TGA Yöntemi ve Kavram Öğretimi

Kavram öğretimi, bazı kavramların öğrencilerin zihninde oluşmasını sağlamak amacıyla yapılmaktadır. Öğrenciler bilgilerini yeni durumlara uygulayabilmekte, öğrenilen bilgiler daha kalıcı olmakta ve öğrenciler daha istekli hale gelmektedirler (Ayaş, Karamustafaoğlu, Cerrah ve Karamustafaoğlu, 2001). Yapılan çalışmalara göre uluslararası düzeyde fendeki herhangi bir kavramı etkili öğretme, öğrenme ve değerlendirmede kullanılabilecek çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri de TGA yöntemidir (Liew ve Treagust, 1995). İçinde bir çok soyut kavramı barındıran fen eğitiminde öğrencilerin zihinlerindeki kavramların somutlaştırılmasında kavramsal anlayışlarının gelişiminin takip edilmesinde

34

ve kavramsal değişim için ihtiyaç duyulmasında TGA yönteminin önemi daha da artmaktadır.

TGA yöntemi ile öğrencileri kavramsal anlayışlarının geliştirilmesi ve kavramsal değişimleri üzerine araştırmalar yapılmıştır. TGA yöntemine dayalı olarak yürütülen uygulamaların öğrenci başarısını arttırmada olumlu etki sağladığının, öğrencilerin derse karşı ilgi ve tutumlarını arttırdığının, motivasyonlarını pozitif yönde etkilediğinin, derse aktif katılımlarını sağladığının, kavramsal anlama ve uygulama becerilerini geliştirdiğinin tespit edildiği çalışmalara da rastlanmıştır (Öner Sünkür, 2013).

TGA öğrenme görevlerinin öğrenciler tarafından tamamlanmasının öğrencilerin kavramsal anlamalarını artırmada etkili olmasının, yanlış veya eksik ön bilgilerini bilimsel olarak doğru açıklamalar ile yer değiştirmelerine yardımcı olmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir (Özdemir, 2011).

Köseoğlu, Tümay ve Kavak (2002) tarafından yapılan araştırmada, TGA yönteminin kaynama ve kaynama ile ilgili kavramların öğretilmesine etkisi incelenmiştir. Çalışma, 2001-2002 öğretim yılının bahar döneminde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Kimya Öğretmenliği programına kayıtlı 42 öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Araştırma sonucunda TGA yöntemine göre hazırlanan etkinliklerin kaynama ve kaynama ile ilgili kavramların öğretilmesinde etkili olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca TGA yöntemine göre gerçekleştirilen uygulamaların öğretmen adaylarının kimya dersine yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Bilen ve Aydoğdu (2010) tarafından yapılan araştırmada, genel biyoloji laboratuvarında bitkilerde fotosentez ve solunum konusunda TGA yöntemine dayalı hazırlanan etkinliklerin, Fen Bilgisi öğretmen adaylarının kavramsal başarıları ve tutumlarına etkisi doğrulama laboratuvar yaklaşımı ile karşılaştırılarak araştırılmıştır. Araştırmaya Genel Biyoloji Laboratuvarı I dersini alan 122 tane 2. sınıf öğrencisi katılmıştır. Çalışmanın sonucunda, TGA yöntemine dayalı laboratuvar yaklaşımı ile hazırlanan etkinliklerin, Fen Bilgisi öğretmen adaylarının kavramsal başarılarına ve biyoloji laboratuarına karşı tutumlarına etkisinin anlamlı olduğunu görülmüştür.

Bilen ve Köse (2012) tarafından yapılan araştırmada, TGA yöntemine dayalı hazırlanan etkinliklerin, fen bilgisi öğretmen adaylarının kavramsal başarılarına ve fen öğretimine yönelik tutumlarına etkisi araştırılmıştır. Araştırmaya Pamukkale Üniversitesi 2. sınıfta öğrenim görmekte olan 74 Fen Bilgisi öğretmen adayı (40 deney grubu ve 34 kontrol

35

grubu) katılmıştır. Araştırma deseni olarak ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Deney grubundaki öğrencilere TGA yöntemine dayalı hazırlanan etkinlikler, kontrol grubundaki öğrencilere ise düz anlatım yöntemi uygulanmıştır. TGA yöntemine dayalı hazırlanan etkinliklerin, Fen Bilgisi öğretmen adaylarının kavramsal başarılarına ve fen öğretimine yönelik tutumlarına anlamlı etkisinin olduğu görülmüştür. Ayrıca Fen Bilgisi öğretmen adayları; TGA yönteminin daha önce kullanılan yöntemlere göre daha etkili ve öğrenci merkezli olduğunu, yorum yapmaya ve düşünmeye sevk ettiğini, kalıcı öğrenmeyi sağladığını, fen derslerinde uygulanmasının yararlı olacağını ve öğretmen olduklarında bu yöntemi kullanmak istediklerini ifade etmişlerdir.

Köse vd. (2003) yaptıkları çalışmada, TGA yöntemini araştırmacılara ve öğretmenlere tanıtmayı ve bu yönteme uygun lise sınıflarında “Elektromanyetizma, Kaynama ve Fotosentez” konularında örnek birer etkinlik geliştirmeyi amaçlamışlardır. Bu amaç kapsamında etkinliklerin geliştirileceği konuların belirlenmesine yönelik olarak Fizik, Kimya ve Biyoloji öğretmenleri ve bu dersleri alan öğrencilerle mülakatlar yürütülmüştür. Mülakatlardan elde edilen veriler ışığında ilgili konularda öğrencilerin kavram yanılgılarını ortaya çıkarmaya yönelik TGA yöntemine uygun birer etkinlik geliştirilmiştir. Çalışma sonucunda TGA yöntemiyle hazırlanan etkinliklerin öğrencilerde var olan kavram yanılgılarını tespit etmek amacıyla öğretmen ve araştırmacılar tarafından kullanılmasının etkili kavram öğretiminin sağlanmasında yararlı olacağı ifade edilmiştir.

Bilgiyi yargılamada ve uygulamada başarılı olan ve gittikçe artan güncel bilgiyi kendine mal edebilen bireylerin yetiştirilmesi, eğitim sürecinde düşünme becerilerinin vurgulanmasıyla sağlanabilir. Düşünme becerileri kavramsal değişim ve bilgi kazanımı sürecinin özünü oluşturmanın yanı sıra akademik ve günlük yaşamda başarılı olmanın da anahtarıdır (Valanides, 1997).

Bilimsel düşüncenin gelişiminin hızlandığı üniversite yıllarında alınan derslerin çoğunluğu soyut konuları içermektedir. Öğrencilerin soyut işlemler döneminin özelliklerine sahip olması, derslerde yer alan bilgileri, kavramları ve uygulamaları anlamlandırma açısından çok önemlidir (MEB, 2007). Soyut konularda bilimsel muhakeme becerileri geliştirilen öğrencilerin derslerde ve günlük hayatlarında daha başarılı olabilecekleri düşünülmektedir. Bu çalışma ile TGA ve Fen Eğitimi Yoluyla Bilişsel Gelişimi Hızlandırma temelli etkinliklerin Fen Bilimleri öğretmen adaylarının bilimsel muhakeme becerilerinin geliştirilmesine etkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.

36

BÖLÜM III

YÖNTEM

Bu bölümde; araştırmanın modeli, araştırmanın yürütüldüğü çalışma grubu, deneysel işlem basamakları, araştırmada kullanılan veri toplama aracı ve verilerin toplanma süreci kısımlarına yer verilmiştir. Ayrıca TGA etkinlikleri ve CASE projesi temelli etkinlikler hakkında bilgi verilmiştir.