TR81 Düzey 2 Bölgesi Girdi Çıktı tablosunun hazırlanmasında, teorik kısımda detaylı olarak açıklanan kar-ma yöntem benimsenmiştir. Bu yöntem doğrultusunda önce Türkiye için OECD’nin hazırlamış olduğu 2011 yılı ulusal girdi çıktı tabloları, TÜİK’in hazırlamış olduğu girdi çıktı tabloları formuna dönüştürülmüştür.
Daha sonra bu tablodan hareketle bölgeye özgü girdi çıktı katsayıları tablosu hazırlanmıştır.
5.1. 2011 Yılı Ulusal Girdi Çıktı Tablosunun Düzenlenmesi
Türkiye için ulusal düzeyde girdi çıktı tabloları, TÜİK ve OECD tarafından yayınlanmaktadır. TÜİK’in hazır-lamış olduğu girdi çıktı tabloları, analizler için nispeten yeterli veri içermekle birlikte, tabloların güncel ol-maması, bu tablolara dayalı analizlerin güvenilirliğini azaltmaktadır. Bu tablolara dayalı bölgesel analizde, hem güncelleme hem de bölgeselleştirmeden kaynaklanacak sapmalar hata payını yükseltebilmektedir.
OECD’nin yayınlamış olduğu ulusal girdi çıktı tabloları güncellik bakımından daha uygun görünmekle birlik-te, söz konusu tablolarda çalışanlara yapılan ödemeler, sabit sermaye tüketimi, yatırımlar vb. konulardaki eksiklikler, tablonun mevcut hali ile bazı temel girdi çıktı analizlerine imkân vermemektedir.
Bu nedenle çalışmada hem güncellik hem de veri eksikliği sorununu aşmak için OECD’nin Türkiye için ha-zırlamış olduğu 2011 yılı girdi çıktı tabloları, bazı düzenleme ve hesaplamalarla 2002 yılı TÜİK girdi çıktı tablolarına uygun hale getirilmiştir.
Ulusal tablonun düzenlenmesinin temel amacı, bölgesel girdi çıktı tabloları elde etmektir. Bölgesel düzey-de ihtiyaç duyulan istatistiki veriler TÜİK’ten temin edilmiştir. TR81 Düzey 2 Bölgesi girdi çıktı tablosundaki eksik verilerin, TÜİK verilerinden hareketle tamamlanma ihtiyacı göz önünde bulundurularak, veri temi-ninde uyum sıkıntısının ortaya çıkmaması için, sektörel gruplandırmada NACE 2’li kod sistemi benimsen-miştir. Sektörler ulusal düzeyde girdi çıktı yöntemine uygun olarak 26 sektör grubuna indirgenbenimsen-miştir. 2011 yılı Ulusal Girdi Çıktı Tablosunda her bir sektör grubu için, toplam ithalat kullanımı, toplam yerli ara girdi kullanımı, katma değer, vergi eksi sübvansiyonlar, taşıma maliyetleri ve toplam çıktı değerleri verileri bu-lunmaktadır.
OECD girdi çıktı tablosunda yer alan 2011 yılı toplam çıktı değerinin, Türkiye’nin 2011 yılı GSYİH’sinin $ cin-sinden çok üzerinde olduğunun anlaşılması üzerine, bu değerin SAGP vb. farklı bir yöntemle hesaplanmış olabileceği düşüncesiyle; 2011 OECD Türkiye girdi çıktı tablosundaki çıktı değeri, 2011 yılı GSYİH değerine oranlanarak, tablodaki değerler bu oran ölçüsünde revize edilmiştir.
2011 yılı OECD Türkiye Girdi Çıktı Katsayılar Tablosunda eksik olan, çalışanlara yapılan ödemeler verisi, geçmişe yönelik veriler yardımıyla tahmin edilmiştir. 1987-2006 yılları arasında gelirler yöntemiyle GSYİH serisindeki değerlere göre, çalışanlara yapılan ödemelerin GSYİH içindeki payı ortalama olarak %26,5 bu-lunmuştur. 2011 yılı GSYİH’sının %26,5’i hesaplanarak, 2011 yılı için ulusal düzeyde toplam çalışanlara yapılan ödemeler hesaplanmıştır. Elde edilen değer, iş ve hizmet istatistiklerinde sektör düzeyinde verilen 2011 yılı personel maliyetleri göz önünde bulundurularak, 26 sektör grubuna dağıtılmıştır.
Çalışmada 2011 yılı için ulusal düzeyde sabit sermaye tüketimi de benzer biçimde hesaplanmıştır. Önce gelirler yöntemiyle GSYİH rakamlarından 1987-2006 yılları arasında ortalama sabit sermaye tüketimi he-saplanmıştır. Söz konusu dönemde sabit sermaye tüketiminin toplam üretim değeri içindeki payı %6,7 bulunmuştur. 2011 yılı cari fiyatlarla GSYİH’nin %6,7’si 2011 yılı sektörel düzeyde birikmiş amortisman değerlerine göre 26 sektör grubuna dağıtılarak, 2011 yılı için sektör düzeyinde sabit sermaye tüketimleri hesaplanmıştır.
5.2. TR81 Düzey 2 Bölgesi Girdi Çıktı Tablosu
Yukarıdaki bölümde detaylı olarak açıklandığı biçimde oluşturulan 26x26’lık 2011 yılı ulusal girdi çıktı tab-losundan yararlanarak, TR81 Düzey 2 Bölgesi Girdi Çıktı tablosu elde edilmiştir. Ulusal girdi çıktı katsayıla-rının, bölgesel girdi çıktı katsayılarına dönüştürülmesinde uzmanlaşma katsayıları yönteminden yararlanıl-mıştır.
Sektör için hesaplanan temsili LQ değerlerinin 1’den büyük olduğu durumlarda, ulusal katsayılar tablosun-da sektör satır değerleri aynen alınmış, 1’den küçük olduğu durumlartablosun-da ise temsili LQ değeriyle çarpılarak, bölgesel girdi çıktı katsayıları hesaplanmıştır (Flegg ve Webber, 2013).
rij=LQij x aij (5.1)
Miller ve Blair (1985)’e göre ulusal girdi çıktı tablosundan hareketle bölgesel girdi çıktı tabloları hazırlama-nın çeşitli sıkıntıları bulunmaktadır. Bu yöntemle hazırlanan bölgesel girdi çıktı katsayıları, üretim teknoloji-si bölgeler itibarıyla büyük farklılık gösteren ülkelerde, bölgenin ekonomik yapısını yansıtmayabilmektedir.
Oosterhaven ve Dirk Stelder (2007), bu yöntemin ancak bölgenin net ihracatçı ya da net ithalatçı olması durumunda kullanılabileceğini öne sürmektedir. Çalışmada bu kısıtlar, ulusal katsayılardan hareketle elde edilen bölgesel katsayıların, anket verileri ile revize edilmesi ile aşılmıştır.
2011 yılı OECD GÇKT’nda bulunmayan mobilya sektörü, bölgesel girdi çıktı tablosuna eklenmiş, sektör ile ilgili veriler; anket verileri ve bölgede sektöre yönelik yapılmış diğer çalışmalardan hareketle tamamlan-mıştır.(BAKKA, 2013). Bölgede 2011 yılı itibarıyla girdi çıktı tablolarının içermesi gereken veriler yeter-li sektörel ayrıntıda bulunamamıştır. Eksik veriler ulusal tablodan beyeter-liryeter-li hesaplamalar çerçevesinde elde edilmiş, daha sonra da anket verileriyle kontrol edilmiştir.
TR81 Düzey 2 Bölgesi girdi çıktı katsayıları tablosunda, katma değer bölümünün oluşturulmasında, OECD’nin hazırladığı 2011 yılı Türkiye ulusal girdi çıktı tablolarının yanında, TÜİK’in yayınlamış olduğu en güncel girdi çıktı katsayılar tablosu olan 2002 yılı ulusal girdi çıktı tablosundan da yararlanılmıştır. 2011 yılı OECD girdi çıktı tablolarında maaş ve ücretler ile sermaye tüketimi verileri bulunmamaktadır. Bu veriler öncelikle 2002 yılı girdi çıktı tablolarına göre hesaplanmış, daha sonra güncellenerek, 2011 yılı ulusal girdi çıktı tablosu temel analizler için uygun hale getirilmiştir. 2011 yılı ulusal girdi çıktı tablosu yardımıyla da bölgesel katma değerler hesaplanmıştır.
Bölgesel Düzeyde Sektörel Üretim Değerlerinin Hesaplanması
2011 yılı Ulusal girdi çıktı tablosundan sektörler için çıktı başına ciro değerleri hesaplanarak, ciro/üre-tim değer endeksleri oluşturulmuştur. Ciro-üreciro/üre-tim değer endeksi, her bir sektör için sabit kabul edilerek, TÜİK’in bölge için mevcut ciro verilerinden hareketle, bölgesel üretim değerleri hesaplanmıştır. Bölgenin, üretim bakımından ulusal yapıdan farklılığını korumak için, uzmanlaşma katsayısı (LQ) 1’den büyük olan sektörlerin hesaplanan üretim değerleri, LQ ile çarpılarak uzmanlaşmış sektörlerin üretim değerleri revize edilmiştir.
Bölgesel Düzeyde Sektörel Katma Değerlerin Hesaplanması
Bölgesel düzeyde sektörel GSKD’ler de benzer biçimde elde edilmiştir. Bölgede sektör gruplarına göre ye-terli ayrıntıda GSKD verisine ulaşılamadığı için, ulusal düzeyde ciro/katma değer endeksi oluşturulmuş ve bu endeks yardımıyla sektörler için bölgesel GSKD’ler elde edilmiştir. Elde edilen veriler üç temel sektör düzeyinde mevcut GSKD verileri ile de kontrol edilmiştir.
Bölgesel Düzeyde Çalışanlara Yapılan Ödemelerin Sektör Bazında Hesaplanması
Ulusal düzeyde çalışanlara yapılan ödemelerden hareketle bölgesel düzeyde çalışanlara yapılan ödemeler hesaplanmıştır. Bu konuda her bir sektör grubu için çalışan sayıları ile maaş ve ücretlere göre uzmanlaşma katsayıları verilerinden yararlanılmıştır. Önce bölgede maaş ve ücretlerin çalışan sayılarına oranlanmasıyla birim çalışan başına maaş ve ücret ödemeleri sektör grupları için elde edilmiştir. Daha sonra çalışma kap-samında hesaplanan maaş ve ücretlere göre hesaplanan LQ katsayısı ile çarpılarak, bölgesel düzeyde her bir sektör için maaş ve ücret ödemeleri elde edilmiştir.
Bölgesel Düzeyde Sektörel Sabit Sermaye Tüketimlerinin Hesaplanması
Bölgesel düzeyde sektörlerin sabit sermaye tüketimlerinin hesaplanmasında ulusal tablo için hesaplanan sabit sermaye tüketimlerinden yararlanılmıştır. TÜİK’in gelir serilerinden yararlanılarak, her bir sektör gru-bu için 1 birim üretim değeri içindeki sabit sermaye tüketim değeri hesaplanmıştır. Hesaplanan sermaye tüketim değerleri LQ katsayıları ile çarpılarak bölgesel düzeyde sektör bazında ilk sermaye tüketim değer-leri elde edilmiştir. Daha sonra anketlerden elde edilen veriler doğrultusunda, sermaye tüketim değerdeğer-leri revize edilerek, bölgesel düzeyde sektörlerin sabit sermaye tüketimleri hesaplanmıştır.
Anket verilerinden hareketle hesaplanan katsayılar ile, bölge için teorik yöntemler doğrultusunda oluştu-rulan katsayılar matrisi revize edilerek; başlangıçta ülke ekonomik yapısına benzer bir bölgesel ekonomik yapı varsayımının kısıtlayıcılığı da ortadan kaldırılmıştır.