Trakya Bölgesinde Bulunan Sanayi ĠĢletmeleri

Türkiye‘nin sanayideki geliĢimi ağırlıklı olarak Ġstanbul'da baĢlamıĢ ve öncelikli bölge Ġstanbul'un doğusu seçilmiĢtir. Sanayinin yayılması, Gebze'den baĢlayarak Kocaeli ve Sakarya'ya ulaĢmasından sonra, 1970'lerden baĢlamak üzere Ġstanbul'un batısına, baĢka bir deyiĢle de Trakya'ya sıçramıĢtır. Bu yayılma 1980'li yıllardan sonra büyük bir ivme kazanmıĢtır. Ġllere göre sanayi dağılımına baktığımızda Tekirdağ büyük oranla ilk sırayı almaktadır. Sanayilerin illere göre dağılımında Tekirdağ %82 ile ilk sırada yer almakta olup onu % 14 ile Kırklareli izlemektedir. Edirne‘nin aldığı pay %4‘tür (Anonim 2008).

61

Bölgede toplam 627 adet tekstil iĢletmesi bulunmaktadır. Bu iĢletmelerin 542‘si Tekirdağ, 10‘u Edirne ve 75 adedi ise Kırklareli ilinde bulunmaktadır. Gıda sanayisinin 160‘ı Tekirdağ, 109‘u Kırklareli ve 36 adedi ise Edirne ilinde bulunmaktadır. Bunun yanında çok sayıda da küçük ölçekli sut iĢletmesi (mandıra) bulunmaktadır. Trakya bölgesinde 36 adet çeltik iĢleyen fabrika, 48 adet sıvı yağ ve margarin iĢleyen yağ fabrikası bulunmakta ve ağırlıklı olarak ayçiçeği tohumu iĢlenmektedir. Bölgedeki iĢletmeler Türkiye bitkisel yağ sanayi kapasitesinin %60‘ını oluĢturmaktadır. Türkiye buğday üretiminin %8-10‘u üretilmektedir. Bölgede toplam olarak 60 adet un fabrikası bulunmaktadır. Bölgenin gıda sektöründeki geliĢimi de 1950‘li yıllara dayanmaktadır. Bölgede buğday ve ayçiçeği tarımının yaygın olması un ve yağ sanayinin geliĢmesine yardımcı olmuĢtur. Yem sektöründe buğday ve ayçiçeğinin iĢlenmesinde ortaya çıkan artıkların değerlendirilmesi amacı ile kurulmuĢ ve bölge hayvancılığının geliĢmesine de önemli katkılar sağlamıĢtır.

Tekirdağ ilinde sanayileĢmenin yoğun olduğu ilçeler; Çorlu, Çerkezköy, Muratlı ilçeleridir. Ayrıca Saray, Hayrabolu ve Malkara Ġlçelerinde de sanayi iĢletmelerinin sayısında önemli artıĢlar olmuĢtur. Kırklareli Ġl‘inde sanayileĢmenin yoğun olarak bulunduğu ilçeler Lüleburgaz, Merkez ve Pınarhisar‘dır. Edirne Ġl‘indeki sanayi daha çok gıda sektörü ile ilgili olup, Merkez, Uzunköprü ve KeĢan Ġlçelerinde yoğunlaĢmıĢtır. Trakya bölgesindeki sanayi iĢletmelerinin %34‘ü tekstil ve konfeksiyon konusunda faaliyet göstermektedir. Tekstil konusunda faaliyet gösteren iĢletmelerin önemli bir bölümü boya, kasar ve apre yaparken, bir bölümü de konfeksiyon atölyeleri Ģeklindedir. Ayrıca iplik üretimi ve gipür-brode konusunda faaliyet gösteren iĢletmeler de bulunmaktadır (KubaĢ, 2003).

6.1.5.1 Edirne Ġlinde SanayileĢme

Edirne ili Tekirdağ ve Kırklareli illerine göre sanayileĢmenin daha az olduğu bir bölgedir. Ġl 1969 yılında kalkınmada öncelikli iller kapsamına alındıktan sonra tarımsal ürünlerin iĢlendiği un ve yağ fabrikaları kurulmaya baĢlanmıĢtır. Edirne ili 1976 yılında ilin kalkınmada öncelikli iller kapsamından çıkarılması ile yapılan yatırımlar durmuĢ, bundan sonra mevcut tesislere ilave ve modernizasyon Ģeklinde olmuĢtur. Tekstil konusunda faaliyet gösteren iĢletmeler 1990‘lı yıllardan sonra geliĢmeye baĢlamıĢtır. Edirne ilinde bulunan sanayi iĢletmelerinin büyük bir bölümü un, yağ ve süt konusunda faaliyet gösteren iĢletmelerdir. Ayrıca ilde yetiĢtirilen çeltiğin pirince iĢlenebilmesi amacıyla çeltik iĢleme fabrikaları kurulmuĢtur (KubaĢ, 2003).

Sanayi ve Ticaret Ġl Müdürlüklerinin 2008 yılı verilerine göre Edirne ilinde 251 adet sanayi iĢletmesi bulunmaktadır. Bu iĢletmelerden 141 adedi gıda sanayi iĢletmesi, 36 adedi

62

metal-otomotiv iĢletmesi, 25 adedi taĢ-toprak iĢletmesi, 24 adedi tekstil iĢletmesi, 8 adedi hayvan yemi iĢletmesi, 2 adedi ambalaj-kağıt iĢletmesi, 15 adedi diğer alanlarda faaliyet gösteren iĢletmelerdir. SanayileĢmenin en yoğun olduğu ilce Uzunköprü ve KeĢan ilçeleridir. Bunun yanında Merkez, Ġpsala ve Havsa ilçelerinde de özellikle gıda sanayi konusunda geliĢmeler görülmektedir. Tekstil sektöründe faaliyet gösteren iĢletmelerin ise Edirne ili Merkez ilçe ve Havsa ilçesinde olduğu görülmektedir. Edirne ilinin Meriç ilçesi Uzunköprü‘nün alt bölgesi olup, ticari iliĢkileri daha çok Uzunköprü ilcesine doğrudur. Uzunköprü ilçesi aynı zamanda Kırklareli ili Pehlivanköy ve Babaeski ilçesi ve Tekirdağ ili Hayrabolu ilçesinden de etkilenmektedir. Bu ilçelerden de Uzunköprü‘ye doğru bir mal ve hizmet akıĢı olmaktadır. Uzunköprü ilçesinde yağ sanayinin geliĢmiĢ olması nedeniyle bu ilçelerden Uzunköprü ilçesine ayçiçeği satıĢı yapılmaktadır. Enez ve Ġpsala ilçesi ise KeĢan ilçesinin alt bölgesidir. Bu ilçelerin kentsel etki alanı KeĢan ilcesine doğru yönelmiĢtir. Bu durumda Edirne ili uç merkezli bir yapı göstermektedir. Bunlar Edirne Merkez, Uzunköprü ve KeĢan ilçeleridir (Anonim, 2008).

6.1.5.2 Kırklareli Ġlinde SanayileĢme

Kırklareli ilinde sanayileĢme Merkez, Lüleburgaz ve Babaeski merkezlidir. Bunun yanında Vize ve Pınarhisar ilçelerinde de sanayi iĢletmeleri bulunmaktadır. Kırklareli ilinin sanayileĢmesi 1926 yılında Alpullu Ģeker fabrikasının yapılması ile baĢlamıĢ, bununla birlikte ekonomik aktivite artmaya baĢlamıĢtır. Ġldeki sanayileĢme 1990‘lı yıllardan sonra hızla geliĢmeye baĢlamıĢtır. SanayileĢme ilin Lüleburgaz ve Babaeski ilçelerinde yoğunlaĢmıĢtır. Ġlde gıda (un, yağ, süt ürünleri, vb.) ve tekstil sektörü (tekstil ve konfeksiyon) önemli bir yer tutmakta ve sayıları sürekli artmaktadır. Özellikle Kırklareli Ġlinin Lüleburgaz ilçesi sınırları içerisinde tarım ilaçları imal eden bir fabrika da bulunmaktadır. Bölgenin Lüleburgaz ve Çerkezköy ilçelerinde insan sağlığı için ilaç imal eden bir fabrika da üretim yapmaktadır (KubaĢ, 2003).

6.1.5.3 Tekirdağ Ġlinde SanayileĢme

Tekirdağ ili Çorlu, Çerkezköy ve Muratlı ilçelerinde yoğunlaĢan sanayi iĢletmelerinin önemli bir bölümü tekstil ve konfeksiyon konusunda faaliyet göstermektedir. Trakya bölgesinde sanayi iĢletmelerinin en yoğun olduğu il Tekirdağ‘dır. Ġl 1931 yılında kurulan Tekirdağ Tekel ġarap ve Ġçki fabrikası ile baĢlamıĢtır. Ayrıca 1950‘li yıllardan sonra bölgede un, yağ ve süt iĢleme tesisi kurulmuĢtur. Ayrıca Tekirdağ ili Çorlu ilçesinde eski tabakhaneler mevkiinde bulunan deri iĢleme fabrikaları yine aynı yıllarda faaliyet göstermekteydi.

63

Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesinin 1973 yılında kurulması ile birlikte Çerkezköy ve Çorlu ilçelerinde hızla geliĢmeye baĢlayan sanayileĢme, 1980‘li yıllardan sonra Muratlı ilçesini de kapsayacak Ģekilde geniĢlemiĢtir. Bölgede bulunan sanayi iĢletmelerinin önemli bir bölümü Çorlu, Çerkezköy ve Muratlı ilçelerindedir. Tekirdağ ilinde çeĢitli sektörlerde faaliyet gösteren toplam 1284 adet sanayi iĢletmesi bulunmaktadır. Bu iĢletmelerden ilk üç büyük faaliyet grubunu sıralamak gerekirse, 565 adedi dokuma-konfeksiyon-deri alanında, 200 adedi kimya-kömür alanında, 180 adedi gıda-içki alanında faaliyet göstermektedir (Anonim, 2008).