Transfer Kuralları

Esas davalarda geçen, değişik hukuk davalarına kaynaklık eden olaylar esnasında uygulanan 1983 URBSFA federal kuralları, üç ilişki türüne ayrılır: oyuncunun federasyonla bağı, oyuncunun kulübüyle bağı ve bir oyuncunun resmi müsabakalarda yer alması için gerekli olan, kulüp için oynayabilme yetkisinin tescili. Transfer, federasyona bağlı bir futbolcunun kulüp bağını değiştirme hakkını kazandığı alım satım işlemi olarak tanımlanır. Eğer transfer geçiciyse, oyuncunun kulübüyle bağı devam eder; ancak başka bir kulüp için oynama yetkisiyle beraber tescillenir.

Aynı kurallar uyarınca, bir ila beş yıl aralığında geçerli olan profesyonel oyuncu sözleşmeleri 30 Haziran’a kadar işlemektedir. Sözleşmenin sona ermesinden önce ve 26 Nisan son gün olmak üzere kulüp, transfer maksadıyla amatör olarak değerlendirilemeyen bu oyuncuya yeni bir sözleşme önermek zorundadır ve böylelikle bu kuralların başka bir bölümüne tekabül eder. Bu oyuncu bu teklifi kabul veya reddetmekte özgürdür.

Eğer reddederse, 1- 31 Mayıs aralığında, bağlı bulunduğu kulübün onayı olmaksızın, yeni kulübün, oyuncunun net yıllık geliri ile yaşına bağlı olarak 14 ila 2 arasında değişen bir katsayının çarpılmasıyla hesaplanan “antrenman” tazminatını eski kulübe ödemesi şartıyla, “zorunlu” transfer olarak transfer listesine konulur.

1 Haziran, hem kulüplerin hem de bu futbolcunun -bilhassa yeni kulübün, cezaya tabi olan ve borç yüzünden federasyon kaydının silinmesi muhtemel olan eski kulübe ödeyeceği transfer ücret miktarı hususunda- anlaşmasıyla birlikte “serbest” transfer dönemine işaret etmektedir.

Eğer hiçbir transfer gerçekleşmezse, oyuncunun bağlı olduğu kulüp, 26 Nisan öncesinde önerilen şartların aynısını sağlayan bir sezonluk yeni bir sözleşme önermek zorundadır. Eğer oyuncu bu teklifi reddederse, oyuncu amatör kadroda gösterilemeyeceğinden dolayı, kulüp oyuncuyla ilişiğini kesmek için 1 Ağustos’a kadar süresi vardır. Kulübünün teklif ettiği sözleşmeleri imzalamayı ısrarla reddeden bir oyuncu, iki sezon boyunca oynamazsa, kulübün izni olmaksızın, amatör olarak transfer hakkını kazanır.

UEFA ve FIFA yönetmelikleri doğrudan oyunculara uygulanmaz. Yönetmelikler, ancak bunları uygulama ve kulüp – oyuncu ilişkilerini düzenleme erklerine tek başına sahip olan milli federasyonların koyduğu kurallar arasında bulunur.

UEFA, URBSFA ve RC Liège ulusal mahkeme önünde, UEFA İcra Komitesi tarafından 24 Mayıs 1990’da onaylanıp 1 Temmuz 1990’da yürürlüğe giren ve “UEFA Üyesi Federasyonlar ve Kulüpler arasındaki İşbirliği İlkeleri (Principles of Cooperation between Member Associations of UEFA and their Clubs)” başlıklı belgenin, diğer üye ülkelerdeki kulüpler veya aynı ülkedeki diğer milli federasyonlara bağlı kulüpler arasında işbu zamanda gerçekleşen transferlere uygulanacak hükümleri içerdiğini beyan etmişlerdir.

Bu belge, sözleşmenin bitişiyle oyuncunun kendi seçtiği kulüple yeni bir sözleşme imzalamakta özgür olduğunu temin eder. Bu kulüp eski kulübe bunu derhal bildirmek

zorundadır. Eski kulüp de “uluslararası izin belgesi” yayınlamak zorunda olan milli federasyona bildiri yapacaktır. Ancak önceki kulüp yeni kulüpten ileride netleştirilecek antrenman ve gelişme tazminatını almaya yetkilidir. Oyuncunun yaşına bağlı olarak 12 – 1 arasında değişen çarpan katsayısı ölçeklerini oyuncunun azami 5 milyon İsviçre Frangını bulan net gelirine uygulayan, UEFA içerisinde oluşturulmuş uzmanlar heyeti, ödenecek tazminat konusunda anlaşmaya varamamıştır.

Bu belge, iki kulüp arasında antrenman ve gelişme tazminatı hususundaki iş ilişkilerinin, yeni kulübünde oynamakta özgür olan futbolcunun faaliyetlerine etki etmemesini şart koşar. Ancak yeni kulüp eski kulübe bu ücreti ödemezse, UEFA Kontrol ve Disiplin Komitesi meseleyle ilgilenecek ve kararını borçlu kulübe ceza kesebilecek olan milli federasyona bildirecektir.

Ulusal mahkeme, esas duruşmaların URBSFA ve RC Liège ile ilgili olduğu davada UEFA değil, FIFA yönetmeliklerinin uygulandığını göz önünde bulundurur.

FIFA yönetmelikleri işbu zamanda, profesyonel oyuncunun, koşulları ne kadar ağır olursa olsun, sözleşmesi, kulübünün kuralları ve kendi milli federasyonu tarafından sınırlandığı müddetçe bağlı olduğu milli federasyondan ayrılamayacağını temin eder. Uluslararası transfer, önceki milli federasyonun, üzerinde mutabakata varılmış transfer ücreti de dâhil olmak üzere bütün mali taahhütleri onaylayan bir transfer belgesi yayınlamadığı takdirde gerçekleşemez.

Olaylar esas duruşmalara sebep olduktan sonra UEFA, Avrupa Toplulukları Komisyonu’yla müzakerelere başlamıştır. UEFA, Nisan 1991’de, bütün profesyonel oyuncuların sözleşmelerine, sözleşmenin bitmesiyle birlikte kendi tercih ettikleri bir kulüple sözleşme yapmalarına ve derhal bu kulüp için oynamaya başlamalarına izin veren bir madde eklemeyi özellikle taahhüt etmiştir.

Nisan 1991’de, FIFA “Futbolcuların Statü ve Transferini düzenleyen Yönetmelikleri kabul etmiştir. Bu belge Aralık 1991 ve Aralık 1993’te değiştirildiği şekliyle, bir

oyuncuya kulübüyle sözleşmesi bittikten, feshedildikten veya bitmesine altı ay kala yeni bir kulüple sözleşme yapabilmesini sağlar.

Amatör olmayan oyunculara, futbolla veya futbolla ilgili faaliyetlere katılması bağlamında, bu oyuncuların -sonradan amatör statü kazanmadıkları takdirde- bu katılımları sonucu oluşan gerçek masraflardan fazlasını tahakkuk olarak elde edebileceği şeklinde tanımlanan yeni kurallar koyulmuştur.

Amatör olmayan veya transferi boyunca üç yıl içerisinde amatörlük dışı bir statü üstlenen oyuncu başka kulübe transfer olursa, eski kulübü, meblağı iki kulüp arasında anlaşmaya varılmış olan antrenman veya gelişme tazminatını almaya yetkilidir. Anlaşmazlık halinde, uyuşmazlık FIFA’ya veya ilgili konfederasyona yollanacaktır.

Bu kurallar, Haziran 1993’te kabul edilip 1 Ağustos 1993’te yürürlüğe giren ve 1991 tarihli “UEFA Üyesi Federasyonların ve Kulüplerinin İşbirliği İlkeleri”nin yerini alan, UEFA’nın “transfer ücretinin belirlenmesinin idaresi” isimli yönetmeliklerince tamamlanmıştır. Yeni kurallar, iki kulüp arasındaki iş ilişkilerinin yeni sözleşme imzaladığı kulübü için oynamakta özgür olan futbolcunun sportif faaliyetine etki edemeyeceği ilkesini getirmiştir. Kulüpler arasındaki anlaşmazlık halinde, antrenman veya gelişme tazminatının belirlenmesi UEFA’nın ilgili uzmanlar heyetinin işidir. Amatör olmayan futbolcular için tazminat bedeli, oyuncunun son 12 aydaki net geliri veya yeni sözleşmeyle garanti altına alınmış sabit yıllık geliri esas alınarak, A milli takımıyla en az 2 maç yapmış futbolcuların geliri %20 arttırılarak ve yaşına göre 12 ila 0 arasında değişen bir katsayıyla çarpılarak hesaplanır.

UEFA’nın mahkemeye ibraz ettiği belgelerden, diğer üye ülkelerde yürürlükte olan kuralların, bir oyuncunun transferinin aynı milli federasyondaki iki kulüp arasında gerçekleştiğinde -kurallarla belirlenen şartlar söz konusu olursa- yeni kulübün eski kulübe transfer, antrenman veya gelişme için bir tazminat ödeyeceğini içerdiği görülmektedir.

İspanya ve Fransa’da tazminat ödemesi, yalnızca transfer olan oyuncu 25 yaşın altındaysa veya eski kulübü profesyonel sözleşme imzaladığı ilk kulüpse gerekli olabilir. Yunanistan’da yeni kulübün açıkça ödeyebileceği bir tazminat yoksa bile kulüple oyuncu arasındaki sözleşme oyuncunun kulüpten ayrılmasını bir ödemeye bağlı kılabilir. UEFA’ya göre gerçekte de bu ödeme genellikle yeni kulüp tarafından yapılmaktadır.

Uygulanabilir kurallar, bu anlamda, milli mevzuattan, milli futbol federasyonunun yönetmeliklerinden veya ortak sözleşme koşullarından elde edilebilir.