Tartışma & Sonuç

Bu araştırmada kadın liderliğine karşı örtük tutumlarda değişim çalışanların gözünden iş ortamında bir saha çalışması ile incelenmiştir. Çalışma, belediye bağlamına uyarlanan Cinsiyet-Liderlik Örtük Çağrışım Testi ve Önyargı Örtük Çağrışım Testlerinin (ÖÇT) güvenirlik sonuçlarını da raporlamaktadır. Buna göre, özellikle Önyargı ÖÇT iş yerlerinde kadın liderliğine karşı örtük önyargıların ölçülmesi için kullanılabilecek güvenilir bir örtük testtir.

Belediye başkanı cinsiyetine göre çalışanların kadın liderliğiyle ilgili örtük tutumlarında farklılaşma görülmemiştir. Ortalamalar ve standart sapmalar incelendiğinde hem kadın başkan hem de erkek başkan belediyelerinde kadın ile belediye başkanlığı arası çağrışımsal ilişkinin daha zayıf olduğu göze çarpmaktadır. Bu da genel olarak belediye ortamında kadın belediye başkanlığına daha fazla örtük kalıplarla bakıldığını gösterir. Sümer’in (2006) Türkiye’de öğrenci grubundan edindiği bulguları desteklemektedir. Rol uyum kuramının açıkladığı gibi cinsiyet rolleri ile liderlik rollerinin uyumsuz olarak algılanması buna neden olmuş olabilir (Eagly & Karau, 2002). Eskiden beri belediye başkanlığının çok düşük düzeyde kadınlar tarafından temsil edildiği de düşünüldüğünde (Kabasakal & Fikret-Paşa, 2005) bu sonuç şaşırtıcı değildir.

Kadın belediye başkanlığına karşı bu örtük kalıp düşüncelerin iki belediye türü arasında farklı olmaması ise Gawronski ve Bodenhausen’in (2011) bağlamsal düzeyde örtük tutumların değişimini desteklemektedir. Örtük tutumlar kadın liderliğine maruz kalınca ne artış göstermiş (geri tepme olmamış; Rudman & Glick, 2001) veya azalmamıştır (maruz kalma etkisi yeterli olmamıştır; Pettigrew & Troop, 2006). Yalnız, alternatif bir açıklama da 6 ay kadın belediye başkanı altında çalışmanın yeterli olmayabileceğidir. Belediye çalışanlarının örtük tutumları bir yıl gibi biraz daha uzun bir süreçte ve boylamsal bir saha çalışmasıyla incelendiğinde ise şimdiki bulguların geçerliği test edilmiş olacaktır.

Belediye başkanının cinsiyetinden bağımsız olarak kadın çalışanlar erkeklere göre daha az düzeyde kadın liderliğine karşı örtük önyargı gösterdiğini bulduk. Bu yazında yer alan bulguları desteklemektedir: kadınlar kendi cinsiyet grubuna ait herhangi bir üye figürüne bilinçaltında otomatik süreçlerde erkeklere göre daha olumlu bakmaktadır (Rudman & Goodwin, 2004). Başka bir deyişle, kadın liderlik imajı erkeklerde kadınlara göre daha fazla geri tepme tepkisi yaratmaktadır (Rudman & Glick, 2001). Bununla beraber, kadınlar erkeklere göre daha fazla düzeyde Cinsiyet-Liderlik ÖÇT D puanı aldı, yani daha yüksek düzeyde bağlama bağlı örtük kalıp düşünceye sahipler. Bu bir önceki bulgu ile çelişmekte olan oldukça ilginç bir bulgudur.

Bu betimleyici çalışmanın Türkiye’deki yerel yönetimlerde kadın liderliğine bakış ve daha önce hiç çalışılmayan kadın liderliğine karşı çalışanların örtük tutumları bağlamlarına katkı sağladığı düşünülmektedir. Kuramsal olarak ise projenin araştırması ve araştırma tasarımı örgüt ve liderlik yazınına kadın liderliğiyle ilgili örtük algılar konusunda ışık tutmaktadır. Örtük kadın liderlik algılamalarının anlaşılması, kadın liderin daha iyi performans göstermesine ve hatta kalıplaşmış davranışın ötesine geçmesine vesile olabilir.

Kaynakça

Allport, G. W. (1954). The nature of prejudice. Cambridge, MA: Perseus Books.

Amodio, D. M., & Devine, P. G. (2006). “Stereotyping and evaluation in implicit race bias: evidence for independent constructs and unique effects on behavior”. Journal of personality and social psychology, 91(4), 652.

Bayazıt, M., Czukor, G., Dural, U. & Özalp-Türetgen, İ. (2014). “Pick your words carefully! Leader gender, emotion regulation request and follower reactions”. Presented in the 74th Annual Meeting of the Academy of Management - August 1-5, 2014 - Philadelphia, PA.

Beaman, L., Chattopadhyay, R., Duflo, E., Pande, R., & Topalova, P. (2009). “Powerful women: does exposure reduce bias?.” The Quarterly Journal of Economics, 124(4), 1497-1540.

Beaman, L., Duflo, E., Pande, R., & Topalova, P. (2012). “Female leadership raises aspirations and educational attainment for girls: A policy experiment in India”. Science, 335 (6068), 582-586.

Becker, W. J., & Cropanzano, R. (2010). “Organizational neuroscience: The promise and prospects of an emerging discipline”. Journal of Organizational Behavior, 31(7), 1055-1059.

Blair, I. V. (2002). “The malleability of automatic stereotypes and prejudice”. Personality and Social Psychology Review, 6(3), 242-261.

Blair, I. V., Ma, J. E., & Lenton, A. P. (2001). “Imagining stereotypes away: the moderation of implicit stereotypes through mental imagery”. Journal of personality and social psychology, 81(5), 828-41.

Dasgupta, N. & Asgari, S. (2004). “Seeing is believing: Exposure to counter-stereotypic women leaders and its effect on the malleability of automatic gender stereotyping”. Journal of Experimental Social Psychology, 40, 642–658.

665

Dasgupta, N. & Stout, J. G. (2012), “Contemporary discrimination in the lab and field: benefits and obstacles of full- cycle social psychology”. Journal of Social Issues, 68: 399–412.

Diekman, A. B., & Eagly, A. H. (2000). “Stereotypes as dynamic constructs: Women and men of the past, present, and future”. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 1171–1188.

Dünya Ekonomik Forumu (2014). Global gender gap report. Retrieved in 20th _{of May, 2014, from}

http://www3.weforum.org/docs/WEF_GenderGap_Report_2013.pdf

Eagly, A. H. (2003). “Few women at the top: How role incongruity produces prejudice and the glass ceiling. In Leadership and power: Identity processes in groups and organizations”, edited by Daan Van Knippenberg, Michael A Hogg, 79-93.

Eagly, A. H., & Diekman, A. B. (2005). What is the problem? Prejudice as an attitude-in-context. In J. F. Dovidio, P. Glick, & L. A. Rudman (Eds.), On the nature of prejudice: Fifty Years After Allport (p. 19-35). Malden, MA: Blackwell. Eagly A. H. & Karau, S. J. (2002). “Role congruity theory of prejudice toward female leaders”. Psychological Review,

109(3), 573–598.

Eberly, M. B., Johnson, M. D., Hernandez, M., & Avolio, B. J. (2013).” An integrative process model of leadership: examining loci, mechanisms, and event cycles”. American Psychologist. 68, 427-43.

Epitropaki, O., & Martin, R. (2004). “Implicit leadership theories in applied settings: Factor structure, generalizability and stability over time”. Journal of Applied Psychology, 89, 293–310.

Epitropaki, O., & Martin, R. (2005). “From ideal to real: A longitudinal study of implicit leadership theories, leader– member exchanges and employee outcomes”. Journal of Applied Psychology, 90, 659–676.

Foti, R. J., Knee, R. E., & Backert, R. S. G. (2008). “Multi-level implications of framing leadership perceptions as a dynamic process”. Leadership Quarterly,19, 178−194.

Gawronski, B., & Bodenhausen, G. V. (2011). “The associative-propositional evaluation model: Theory, evidence, and open questions”. Advances in Experimental Social Psychology, 44, 59-127.

Greenwald, A. G., & Banaji, M. R. (1995). “Implicit social cognition: Attitudes, self-esteem, and stereotypes”. Psychological Review, 102, 4-27.

Greenwald, A. G., McGhee, D. E., & Schwartz, J. K. L. (1998). “Measuring individual differences in implicit cognition: The Implicit Association Test”. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 1464-1480.

Greenwald, A. G., Poehlman, T. A., Uhlmann, E. L., & Banaji, M. R. (2009). “Understanding and using the Implicit Association Test: III. Meta-analysis of predictive validity”. Journal of personality and social psychology, 97(1), 17.

Heilman, M. E. (2001). “Description and prescription: How gender stereotypes prevent women's ascent up the organizational ladder”. Journal of Social Issues, 57, 637-655.

Heilman, M. E., & Eagly, A. H. (2008). “Gender stereotypes are alive, well, and busy producing workplace discrimination”. Industrial and Organizational Psychology: Perspectives on Science and Practice, 1, 393-398.

Hugenberg, K., Blusiewicz, R. L., & Sacco, D. F. (2010). “On malleable and immalleable subtypes: Stereotype malleability in one subtype does not spill over to other prominent subtypes”. Social Psychology, 41(3), 124-137.

Inquisit 4.0.3 [Computer software]. (2013). Seattle, WA: Millisecond Software.

Kunda, Z., & Oleson, K. C. (1995). “Maintaining stereotypes in the face of disconfirmation: constructing grounds for subtyping deviants”. Journal of Personality and Social Psychology, 68(4), 565-580.

Leavitt, K., Fong, C. T., & Greenwald, A. G. (2011). “Asking about well‐being gets you half an answer: Intra‐individual processes of implicit and explicit job attitudes”. Journal of Organizational Behavior, 32(4), 672-687.

Lord, R. G., Brown, D.J., Harvey, J.L. & Hall, R.J. (2001).” Contextual constraints on prototype generation and their multilevel consequences for leadership perceptions”. Leadership Quarterly, 12: 311–38.

Lord, R. G., Foti, R. J., & de Vader, C. L. (1984). “A test of leadership categorization theory: Internal structure, information processing, and leadership perceptions”. Organizational Behavior and Human Performance, 34, 343–378.

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (2014). List of mayors of municipalities in 30th _{March, 2014 local management}

election. Retrieved in 13th _{of May, 2014 from,}

http://www.migm.gov.tr/Dokumanlar/belediye_listesi_2013.xlsx

Nosek, B. A., Greenwald, A. G., & Banaji, M. R. (2007). “The Implicit Association Test at age 7: A methodological and conceptual review”. In J. A. Bargh (Ed.), Automatic Processes in Social Thinking and Behavior (pp. 265-292). Psychology Press.

Pettigrew, T.F. & Tropp, L. R. (2006). “A meta-analytic test of intergroup contact theory”. Journal of personality and social psychology, 90(5), 751-778.

Rudman, L. A. (2005). “Rejection of women? Beyond prejudice as antipathy”. In J. F. Dovidio, P. Glick, & L. A. Rudman (Eds.), On the nature of prejudice: Fifty years after Allport (pp. 106-120). Malden, MA: Blackwell.

Rudman, L. A. & Glick, P. (2001). “Prescriptive gender stereotypes and backlash toward agentic women”. Journal of Social Issues, 57(4), 743-762.

Rudman, L. A. & Goodwin, S. A. (2004). “Gender differences in automatic in-group bias: Why do women like women more than men like men?” Journal of Personality and Social Psychology, 87, 494−509.

Rudman, L.A. & Kilanski, S.E. (2000).” Implicit and explicit attitudes toward female authority”. Personality and Social

666

Rudman, L. A., Moss-Racusin, C. A., Phelan, J. E., & Nauts, S. (2012). “Status incongruity and backlash effects: Defending the gender hierarchy motivates prejudice toward female leaders”. Journal of Experimental Social Psychology. 48, 165-179.

Rydell, R. J., & Gawronski, B. (2009). “I like you, I like you not: Understanding the formation of context-dependent automatic attitudes”. Cognition and Emotion, 23(6), 1118-1152.

Schein, V. E. (2001). “A global look at psychological barriers to women's progress in management”. Journal of Social Issues, 57(4), 675–688.

667

YETİŞKİN BAĞLANMA STİLLERİNİN BABACAN LİDERLE ÇALIŞMA TERCİHİ ÜZERİNDEKİ