di payına düşeni yapması gerektiğine inanıyoruz. ‘Katkı’ üretmek kimisi için üretime, Ar-Ge’ye destek olmak, kimisi içinse girişimci-liği teşvik etmek, bilgiyi yaymak, ticarileştirmek veya know-how’ını paylaşmak olabilir. Üniversitelerde yetiştirilecek insan kaynağının sanayinin ve toplumun ihtiyaçlarına göre şekillendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu noktada üniversite-sanayi işbirliği ve gi-rişimci/akademisyen/proje destek mekânizmaları yaratmanın bir üniversitenin asli görevlerinden olduğuna inanıyoruz.
Bilindiği gibi üniversitemiz dünyanın gereksinim duyduğu araş-tırmacıları yetiştirmenin yanı sıra, bugüne kadar pek çok başarılı girişimcinin yetişmesi yolunda da büyük bir ulusal katma değer yaratmıştır. Üniversitemiz yüzyıllardır bu amaç çerçevesinde ino-vatif değer taşıyan projelerin geliştirilmesine katkıda bulunmakta ve kendi teknolojisini geliştiren gençler yetiştirmekte, ülkemizin teknoloji tabanlı ekonomik altyapısına büyük katkılar sağlamakta-dır. Bir başka deyişle üniversitemiz, ülkemiz için çok önemli araş-tırmacı havuzuna sahiptir. İTÜ NOVA TTO ile yapmamız gerekenin elimizdeki bu havuzu en iyi şekilde değerlendirmek olduğuna inanıyoruz. Bunu gerçekleştirerek iki dünya arasındaki (üniversite ve sanayi) köprüyü kurmayı ve aynı dili konuşan ve birbirini anla-yan bir platform inşa etmeyi hedefliyoruz.
Üniversitemizde İTÜNOVA TTO’nun kurulması, üniversite-sanayi işbirliğinde uzun yıllar tecrübesi olan İTÜ için bu noktada önem taşımaktadır. İTÜ’de uzun yıllardır var olan ve üniversite- sanayi işbirliği konusunda deneyimli tüm akademik insan ve araştırma alt yapıları İTÜNOVA TTO ile tek bir şemsiye altında birleşerek entegre bir sistem haline dönüşmüştür.
PROf. DR. ALTuğ ŞİŞMAN
İTÜNOVA TTO AKADEMİK YÖNETİcİSİ
TTO’lar mevcut amaçları doğrultusunda ne tür faaliyetlerde bulunurlar? Bu doğrultuda İTÜNOVA TTO nasıl kuruldu ve ana hedefleri nelerdir?
TÜBİTAK’ın 1513 Çağrısı kapsamında faaliyet göstermeye Ocak 2014’ten itibaren başlayan İTÜNOVA TTO, bundan öncesinde bilimsel ve teknolojik bilgiye ulaşmaya aracılık etmek, teknolojik bilgi üretmek, üretilen bilginin ticarileştirilmesini sağlamak ve tek-noloji transferini ve girişimciliğini desteklemek amacıyla İTÜNOVA Teknoloji A.Ş. olarak Şubat 2013 tarihinde kurulmuştu. İTÜ, İTÜ Vakfı ve ARI Teknokent ortaklık yapısına sahip bir anonim şirket olan İTÜNOVA TTO’ya, İTÜ’nün Teknoloji Transfer Ofisi hizmetleri-ni yerine getirmek için tüm yetki ve sorumluluk Ühizmetleri-niversite Yönetim Kurulu aracılığıyla verilmiştir.
Ancak elbette İTÜ, teknoloji transferi konusunu yeni öğrenen bir üniversite değildir. Bilindiği üzere üniversitemizin, özellikle üni-versite sanayi işbirliğini sağlamada geçmişten gelen tecrübesi bulunmaktadır. TTO’nun kurulması; bundan sonrasında Üniver-sitemizin bu alandaki gayretlerinin daha verimli sonuçlar doğur-ması, var olan kapasitesinin arttırılması; bu alandaki farkındalığın artarak yeni işbirliklerine daha sabit ve erişimi kolaylaştırılmış bir zemin hazırlanması anlamına gelmektedir.
İTÜ’nün teknoloji transfer birimi olarak bugüne kadar başarıyla faaliyet gösteren arayüzleri, bundan sonra da çalışmalarına İTÜ-NOVA TTO ile birlikte devam edeceklerdir. Bu arayüzlere gelince, birincisi 1992 yılında İTÜ ve KOSGEB işbirliği ile kurulan İTÜ-KOS-GEB TEKMER’dir. (Kuluçka Merkezi). Ardından 2001 yılında, ver-gi muafiyeti getiren ve akademisyenleri teknopark şirketleriyle
çalışmaya yönlendiren 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle, üniversite-sanayi işbirliği için de İTÜ adına yeni bir dönem başlamıştır. Üniversitemizde ikinci üniversite sanayi arayüzü olarak hizmet veren İTÜ ARI Teknokent ise 2002’den beri hizmet vermektedir. Üniversite-sanayi işbirliği girişiminin çok önemli bir adımı olan İTÜ ARI Teknokent, bugü-ne kadar İTÜ’nün sağladığı akademik altyapı olanakları ile birçok teknoloji tabanlı girişimci firmanın başarılı olması sağlamıştır. İTÜNOVA TTO da bundan sonra İTÜ için önemli bir teknoloji trans-fer arayüzü olarak hizmet verecektir. Amacı sadece üniversite sa-nayi işbirliğini sağlamak ve akademik bilginin ticari değere dö-nüşmesine aracılık yapmak olarak tanımlanmıştır.
Üniversiteye ve sanayiye hizmet için kurulan, şirketlerin teknolojik rekabet edebilirliğini artırabilmek ve toplumun her kademesindeki bireyleri daha yenilikçi, daha girişimci kılabilmek amacıyla çalışan İTÜNOVA TTO, öncelikle farkındalık, tanıtım, bilgilendirme hizmet-leri sunacak; yerli ve yabancı destek programları hakkında bil-gilendirme ve danışmanlık hizmetleri verecektir. Bunun yanı sıra, üniversitelerdeki öğrencilerin ve öğretim elemanlarının fikirlerinin ürüne dönüşmesi sürecinde girişimcilik ve şirketleşme adımların-da yol göstermek, fikri ve sınai haklarını koruyabilmeleri için yöne-tim ve lisanslama hizmetlerini de sunacaktır.
İTÜ NOVA TTO kapsamında üniversitemizde verilecek hizmetler nelerdir?
İTÜNOVA TTO, İTÜ ARI Teknokent, ARI 3 Binasında hizmet ver-mektedir. Bu noktada İTÜNOVA TTO’da uzman kadrosuyla ve birbiriyle entegre çalışan birimleri tanıtmakta fayda olacaktır. İTÜ NOVA TTO’da a) Tanıtım ve Farkındalık, b) Ulusal ve Uluslararası Fonlar, c) Üniversite-Sanayi İşbirliği, d) Fikri Sinai Mülkiyet Hakla-rı, e) Girişimcilik ve Şirketleşme Birimleri bulunmaktadır. İTÜNOVA TTO ‘Tanıtım ve Farkındalık Birimi’, üniversitemizin iş dünyasına yönelik sahip olduğu kaynakların ve işbirliği imkânları-nın tanıtımdan ve iş dünyasına yönelik eğitim organizasyonları ve üniversite sanayi işbirliğine yönelik bilgilendirme faaliyetlerinden sorumlu olacaktır.
‘Ulusal ve Uluslararası Fonlar Birimi’, üniversitemizin Ar-Ge ye-teneklerinin ve proje kapasitelerinin iyileştirilmesi ve teknoloji seviyesinin arttırılması amacıyla Ulusal ve Uluslararası Destek Programlarından faydalanmaya yönelik hizmetler sunacaktır. Bu alandaki hizmetler kapsamında, akademisyenlerin ve üniversi-te-sanayi işbirliği kapsamında geliştirilecek proje sahiplerinin doğru, hızlı ve etkin biçimde uygun fon mekânizmasına erişme-sini sağlamak amaçlanmaktadır. Ayrıca üniversitemizin Avrupa Birliği Merkezi Araştırma Ofisi ve Bilimsel Araştırma Proje Birimi ile koordineli olarak sürdürülecek çalışmalarla araştırmacılara destek verilecektir.
‘Üniversite-Sanayi İşbirliği Birimi’, fikir aşamasındaki projelerin ya da mevcut Ar-Ge çalışmalarının doğru ve hızlı bir şekilde sana-yiye yönlendirilmesi, sanayinin ihtiyaçları konusunda uzman aka-demisyenlere aktarılıp projelendirilmesi, işbirliği aşamasında söz-leşme yönetimi, hukuki danışmanlık, mali konuların takibi, sektörel organizasyonlar ile akademisyenler ve sanayicilerin buluşması ve üniversite kaynaklarının en verimli şekilde kullanımı için üniversite ve sanayi ihtiyaç analizi konularında hizmet verecektir. Bu birim, İTÜ Laboratuvarları ve fakültelerimizle koordineli çalışacaktır. ‘Fikri Sinai Mülkiyet Hakları Birimi’ vasıtasıyla verilecek bilgilendir-me hizbilgilendir-metleri akademisyen ve sanayicilerin buluş ifşa vakalarının azalması, bunun yanı sıra üretilen teknolojinin ve bilginin korun-ması açısından son derece önem arz etmektedir. İTÜNOVA TTO, bu amaçla sanayicilere, akademisyenlere ve öğrencilere patent, faydalı model, marka ve endüstriyel tasarım konularında
farkında-İTÜ nOVa TTO’nun girişimcilere destek verme konusunda misyonu nedir?
Türkiye’nin teknolojiyi üreten, etkin şekilde kullanan ve teknolojiye bağlı çözümler ortaya koyabilen bir ülke olması ve küresel reka-bet koşullarına uyum sağlayabilmesi için girişimcilik ve yenilikçi-lik algısının toplumda yerleştirilmesi ve yayılması gerekmektedir. Girişimciliğin ve yenilikçiliğin yayılmasında ise bir ülkenin eğitim kurumları, özellikle üniversiteleri önemli role sahiptir. Girişimcilik eğitimiyle girişimcilik ve yenilikçilik fikirleri somut projeler haline dönüşecek; girişimciler ulusal ve uluslararası kurumların destek ve hibelerine daha donanımlı ve özgüvenli bir şekilde