İshii et al. (1988), gelecekte entegre tedarik zinciri için en düşük maliyetli çözüm ile ilgili tedarik zamanı ve temel stok düzeylerini belirlemek için deterministik bir modeli geliştirmişlerdir. Goyal, ekonomik üretim miktarını alıcının satınaldığı miktarın bir tamsayı ile çarpılmış hali olduğunu ispatlamıştır. Cohen ve Lee, tedarik zinciri üretim sisteminde her aşama, malzeme için bir malzeme ihtiyaç politikası kurmak amacıyla bir model geliştirmiştir.
Cohen ve Lee (1989), ekonomik sipariş miktarı (EOQ) tekniğine dayanan bir deterministik, karışık tamsayılı, doğrusal olmayan matematiksel programlama modeli geliştirmişlerdir. Vanroy, bir petrokimya fabrikası için üretim ve dağıtım şebeke optimizasyonu modeli geliştirmiştir. Modeli taşıma ve bulundurma maliyetleri arasında bir optimal ayarı bulmak için kullanılmıştır. Stevens, tedarik zinciri entegrasyonunu incelemiştir.
Benjamin (1990), tek ürün sınıfı ve çok tedarik ve talep noktasıyla bir üretim- dağıtım şebekesinde ulaştırma modu seçimini düşünmüştür. Cohen ve Moon, Cohen ve Lee’nin PILOT isimli kısıtlı optimizasyon modelini geliştirmişlerdir. Muckstadt ve Thomas, çok kademeli metodları düşük talepli sistemlerde uygulanabilirliğini incelemişlerdir. İki kademeli sistemlerde stok seviyelerinin belirlenmesi için iki yaklaşım sunulmuştur; parça ayrıştırması ve seviye ayrıştırmasıdır.
Roger ve Tsubakitani (1991), birçok nihai üründe kullanılan bir bileşen için optimal stok seviyesi belirlemede gerekli şartları geliştirmişlerdir. Haq et. al., çok aşamalı üretim-stok-dağıtım sistemlerinde sistem maliyetlerini minimize eden üretim ve dağıtım yığın ölçüsüne karar vermek için karışık tamsayılı modeli geliştirmişlerdir. Wikner ve Towill üç kademeli üretim-dağıtım sistemlerinde talep amplifikasyonlarını azaltmak için birkaç teknik düşünmüştür.
Lee ve Billington (1992), zayıf tedarik zinciri stoklarının yönetiminin tehlikeleri üzerinde durmuştur. Towill et al., talep güçlendirme üzerinde çeşitli tedarik zinciri stratejilerinin etkilerini hesaplamak için simülasyon teknikleri kullanmıştır.
Lee ve Billington (1993), site-by-site temeli üzerinde malzeme akış yönetimi için sezgisel olasılıklı bir model geliştirmişlerdir. Pyke ve Cohen, matematiksel program için rastgele değişken içeren değerler hesaplamışlardır. Bu çalışmada yazarlar üç farklı senaryo altında optimizasyonu gerçekleştirmişlerdir. Chien, tek ürün için karı maksimize eden üretim ve taşıma miktarını bulmaya çalışan problemlerle ilgilenmiştir. Muckstadt ve Roundy, çok kademeli üretim veya dağıtım şebekesi yaklaşık optimal çözümü için verimli bir algoritma sunmuştur.
Tzafestas ve Kapsiotis (1994), Tedarik zinciri optimizasyonu için belirli bir matematiksel programlama yaklaşımından faydalanarak optimizasyon modellerini analiz etmek için simülasyon tekniklerini kullanmışlardır. Towill ve Del Vecchio, tedarik zinciri çalşmalarında simülasyon ve filtre teorisinin uygulamasını düşünmüşlerdir. Kohli ve Park, tek satıcı bir grup alıcı arasında atomik işlem (transaction) maliyetlerini azaltarak sipariş politikası geliştirmişlerdir.
Arntzen et al. (1995), küresel tedarik zinciri modeli (GSCM) olarak adlandırılan karışık tamsayılı programlama modeli geliştirmiştir ki bu model çok ürünlüler, tesisler, aşamalar, zaman periyotları ve ulaştırma usullerine uydurulabilir. Thomas ve Griffin, tedarik zincirinde iki veya daha çok aşama arasında koordinasyonlu planlama literatür adreslerini gözden geçirmişlerdir. Webster, tedarik zincirinde elektronik veri değişiminin (EDI) önemi üzerinde durmuştur.
Voudouris (1996), tedarik zincirinde verimliliği ve cevap verememeyi iyileştirmek için bir matematiksel model tasarımı geliştirmiştir. Model sistem esnekliğini maksimize etmekte, kapasite ve faydalanma gibi iki çeşit kaynak arasındaki zaman temelli ani değişimleri toplamıyla ölçmektedir. Vidal ve Goetschalckx, küresel tedarik zinciri modeli üzerinde bir stratejik üretim-dağıtım modeli geliştirmiştir.
Camm et al. (1997), Procter ve Gamble işletmesi için kapasitelendirilmemiş tesis yerleşim formülasyonuna dayanan bir tamsayı programlama modeli geliştirmiştir. Modelin amacı dağıtım merkezlerinin yerlerine karar vermek ve müşteri bölgelerini o seçilmiş dağıtım merkezlerine tahsis etmektir. Maloni ve Benton, tedarik zinciri ortaklığının faydaları üzerinde durmuştur. Anderson et. al., tedarik zincirinin yedi prensibi üzerinde durmuştur.
Thayer (1998), kimya sektöründe tedarik zinciri yönetimini incelemiştir. Krause, Handfield ve Scannell, tedarikçi gelişiminde deneysel araştırmışlardır. Van der Vorst, yiyecek sektöründe tedarik zinciri yöntemini açıklamıştır. Jansen et. al., beslenme sektörü tedarik zincirinde çok kademeli dağıtım üzerinde durulmuştur.
Ziggers ve Trienekens (1999), yiyecek sektörü tedarik zincirinde kalite güvence üzerine çalışma yapmışlardır. Perry et. al., Australya tekstil sektöründe hızlı cevap tedarik zinciri ortaklığı üzerinde durmuşlardır. Erengüç, Simpton ve Vakharia, zincirinde üretim-dağıtım planlaması üzerine model geliştirmişlerdir. Kahl, tedarik zinciri yazılımlarının kattığı değer üzerinde durmuştur.
Burner'e göre, tedarik zinciri yönetimi sistemine geçiş uygulamalarının belli başlı iki hedefi bulunmaktadır. Bunlardan ilki; stratejik tedarik zinciri yönetimi hakkında yüksek kaliteye dayalı verilerle mevcut tedarik zinciri bilgi tabanını desteklemektir. İkincisi ise tasarlanmış bulunan uygulama sırasında üzerinde duracağı alanlar için kullanılmak üzere tedarik zinciri sınırlarının belirlenmesidir.
Mohrman, tedarik zincirini ürün akışı ile ilgili işletme, sermaye, malzeme ve bilgi akışı olarak tanımlamaktadır. Toplam tedarik ve talep zinciri doğal kaynaklardan katma değerli adımlar ağı ve taşıma zincirleri boyunca son müşterilere ulaşana kadar uzamaktadır.
Christopher ve Jüttner (2000), tedarik zincirinde stratejik ortaklığı incelemişlerdir. Hahn et. al., Hyundai motor işletmesinden örneklerle tedarik zincirini anlatmışlardır. Lee, tedarik zinciri entegrasyonu üzerinde durmuştur. Tata, tedarik zinciri yönetiminde bilgiye yapılan yatırımın önemi ve sağlayacağı fayda üzerinde durmuştur. Smith, tedarik zincirinin görünürlüğü üzerinde durmuştur. Rao
et. al., caterpillar işletmesinde müşteriye hızlı cevabın nasıl verilebileceği üzerinde durmuşlardır. Nestiuk, başarılı bir müşteri ilişkileri yönetimi için on adım belirlemiştir. Thomas ve Williamson, müşteri ilişkileri yönetiminde müşterinin önemi ve bilgi sistemleri üzerinde durmuştur. Chalhoun, tedarik zinciri yönetiminde müşteri ilişkilerinin önemi ve sadakat üzerinde durmuştur. Smith, tedarik zinciri mükemmelliğini başarmak ve müşteri ilişkileri yönetimi üzerinde durmuştur (Özdemir, 2001: 5).
JM Schmits ve R. Frankel ve DJ Frayer (2001) modelinde kurumların tedarik zinciri işbirliklerini kurmak ve geliştirmek amacıyla genellikle izlediği yol dört düzeyden oluşur; düzey bir-ittifak kavramsallaştırma, düzey iki-ittifakı sürdürme, düzey üç-ittifak onay, düzey dört-ittifak uygulama/sürekliliktir.
Bu modelde yukarıda bahsedilen modele benzer şekilde, Stok ve Lambert, tedarikçi seçimi ve değerlendirme için 12 adımlık bir model geliştirir; ihtiyaçları belirleme, özellikleri belirleme, alternatif araştırma, temas kurma, satınalma ve kullanım kriterlerini belirleme, alternatif satınalma eylemlerini değerlendirme, bütçe durumunu belirleme, belirli alternatifleri değerlendirme, tedarikçiler ile pazarlık, satınalma, kullanma ve satış sonrası değerlendirmedir.
Ayrıca sekiz başlık altında ihale konusunda çalışma yaptılar; satınalma etkinlikleri, tam zamanında satınalma, satınalmada araştırma ve planlama, satınalmada maliyet yönetimi, satınalma performansını ölçme ve değerlendirme, stratejik kaynak belirleme, e-tedarik, tedarikçi ilişkileri yönetimi. Lee, Ha ve Kim, tedarikçi seçimi ve yönetim sistemi (SSMS) için sunulan bir sistem ile tedarik sürecini yönetmek için satınalma işletmeler için bir çerçeve sunar (Lee vb, 2001: 48).
Hakan Yalçıner (2004), tedarik zinciri yönetiminde bilişim teknolojileri üzerinde çalışmıştır. Bu çalışmada bir Web tabanlı tedarik zinciri uygulaması hedeflemiştir. Ana hedef müşteri taleplerini internet üzerinden girerek ana işletme veri tabanına doğrudan olarak işlemesidir. Bu çalışmada Php ile yazılım, MySql ile veritabanı oluşturulmuş ve örnek bir tedarik zinciri yazılımı geliştirilmiştir (Yalçıner, 2004: 137). Ömer Ferhat Kaya, tedarik zinciri yönetimi ile ileri planlama sistemleri
üzerinde çalışarak ve bir dağıtım planlama uygulamasında “Vestel” işletmeleri grubu olan, elektronik ve beyaz eşya sektörünü araştırmıştır.
Talluri ve Narasimhan (2005), temel tedarik optimizasyon yöntemi tasarlamışlardır, tedarikçinin veritabanını optimize etmek için SSMS dahil ek araç da kullanılabilir (Talluri vb., 2005: 20).
Mustafa Bayhan, tedarik zinciri yönetimi üzerinde çalışmıştır ve bir hastane işletmelerinde tedarik zinciri yönetimi uygulaması yapmıştır. Burada önemli olan, müşteri konumunda bulunan hasta ihtiyaçlarının çok iyi tespit edilerek bu ihtiyaçların karşılanması noktasında gerekli çözümlerin üretilebilmesi için araştırma yapılmıştır (Bayhan, 2005: 38).
Tamer Karpuzlar, fiziksel dağıtım açısından tedarik zinciri eylemlerinin yararları üzerinde çalışmıştır. Kara kuvvetleri komutanlığı ordu donatım sınıfı tekerlekli araç yedek parça (sarf edilebilir) tedarik zinciri eylemlerini incelemiştir (Karpuzlar, 2005: 142).
Yağız Çetingöz (2006), uluslararası petrol tedarik zinciri: Yeni oluşumlar ışığında rus petrol endüstrisi üzerinde çalışmıştır. rus petrol endüstrisi için önerilen lojistik çözümler bulmuştur (Çetingöz, 2006: 51).
Nur Bozdurgut Tunç, lojistik ve tedarik zincirinde dengelenmiş performans kartı uygulaması üzerinde çalışmıştır. Uygulamaya konu olan sistemin tanımını araştırmıştır (Bozdurgut Tunç, 2006: 47).
İsmail Elagöz, tedarik zinciri yönetimi yaklaşımının maliyet hesaplama çalışmalarına etkisi üzerinde çalışmıştır. Araştırmanın örneklemi otomotiv sektöründe dünya markası olmuş; Ford, Isuzu, Mercedes Benz, Hyundai, Man, Fiat, Mitsubishi, Fiat-İveco, Magirus-Land Rover, Daimler Chrysler, Fargo-Desoto-Hino, Renault, Volvo, Mack, Nissan, Peugeot, Arvin Meritor ve Albion Automotive gibi ana üreticilere saft ve parçalarını üreten bir otomotiv yan sanayi işletmesidir (Elagöz, 2006: 173).
Ozan Ateş (2007), perakendecilik sektöründe zincir mağazalarda tedarik zinciri yönetiminin önemini araştırmıştır. Uygulama olarak MİGROS İzmir Balçova zincir mağazası ve Kemalpaşa deposunda tedarik zinciri yapısı incelenmiştir. Uygulamanın amacı perakendecilik sektöründe zincir mağaza formatında faaliyet gösteren işletmeler açısından tedarik zinciri operasyonları ve bu operasyonları koordine eden tedarik zinciri yönetiminin tüm organizasyon içerisindeki öneminin ortaya konmasıdır (Ateş, 2007: 175).
Nilay Dönmez, Tedarik zinciri planlama için bir bulanık çok amaçlı doğrusal programlama modeli konusunu incelemiştir. Bütünleşik tedarik zinciri planlamada bir bulanık çok amaçlı doğrusal programlama modeli üzerinde çalışmıştır. Çalışma kapsamında yapılan uygulama likit petrol gazının (LPG) temini, stoklanması, dolumu ve tüplügaz olarak dağıtımı konusunda Türküye’de faaliyet gösteren bir işletmede gerçekleştirilmiştir (Dönmez, 2007: 34).
Hacer Sakallı, tekstil sektöründe lojistik ve tedarik zinciri yönetimi üzerinde çalışmıştır. Tekstil sektöründe lojistik ve tedarik zinciri yönetimi uygulamalarına yönelik bir vaka analizi’ ni yapmıştır (Sakallı, 2007: 48).
Mustafa Bedük (2009), tedarik zinciri yönetiminin işletme performansı üzerindeki etkisi üzerinde çalışmış ve bir örnek olay çalışması yapmıştır.
Tedarik zinciri yönetimi konusunda farkındalığın son dönemlerde belirgin bir düzeyde artmış olmasına rağmen işletmeler hala bu konunun etki ve önemi konusunda duyarsız davranmakta olduğunu ortaya koymuştur. Tedarik zinciri birçok işletmede muhasebe bölümü tarafından maliyet unsuru olarak basitleştirilmekte ve hatta operasyonları ve müşteri hizmetlerini yavaşlatan bir engel olarak görülebilmekte veya problemleri ve maliyetleri yaratan bir bölüm olarak nitelendirilebilmekte olduğunu açıklamıştır
Diğer yandan, tedarik zinciri yönetimi’nin önemini kavrayan üst yöneticilere sahip işletmeler ise zaman içerisinde büyük rekabet avantajı sağlayabilmektedir demektedir (Bedük, 2009: 105).
İKİNCİBÖLÜM