Tematik ve Bağlamsal Sanat Eğitimi Yöntemi

Tematik Kavramı (Sanat Eğitiminde Tematik Çalışmalar): Sanat eğitiminin, eğitim felsefesi temelinde, sanat ve yaşamın tüm yollarıyla ilişkilendirilmesi esası.

Bağlamsal Kavram (Sanat eğitiminde bağlamsal çalışmalar): Sanat Eğitiminin, hedeflenen yaş grubunun genel eğitim müfredatındaki derslerle, eğitim ve öğretim faaliyetleriyle, tüm gelişim özellikleriyle ve bölgesel koşullarla bağlantılı bir bağlamsal tabana oturtulması esasıdır. Bağlamsallık aynı zamanda da veri toplama ve değerlendirme ile ilişkilidir. Bu metoda göre sanat eğitiminde sanatla bağlantılı on alandan, doğrudan gerektiğinde de tüm sosyal, fen bilimlerinden veri alınarak bunlar değerlendirilir. Bundan dolayı bu yöntem alışılagelmiş tüm sanat eğitimi yöntemlerini de sona erdirmektedir. Sanat eğitiminde resim, müzik gibi ayrımlara karşı çıkan, bu estetik gibi 11 temel alanın bağlamsal kuram, sanatın tüm alanlarına yönelik adeta bir görsel sanat kültürü temelinde öğrencilerin özgürce yönelecekleri ve yatkın oldukları branş yada branşları kapsamına almaktadır. Bu metoda dayalı olarak sanat eğitimi bağımsız ve geniş imkanlarla donatılmış fakülteler tarafından gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Yani sanat eğitimi fakültelerinin tüm sanat dallarını içerecek şekilde

sanat eğitimcisi yetiştirmeleri önerilmektedir. Dolayısıyla bir branş öğretmeni değil gerekli olduğu durumlarda birkaç branş öğretmeni tarafından müfredat programları uygulanmalıdır.

Sanatın kapsamı ve alanı çok geniş olduğundan bir sanat eğitimcisi tüm sanat dallarıyla ilgili görsel sanat kültürünü teorik olarak özet bir seçkiyle sunabilir ancak, uygulama çalışmalarında yetersiz kalır. Bunun için okullarda tüm sanat dallarında uygulama yaptıracak düzeyde bir kadrolaşma gereklidir. Okullardaki sanat eğitimcisi sayısının belirlenmesindeki temel kriter budur. Tüm sanat dallarının seçkin örnekleri öğrencilere tanıtılmalı bu sanat kültürüyle paralel bir şekilde giden uygulamalar öğrenci tercihleri dikkate alınarak ortak bir zeminde yürütülmelidir. Örneğin 20 kişilik sınıfta herkes sanatın ayrı bir branşında bir performans ya da sanat etkinliğini gerçekleştirebilmelidir. Seçmediği dal ile ilgili de bilgi sahibi olacak şekilde yetiştirilecek sanat eğitimcileri, öğretmen olduklarında tüm sanat dallarını tanıtan, tematik ve bağlamsal temelde onları programlayabilecek yeteneğe sahip olmalıdır. Uygulaması çok zor gibi görünse de bu sistem bir anda olmasa bile zaman içinde yavaş yavaş kapsama alanı arttırılarak geliştirilmelidir. Henüz dünyada da böyle bir gelişmiş sanat eğitimi modeli gelişmiş ülkelerde dahil olmak üzere hiçbir yerde uygulanmamaktadır. Bu bakımdan Tayfun Akkaya’nın yöntemi gelecek yüzyıllardaki insanlığın ihtiyaç duyacağı sanat eğitimine yönelik atılacak ilk adım niteliği taşıyacaktır.

Prof. Dr. Tayfun Akkaya (2014) tarafından geliştirilen “Tematik ve Bağlamsal Sanat Eğitimi Yöntemi” ne göre; Sanat Eğitimi Müfredat Programları genel müfredatla ilişkilendirilmelidir. Ayrıca kişilik gelişimiyle ilişkili tüm temalar, sanat eğitimi müfredatı içinde teorik ve uygulamalı şekillerde, müdahalelerden uzak, özgürlükleri dikkate alan, zenginleştirici etkenleri oluşturmalıdır. Temalarla ve genel müfredatla ilişkili aktarım yapacak sanat eğitimcisi özgün bir yöntem kullanmalıdır. Tematik ve bağlamsal sanat eğitimi yönteminin farklı ve özgün yanı sanat eğitiminin tüm sanat bilimleriyle, estetik ve sanat felsefesiyle kurduğu sistematik ilişkiler temelinde veri aktarımı gerçekleştirmesidir. Bu veriler, çoklu zeka kuramı, tüm duygu organları, tüm sanat biçimleri, hedef yaş gurubunun tüm gelişim özellikleri dikkate alınarak kullanılmalıdır.

Sanat yaşamın her yönüne dair ışık tutucu bir etkileşim ve iletişim aracı olarak vazgeçilmez bir etkinlik olduğundan, tematik ve bağlamsal sanat eğitimi yöntemi, bu temeller doğrultusunda: görsel sanat kültürü, sanatta yaratıcılık, ruh – beden gelişimi ve sağlığı ile doğrudan ilişkilidir.

Bu yöntemin amacı araştıran, sorgulayan yaratıcı, kendi kültürünü ve tarihini bilen evrensel değerlerin farkında, üniter ve laik devlet anlayışını benimsemiş, Atatürk devrim ve ilkelerine bağlı erdemli bir Cumhuriyet aydını yetiştirmektir.

Bu temaların etkili kılınması hususunda da sanat tarihi, sanat eleştirisi ve estetik gibi 11 temel alanın bağlamsal bir yaklaşımla kullanılması şarttır.

Önerilen temalar şu şekildedir.  Eğitimin Önemi

 Dürüstlük, doğruluk

 Bilgilenme gerçeği (bilgi toplama ve bilgi aktarma)  Kendinle barışık olma

 Özgüven

 Cesaret (cesurluğun sınırları)  Çevre bilinci

 Azimli ve kararlı olma, yılmadan çalışma  İyi bir dinleyici olmak

 Soyutlama (konuların özünü ve önemini kavraya bilme yeteneği  Başkaları tarafından kullanılmamak

 Hoşgörülü ve geniş fikirli olmak

 Yaşamın her anından zevk alma ve yaşam sevincini kaybetmeme  Fedakarlık

 Gerçekçilik ve her konunun gerçeğini kavrayabilme yeteneği  Görevden kaçmama ve sorumluluk alma bilinci

 İyi ve kötü olaylara karşı hazırlıklı olmak  Hedefe ulaşma kararlılığı

 Stratejik planlama

 İkna etme yeteneği ve hitabet gücü  İnsana değer vermek

 İnsanları tanıyabilme  İnsiyatif kullanma

 Yapılan işe inanmak ve doğru inanç  Halkla bütünleşme

 Pratik ve hızlı karar verebilme

 Türk dilini etkili kullanabilme (Türkçenin yozlaştırılmaması)  Liyakat aşığı olmak

 Elinden gelenin en iyisini başarma azmi  Girişimcilik ruhu

 Alçak gönüllülük

 Her konuya merak ve öğrenme azmi  Öncülük (Avangart)

 İşbirliği ve sağlam örgütleme  Kişilik ve ilke sahibi olmak  Problem çözme yeteneği  Sistemli çalışabilme yeteneği  Sıra dışılık

 Öngörü sahibi olmak  Sanal dünyanın yıkıcılığı

 Zaman savurganlığının önlenmesi  Bilgi hırsızlığının yıkıcı etkileri  Yalan söylemekten kaçınmak

 Müzelerin önem ve anlamını kavrayabilmek  Sanatın gerekliliğini anlamak

 Müziğin ruhun gıdası olduğunu kavramak  Tarih bilincinin aşılanması

 Sanat eserlerini gezip görme bilinci

 Kültürsüzleştirilmeye karşı uyanık durabilme yeteneği  Merhamet duygusunun geliştirilmesi

 Hayırseverlik  Büyüklere saygı

 Kendi beden ve ruh sağlığını koruma bilinci  Hayvan sevgisi

 Çiçek ve bitki sevgisi  Doğa sevgisi

 Temizlik (temizlik imandan gelir sözü ile)  İnternetin esiri olmamak

 Cep telefonlarının esiri olmamak  Takıntılardan arınabilme yeteneği

 Samimi olma ve samimiyetsiz davranışları fark edebilme  Yaşam boyunca spor düşüncesinin anlamını kavrayabilme  Teknolojinin esiri olmama

 Bağnaz olmama  Çok yönlülük  Felsefe sevgisi

 Araştırmacılık ve sorgulama yeteneği  Özgünlük

 Madalyonun diğer yüzünü görebilme yeteneği  Karamsarlığın zararlarının farkına varma  İyimserlik

 Savaşa hayır (ne zaman savaşa evet)  Barış

 Kendini sürekli geliştirme yeteneği  Yaratıcılık

 Kitap sevgisi  Cehaletin sonuçları  Bilim sevgisi  Bencilliğin zararları

 Sosyallik (topluma uyumlu olma, asosyalliğin zararları)  Zerafet

 Kabalık

 Eşitlik (sosyal adalet)  Bağımsızlık

 Kardeşlik

 Erdemli basiretli olmak (istikrar)  Güzellik

 İyilik  Doğruluk

 Toplumsal sorumluluk

 Politiklik (siyasetten haberdar bilinçli oy kullanma)  Sigara bağımlılığı

 Alkol bağımlılığı  Madde bağımlılığı

 Yaşlı ve düşkünlere saygı  Kumar

 Kadının sömürülmesi  Annelik

 Evlilik

 Bağnazlık ve batıl itikatlar (hurafelerin esiri olmak)  Vicdan

 Değerbilirlik (Kadirşinaslık)  Misafirperverlik

 Demokrasi

 Kanun ve kurallara uyum  Ölüm sonrası yaşam  Sanatın evrenselliği  Geleneklere bağlılık

 Dayanışma ve yardımseverlik

Bu kuramın Eğitim sistemimize geçirilmesinin getireceği ayrıcalıklar, geleceğe umutla bakacak erdemli, bilinçli, vicdanlı gençler yetiştirmektir. Hayata ve dünyaya umutla bakan sağlıklı nesiller yetiştirmek.

Tematik ve Bağlamsal Yeni Sanat Eğitimi Kuramı uygulanmaya başlandığında Türkiye genelindeki başarı Kriterleri şu şekildedir:

 Çözülmesi Gereken Problemler  Geliştirilmesi Gereken Dersler  Bölgesel Faktörler

 Eğitim Koşulları ve Modeli  1.Çözülmesi Gereken Problemler

 Görsel sanat eğitimi ders müfredat ve saatlerinin yeni baştan düzenlenmesinin gerekliliği,

 Kaynak kitap konusundaki, bilhassa içerik açısından tutarsız ve yetersiz kaynakların elenmesi,

 Sanat eğitiminin beklenen amaçlara uygun yürütülmesinin sağlanması,  Hizmet içi eğitim ve denetim mekanizmalarının sağlıklı yürümesi,

 Seçkin ve nitelikli genç beyinlerin, öğretmenliği tercih etmelerini sağlayacak maddi- manevi koşulların oluşturulması, beyin göçünün engellenmesi,

 Milli eğitim politikalarına uygun, Atatürkçü, üniter ve laik devlet anlayışını benimsemiş, kendi tarihini ve kültürünü bilen, yaratıcı, araştıran, inceleyen, sorgulayan ve evrensel gelişmeleri izleyen, erdemli, çalışkan, özgüveni yüksek, akıl, beden ve ruh sağlığı ile kişilik sahibi gençlerin yetiştirilmesinin sağlanması,

 Sanat ve sanat eğitiminin anlam ve önemine dair, toplumun duyarlı ve bilinçli hale getirilmesinin sağlanması,

 Okul müdürlerinin, branş öğretmenlerinin sanat eğitimi ile ilgili olumsuz yargı ve yorumlarının engellenmesi,

 Atölye, eğitim-öğretim araç gereç ve malzemelerinin sağlanması,

 Sanat kuramlarını bilen ve görev yaptığı kültürel bölgeye ve koşullara uygun, özgün yöntemler geliştirebilecek donanıma sahip sanat eğitimcileri yetiştirilmesi, çözülmesi gereken problemlerdir.

Geliştirilmesi Gereken Dersler: Sanat Tarihi, Sanat Kuramları, Sanat Eleştirisi, Sanat Felsefesi, Estetik, Sanat Eğitimi Kuramları, Sanat Antropolojisi, Sanat Psikolojisi gibi sanat ile ilgili tüm alanlar için başta kitap olmak üzere tüm materyallerin sağlanması gerekmektedir. Bu materyallerin önerdiğimiz kuram temeline bağlı olarak geliştirilmelidir. Sanatsal amaçlı inceleme ve kültürel gezilere ağırlık verilmeli.