I. BÖLÜM
4. TENKĠTLĠ METĠN
[TÜRKÇE ġĠĠRLER] [KASĠDELER]
1.
MÜNĀCĀT DER-TEVĢÍD-İ BĀRÍ
ٿٴاڃټ ٷ٠ ڂ ٿٴلاش ٳش
Remel: Fā„ilātün fā„ilātün fā„ilātün fā„ilün – + – – / – + – – / – + – – / – + –
01. Vādí-i „ıŝyāna düĢdük ķıl „ināyet Rabbenā Mücrim ü „āŝílerüz eyle hidāyet Rabbenā
02. Hādí-i rāh-ı hüdā ol yolumuzdan azmıĢuz Sāliküz göster šaríķ-ı istiķāmet Rabbenā
03. Reh-ber et lušfuñ šaríķ-ı müstaķíme gidelüm Etme bizi sālik-i rāh-ı ēalālet Rabbenā
04. „Ömrümüz šurma hevā-y-ıla hevesde geçmede Saña lāyıķ etmedük hergiz „ibādet Rabbenā
05. Etmedük ģaķķ-ı „ibādetle „ibādet šapuña Ma„rifetde eyledük ģayfā cehālet Rabbenā
06. Ţulm-i dest-i nefs-i emmāre zebūn etdi bizi Eylerüz dergāhuña andan Ģikāyet Rabbenā
07. Ķahramān-ı rūģa ġālib oldı ejderhā-yı nefs Etdür anı küĢte-i kūpāl-i šā„at Rabbenā
08. Zíver-i taķvā-y-ıla ārāste et göñlümüz Eyle bizi āl-i sulšān-ı risālet Rabbenā
09. Ģilye-i zühd-ile hem de eyleyüp pírāste Eyle dāyim peyrev-i Ģāh-ı velāyet Rabbenā
10. Sükker-i tevģídüñi dilde mükerrer edelüm Her nefesde bulalum źevķ-ı ģalāvet Rabbenā
11. Rūz u Ģeb beytü‟l-ķaŝíd inĢād edüp tesbíģüñi Olalum źikrüñle Saģbān-ı feŝāģat Rabbenā
12. Źāt-ı pāküñ vaŝfın evrāķ-ı semāvāta yazup Edelüm tertíb-i dívān-ı belāġat Rabbenā
13. Edelüm āśār-ı ŝun„-ı māsivāñ-ıla senüñ Źāt-ı bí-çūnuñ içün nefy-i ģadāśet Rabbenā
14. Āyet-i keyfiyyet-i iģyā ile hem edelüm Münkirín-i ģaĢre iśbāt-ı ķıyāmet Rabbenā
15. Vaŝf-ı źāt-ı pāküñ oldı
ؿظا للها ڃڀ ٳ٬
MüĢrikíne naŝŝ-ı ķāšı„dur bu āyet Rabbenā
16. Eylerüz nefy-i sivā tevģídüñi iśbāt-ıla Birligüñe eylerüz dāyim Ģehādet Rabbenā
17. Vāģid ü Ferd ü Ŝamedsin birligüñde Ģübhe yoķ Ĥalķ u ícād-ı sivā eyler delālet Rabbenā
18. Ĥāliķu‟l-kevn olduġuña eyledük bí-iĢtibāh Nefy ü endād-ı tevālüdle iĢāret Rabbenā
19. Cürmümüz iķrār-ıla geldük senüñ dergāhuña „Afv-ı źellāt eyleyüp eyle beĢāret Rabbenā
20. Fażluñ ile isterüz „uķbāda biz ġufrānuñı Vāy eger derseñ bize eyle „adālet Rabbenā
21. Lušf edüp rūz-ı ezelde çün ki geydürdüñ bize Ĥil„at-i tekrím-ile tāc-ı kerāmet Rabbenā
22. Eyleme „uryān ģaĢr etmekle maģĢerde bizi Lāyıķ-ı Ģerm ü sezā-vār-ı ĥaŝāret Rabbenā
23. Berķ-ı ĥāšif gibi fażluñla Ŝırāš′ı geçelüm Lušf et ol demde Burāķ-ı istišā„at Rabbenā
24. Eyleme biz mücrim ü „āŝíleri ez-ĥāsirín [Dü cihānda] bize çekdürme ĥaŝāŝet Rabbenā
25. Maġfiret deryāsına ġarķ eyle biz „āŝíleri Yoķdur ol deryā-yı bí-pāyāna ġāyet Rabbenā
26. Ķaçduġı gün birbirinden iĥve vü evlād ü zevc Ol gün iģsān et bize vech-i beĢāĢet Rabbenā
27. Nefsí nefsí deñdügi günde Resūl-i ekremüñ Umaruz kim ede iźnüñle Ģefā„at Rabbenā
28. Dāmen-i iģsānuñı muģkem teĢebbüś etmiĢüz Umaruz ġufrānuñı eyle ģimāyet Rabbenā
29. Ġttiĥāź etdük „adū ġeyšān′ı dedüñ çün bize Ġmtiśāl-i emr-ile etdük „adāvet Rabbenā
30. Ol „adū-yı muĥtefíden ķıl bizi her gāh emín Eyle mekrinden anuñ her dem ŝıyānet Rabbenā
31. „Abd-i „āŝídür Beyāní yüz sürer dergāhuña „Afv umar eyle anı ehl-i sa„ādet Rabbenā
32. Ķullaruñı iki fırķa etdügüñ günde anı Eyleme ez-fırķa-i baġy u Ģeķāvet Rabbenā
33. Cennet-i a„lāda maģrūm-ı viŝālüñ eyleme Her nefes budur du„āsı ķıl icābet Rabbenā
2.
DER-NA‘T-İ ŞERÍF
Ĥafíf: Fe„ilātün mefā„ilün fe„ilün + + – – / + – + – / + + –
01. „ĀĢıķuz „aĢķa ibtilāmuz var Mübtelāyuz ne ĥoĢ belāmuz var
24b Dü cihānda: Metinde dāreynde.
2. 76b.
02. Ne belā ķūt-ı rūģ u ķuvvet-i ķalb Ġbtilāsıyl‟anuñ ŝafāmuz var
03. Ģükm-i sulšān-ı „aĢķa teslímüz Šutaruz buyruġın rıżāmuz var
04. Genc-i „aĢķ-ıla kām-rānuz biz Ŝanmañuz düĢmiĢüz fenāmuz var
05. Mālik-i gevher-i tesellāyuz Ĥvāce-i „ālemüz ġınāmuz var
06. Nā-be-sāmānsañ felek senden Ne murād u ne ĥod ricāmuz var
07. Baĥtumuz nā-müsā„id olmaġ-ıla Bizi ţann eyleme cefāmuz var
08. Gerçi nā-kām-ı baĥtuz ammā kim Sāġar-ı Ģevķ-ıla ŝafāmuz var
09. Māh-ı nev gibi dil-Ģikeste isek Yine rūĢen-dilüz żiyāmuz var
10. Ĥalķ-ıla iĥšilātı terk etdük Fāriġu‟l-bālüz inzivāmuz var
11. Mütevekkil „alallāhuz dāyim ġekker-i Ģükrden ġıdāmuz var
12. Merd-i bí-„aķl-ı dār-ı teklífüz Ne śevāb ü ne ĥod ĥašāmuz var
13. Ĥāne-ber-dūĢ u ĥānumān-sūzuz Ŝanmañuz cāha i„tināmuz var
14. Biz ne mír ü ne Ģāha mu„temedüz Fuķarāyuz bizüm Ĥudāmuz var
15. Sūde-píĢān-ı dergeh-i ġāhuz Rūz u Ģeb aña ilticāmuz var
16. O ġehenĢāh-ı mülk-i ma„nínüñ Ķulluġın eylerüz źekāmuz var
17. Ümmet olduġumuzda ol Ģāha Cümle maĥlūķa i„tilāmuz var Ya„ní dergāh-ı ġāh-ı kevneyn′e Rūy-māl eylerüz śenāmuz var
19. Gül-i gülzār-ı vaģy o ġāh-ı güzín Bülbülüz aña ĥoĢ nevāmuz var
20. Nāţım-ı dürr-i tāc-ı i„cāzuz Na„t-i pākinde ĥūb edāmuz var
21. Cādde-i Ģer„idür šaríķ-ı necāt Sāliküz aña reh-nümāmuz var
22. Çekmezüz ţulmet-i ēalāl elemin Nūr-baĥĢ-ı cihān źekāmuz var
23. Olmazuz dā‟-i iśm-ile ġamnāk Daġ-ı „aĢķı gibi devāmuz var
24. Merķad-i pākine çerāġa sezā Tuģfe-i daġ-ı bí-riyāmuz var
25. Ĥāk-i pāyı gibi bi-ģamdillāh Díde-i ķalbe tūtiyāmuz var
26. Ne keder hevl-i rūz-ı maģĢerden Aģmed-i ŝāģibü‟l-livāmuz var
27. Umaruz ģüsn-i ĥātemi zírā Ĥātem-i rusl ü enbiyāmuz var
28. Dü cihānda Beyāní ġam yemezüz Böyle bir Ģāh-ı dü-serāmuz var
20a i„cāzuz: levlāküz. 28a Dü cihānda: Dāreynde.
29. Nüsĥa-i na„tinüñ ĥitāmında Bā„iś-i maġfiret du„āmuz var
3.
Remel: Fe„ilātün fe„ilātün fe„ilātün fe„ilün + + – – / + + – – / + + – – / + + –
01. Ĥulledallāh ki ol ĥusrev-i seyyāre-„abíd
ؿيكي ڂ بّٽٹحي بٸ ٿٴ للها كّىي
02. Bir seģer tāc-ı zer-endūdı geyüp Ģevketle Taĥt-ı zerríne cülūs etdi miśāl-i ĥurĢíd
03. Burc-ı ĥurĢíd-i cihān-tāb idi gūyā ol taĥt Tāc-ı zerrín ile mānende-i mihr oldı bedíd
04. Taĥt müĢtāķ idi teĢríf-i cülūsına anuñ Erdi maķŝūda nesím-i emeli oldı vezíd
05. Ŝadef-i baģr-ı ĥilāfetdür o taĥt-ı zerrín Anda sulšān-ı cihāndur dür-i yek-tā-yı vaģíd
06. Ŝubģ-dem taĥt-niĢín oldı sa„ādetle o dem Eyledi ķā„ide-i „adl ü sedādı temhíd
07. Eyleyüp sebķat-i rıēvān o veliyy-i „ahde Oldılar ĥalķ-ı cihān ŝıdķ-ı irādetle müríd
08. Oldılar her birisi emrine münķād u muší„ Etdiler ģükm-i hümāyūnını ta„líķa-i cíd
09. N′ola zíbende-i evreng-i ĥilāfet olsa Revnaķ-efzā-yı serír oldı o çün mürvāríd
10. Ģamdü lillāh Ģeref-ārende-i evreng oldı Geçdi Ģāhāne ķarār eyledi bir yevm-i sa„íd
3. 102b-103b.
01b
ؿيكي ڂ بّٽٹحي بٸ ٿٴ للها كّىي
(OkunuĢu: Yesserallāhu lehu mā yetemennā ve yüríd): “Allah onun dilediklerini ve istediklerini kolaylaĢtırsın.”11. Nice rūz ol dil-i „ārif gibi baĥĢende-i feyż Eśeri Ģevķ-ı dil ü cāna niĢān-dāde-i „íd
12. Nice rūz ol ki ŝafā-baĥĢ-ı sürūr-ı erkān Ki cülūs eyledi ol günde ĢehenĢāh-ı feríd
13. Nice rūz ol ki Ģebi ša„ne eder nev-rūza Necm-i raĥĢendeleri olmıĢ anuñ verd-i sefíd
14. Nice rūz ol ki Ģebi leyle-i Ķadr-i ramażān Feyż-yāb oldı o Ģeb cümle-i ehl-i tevģíd
15. Ģabbeźā rūz-ı šarab-sāz-ı dil-i „ālemiyān Verdi a„lāya vü ednāya neĢāš-ı cāvíd
16. Etdiler ķulları tecdíd-i libās-ı Ģādí Etdi ķānūn-ı Süleymāníyi çün ol tecdíd
17. Ģāŝılı Ģevķ u sürūr oldı cihāna sārí BaĢladı raķŝa neĢāš-ıla felekde Nāhíd
18. Devr-i sulšān-ı mücāhidde niţām üzre idi Oldı dünyāya yine lušf-ı ĥudāvend-i Mecíd
19. Mehdí-i devr-i zamāndur o Ģeh-i Cem-„aţamet Cümle ma„lūmı anuñ lāzıme-i güft ü Ģeníd
20. N′ola cem„ etse birāderle peder salšanatı Gevher-i kān-ı Ģerefdür o melā‟ik-tesdíd
21. „Aķl-ı kül nüsĥa-i kübrādur o Ģāh-ı „ālem Muŝģaf-ı rūyı cihān ĥalķına ta„víź-i müfíd
22. Nice Ģeh dürre-i iklíl-i ser-i fetģ u ţafer Nice Ģeh dürrí-i raĥĢende-i çarĥ-ı te‟yíd
23. Nice Ģeh bāc-ı sitānende-i iķlím-i mülūk Nice Ģeh tāc-ı rubāyende-i Ģāhān-ı pelíd
24. Nice Ģeh pādiĢeh-i baģr u ber ü Mıŝr u „Irāķ Nice Ģeh mālik-i mülk-i „Arab u „Arż-ı Ŝa„íd
25. Nice Ģeh ma„reke-perdāz u Nerímān-heybet Nice Ģeh Rüstem-i šāķat-Ģiken-i ĥaŝm-ı „aníd
26. Ser-i Ģāhān-ı cihān zübde-i āl-i „Ośmān Bā„iś-i emn ü amān ĥusrev-i naŝr u te‟yíd
27. Mālik-i mülk-i cihān mā ģaŝal-ı kevn ü mekān Mehdí-i devr-i zamān ţıll-ı ĥudāvend-i Mecíd
28. Āsumān-ı „aţamet neyyir-i dín ü devlet Güher-i kān-ı ĥilāfet dür-i baģr-ı tevģíd
29. Ķušb-ı çarĥ-ı „aţamet Ģażret-i Ĥān Ġbrāhím Ki Ģükūhına selāšín edemezler taķlíd
30. O cihān-bān u cihān-dāver ü Dārā-Ģevket Eyledi maģkeme-i Ģer„-i Ģerífi tecdíd
31. Ĥāne-i Ģer„-i mübín oldı zamānında metín Eyledi dest-i „adāletle esāsın teĢyíd
32. Ŝāģib-i seyf ü ķalemdür o ĥıdív-i a„ţam „Adl ü dād oldı yemín-ile yesārında ķa„íd
33. „Adl-i Kisrā añılur Ģimdi velí Ģāh-ı cihān Eyledi silsile-i „adlini evtād-ı vaŝíd
34. „Adli ol deñli çerā-gehde bere dāye-ŝıfat Māde-gürge ŝarılur gāhí eder anı mekíd
35. „Ahd-i „adlinde ķamu ĥalķ-ı cihān āsūde Kimsenüñ cānı mı var fetģ ede bāb-ı tehdíd
36. DeĢne-i cevr-ile her ferd zaĥımnāk olmaz Var-ısa cūlara zaĥm ura ser-i ĥançer-i bíd
37. Olmasa ģükm-i hümāyūnına fermān-ber anuñ Ola nezdík-i „adūya ecel ez-ģabl-i veríd
38. Ģāŝılı me‟ĥaźıdur naŝŝ-ı Ģeríf ol Ģāhuñ Emr ü nehyi eśeri olsa n′ola va„d ü va„íd
39. Naţarı ĥāk-i siyāhı zer-i ĥāliŝ eyler Külçe-i sím olur alsa ele yek müĢt-i sa„íd
40. Etse ger ĥāšıra temkín ü vaķārın deryā Ola her mevc-i kef-endāzı anuñ kūh-ı ģadíd
41. Būy-ı ĥulķıyla vezān olsa ŝabā gülĢende Gül-i ra„nā bitürür serv-i çemen sidre vü bíd
42. Ŝarŝar-ı ķahrı güźār eylese ger gülzāra Ġonçası aĥker olur jāleleri ríg-i sefíd
43. Gelse gülzāra eder bād-ı ŝabā pāy-endāz Güllerüñ bergini mānende-i díbā-yı naēíd
44. Varaķ-ı ġonçada bu Ģi„r-i dil-āvízi görüp Geldi medģinde o Ģāhuñ dile bir Ģevķ-ı cedíd
45. Mest-i peymāne-i nāz olsa çeküp cām-ı sepíd Açılur gülĢen-i ģüsninde gül-i sürĥ u sefíd
46. Naţar-ı merģamet-ālūd-ıla etdükçe nigāh Fetģ olur „āĢıķ-ı bí-çāreye bāb-ı ümmíd
47. Yalmanur nevk-i sinānı dil-i sevdā-zedeye Olsa bir dilber-i mümtāz hevāsında deríd
48. „ĀĢıķuñ olmaz-ıdı „aķlı períĢān böyle Eylese zülf-i períĢānını gāhí tec„íd
49. Šā‟if-i kūy-ı dil-ārā olımaz „āĢıķ olan Mūy-ı jūlídesini eylemeyince telbíd
50. Deyemem „āĢıķ aña ref„-i ģicāb eylemeye „ĀĢıķ oldur ki ede perde-i nāmūsı [deríd]
51. Yazdılar berg-i güle bu ġazel-i hemvārı „Andelíb-i çemeni etdi nevāsı tefríd
52. N′ola taģrír edeler ĥāme-i zerle zírā Eyledi medģ-i ĢehenĢāh-ı cihānı te‟kíd
53. ĢaĢmet ü Ģevketin ol ĥusrev-i heft-iķlímüñ Edemez ŝafģa-i eflāke „Ušārid tesvíd
54. ‘Aţam-ı salšanatı ša„ne-zen-i Ġskender
ĢaĢem ü Ģevketi ģayret-dih-i „aķl-ı CemĢíd
55. Bārekallāh zihí kevkebe-i Ģāhí kim RiĢte-i zer-„alemi tār-ı Ģu„ā„-ı ĥurĢíd
56. LevģaĢallāh zihí šanšana-i ĥaķaní
Ki Ģükūh-ı ģaĢemi ĥíre-dih-i çeĢm-i reĢíd
57. Görmedi çeĢm-i felek böyle Ģeh-i meh-dídār Gelmedi „āleme bir böyle ĢehenĢāh-ı sa„íd
58. Pāy-ı taĥtına n′ola ser-be-zemín olsa mülūk Ĥādim-i beyt-i Ĥudādur be-šaríķı‟t-te‟yíd
59. Sāķí-i meclisi olurdı elinde cāmı
Görse dārāt-ı Süleymān-ı zamānı CemĢíd
60. Hem-sifāl etse seg-i ŝaydına Ģāh-ı „Acemi Cebel-i Ģāmiĥ-i ta„ţíme ederdi taŝ„íd
61. Taĥt-pírā Ģeh-i vālā-güherā tāc-verā Ey ser-efrāz u cihān-gír ü ĢehenĢāh-ı feríd
62. Benem ol šūší-i gūyā oluram medģüñ-ile Sükkeristān-ı belāġatde Ģeker-ĥā-yı neĢíd
63. Benem ol nāţım-ı manţūme-i dívān-ı suĥan Ŝadef-i šab„umı Ģaķ eyledi pür-mürvāríd
64. Benem ol ķufl-güĢāyende-i gencíne-i rāz Eyledi šab„umı esrār-ı ma„āníye kilíd
65. N′ola ıţhār ede i„cāz-ı Mesíģ'i šab„um Ki fünūn-ı suĥanum „uķde-güĢā-yı ta„ķíd
66. Levģ-i píĢāní-i ĥurĢíde bu vech üzre senüñ Eylerem ĥāme-i zerrín ile vaŝfuñ tesvíd
67. Musšafā-ĥulķ u Mesíģā-dem ü Yūsuf-dídār Ķahramān-hey‟et ü sulšān-ı Nerímān-teĢdíd
68. Ne „aceb medģ-i Ģerífüñde edersem i„cāz Her sözüm siģr-i ģalāl olmada Ģeh-beyt-i ķaŝíd
69. ReĢk-sāz olsalar erbāb-ı suĥan lāyıķdur ĠĢbu vādíde benem muĥteri„-i šarģ-ı cedíd
70. Garażum tekmiledür iĢbu temeddüģle benüm Sözlerüm olmaġ-içün medģ-i Ģerífüñde ekíd
71. Āferín-gū oluban eyleyelerdi taģsín
Görseler bu reviĢ-i ĥāŝumı Ģassān u Lebíd
72. Bu ķadar ķuvvet-i ķudsiyye-i šab„umla yine Çekerem ŝubģ u mesā sāġar-ı ye‟s ü nevmíd
73. Ġltifāt et beni maķŝūduma íŝāl eyle
OlmıĢam derd-ile güm-geĢte-i ŝaģrā-yı ümíd
74. Taĥt-gāhuñda beni gül gibi mesrūr eyle Sebze-i ravż-ı ümídüm ola „ahdüñde demíd
75. Eyle ben nādire-gū dā„í-i vaŝŝāfı su‟āl Olmaya tā ĥaš-ı nisyān-ıla defterde resíd
76. Ġstimā„-ı keremüñ bendeñi küstāĥ etdi „Aceb olmaya niyāz eylese nezdík ü ba„íd
77. Sözi ĥatm eyle du„ā-y-ıla Beyāní demidür Ki du„ā olmaya olur suĥan encāmı medíd
78. Tā ki revnaķ bula źātıyla serír-i Ģāhí Pertev-endāz ola āfāķa miśāl-i ĥurĢíd
79. ĢaĢra dek dāyim ola taĥt-ı ĥilāfet üzre „Ömrini devletini Ģażret-i Ģaķ ede mezíd
4.
Remel: Fe„ilātün fe„ilātün fe„ilātün fe„ilün + + – – / + + – – / + + – – / + + –
01. Nev-bahār oldı Ĥudā eyledi iģyā-yı nebāt Buldılar mürde-i yek-sāle iken tāze ģayāt
02. GülĢen-i „ālemi šutdı seģerí būy-ı bahār Cān dimāġına gelür bād-ı ŝabādan nefeģāt
03. Gördi gül dāyiresin āteĢ-i ĥurĢíde šutar BaĢladı eylemege bülbül-i Ģeydā naġamāt
04. Ġonçalar ref„-i niķāb eylediler gülĢende Ŝandılar düĢdi gülistāna havādan cemerāt
05. Ditredür vaķt-i seģer Ģāĥ-ı gülüñ evrāķın Etmede her birisi dest-i ŝabāda ģarekāt
06. Jāle ŝanmañ nefes-i āh-ı dil-i bülbülden DüĢdi berg-i gül-i al üzre le‟āl-i reĢeģāt
07. Ķondı ŝaģn-ı çemene leĢker-i Ģāh-ı nev-rūz Ķurdılar gülĢene bir ĥayme-i „ālí-Ģerefāt
08. Geldi sulšān-ı bahār eyledi Ģevketle nüzūl Geçdi taĥtına miśāl-i felek-i nüh-šabaķāt
09. ġāh-ı gül meclisi Ģāhāne müheyyā etdi Šabaķın eyledi gül nuķlini zerrín-ģabbāt
10. Etdi ezhārı meger ĥıdmet-i bez[mi]ne yaķín Oldılar cümle edā-kerde-i emr-i ĥıdemāt
4. 97b-98a.
03b eylemege bülbül-i Ģeydā naġamāt: etmege bülbül dürlü dürlü naġamāt. 04a gülĢende: Metinde gülĢende kim.
05a Ditredür vaķt-i seģerde Ģāĥ-ı gül evrāķını.
06a nefes-i āh-ı dil-i bülbülden: görinen evrāķ-ı gülde cümleten. 06b gül-i al: Metinde al-i gül.
07a çemene leĢker-i Ģāh-ı nev-rūz: gülĢene sulšān-ı nev-rūz leĢkeri. 08b miśāl-i felek-i nüh-šabaķāt: oturdı ķıldı bezm-i ŝadaķāt. 10a meger: o dem.
11. Al-i eĢküñle gelüp bezm neĢāš-engíz olup BaĢladı raķŝa ŝafādan gül-i Ģeb-nem-ķašarāt
12. Nice raķŝ etmeye kim gülĢeni teĢríf etdi O ġehenĢāh-ı felek-rütbe vü encüm-lemeģāt
13. Verdi gülzāra Ģeref ol Āŝaf-ı Cem-„aţamet Etdügi demde sa„ādetle anı cāy-ı śebāt
14. Nice Ģeh dürr-i śemín-i ŝadef-i baģr-ı vücūd Nice Ģeh dürri raĥĢende vü neyyir-leme„āt
15. Nice Ģeh gevher-i tābende-i tāc-ı iclāl Nice Ģeh tāc-ver ü Ģāh-ı pesendíde-ŝıfāt
16. Mālik-i mülk-i cihān mefĥar-ı [her] kevn ü mekān Bā„iś-i emn ü amān ĥusrev-i bezm-i ķudemāt
17. Zübde-i nev„-i beĢer pādiĢeh-i ķulzüm ü ber Dürr-i deryā-yı hüner gevher-i kān-ı derecāt
18. Ser-i Ģāhān-ı cihān ģażret-i Ĥān Ġbrāhím Ki odur salšanat-ārāy u Süleymān-ģušuvāt
19. Mehdí-i devr-i zamāndur o Süleymān-Ģevket Dest-i „adli ne „aceb eylese iģyā-yı mevāt
20. Devr-i „adlinde o ĢāhenĢeh-i heft-iķlímüñ Ĥalķ mesrūr u dil-ābād u memālik Cennāt
21. Sālik-i nehc-i Ģerí„atdür o Dārā-yı zamān Ķavl ü fi„linden anuñ ŝādır olan hep ģasenāt
22. Ģükmi bir mertebe bu kevn ü fesāda cārí Ki lu„āb-ı fem-i śü„bānı eder āb-ı ģayāt
23. Derk ü iź„ānı peźírende-i „aķl-ı ģukemā Re‟y ü tedbíri pesendíde-i ģukkām ü vülāt
19a Ģevket: sašvet.
24. DüĢmen-i devletine Ģerbet-i semdür suĥanı Dōstān-ı ģaĢem-i Ģevketine ķand-i nebāt
25. Ĥaber-i ŝıdķ-eśeri sāmi„a-pírā-yı ķabūl Suĥanı lāzımedür nite ki aĥbār-ı ruvāt
26. Ģamdü lillāh zamānında ŝafāda eĢrāf
Ser-be-ceyb-i keder ü ġuŝŝa vü ġamdur nekebāt
27. Kimseye kimse zamānında eźiyyet etmez Berg-i eĢcār-ı gülistāna meger kim ģaĢerāt
28. Ĥurd eder ēarbet-i kūpāl ile devrinde eger Ser-ber-āverde ola fitne miśāl-i ģabbāt
29. Naţarı ĥāk-i siyāhı zer-i ĥāliŝ eyler Lušf u ķahrı ne „aceb eylese taķlíb-i cihāt
30. Būy-ı ĥulķıyla vezān olsa nesím-i seģerí MüĢk-sā ola ġubār-ı reh-i tíh-i heyhāt
31. Esse gülzāra eger bād-ı semūm-ı ġażabı Ġonçası aĥker olur jālesi ríg-i felevāt
32. Sā„il-i bāb-ı seĥā vü keremi baģr-ıla kān Kef-i cūdından eder her biri cerr-i ŝadaķāt
33. Gelmedi ancılayın ĥusrev ü ŝāģib-temkín Görmedi çeĢm-i felek böyle Ģeh-i kūh-śebāt
34. Bārekallāh zihí mihr-i sipihr-„aţamet Ki selāšín-i cihān oldı yanında źerrāt
35. LevģaĢallāh zihí pādiĢeh-i źí-Ģevket Ki Ģükūh-ı ģaĢemi kevkebe-baĥĢ-ı dārāt
36. Taĥt-pírā Ģeh-i vālā-güherā tāc-verā Ey cihān-dāver ü sulšān-ı melā‟ik-melekāt
37. Benem ol Ģā„ir-i mu„ciz-dem ü i„cāz-eśer Ki füsūn-ı suĥanum „uķde-güĢā-yı saķašāt
38. N′ola vaŝŝāfuñ olup medģ-i Ģerífüñ etsem Münderic naţm-ı bedí„amda meżāmín ü nikāt
39. Gerçi ģaddüm degül evŝāf-ı Ģerífüñ imlā N′eyleyem destüme endíĢe ŝunar kilk ü devāt
40. „Adl ü dād ü keremüñ n′ola ki taģrír etsem Gösterür Ģā„ir olan ŝan„at-ı tenmíķ-ŝıfāt
41. Sebeb-i cür‟et-i küstāĥí budur kim Ģāhā Eylemem nüsĥa-i medģüñde ĥayāl-i ġalašāt
42. Söz tamām oldı Beyāní demidür eyle du„ā Ki du„ā-y-ıla olur zíver-i ĥatm-i kelimāt
43. Naţm edüp silk-i recāya dürer ü da„vātı Umaruz ede icābet o Mücíbü‟d-da„avāt
44. Tā ki teĢríf ede gül taĥt-ı zümürrüd-fāmı ĢaĢra dek hem vere eĢcār-ı gülistān śemerāt
45. Gül gibi taĥt-ı ĥilāfetde güĢāde-dil ola „Ìd ü nev-rūz ola eyyāmı Ģebi Ķadr ü Berāt
46. Devģa-i salšanatı ola hemíĢe ser-sebz Źāt-ı pāki ola hemvāre maŝūn ez-hemezāt
47. „Ömrini devletini Hażret-i Ģaķ ede mezíd Be-ģaķķ-ı sūre-i Šāhā vü be-ģaķķ-ı āyāt
5.
ĢĀLĀ ŞEYĤÜ’L-İSLĀM EBŪ SA‘ÍD EFENDİ ĢAŻRETLERİNE VERİLMİŞDÜR
Remel: Fā„ilātün fā„ilātün fā„ilātün fā„ilün – + – – / – + – – / – + – – / – + –
01. Biz ki bezm-i ġamda cām-ı zer-nigāra māliküz Rind-i Cem-āyín-i „aĢķuz yādigāra māliküz
46a Serv-i gülzār-ı vücūdı ola dāyim śābit.
02. BaĢumuzda āfitāb-ı źāt-ı kürsí tāze daġ ġāh-ı „aĢķuz zer-külāh-ı Ģu„le-dāra [māliküz]
03. Sínemüz gencíne-i esrār-ı ģikmetdür bizüm Bir dükenmez dilde genc-i bí-Ģümāra māliküz
04. Nāķıŝ olmaz her zamān efkārumuz naķd etmiĢüz Ceyb-i dilde dirhem-i kāmil-„ayāra māliküz
05. Lušf-ı Ģaķ′la re‟yümüzde etmezüz hergiz ĥašā Dil gibi bir feylesōf-ı rūzgāra māliküz
06. Dāyimā cūĢ u ĥurūĢı eksük olmaz āh-ıla „AĢķ derler dilde baģr-ı bí-kenāra māliküz
07. Šıfl-ı dil derler gül-i bí-ĥāra māyil olmıĢuz Rūz u Ģeb egler bizi ol gül-„iźāra [māliküz]
08. Ķašre-i eĢkin reh-i dildārına rízān eder Nergis-āsā díde-i gevher-niśāra māliküz
09. GūĢ-ı gerdūna Beyāní gūĢvār etsek olur Kān-ı fikr-i dilde la„l-i āb-dāra māliküz
10. „Arż-ı šab„-ı Ģażret-i Müftí-i „ālem etmege Gevher-i pākíze-i kān-i„tibāra māliküz
11. Ĥāk-i pāyına sezā-vār-ı niśār olsa n′ola Silk-i evŝafında dürr-i Ģāhvāra māliküz
12. Baģr-ı bí-pāyān-ı iģsān reĢģa-ríz-i bāġ-ı cūd Ebr-i nísān-ı kerem re‟fet-Ģi„āra māliküz
13. Gerd-i ĥāk-i źillet olmaķdan ĥalāŝ olsaķ n′ola Cūy-ı bāġ-ı rif„at ol faĥr-ı kibāra [māliküz]
14. Ģall olursa n′ola dilde „uķde-i efkārumuz Böyle bir ģallāl-i KeĢĢāf-iĢtihāra [māliküz]
15. Etmezüz cevr-i le‟ímān-ı zamān endíĢesin Ol cihān-ı fażl u taķvā dād-kāra [māliküz]
16. DüĢmezüz endíĢe-i teĢvíĢe hem ġam çekmezüz Ġltifātı gibi zírā ġam-güsāra māliküz
17. Āsitānı n′ola olsa maķsem-i erzāķ-ı ĥalķ Bende-perver ol hümām-ı kām-kāra māliküz
18. Dāyirüz ķušb-ı murādı āsitānında anuñ
Ģamdü lillāh dergeh-i devlet-medāra māliküz
19. Devletinde etmezüz gerdūna „arż-ı iģtiyāc Kām-baĥĢ ol dāver-i „ālí-tebāra māliküz
20. N′içün olmazuz cefā-yı çarĥdan āsūde-dil Dād-ger ol seyyid-i sa„d-iftiĥāra māliküz
21. Sübģa-gerdān-ı śenā vü ģamd ü Ģükr olsaķ olur Böyle bir müftí-i Dārā-iķtidāra māliküz
22. Pes n′içün Ģükr eyleyüp dāyim du„āsın etmezüz Çün münācāt-ı cenāb-ı Kirdigāra māliküz
23. Ġonçalarla gülbün-i źātın Ĥudā ģıfţ eylesün Virdümüz[dür] bu du„ā her dem bu kāra māliküz
6.
Remel: Fā„ilātün fā„ilātün fā„ilātün fā„ilün – + – – / – + – – / – + – – / – + –
01. Bülbüle āvāze-i güldür ŝadā-yı nev-bahār Ġonçaya feryād-ı bülbüldür nevā-yı nev-bahār
02. ġevķ-ı gülle n′ola feryāda ser-āġāz eylese Bülbüli mest etdi cām-ı dil-güĢā-yı nev-bahār
03. Nice mümkindür terennüm etmeye gülzārda Šutdı dünyāyı ser-ā-ser hūy u hāy-ı nev-bahār
04. ĀteĢ-efrūz-ı derūnı olduġından ġonçaya Etdürür çāk-i giríbān muķteżā-yı [nev-bahār]
05. Ŝanmañuz bir ebr-baĥĢ-ı „ārıż-ı güldür hemān Zíb-kār-ı zülf-i sünbüldür hevā-yı [nev-bahār]
06. Mehd-i Ģāĥ-ı gülde bídār etdi šıfl-ı ġonçayı
Ŝubģ-dem ŝıyt-ı dem-i pür-sūz-ı nāy-ı [nev-bahār]
07. GülĢene šurma çekilmekde ķašār-ı Ģāh-ı gül Ġulġule-endāz-ı deĢt oldı derāy-ı nev-bahār
08. LeĢker-i nev-rūz sulšānı yayıldı gülĢene Gördiler efrāĢte olmıĢ livā-yı [nev-bahār]
09. Eksük olur sím ü zerrínüñ çerāġında hele Dirhem ü dínārdan bād-ı hevā-yı [nev-bahār]
10. Jāle ŝanmañ ġonça aġzından çekíde Ģírdür Emzürürken dāye-i ebr-i seĥā-yı nev-bahār
11. NaķĢı lāleyle gül ü sünbül der ü dívārınuñ Gülsitān olmıĢ münaķķaĢ bir sarāy-ı [nev-bahār]
12. Ol ķadar ra„nālıġı var kim Beyāní gülĢenüñ Güllerin etmiĢ güĢāde-dil ŝafā-yı [nev-bahār]
13. Ser-be-ser ezhār-ıla gülzārı zeyn etmiĢ ŝabā GülĢen-i dünyāyı šutmıĢ nev-bahā-yı nev-bahār
14. Ġayret-i bāġ-ı BihiĢt ü reĢk-i Firdevs eylemiĢ Ĥandezār etmiĢ gülistānı liķā-yı [nev-bahār]
15. „Azm-i gülzār eylesün üstād-ı a„ţam faŝlıdur Ĥāk-i pāyından budur ancaķ recā-yı [nev-bahār]
16. Ya„ní ol mesned-niĢín-i ŝadr-ı fetvā kim anuñ ReĢģa-i fażlıyladur neĢv ü nemā-yı [nev-bahār]
17. Çihre-sāy-ı cilve-gāhı olmaġa müĢtāķdur Eylesün teĢríf gülzārı berāy-ı [nev-bahār]
18. Ġonçasıyla gül gibi gülĢende olsun Ģādmān Çün ŝafā-yı ĥāšırıdur müdde„ā-yı [nev-bahār]
19. Lušf-ı šab„ından hevā kesb-i lešāfet eylesün Ŝarılup dāmāna olsun ĥāk-i pāy-ı [nev-bahār]
20. Meclisinde cām-ı mihri çarĥ gerdān eylesün Eyledükçe gülĢeni „iĢret-serāy-ı nev-bahār
21. BaĢlasun taķsíme nev-rūz-ı „acemden „andelíb Eylesün medģ-i Ģerífinde śenā-yı nev-bahār
22. Bülbül-i dil daĥı medģine ser-āġāz eylesün Bir iki beyt-ile etsün naġmehā-yı [nev-bahār]
23. Ĥāk-i rāhı rūĢenā-yı díde-i ezhār-ı bāġ Maķdem-i pāki ġūbārı tūtiyā-yı [nev-bahār]
24. Hem-dem enfās-ı Ģerífiyle nesím-i ŝubģ-dem Būy-ı aĥlāķı ķadímí āĢinā-yı [nev-bahār]
25. Pertev-i mihr-i ģaķāyıķ dāyim anda cilve-ger Šab„ıdur āyíne-i „ālem-nümā-yı [nev-bahār]
26. Ĥāmesidür nāvdān-ı çeĢme-i āb-ı ģayāt