Tehlikelerin Tanımlanması

Tehlikelerin tanımlanması, kişinin nereden düşeceği, nereden geçerek veya neyin ya da nerenin içine düşeceği gibi kişiyi yaralayabilecek veya sağlığına zarar verebilecek şeylerin belirlenmesini içerir. Tehlike tanımlama süreci veya prosedürü, merdiven veya düşme durdurucu sistemlerin denetim listeleri gibi belirli ekipmana yönelik basit listelerden ilgili iş süreçlerinin daha açık uçlu olarak değerlendirilmesine kadar farklılık gösterebilir. Genelde, en etkili sonuç yöntemlerin birleştirilmesiyle elde edilir.

Yaygın olarak kullanılan bir tehlike tanımlama aracı da İş Güvenliği Analizi veya Görev Tehlike Analizidir. Çalışma koşulları her değiştiğinde İş Güvenliği Analizi veya Görev Tehlike Analizi de değiştirilmeli/güncellenmelidir.

125

Görev veya tehlikedeki belirgin değişiklikleri ya da mevcut tesisteki yeni ekipman veya değişikleri ele almak amacıyla tehlike değerlendirmesi her iki yılda bir gözden geçirilerek güncellenmelidir. Kayıtlar İSG departmanı tarafından kaydedilmelidir. Etüt sonucunda bir göreve ilişkin düşmeyi önleyici veya koruyucu bir yöntem tanımlanmamışsa, yüksek yerlerde yapılan her işten önce ve/veya iş kapsamının düşme riskini arttırabilecek şekilde değiştiği her durumda bir İş Güvenliği Analizi yapılmalıdır. İş Güvenliği Analizi sürecini yönetmek ve ekibin İş Güvenliği Analizi'nin geliştirilmesine katılımını sağlamaktan amirler sorumludur. Yüksek yerlerde çalışmayla ilgili risklerin belirlenmesi konusunda yardım bir sonraki sayfada verilmiştir.

Risk Tanımlama Kontrol Listesi

1. Çevresel Koşullarla ilgili Yaygın Tehlikeler  İşin elektrik enerjisi içerisinde

yapılması (üstten geçen elektrik kabloları, kablo tavası, vb.)

 Görüşün işi engellemesi (az ışık, toz, gece yapılan işler)

 Çalışma alanında 1,5 metreden daha derin açıklıklar/delikler bulunması

 Çalışma alanında korunmayan kenarlar bulunması

 Çalışma alanının hizalı bir çalışma yüzeyinde bulunması ve istenen yükü destekleyebilmesi

 Çalışma alanına erişimin engellenmesi veya geçici giriş-çıkış yollarına ihtiyaç duyulması

 İşin hava koşulları nedeniyle aksaması (yağmur, rüzgar, aşırı sıcak, vb.)

 Olağan engellerin çalışma alanında çalışanların dikkatini dağıtması (çelik yapılar, tesis, boru hatları ve ekipman)

 Çalışma alanına nesne düşme potansiyeli (oluklardan, konveyörlerden maden filizi, vb.)

 İşin diğer çalışmalardan etkilenmesi (yol kenarlarında, atölyelerde çalışma)

 İşin su üstünde yapılması  İşin çalışma alanları üzerinde yapılması (atölyeler dahil)

 Yukarı akış veya aşağı akış sürecinin uygun şekilde izole edilmemiş olması

 İşin kapalı veya kısıtlı bir alanda yapılmasının kurtarmayı engellemesi 2. Yüksek Yerlerde Çalışmayla ilgili Tehlikeler

 Ekipmandaki sorun nedeniyle düşme (yükseltilebilen çalışma platformları, insan kafesleri)

 Uygun dayanak noktaları bulunamaması sonucunda (en az 22 kN tutabilmeli) düşme esnasında yeterli korumanın sağlanmaması  Çalışma platformunun dengesini

kaybetmesi sonucu düşme (yükseltilebilen çalışma platformları, yapı iskelesi, insan kafesleri)

 Halat veya ip örgülerinin zayıf durumda oldukları için kopması

126  Korkulukların standart olmaması

nedeniyle çalışma platformundan düşme

 Hatalı halat seçimi nedeniyle yüzeye düşme (2 metre veya 60 cm halat)  Aşağıda çalışan personel nedeniyle

düşen nesne, alet veya ekipmanın çarpması

 Görev süresince veya çalışma alanında gezinirken kayış takılmaması nedeniyle düşme

 Hatalı merdiven nedeniyle elektriğe temas edilmesi (ahşap veya fiberglas olması gerekir)

 Tek bir dayanak noktasına üst üste bağlandıkları için halatların dolaşması

 Hatalı malzeme kullanımı veya çalışma platformunun aşırı yüklenmesi nedeniyle zemine düşme (kalitesiz iskele kalasları veya çatı)

 Kalabalık veya yetersiz çalışma alanı nedeniyle çalışma alanından düşme (nesnelerin yerleştirilmesi veya ekipman kullanımı dahil)

 Kontrollere yanıt vermeyen yükseltilebilen çalışma platformu (bileşen bozukluklarının tamir edilmesi)

 Çalışma alanında korumasız bir açıklıktan düşme (kapanmamış veya barikat konulmamış)

 Basamak ve kavrama noktalarındaki sorun veya hasar nedeniyle merdiven veya çalışma platformundan düşme

 Kirlilik (yağ, deterjan), uygunsuz ayakkabı nedeniyle çalışma yüzeyinde kayma

 Güvenli şekilde bağlanmamış veya dengesiz tabanlar nedeniyle çalışma alanına girerken merdivenin düşmesi

 Açı nedeniyle çalışma alanında kayma (çatı eğimi)

 Hareket ettirilirken çalışma platformu üzerinde gezinen personelin düşmesi

 Kas yorgunluğu veya kısıtlı çalışma yöntemleri nedeniyle rahatsızlık sonucu düşme

İşle ilgili Diğer Tehlikeler:

2. Risk Değerlendirmesi

Risk değerlendirmesi uygun kontrol önlemlerinin geliştirilmesini sağlar. Tehlikeler belirlendikten sonra, zarar verme potansiyelleri açısından değerlendirilmelidir. Risk değerlendirilirken, aşağıdakiler göz önünde bulundurulmalıdır:

 Zararın oluşma olasılığı ve

127

Belirlenen her görev için çalışanların yüksekten düşme riski olup olmadığını belirlemesi ve düşme riskini artırabilecek koşulları göz önünde bulundurması gerekir. Değerlendirme, işin nasıl yapıldığına, ne sıklıkta yapıldığına, işin yapıldığı şartlar veya fiziksel ortama bakılmasını ve ilgili İSG temsilcilerine danışılmasını içermelidir. Aşağıdakiler göz önünde bulundurulmalıdır:

 Yapılacak işin süresi, ölçütü ve türü. (Örnek: Sadece görsel bir kontrol mü gerekiyor yoksa kuruluma/tamire ihtiyaç var mı? İş ne kadar sürecek?)

 Çalışanların işe erişmesi veya işi yapması için gerekli yükseklik nedir?

 İşi yapacak çalışanların eğitimi ve deneyimi. (Örnek: Stajyer veya çırak var mı?)

 İş alanına nasıl gidileceği. (Arazinin, seyahat mesafesinin, ekipman erişimi kolaylığının göz önünde bulundurulması.)

 Çalışma sahasındaki kişi ve tesislerin sayısı ve hareketi. (Örnek: Düşmeyi engelleyici önlemlere müdahale edecek yakınlıkta çalışan veya forklift var mı? Bunların hareketleri düşme olasılığını arttıracak şekilde birbirinin yoluna çıkıyor mu?)

 Çalışma şartları. (Örnek: Rüzgarlı ya da kaygan mı? Zayıf ışık, eğimli yüzeyler veya başka tehlikeler olup olmaması, Çalışma alanının niteliği, büyüklüğü ve düzeni.

 Çalışma alanının üstü veya altı (güç hatları, delici tehlikeler veya ağaçlar.) 1.5 metreden yüksekten düşme potansiyeli taşıyan tüm işler her departman tarafından belirlenecektir. Kayıtlar şunları içerecektir:

 Görev türü

 İşin yeri

 Kullanılan düşme engelleyici veya koruyucu önlemler