Korunmasız alanlarda 1.5 metreden fazla yükseklikten düşme potansiyeli olan durumlarda, erişim risk değerlendirmesi ile kısıtlanıp kontrol edilecektir. Örnek: stok besleme kanalları, yüksek duvarlar, su tehlikesi, tahrik makarası, vb.
Her departman, öncelikle düşme tehlikesinin olup olmadığını belirlemek ve daha sonra da çalışanlar düşme tehlikesine maruz kalacaksa hangi düşmeden korunma sisteminin kullanılacağına karar vermek için tüm yürüme/çalışma yüzeylerini değerlendirmelidir. Çalışanların düşme tehlikesine maruz kalıp kalmayacağı belirlenirken, korunmasız kenardan uzaklık gibi göz önünde bulundurulması gereken çeşitli faktörler bulunmaktadır. Sözü geçen mesafeyi etkileyen pek çok faktör vardır.
Yürüme/çalışma yüzeyi eğimli, engebeli veya kaygan mı, ya da takılma tehlikesi var mı?
Rüzgar veya buz, kar veya yağmur gibi başka hava koşulları var mı?
İş çekme, itme veya malzeme taşıma gibi çalışanın dengesini kaybetmesine yol açabilecek faaliyetler içeriyor mu?
Çalışan tökezleyip kenardan düşebilir mi?
Kenardan uzaklık, çalışanın düşme tehlikesine maruz kalmasını önleyecek şekilde olmalıdır. Bu yapılamıyorsa, bir veya daha fazla düşmeden korunma sistemi sağlanmalıdır.
1. Maden Kenarı Düşme Koruması
Maden ortamlarında (yüzey ve yer altı) pek çok düşme tehlikesi bulunur. Örneğin yeraltında, zemin genelde engebelidir ve yürüme/çalışma kenarları yakınında çöküntü, kırık kaya, çukur, boşluk, açık cevher çukurları ve kırıklar bulunabilir.
Etüt, delme ve yükleme faaliyetleri tehlikelidir, örneğin etütçüler, deliciler ve ateşleyiciler yüksek yerlerden düşerse ciddi şekilde yaralanabilir.
138
Açık olarak kişiler sadece basamak veya yüksek duvarların kenarlarına yaklaştıklarında risk altındadır. Normal durumlarda kişilerin basamak kenarlarına düşecek kadar yakın durmasına gerek yoktur. Ancak, kenarın 3 metre yakınında çalışan bir kişi, işini yaparken tökezler veya kazara kayarsa düşebilir ve yüksek risk altında düşünülebilir. Açık bir kenardan düşme riskini en aza indirgemek için bazı kontrol önlemleri alınabilir:
Kenarda geriye doğru uygunsuz adım atılmasını önlemek amacıyla personele yüzlerinin her zaman basamak veya yüksek duvarın açık kenarına doğru olması söylenmelidir.
Basamak kenarından düşme riskini azaltmak için alınabilecek bir önlem de, basamak kenarında dikilebilecek taşınabilir bir parmaklık çit kullanılmasıdır.
Delme donanımına veya kamyona bir güvenlik halatı bağlanmalı ve personele takması için kayış verilmelidir.
Sahaya madencilik operasyonu için gerekli olan kişiler dışında giriş kısıtlanmalıdır.
2. Bant Konveyörler
Konveyörler boyunca yeterli ve uygun şekilde bakımı yapılan yürüme yolları ve çalışma platformları bulunmalıdır. Yürüme yollarının ve platformların açık kenarlarına kişilerin uygunsuz şekilde kaymasını önlemek amacıyla uygun korkuluklar, alt korkuluklar ve etek levhaları konulmalıdır.
Kontrollü giriş bölgeleri de belirli işlerin korkuluk ve kişisel düşmeyi durdurucu sistem kullanılmadan yapılabileceği yerlerdir. Ancak, geçilemeyen bir bariyer olan uyarı hattının aksine, kontrollü giriş bölgesinde sadece özel olarak belirlenmiş çalışanların geçebileceği bir engel bulunur.
3. Delikler ve Açıklıklar
Zemin açıklığı, herhangi bir zeminde, platformda, kaldırımda veya şantiyede en küçük boyutu en az 30 cm olan ve bir insanın düşebileceği bir açıklıktır.
Zemin açıklığına aşağıdakiler örnek verilebilir: Ambar ağzı, Merdiven açıklıkları, Kuyular, Büyük Lağım Çukurları.
139
Zemin deliği, herhangi bir zeminde, platformda, kaldırımda veya şantiyede en küçük boyutu en az 2.5 cm ancak 30 cm’den az olan ve malzeme ve aletlerin (ancak insanların değil) düşebileceği bir açıklıktır.
Zemin deliğine aşağıdakiler örnek verilebilir: Bant delikleri, Boru açıklıkları, Oluk açıklıkları
Delik ve açıklıklar aşağıdaki şekilde korunmalıdır:
Merdiven açıklıkları, geçici zemin açıklıkları ve zemin delikleri korunmalıdır: Tüm merdiven zemin açıklıkları parmaklıkla korunmalıdır. Parmaklık, merdiven giriş tarafı dışında açık olan tüm tarafları korumalıdır.
Geçici zemin açıklıkları, parmaklık veya açıklığı gözeten bir kişi tarafından korunmalıdır.
Resim 71: Geçici zemin açıklıkları için
Kişilerin kazara düşebileceği açık zemin delikleri aşağıdaki yollardan biriyle korunmalıdır
o Tüm açık kenarlarda etek levhası olan bir parmaklık
o Menteşelenebilen standart güçte ve yapıda zemin deliği kapakları. Zemin deliği kapağının olmadığı durumlarda, delik kaldırılabilir bir parmaklık tarafından korunmalı veya sürekli olarak birinin gözetiminde olmalıdır.
Zemin açıklıkları için kapaklar konulmalıdır. Zemin açıklığı kapakları, istenen yükün dört katına kadarının tutabilecek güçte herhangi bir malzemeden yapılabilir. Takılmayı önlemek için tüm kenarların pahlanması (eğim verilmesi) şartıyla, zemin seviyesinden bir inçten fazla çıkıntı oluşturmayan kapaklar kullanılabilir. Kapağın tüm mafsalları, kolları, cıvataları ve diğer parçaları zemin veya kapak yüzeyine gömme olmalıdır.
140
Resim 72: Açık alanların kapatılması
Çalışanların erişimi olan zemin ve diğer yürüme yüzeylerindeki yüzey açıklıkları parmaklık veya güvenli ahşap ya da metal kapaklarla korunmalıdır. Kapak üzerine binebilecek tüm yüklere dayanıklı olmalıdır. Ayrıca kapak, altında bir açıklık olduğu anlaşılacak şekilde işaretlenmelidir.
4. Yüzey Açıklığı Koruması
1.5 metreden fazla bir düşüşün mümkün olabileceği tüm çalışma alanlarının açık kenarları üzerinde perimetre koruması sağlanacaktır. Ara korkuluk ve etek levhası içeren korkuluklar tercih edilir.
4.1 Korkuluk
Genel anlamda korkuluk, bir çalışanın çalışma seviyesinden bir alttaki seviyeye düşmesini engellemek amacıyla üst parmaklık, orta parmaklık ve dikey direklere bağlanmış etek levhasından oluşan kalıcı veya taşınabilir bir yapı sistemidir.
Korkuluk, çalışma yüzeyinden 106 cm yükseklikte bir üst parmaklık ve üst parmaklıkla zemin seviyesi arasında bir ara parmaklıktan oluşur. Korkuluk, parmaklıkların herhangi bir noktasında 900 Newton’luk (yaklaşık 100 kg kuvvet) bir statik kuvvete dayanıklı olmalıdır.
Ahşap çıta, tel halat, çelik iskelet, güvenlik çiti, tüp, mengene, perimetre file, vb. farklı korkuluk türleri vardır. Sistem daha önce sözü edilen temel tasarım özelliklerini karşıladığı sürece bu türlerden herhangi biri kullanılabilir.
Korkuluk geçici olarak kaldırıldığında, tehlike alanını işaretlemek için uyarı işaretleri veya uyarı bandı kullanılmalıdır.
Çalışma, çalışanın 1.5 metre veya daha fazla bir yükseklikten düşebileceği korumasız açıklıkların yanında yapılacaksa, sadece uygun dayanağa bağlanmış tüm vücuda yönelik güvenlik kayışları ve cankurtaran halatları takan çalışanların girişine izin verilmelidir. Gerekli iş tamamlandıktan sonra, açıklık korkuluk veya uygun kapakla kapatılmalıdır.
141 4.2 Uyarı Bariyerleri
Düşme olasılığının bulunduğu tehlikeli bir çalışma alanına yaklaşırken çalışanlara bunu bildiren bir uyarı bariyeri konulmalıdır. Uyarı bariyeri, sabit bariyer koruması sağlanamayan veya korkuluğun geçici olarak kaldırıldığı alanlarda kullanılır.
Uyarı sistemi, korkuluğun yerine geçmez çünkü genelde daha az güçlüdür ve çalışma alanının kenarına gitmesi gereken çalışanlar için koruma sağlamaz. Uyarı bariyerini geçmesi gereken çalışanlar gezici tutucular veya düşmeyi durdurucu sistem kullanmak zorundadır. Cankurtaran halatları uyarı sistemine veya barikata bağlanmamalıdır.
Resim 73: Yüksekte çalışılan alanın sınırlandırılması
EK 7 EĞİTİM VE YETKİNLİK DEĞERLENDİRMESİ