Araştırmanın Yöntem

Araştırmanın Amacı: Bu çalışmada, otel işletmelerinde çalışanların pozitif ve negatif

duygusallıklarının iş tatmini ve işte kalma niyeti üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Araştırmanın Değişkenleri: Araştırmanın bağımlı değişkenleri genel iş tatmini ve işte kalma niyeti,

bağımsız değişkeni ise çalışanların pozitif ve negatif duygusallıklarıdır.

Araştırmada Kullanılan Ölçekler: Araştırmada veriler, geliştirilen bir anket ile toplanmıştır.

Katılımcıların demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sekiz adet kapalı uçlu soru yer almaktadır. Bağımlı ve bağımsız değişkenleri ölçmek için daha önce geliştirilmiş güvenirlikleri ve geçerlikleri birçok araştırmada sınanmış ölçekler kullanılmıştır. Bu doğrultuda, çalışanların duygusallıklarını ölçmek üzere Watson ve Clark (1988) ile Watson ve Tellegen (1985) tarafından geliştirilen Pozitif ve Negatif Duygusallık (PANAS- Positive and Negative Affectivity Schedule) Ölçeğinden yararlanılmıştır. Ölçekte pozitif duygusallığı ölçen 11, negatif duygusallığı ölçen 11 olmak üzere toplam 22 ifade yer almaktadır.

Bu araştırmada iş tatminini ölçmek için Brayfield and Rothe’un (1951) geliştirdiği ve Yoon ve Thye’nin (2002:106) kısalttığı 5 önermelik genel iş tatmini ölçeği kullanılmıştır (Kuşluvan ve Kuşluvan, 2005).

764

Araştırmanın diğer bağımlı değişkeni ise işte kalma niyetidir. Çalışanların işte kalma niyetlerini ölçmek için ise Cammann (1979) tarafından geliştirilen ve daha önce geçerliği ve güvenilirliği başka araştırmalarda da (Cho vd., 2009) test edilmiş olan 3 önermeli ölçek kullanılmıştır.

Araştırmanın Hipotezleri: Literatürden elde edilen bilgilere dayanılarak geliştirilen hipotezler

şöyledir:

H1 :Pozitif duygusallık ile genel iş tatmini arasında pozitif yönlü bir ilişki vardır.

H2: Negatif duygusallık ile genel iş tatmini arasında negatif yönlü bir ilişki vardır.

H3: Pozitif duygusallık ile işte kalma niyeti arasında pozitif yönlü bir ilişki vardır.

H4 Negatif duygusallık işte kalma niyeti arasında negatif yönlü bir ilişki vardır.

Araştırma Örneklemi: Araştırmada amaca göre örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem,

ulaşılması zor çok büyük bir ana kütlenin parçası olan küçük bir gruptan veri almak gerektiğinde, model veya anketlerin ön testinde, örnek olay araştırmalarında ve temsili örnekleme yapmadan önce kullanılabilmektedir (Babbie, 2001; Bernard, 2000). Ancak, amaca göre örnekleme temsili olmadığı için ana kütle hakkında genelleme yapma olanağı vermez (Malhotra, 1996). Genel iş tatminini ve işte kalma niyetini etkileyen bir faktör olarak duygusallığın, Türkiye’deki otellerde çalışan bireylerin önemli ölçüde birbirine benzer özellikler gösterdiği ön kabulü ile bu çalışmada yargısal örnekleme benimsenmiştir. Araştırmanın, Çanakkale il merkezinde bulunan otellerde çalışanlara uygulanması planlanmıştır.Çanakkale il merkezinde beş yıldızlı iki adet, dört yıldızlı dört adet, üç yıldızlı sekiz adet, iki yıldızlı bir adet ve özel belgeli bir adet olmak üzere toplam 16 otel işletmesi bulunmaktadır (http://www.canakkalekulturturizm.gov.tr/ (Erişim Tarihi:31.12.2014). Otellerden tümüne ulaşılması planlanmıştır. Araştırmanın sezon öncesi (Ocak Şubat- Mart 2015) döneme denk gelmesi ve tüm otellerden personel sayısı ile ilgili tam bilgi verilmemesi nedeni ile araştırma evreni tam olarak belirlenememiştir. Bu nedenle, otel işletmelerindeki çalışanların eşit olasılıkla seçilebilmesi için basit rastgele örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Her otel işletmesine yıldız sayısı doğrultusunda (4 ve 5 yıldızlılara 20 adet, 3 yıldızlılara 10 adet; 2 yıldızlı ile özel belgeli otellere 5 adet) toplam 210 anket dağıtılmıştır. Otel işletmelerine elden dağıtılan anketler, çalışanlar tarafından doldurulduktan sonra yine elden araştırmacı tarafından teslim alınmıştır. Dağıtılan anketlerden 139 anket geri dönmüştür. Geri dönen anketlerden 2'sinde çok sayıda cevaplandırılmamış soru olduğu için, bu anketler elenmiş ve analize dahil edilmemiştir. Böylece, analizler 137 anket üzerinden yürütülmüştür.

Veri Analizinde Kullanılan Yöntemler: Araştırmanın amacı doğrultusunda araştırmadan elde edilen

verilerin analizinde ilişkileri incelemeye yönelik analiz teknikleri kullanılacaktır. Araştırma değişkenleri arasında ilişki olup olmadığını, var ise ilişkinin yönünü, derecesini ve anlamlılığını belirlemek için Korelasyon

Analizi ve bu çalışmaya da uygun olarak (önermelerin en az aralık ölçeğinde olması) Pearson Korelasyon Katsayısı (Yazıcıoğlu ve Erdoğan, 2004: 225) hesaplanmıştır.

6. Bulgular

Çalışmada katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin sayısal ve yüzdesel dağılım SPSS 20.0 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmaya toplam 137 kişi katılmıştır. Katılımcıların %56,2'si erkeklerden, %38,7'si 21-30 yaş arasında, %50,4'ü evli, %51,8'i üniversite mezunu, %37,22'si 1-5 yıl arasında kıdeme sahiptir. Katılımcıların çalıştıkları bölümleri incelediğimizde %30,6'sı önbüro, %19,0'ı kat hizmetleri- çamaşırhane, %13,1'i de servis-bar bölümü çalışanlarından oluşmaktadır.

Çalışmada duygusallık boyutları ile iş tatmini ve işte kalma niyeti arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır.

Tablo 1. Duygusallık Boyutları ile İş Tatmini ve İşte Kalma Niyeti

Arasındaki İlişkiye Ait Korelasyon Matrisi

Ortalama Standart Sapma 1 2 3 4 1. Pozitif Duygusallık 3,41 0,69 1 2. Negatif Duygusallık 2,91 0,84 0,148 1 3. İş Tatmini 3,74 0,66 0,305** _{0,080 1}

4. İşte Kalma Niyeti 2,40 1,23 0,062 0,135 -0,179* ₁

** p<0,01 (iki yönlü) * p<0,05 (iki yönlü)

Korelasyon tablosu incelendiğinde, pozitif duygusallık ile iş tatmini arasında anlamlı pozitif yönde zayıf bir ilişki olduğu görülmektedir (r=0,305 ve p<0,01). Oluşan korelasyonun pozitif yönlü ve anlamlı olması nedeniyle H1 hipotezi kabul edilmiştir. Diğer bir ifadeyle pozitif duygusallık arttıkça, otel işletmelerinde

765

Negatif duygusallık ve iş tatmini arasında anlamlı bir ilişki olmaması (r=0,080 ve p=0<0,05) nedeniyle H2

hipotezi reddedilmiştir.

Pozitif duygusallık ve işte kalma niyeti arasında anlamlı bir ilişki olmaması (r=0,062 ve p=0<0,05) nedeniyle H3 hipotezi reddedilmiştir.

Benzer şekilde, negatif duygusallık ve işte kalma niyeti arasında anlamlı bir ilişki olmaması (r=0,135 ve p=0<0,05) nedeniyle H4 hipotezi reddedilmiştir.

İş tatmini ve işte kalma niyeti arasında anlamlı negatif yönde, zayıf bir korelasyon görülmektedir (r=-0,179 ve p<0,01). Diğer bir deyişle otel işletmelerinde iş tatmini arttıkça, çalışanların işte kalma niyetlerinin azaldığını göstermektedir. Bu literatür bilgilerinden farklı bir sonuçtur.