CMK m. 140‟da teknik araçlarla izleme tedbirine yer verilmiĢ ve söz konusu tedbire kuvvetli Ģüphe sebepleri bulunması ve baĢka suretle delil elde edilememesi hâlinde, sayılan katalog suçlar bakımından Ģüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetlerinin ve iĢyerinin teknik araçlarla izlenebileceği, ses veya görüntü kaydı alınabileceği hüküm altına alınmıĢtır.
Tedbir, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim kararıyla uygulanabilecektir.
Diğer tekniklerde olduğu gibi amaca bağlılık kuralı geçerlidir. Hangi suç nedeniyle tedbir kararı alındıysa suçun aydınlatılması amacıyla elde edilen deliller kullanılabilecektir. Elde edilen bilgi, ses ve görüntüler ceza soruĢturması bakımından gerekli olmadığı takdirde Cumhuriyet savcısı gözetiminde derhal yok edilir. Burada herhangi bir süre öngörülmemiĢtir.
Kanun açıkça, kiĢinin açık yerlerdeki ve iĢ yerindeki faaliyetlerinin bu madde kapsamında izlenebileceğini öngörmüĢtür. Özel hayatın sır alanı ve özel hayat alanına göre daha sınırlı korunan hayatın genel alanı izlemeye tabi tutulmaktadır. Düzenleme gereği kiĢinin konutunda söz konusu tedbir uygulanamayacaktır225
.
225
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TCK’DA ÖZEL HAYATIN GĠZLĠLĠĞĠNĠ ĠHLAL SUÇU
I. ÖZEL HAYATIN GĠZLĠLĠĞĠNĠ ĠHLAL SUÇU(TCK m. 134)
A. Genel Olarak
Özel Hayatın Gizliliğini Ġhlal Suçu, 5237 sayılı TCK Dokuzuncu Bölümde düzenlenmiĢ olup Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına KarĢı Suçlar baĢlığı altında m. 134‟de düzenlenmiĢtir.
Yasa hükmünde aynen “(1)Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde cezasının sınırı bir yıldan az olamaz.
(2)Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiilin basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır” denilmiĢtir.
Gerekçede de değinildiği üzere, maddenin birinci fıkrasında özel hayatın gizliliğinin ihlali suç olarak tanımlanmaktadır. Böylece gizli yaĢam alınana girilerek veya baĢka suretle baĢkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaĢam olayının saptanması ve kaydedilmesi cezalandırılmaktadır. Failin eylemi, baĢkasının özel yaĢamını izleme, dinleme, okuma, gözleme Ģeklinde ise m.134/1‟de düzenlenen suçun basit Ģekli gerçekleĢir. Örneğin bir kimsenin evinde gizlice gözetlenmesi bu suçu oluĢturur.
Ġkinci fıkrada ise bu yolla elde edilen saptama ve kayıtların herhangi bir suretle yarar sağlanması veya bunların baĢkalarına verilmesi veya diğer kimselerin bilgi edinmelerinin temini veya basın ve yayın yoluyla açıklanması suçun nitelikli hallerindendir.
Yine maddenin ikinci fıkrasında kiĢinin özel hayatına iliĢkin görüntü veya seslerin hukuka aykırı olarak ifĢa edilmesi, ayrı bir suç olarak tanımlanmıĢtır. Bu görüntü veya sesler örneğin soruĢturma kapsamında hukuka uygun bir Ģekilde kayda alınmıĢ olabileceği gibi birinci fıkrada tanımlanan suç, elde edilmiĢ olan bu ses veya görüntü kayıtlarının ifĢası, yayılması yani yetkisiz kiĢilerce öğrenilmesinin sağlanmasıyla gerçekleĢir. ĠfĢa, açık veya örtülü, yazılı veya sözlü olabilir. Ancak, özel hayatın gizliliğini ihlal eden görüntü veya seslerin ifĢa edildiğinden söz edilebilmesi için yalnızca ses veya görüntülerin değil bunun ilgili olduğu kiĢi veya kiĢilerin de açıklanması gerekir. Ses veya görüntülerin bir kiĢiye dahi açıklanması yeterlidir. Suçun oluĢması için ses veya görüntülerin tümünün açıklanması veya ifĢanın “aleni” olması aranmamıĢtır226. Örneğin iki insanın arasındaki cinsel
iliĢkilerin veya fantezilerin tarafların rızası olmaksızın gizli bir kamera veya çağdaĢ teknolojinin insan hizmetine sunduğu ve fark edilmeyecek derecede küçük boyutta üretilen ve konuta, iĢ yerine veya bir otel odasına ya da saunaya gizlice yerleĢtirilen video kameralar ve gizli ses dinleme cihazları ile tespit edilip çeĢitli nedenlerle ve menfaatlerle kamuya ifĢa edilmesi halinde TCK m.134/2 gerçekleĢecektir227
.
Suça konu ifĢanın hukuka aykırı olması gerekir. Görüntü veya sesler, örneğin soruĢturma kapsamında hukuka uygun bir Ģekilde kayda alınmıĢ olabileceği gibi m.134/1‟de tanımlanan suçun iĢlenmesi suretiyle de elde edilmiĢ olabilir.
CMK m.140 gereğince, belirli suçların iĢlendiği hususunda kuvvetli Ģüphe sebeplerinin bulunması ve baĢka suretle delil elde edilememesi halinde Ģüpheli veya sanığın yalnızca kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve iĢ yerinin teknik araçlarla izlenebilmesine, ses veya görüntü kaydı alınabilmesine hâkim ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilebileceği, bu madde hükümlerinin kiĢinin konutunda uygulanamayacağı açıkça belirtilmiĢtir. Bu sebeple adli bir kovuĢturma ve soruĢturmada delil elde etmek amacıyla da olsa kiĢinin kamuya açık olmayan yerlerdeki ve konutundaki özel yaĢamına iliĢkin ses veya görüntülerin kaydedilmesi ve bunun ifĢa edilmesi m.134/2 anlamında suç teĢkil edecektir. Bu bakımdan özel hayata iliĢkin kayıtların, savcılık veya mahkemeye
226 DurmuĢ Tezcan, M. Ruhan Erdem ve R. Murat Önok, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'na Göre
Teorik Ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 5. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007, s. 368.
227
verilmesi, duruĢmada gösterilmesi ve dinlenmesi halinde söz konusu suç oluĢmayacaktır.
ĠfĢanın basın ve yayın yoluyla yapılması suçun nitelikli hallerindendir. Görüntü veya ses dıĢındaki bir hususun ifĢa edilmesi madde kapsamında değildir.