Kurumca tevkifata istinaden yapılan re’sen tescillerde de Tebliğde belirtilen şartları taşıyanların sigortalılıklarının tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren

başlatılması,

gerekmektedir.

Ayrıca, 2926 sayılı Kanun kapsamında bulundukları halde Kuruma kayıt ve tescilini yaptırmadan vefat eden ve vefat etmeden önce sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılan çiftçilerin hak sahiplerinin de talepte bulunmaları halinde tevkifata istinaden tescillerinin yapılabilmesi hususu Kurum Yönetim Kuruluna sunulmuş, 26/2/2009 tarihli ve 2009/89 numaralı Kararı ile Yönetim Kurulunda görüşülmüştür.

Alınan karar uyarınca, 2926 sayılı Kanun kapsamında bulundukları halde Kuruma kayıt ve tescillerini yaptırmayan, Kurumca da re’sen tescil edilemeyen ve vefat etmeden önce sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılan çiftçilerin hak sahiplerinin talepte bulunmaları halinde, 7 Seri Numaralı Tebliğ ve 13/6/2007 tarihli ve 2007/44 numaralı Genelge hükümleri doğrultusunda, vefat eden sigortalılarımızın tevkifata istinaden geriye dönük tescillerinin yapılarak tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalılıkları başlatılacaktır.

Örnek - 15/7/1996 tarihinde tarımsal faaliyetten elde ettiği ürün satışından tevkifat yapılmış olmakla birlikte Kuruma kayıt ve tescili yapılmamış olan ve 23/9/2007 tarihinde vefat eden (C)’nin haksahipleri, 12/11/2012 tarihli yazılı talepleri ile tevkifata istinaden tescilinin yapılarak taraflarına ölüm aylığı bağlanmasını talep etmişlerdir. Müteveffa (C)’nin tescili tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden aybaşı (1/8/1996) itibariyle yapılacaktır.

1/10/2008 tarihinden itibaren tarımsal faaliyette bulunması nedeniyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayıldıkları halde, sigortalılıkları başlatılmayan ve sattıkları ürün bedellerinden tevkifat yapılanların sigortalılıkları; ziraat odasına kayıtlarının yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde tespitlerinin yapılması halinde odaya kayıt tarihinden, bu süreyi geçirenlerin ise tespitlerinin yapıldığı tarihten itibaren sigortalılıkları başlatılacak olup, bunlar hakkında 22/5/2007 tarihli ve 26529 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7 Seri Numaralı Tebliğ hükümleri uygulanmayacaktır.

Örnek – Ziraat odası kaydı 1/11/2008 tarihinde başlayan ve 1/6/2009 tarihinde tarımsal faaliyetinden elde ettiği ürün satışından tevkifat yapılmış olan (B), 13/5/2010 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal eden talebiyle tevkifata istinaden tescilinin yapılmasını talep etmiştir. Adı geçenin ziraat odasına kayıt tarihinden itibaren bir yıllık bildirim süresinin geçmiş olması nedeniyle tespit tarihi olan 13/5/2010 tarihinden itibaren tescili yapılacaktır.

Ancak aynı kişinin, yapılan tevkifata istinaden 9/10/2009 tarihinde tescil talebinde bulunması halinde ise bir yıllık bildirim süresi içinde tespit edildiğinden 1/11/2008 tarihinden itibaren tescili yapılacaktır.

2.1.1- Tescilde aile reisliği ve 22 yaş şartının kaldırılması

Mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde “Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları dışında kalan ve her hangi bir iş verene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın tarımsal faaliyette bulunan kimselerden 22 yaşını doldurmuş erkekler ile 22 yaşını doldurmuş aile reisi kadınların bu Kanuna göre sigortalı sayılacakları” hükmü yer almıştır.

Ancak 2/8/2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile mülga 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde yer alan 22 yaş sınırı 18 olarak değiştirilmiş ayrıca kadınlar için aile reisi olma şartı kaldırılmıştır

26/1/2012 tarihli ve 28185 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6270 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle mülga 2926 sayılı Kanunun 7 nci maddesine “24/7/2003 tarihli ve 4956 sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile değişik mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükmü 2/8/2003 tarihi öncesi içinde uygulanır” fıkrası eklenmiştir.

Eklenen bu fıkrada yer alan hüküm ile 2/8/2003 tarihinden önce 18 yaşını doldurmuş erkekler ile aile reisi olmayan kadınlara da tarım sigortalısı olma hakkı tanınmıştır.

Buna göre, 2/8/2003 tarihinden önce 22 yaşını doldurmaması veya 22 yaşını doldurmakla birlikte aile reisi olma sıfatını taşımaması nedeniyle tarım sigortalılıkları başlatılamayanlardan 2/8/2003 tarihinden önce 18 yaşını dolduran ve bu tarihten (2/8/2003) önce sattıkları ürünlerden tevkifat yapılanların, tevkifata ilişkin belgeleri eklemek suretiyle yazılı talepte bulunmaları ve tevkifat tutarlarının Kurum hesaplarına intikal etmesi şartıyla sigortalılıklarının tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden ay başı itibariyle başlatılması, sigortalılık sürelerinin tespitine ilişkin işlemlerin ise 22/5/2007 tarihli ve 7 Seri Numaralı Tebliğ ve 13/6/2007 tarihli ve 2007/44 sayılı Genelgede yer alan hükümler doğrultusunda yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, tevkifata istinaden geriye dönük tescil talebinde bulunup, taleplerinin reddedilmesi nedeniyle dava açan ve halen bu davaları devam edenlere Kanun değişikliği hususunda yazılı bilgi verilmesini, sigortalıların kendi istekleri halinde davalardan feragat etmeleri istenmeksizin sigortalılık tescil işlemlerinin sonuçlandırılması, ayrıca bu konuda Kurumumuz aleyhine açılmış davalarla ilgili olarak “dava konusunun kalmadığı”, yeni açılacak davalarda ise idarenin dava konusu işlemlerin kanunla düzenlendiği yolunda savunma ifası ile davanın reddinin talep edilmesi yönünde dava ile ilgili mahkemelerin bilgilendirilmesi gerekmektedir .

2.2- Mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalı olanlardan diğer kanunlara tabi kısa süreli çalışmaları olanların yeniden sigortalılığının başlatılması ve bildirimi

SSİY’nin “2926 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri” başlıklı geçici 8 inci maddesinin onuncu fıkrasında;

“5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mülga 2926 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen kurum ve kuruluş kayıtları esas alınarak sigortalılıkları başlatılanlardan diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışmaları nedeniyle sigortalılıkları sona erdirilen ve bir yıldan az süreli çalışması bulunanlar, Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlardan kayıtlarının devam ettiğine ilişkin belgelerle birlikte yazılı talepte bulunmaları halinde, yeniden sigortalılıkları diğer kanunlara tabi çalışmalarının sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren başlatılır.”

hükmü yer almaktadır.

SSİY hükmü gereğince, 1/10/2008 tarihinden önce mülga 2926 sayılı Kanuna göre tarımsal faaliyetleri devam ederken 506, 1479 ve 5434 sayılı kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklarda bir yıldan az süreli zorunlu çalışmaları nedeniyle tarım sigortalılıkları sona erdirilenlerin, bu çalışmaları sona erdiğinde tarımda yeniden sigortalılıklarının başlatılması için üç ay içinde talepte bulunmamaları nedeniyle, geriye dönük sigortalılıkları başlatılamayanların mülga 2926 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen

kurum ve kuruluş kayıtları ile belgelemeleri halinde yeniden sigortalılıkları başlatılacaktır. SSİY hükmünden hak sahipleri de talepte bulunması halinde yararlanabilecektir.

Ancak, bir yıldan az süreli çalışmaların tespitinde zorunlu çalışmaların bildirilen tarih aralığındaki süre olmayıp, bildirilen gün sayısı olarak dikkate alınması ve her giriş çıkış tarihleri için ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir.

Örnek 1- Mülga 2926 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılığı 1/1/1985 tarihinde başlatılan ve sigortalılığı devam etmekte iken 506 sayılı Kanuna tabi 2/3/1990-26/5/1990 tarihleri arasında zorunlu çalışması bulunması nedeniyle mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı sona erdirilen sigortalının 506 sayılı Kanuna tabi çalışmasının sona erdiği 26/5/1990 tarihinde tarımsal faaliyetinin karinesi olarak mülga 2926 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda kayıtlı olması halinde yeniden sigortalılığının başlatılması için 14/6/2010 tarihinde yazılı talepte bulunması halinde, 27/5/1990 tarihinden itibaren mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı yeniden başlatılacaktır.

Örnek 2- 1/5/2000 tarihinden itibaren mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılan 15/4/2005-18/5/2005 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalılığının başlaması nedeniyle tarım sigortalılığı 14/4/2005 tarihinde sona erdirilen sigortalının 1479 sayılı Kanuna tabi çalışmasının sona erdiği 18/5/2005 tarihinde tarımsal faaliyetinin bulunması nedeniyle mülga 2926 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda kayıtlı olması halinde yeniden sigortalılığının başlatılması için 15/7/2010 tarihinde yazılı talepte bulunması halinde 19/5/2005 tarihinden itibaren mülga 2926 sayılı Kanuna tabi yeniden sigortalılığı başlatılacaktır.

Örnek 3- 1/6/2005 tarihinden itibaren mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılan ve 28/6/2005-29/7/2007 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi 450 gün sigortalılık süresi bulunan bir sigortalının 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının sona erdiği tarihten itibaren yeniden tarım sigortalılığının başlatılması için 18/7/2010 tarihinde yazılı talepte bulunması halinde, bu sigortalının bir yıllık süreden fazla çalışması bulunduğundan geriye dönük olarak yeniden sigortalılığı başlatılamayacaktır.

Örnek 4- 6/7/1986 tarihinden itibaren mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılan, 5/4/1997-8/10/1998 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi 258 gün sigortalılık süresi bulunan bir sigortalının 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının sona erdiği tarihte tarımsal faaliyetinin bulunması nedeniyle mülga 2926 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda kayıtlı olması ve yeniden sigortalılığının başlatılması için 15/7/2010 tarihinde yazılı talepte bulunması halinde bu sigortalının giriş ve çıkış tarihleri arasındaki bildirilen gün sayısı bir yıldan az olduğundan, 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının sona erdiği tarihi takip eden 9/10/1998 tarihi itibariyle mülga 2926 sayılı Kanuna tabi yeniden sigortalılığı başlatılacaktır.

Diğer taraftan, 1/10/2008 tarihinden önce tarımsal faaliyetleri devam etmekte iken bir yılın altında kısa süreli zorunlu çalışmaları nedeniyle mülga 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları sona erdirilenlerden, üç aylık bildirim süresi dışında yeniden sigortalılıklarının başlatılması için talepte bulunan ve geriye dönük sigortalılıkları başlatılmayan, geriye dönük sigortalılıklarının başlatılması için dava açan ve halen bu davaları devam edenlerden, mülga 2926 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda kayıtları bulunanların, SGİM/SGM’lerce SSİY değişikliği hususunda yazılı olarak bilgilendirilmesi, sigortalıların kendi istekleri haricinde davalardan feragat etmeleri istenmeksizin işlemlerinin yapılması, ayrıca bu konuda Kurum avukatlarının da açılmış davalarla ilgili olarak “dava konusunun kalmadığı”, yeni açılacak davalarda ise idarenin dava konusu işlemlerde zaten işlemi yaptığından “menfaat”

olayının bulunmadığı gerekçesiyle mahkemelere bilgi vermeleri ve davanın reddini istemelerinin sağlanması gerekmektedir.