İsteğe bağlı sigortalılığın devam ettiği tarihteki çakışmalar

İsteğe bağlı sigortalılığı devam ederken 4 üncü maddeye göre sigortalı olmayı gerektirecek çalışması bulunduğu tespit edilenlerin zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilerek zorunlu sigortalılığın başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilecektir. Sigortalının talebi halinde iptal edilen isteğe bağlı sigortalılık süresine ait primleri iade veya doğacak borçlarına mahsup edilecektir.

Bu sigortalılardan zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihten itibaren 12 ay içerisinde prim ödemesi olanların isteğe bağlı sigortalılıkları, zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihten bir gün sonra başlatılacaktır. 12 ay içerisinde prim ödememesi nedeniyle isteğe bağlı sigortalılıkları

başlatılmayanların yeniden isteğe bağlı sigortalı olmak için yazılı talepte bulunmaları gerekecektir.

Örnek 1- İsteğe bağlı sigortalılığı 23/1/2009 tarihinde başlayan sigortalı, 13/3/2009-24/8/2009 tarihleri arasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmış aynı zamanda isteğe bağlı sigortaya ilişkin primlerini de ödemeye devam etmiştir.

Sigortalının zorunlu sigortalılığı ile çakışan 13/3/2009- 24/8/2009 tarihleri arasındaki isteğe bağlı sigorta hizmetleri iptal edilecek, isteğe bağlı sigortalılık süresi,

23/1/2009 - 12/3/2009 (01) (05) 25/8/2009 - …./…./…..

olacaktır.

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalı isteğe bağlı sigorta primlerini zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihten sonra 15/3/2010 tarihinde ödemiş olduğu varsayıldığında isteğe bağlı sigortalılık başlangıç tarihi zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden 25/8/2009 tarihi olacaktır.

Örnek 3- Örnek 1’deki sigortalının zorunlu sigortalılığının sona erdiği 24/8/2009 tarihinden itibaren 12 aylık sürede prim ödemediği varsayıldığında isteğe bağlı sigortalılığı 12/3/2009 tarihinde sona erdirilecek, zorunlu sigortalılık sona erdikten sonra yeniden başlatılmayacaktır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

1/10/2008 Tarihinden Önce İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar Hakkında Yapılacak İşlemler

1- 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesi gereğince isteğe bağlı sigortaya devam edenler

1.1- 1/10/2008 öncesi isteğe bağlı sigortalılığın devamı

506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine tabi olarak prim ödeyen sigortalıların isteğe bağlı sigortalılıkları, 1/10/2008 tarihinden sonra yeni bir yazılı talep ve Türkiye’de ikamet şartı aranmaksızın Kanunla getirilen isteğe bağlı sigortalılık hükümlerine göre devam ettirilir.

506 sayılı Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalı olanlardan, 1/10/2008 tarihinden önce sigortalılığı sona erenlerin, 1/10/2008 tarihinden sonra yeniden isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde, bunlardan “İsteğe Bağlı Sigortalılık Giriş Bildirgesi” alınır.

506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesi gereğince 2008 yılı Temmuz, Ağustos ve Eylül ayı primini ödemeyen sigortalılar ile bu tarihten önce ödenebilir nitelikte olan (üç ay ard arda prim ödememe kapsamına girmeyen) isteğe bağlı sigorta primleri için 1/10/2008 tarihi itibariyle üç ay ard arda prim ödememe şartı ile 12 aylık sorgulama süresi şartı aranmaz.

Örnek- 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesi gereğince isteğe bağlı sigortalılığı 1/1/2001 tarihinde başlayan sigortalı, 2007 yılı Nisan ve Mayıs aylarına ait primlerle 2008 yılı Ekim ayına ait primini ödememiştir. Bu sigortalı, 2007 yılı primlerini isteğe bağlı sigortalılığı devam ettiği sürede istediği zaman, 2008 yılı Ekim ayı primini 2009 yılı Eylül ayına kadar ödeyebilecektir.

506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olanların 1/10/2008 öncesi sigortalılık sürelerinin Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak sayılması ve bu süreye ilişkin prim borçlarını 1/10/2008 tarihinden sonra da ödeme imkanı bulunduğundan, borcun 1/10/2008 tarihinden sonra ödenmesi

halinde de bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Bu durumda, tahsis talep tarihi itibariyle isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş sürelerle aylığa hak kazanılmış ise eksik prim yatan günler nedeniyle yeni bir tahsis talebi alınmayacak ancak, prim borcu tahsil edildikten sonra aylık tahsis talebini takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır.

İsteğe bağlı sigorta primi ödenmemiş sürelerle birlikte aylığa hak kazanılması halinde ise aylık, prim borcunun ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır.

1/10/2008 tarihinden önce gösterge ve katsayı artışları, derece/kademe yükseltilmesi ve prime esas kazancın alt sınırında meydana gelen artışlar gibi nedenlerden dolayı eksik tahsil edilmiş olan herhangi bir aya ait primin eksik kısmının 1/10/2008 tarihinden sonra gecikme zammıyla tahsil edilmesi durumunda da aynı şekilde işlem yapılacaktır.

Örnek 1- 1/7/1998 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine göre sigortalı olan, halen isteğe bağlı sigortaya devam eden ve Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında aylık bağlanacak olan sigortalının 2008 yılı Ocak ve Şubat ayları primini ödemediği ve bu sürelerle aylığa hak kazandığı tespit edilmiştir. Sigortalı bu süreleri 18/4/2010 tarihinde ödemiş olup, isteğe bağlı sigorta hizmeti 18/4/2010 tarihi itibariyle geçerli sayılacak aylığı 1/5/2010 tarihinden itibaren başlatılacaktır.

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalıya son defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında aylık bağlanması halinde de aynı şekilde işlem yapılacaktır.

1.2- 1/10/2008 öncesi isteğe bağlı sigortalılığı bulunanlardan 1080 gün şartını yerine getirmeyenler

1/5/2003-30/9/2008 tarihleri arasında 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine göre isteğe bağlı sigortaya müracaat edip 1080 gün şartını yerine getirmediği halde sigortalılığı devam ettirilen ya da toptan ödeme yapıldıktan sonra bu hizmetini ihya etmeyip isteğe bağlı sigortalılığı devam ettirilen sigortalılardan primleri iade edilmeyenlerin, 1080 gün şartını yerine getirip getirmediğine bakılmaksızın sigortalılıkları devam ettirilecektir.

2- 1479 sayılı Kanunun mülga 79 uncu ve 2926 sayılı Kanunun mülga 60 ıncı maddeleri gereğince isteğe bağlı sigortaya devam edenler

2.1- 1/10/2008 öncesi isteğe bağlı sigortalılığın devamı

1479 sayılı Kanunun mülga 79 uncu ve 2926 sayılı Kanunun mülga 60 ıncı maddelerine tabi isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları, 1/10/2008 tarihinden sonra yeni bir yazılı talep ve Türkiye’de ikamet şartı aranmaksızın Kanunla getirilen isteğe bağlı sigortalılık hükümlerine göre devam ettirilecektir.

Bu sigortalılardan, 1/10/2008 tarihinden önce düzensiz prim ödemesi nedeniyle sigortalılığı sona erenler dahil isteğe bağlı sigortalılıkları sona erenlerin, 1/10/2008 tarihinden sonra yeniden isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde bunlardan “İsteğe Bağlı Sigortalılık Giriş Bildirgesi” alınacak, ancak, daha önce Bağ-Kur sicil numarası bulunanlar için bildirgeye bilgisayar ortamında yeniden numara verilmeyecektir.

2.2- 1/10/2008 öncesi 1479 sayılı Kanuna göre ödenen primlerin değerlendirilmesi 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalılıkları sona erenlerin isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan prim ödemeye devam etmeleri halinde primlerinin karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi işlemleri 30/9/2008 tarihi itibariyle sona erdirilmiştir. Ancak, Kanunun isteğe bağlı sigortalılık uygulamalarına ilişkin bu Genelge ile yürürlükten kaldırılan 2009/5 sayılı Genelgenin yayım tarihi olan 5/1/2009

tarihine kadar yapılan değerlendirme talepleri geçerli sayılarak isteğe bağlı sigortalılıkları devam ettirilecek, 5/1/2009 tarihinden sonra yapılan talepler doğrultusundaki değerlendirme işlemleri ise 30/9/2008 tarihine kadar yapılacak, bu tarihten sonra yapılan prim ödemeleri ilgililere iade edilecektir.

Yapılan değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona erdirilenlerin, isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte bulunma şartı aranacaktır.

Örnek 1- 14/5/2008 tarihinde 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalılığı sona eren sigortalı isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan primlerini ödemeye devam etmiştir.

Sigortalı, 21/11/2008 tarihinde ödediği primlerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi talebinde bulunmuştur. Sigortalının 30/9/2008 tarihinden önce ödemiş olduğu primler karşıladığı süre ve 30/9/2008 tarihi ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek, 21/11/2008 tarihli ödeme talep halinde ilgiliye iade edilecektir.

Örnek 2- 3/7/2008 tarihinde 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalılığı sona eren sigortalı isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan primlerini ödemeye devam etmiştir.

Sigortalı, 11/2/2009 tarihinde ödediği primlerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi talebinde bulunmuştur. Buna göre, sigortalının 1/8/2008 tarihinden itibaren ödemiş olduğu primler karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla 30/9/2008 tarihine kadar sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

2.3- 1/10/2008 öncesi yurtdışında bulunanlardan isteğe bağlı sigortalı olanların durumu

1479 sayılı Kanunun mülga ek 3 üncü maddesi kapsamında yurt dışında bulunan vatandaşların herhangi bir işte çalışmayan eşlerinden isteğe bağlı sigortaya devam edenlerden, sigortalılıklarının sona ermesi için talepte bulunanların veya düzensiz prim ödemeleri nedeniyle sigortalılıkları sona erenlerin, 1/10/2008 tarihinden sonra yurtdışında ikamet ettikleri sürece taleple veya prim ödemek suretiyle yeniden isteğe bağlı sigortalılıklarının başlatılması mümkün olmayacaktır. Bu durumdaki sigortalılardan, yeniden isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunanlardan Türkiye’de ikamet şartı aranır. Türkiye’de ikamet ederek sigortalılıklarını başlatanların sigortalılık işlemleri ikametinin bağlı bulunduğu SGİM/SGM’lerce yürütülür.

2.4- Kurum kodu kapsamında yapılacak değerlendirme işlemleri

1/10/2008 tarihinden önce 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalılığı bulunanların süresinde ödemiş oldukları ancak, hizmet birleştirme sonucunda basamak intibakı nedeniyle yeni basamak farkından doğan prim ve gecikme zammı tutarının Kurumca belirlenen sürede ödenmesi halinde “Kurum Kodu” kapsamında değerlendirme işlemi uygulaması isteğe bağlı sigortalıların 1/10/2008 öncesi hizmetleri ile sınırlı olmak kaydıyla devam ettirilecektir.

BEŞİNCİ BÖLÜM