Trakya Bölgesi’nde sanayi bakımından en yoğun il Tekirdağ ilidir. Tekirdağ’da ilk sanayi kuruluşu 1931 yılında Tekel’e ait şarap ve içki fabrikasıdır. Daha sonraları Tekirdağ’daki özel sektöre ait kuruluşlar yine bölgenin tarımsal kaynaklarına dayanan un fabrikalarıdır. 1972 yılında Çerkezköy’ün kalkınmada öncelikli yöre olarak tanınma ve ilçede 450 hektar kadar bir arazinin kamulaştırılarak yatırımcılara düşük bedeller karşılığında satılması ve İstanbul-İzmit yönünün de teşviklerde kısıtlama getirilmesi ile bölge dışı sanayicileri Çerkezköy’e çekmiştir. 1977 yılında Çerkezköy kalkınmada öncelikli yöreler kapsamında çıkarılsa da OSB olmasının avantajları yatırımcılara çekici gelmiştir (Anonim 2009b).
47
Tekirdağ’da en büyük sanayi hareketi 1980’lerden sonra Çorlu E-5 yolu civarında ve Çerkezköy hatlarında başlamıştır. Halen Tekirdağ ilinde Çerkezköy, Çorlu, Hayrabolu ve Malkara olmak üzere dört adet OSB ve Çorlu’da Avrupa Serbest Bölgesi mevcuttur.
Kırklareli’ndeki mevcut sanayinin büyük bir bölümü gıda, tekstil, taş ve toprağa dayalı sanayi, kimya ve orman ürünleri sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Gıda sanayinin içerisinde ilin ve bölgenin tarım ürünü olan ayçiçeği, buğday ve sütü değerlendirmeye yönelik olan bitkisel yağ, süt ürünleri, un ve yem fabrikaları yer almaktadır. Bu sektördeki istihdam açısından bir kamu kuruluşu olan Türkiye’nin ilk şeker fabrikası olan Alpullu şeker fabrikası önde gelmektedir. Gıda sanayisinden sonra yatırımların yoğunlaştığı diğer sektör ise tekstil sanayisidir. Tekstil sanayisindeki işletme sayısı gıda sanayisine nazaran oldukça az olmasına rağmen en fazla istihdam yaratan sektördür. Türkiye’nin cam sanayisinde iki önemli kuruluşu olan Trakya Cam ve Kırklareli Cam fabrikaları 2500 kişi istihdamla önemli bir yer teşkil etmektedir. Özellikle orman alanlarına yakın olan Üsküp mevkiinde yarattığı istihdam fazla olmamakla birlikte orman ürünleri sanayisi yer almaktadır. Kimya sanayisinde insani ve zirai ilaç üreten firmalar mevcuttur. Pınarhisar ilçesinde çimento ve kireç fabrikaları bulunmaktadır (Anonim 2009b).
Kırklareli ilinde sanayi, Lüleburgaz ve Babaeski ilçeleri ve E-5 karayolunu civarında, Kırklareli merkez ile Kofçaz ve Kavaklı yolu civarında yoğunlaşmıştır. Kırklareli merkezde ve Vize’de iki OSB bölgede mevcut durumdadır. Kırklareli OSB %30’a yakın bir doluluk oranıyla hizmet verirken, Vize Özel Arslanbey OSB mevcut durumda boş olarak görülmektedir ( Anonim 2009b).
1970’li yıllara kadar tarımsal ürünler işleyen küçük işletmelerden oluşan Edirne ilindeki sanayi, ilin 1969 yılında kalkınmada öncelikli iller arasına alınmasıyla, il dışı sermayenin yaptığı yatırımlarla Edirne içerisinde 21 adet sanayi tesisi kurulmuş, ancak ilin 1976 yılında kalkınmada öncelikli iller kapsamından çıkarılması ile yatırımlar hızını kaybedip, mevcut tesislerin genişlemesi ve modernizasyon şeklinde devam etmiştir.Edirne’de 107 hektar büyüklüğündeki Süloğlu’nda yer alan Edirne Organize Sanayi Bölgesi’nin yer seçimi tamamlanmış ve parsel satışları başlamıştır. Trakya Alt Bölgesi genelindeki mevcut sanayi yapısı özellikle Çorlu, Çerkezköy ve Muratlı üçgeninde yoğunlaşmış durumdadır(Anonim 2009b).
48
Grafik 7.1. Trakya Alt Bölgesi Mevcut Sanayi Alanları
Kaynak: Anonim 2009b
Grafik 7. 2. Çerkezköy, Çorlu ve Muratlı Aksı Mevcut Sanayi Alanlan
Kaynak: Anonim 2009b
Plansız sanayileşmenin de yoğun olarak görüldüğü bölgelerin başında Çorlu merkezden başlayan D100 karayolu hattının Büyükkarıştıran beldesine kadar olan kısım öne çıkmaktadır. Bu alanda 80’lerde başlayan sanayileşme hareketi tarım toprakları üzerinde bir
49
gelişim göstermiştir. 90’lar da belde ve ilçe belediyeleri tarafından yapılan planlarla bu aks üzerinde geniş sanayi alanlarının açılmasıyla birlikte, bölge yatırımcılar tarafından daha fazla talep görmeye başlamıştır. Fakat buna rağmen bölgede planlar dışında kalan yaklaşık 200 hektar, Trakya Alt Bölgesi genelinde ise yaklaşık 400 hektar civarında plansız sanayi parseli mevcuttur ( Anonim 2009b).
Grafik 7.3. Çerkezköy, Çorlu ve Muratlı D100 Aksı Plansız Sanayi Parselleri
Kaynak: Öcal 2006
Trakya Alt Bölgesi içinde mevcut sanayi alanlarının en yoğun olarak görüldüğü ilçeler, Çorlu ve Çerkezköy olarak göze çarpmaktadır. Özellikle Çorlu-Edirne D100 karayolu aksı üzerinde gelişmiş plansız sanayi alanları görülmektedir. Bu alanlar, tüm Trakya mevcut sanayi alanlarının yaklaşık % 70’ini oluşturmaktadır.Bunun dışında Kırklareli ili içinde Lüleburgaz ilçesinde de yine Edirne D100 karayolu aksı üzerinde yoğunlaşan sanayi alanları görülmektedir. Özellikle Büyükkarıştıran mevkiinde yoğunlaşan mevcut sanayi alanları, Kırklareli ilinin en yoğun sanayi bölgesini oluşturmaktadır. Kırklareli Merkez’de; Kırklareli OSB dışında gelişen 109 hektarlık mevcut bir sanayi alanı tespit edilmiştir. Merkez ve Babaeski ilçeleri, Lüleburgaz’dan sonra en yoğun sanayi faaliyetinin görüldüğü ilçelerdir.Edirne ili sınırlan içinde ise Havsa ve Merkez’de yoğunlaşan sanayi faaliyetlerinin yanı sıra, güneyde Keşan ilçesi sınırları içinde de yoğun sanayi faaliyeti görülmektedir. Plansız
50
gelişen bu sanayi faaliyetlerinin yanı sıra Keşan ilçesi sınırları içinde bir Organize Sanayi Alanı gelişmektedir. Edirne Merkez, İpsala ve Havsa ilçelerinde, özellikle gıda sanayisi konusunda faaliyet gösterilmektedir. Tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmeler ise; Merkez, Havsa ve Keşan ilçelerinde yoğunlaşmıştır. ( Anonim 2009b).
Sanayi tesisleri, Trakya Alt Bölgesi’ndeki bazı yerleşim yerlerine o bölgenin kaynaklarını kullanmak üzere münferit olarak yayılmış ise de, genellikle birkaç aks üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu aksların en yoğun olanları;
• Çorlu - Velimeşe - Veliköy - Çerkezköy
• Çorlu - Marmaracık - Ulaş - Vakıflar - Misinli - Büyükkarıştıran - Lüleburgaz
• Çorlu - Türkgücü Köyü • Çorlu - Tekirdağ Yolu
• D-100 karayolu - Evrensekiz -Ahmetbey • Büyükkarıştıran - Muratlı arası
51