KOP Bölgesi
5.2.5. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Yürüttükleri Tarımsal Yayım Faaliyetleri ve Yürütme Şekilleri
5.2.5. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Yürüttükleri Tarımsal Yayım Faaliyetleri ve Yürütme Şekilleri
KOP Bölgesindeki tarımsal yayım personelinin aktif bir şekilde görev yapmasında bölgeyi tanıması ve bölgeye hakim olması önemlidir. Bu nedenle bölgedeki tarımsal yayım personelinin görev yapma süresi incelenmiş ve görüşülen tarımsal yayım personelinin kendi bölgedeki görev süresi 4,44 yıl olarak belirlenmiştir.
Bu durum KOP Bölge illerine ve cinsiyetlere göre değişmekte ve aradaki farklılıklar ise istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Özellikle Aksaray ilindeki tarımsal yayım personelinin bölge görev süreleri diğer illerdekinden daha fazla olup bu bölgedeki
146
tarımsal yayım personelinin deneyiminin diğer illerdeki tarımsal yayım personelinin deneyimlerinden daha yüksek olduğu şeklinde yorumlanabilir. Aynı durum cinsiyetlere göre yapılan analiz sonucunda da görülmektedir. Bölgede Erkek tarımsal yayım personelinin deneyimi kadın tarımsal yayım personelinin deneyiminden daha fazla bulunmuştur (Çizelge 5.2.36). sıklığı ile de ilişkilidir. Bu nedenle tarımsal yayım personeline kendi bölgelerindeki çiftçiler ile görüşme sıklığı sorulmuş ve sonuçlar Çizelge 5.2.37.’de sunulmuştur.
Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin %87,14’ü çiftçiler ile haftada birden fazla görüşme yaptıklarını belirtmişlerdir. Bu durum tarımsal yayım personeli ile bölge çiftçisi arasında iletişimin kurulması açısından iyi bir gösterge niteliğindedir.
147
Çizelge 5.2.37. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Çiftçiler İle Görüşme Sıklığı (%)
Görüşmüyorum Haftada birden fazla
Haftada bir
defa Ayda bir defa Ayda 1-2 defa 2-3 ayda bir defa Toplam
Aksaray
Erkek 1.54 90.77 6.15 0.00 1.54 0.00 100.00
Kadın 0.00 87.50 8.33 4.17 0.00 0.00 100.00
Ortalama 1.12 89.89 6.74 1.12 1.12 0.00 100.00
Karaman
Erkek 3.33 93.33 3.33 0.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 0.00 94.44 5.56 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 2.56 93.59 3.85 0.00 0.00 0.00 100.00
Konya
Erkek 3.48 83.08 7.46 1.99 2.99 1.00 100.00
Kadın 1.45 86.96 5.80 0.00 2.90 2.90 100.00
Ortalama 2.96 84.07 7.04 1.48 2.96 1.48 100.00
Niğde
Erkek 3.45 89.66 3.45 0.00 3.45 0.00 100.00
Kadın 0.00 87.50 6.25 6.25 0.00 0.00 100.00
Ortalama 2.22 88.89 4.44 2.22 2.22 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 3.10 86.76 6.20 1.13 2.25 0.56 100.00
Kadın 0.79 88.19 6.30 1.57 1.57 1.57 100.00
Ortalama 2.49 87.14 6.22 1.24 2.07 0.83 100.00
148
Bölgede tarımsal yayım personelinin yapmış tarımsal yayım faaliyet konularının dağılımı Çizelge 5.2.38 /a, b, c, ve d’de gösterilmiştir. Bu konular ayrıca bölgede Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın tarımsal yayım faaliyetlerinin de bir göstergesi durumundadır. Çizelgeler incelendiğinde KOP bölgesinde tarımsal yayım personelinin yaptığı yayım faaliyetleri ile ilgili bildirdikleri konuların en başından Bitkisel üretim faaliyetleri gelmektedir. Özellikle bitkisel ürün yetiştiriciliği, bitki koruma, sulama teknikleri, gübre ve gübreleme teknikleri ile toprak hazırlığı, doğrudan ekim, ürün çeşit seçimi ve tarım makineleri ana konulardır. Hayvancılık ile ilgili yapılan tarımsal yayım çalışmalarının başında ise hayvan hastalıkları, yemleme ve bakım ile sürü yönetimi konuları öncelikli yapılan tarımsal yayım konularıdır.
Bunun yanı sıra her iki üretim alanı ile ilgili genel konuların başında tarımsal destekler ve tarımsal yayım konuları ise en önemli konulardır.
Çalışmada tarımsal yayım personelinin katıldıkları tarımsal yayım programlarının çiftçinin istekleri ile ne ölçüde uyuştuğu incelenmiş ve tarımsal yayım personeline bölgedeki çiftçilerin istedikleri tarımsal yayım konuları sorulmuştur. Elde edilen cevaplar Çizelge 5.2.39’da gösterilmiş olup, bölge çiftçisinin tarımsal yayım konularının başında yine bitkisel üretim alanındaki yayım konuları gelmektedir.
Bitkisel üretimde talep edilen en önemli tarımsal yayım konuları bitki koruma, bitkisel ürün yetiştiriciliği, gübre ve gübreleme teknikleri ve ürün çeşit seçimidir. Hayvancılık alanında ise hayvan hastalıkları, sürü yönetimi ve damızlık hayvan seçimi önemli talep edilen tarımsal yayım konularıdır. Her iki alanı da ilgilendiren tarımsal yayım konularının başında ise tarımsal destekler gösterilmiştir. Bu konuların bölgedeki tarımsal yayım personelinin katıldığı tarımsal yayım faaliyetleri ile önem sıralaması için büyük oranda paralellik göstermektedir. Burada dikkat çeken en önemli konu tarımsal yayım personeli sulama teknikleri konusunda yayım faaliyetlerine katıldığını belirtirken çiftçi tarafından talep edilen konuların için sulama teknikleri konusundaki talepler daha alt sıralarda gösterilmektedir. Bu da çiftçilerin bu konuda taleplerinin az olmasına rağmen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bu konuyu daha önemli gördüğü ve bu konuda tarımsal yayım hizmetlerini yoğun olarak bölgede sunduğunu göstermektedir.
Benzer durum bölgedeki tarımsal yayım personelinin bölge tarımının genel sorunları hakkındaki düşünceleri ile de ortaya çıkmaktadır. Tarımsal yayım personelinin bölge tarımındaki sorunların başında su yetersizliği ve sulama teknikleri gösterilmiştir. Bölgedeki tarımla ilgili sorunların başında gösterilen hususlar genellikle
149
bitkisel üretim ile ilgili konular olup bunun yanında tarımsal yapı (arazi büyüklüğü, arazi parçalanması, toplulaştırma vb.), ürün ve girdi fiyatları ve eğitim eksikliği konuları bölgedeki tarımın başlıca sorunları olarak gösterilmiştir(Çizelge 5.2.40 a, b ve c)
150
Çizelge 5.2.38.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışması Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Bitkisel Ürün
Yetiştiriciliği
Evet 27.94 29.17 28.26 37.10 33.33 36.25 37.62 38.03 37.73 44.83 64.71 52.17 36.29 39.23 37.07 Hayır 1.47 8.33 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 1.54 0.61 Toplam 29.41 37.50 31.52 37.10 33.33 36.25 37.62 38.03 37.73 44.83 64.71 52.17 36.57 40.77 37.68
Tarımsal Destekler
Evet 30.88 12.50 26.09 46.77 38.89 45.00 35.64 26.76 33.33 48.28 47.06 47.83 37.67 28.46 35.23 Hayır 1.47 16.67 5.43 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 3.08 1.02 Toplam 32.35 29.17 31.52 46.77 38.89 45.00 35.64 26.76 33.33 48.28 47.06 47.83 37.95 31.54 36.25
Tarımsal Yayım
Evet 30.88 37.50 32.61 37.10 50.00 40.00 34.65 26.76 32.60 44.83 23.53 36.96 35.18 31.54 34.22 Hayır 0.00 8.33 2.17 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.54 0.41 Toplam 30.88 45.83 34.78 37.10 50.00 40.00 34.65 26.76 32.60 44.83 23.53 36.96 35.18 33.08 34.62
Bitki Koruma
Evet 22.06 12.50 19.57 27.42 33.33 28.75 33.66 33.80 33.70 31.03 41.18 34.78 30.19 30.77 30.35 Hayır 2.94 12.50 5.43 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 2.31 1.02 Toplam 25.00 25.00 25.00 27.42 33.33 28.75 33.66 33.80 33.70 31.03 41.18 34.78 30.75 33.08 31.36
Sulama Teknikleri
Evet 11.76 12.50 11.96 37.10 38.89 37.50 28.22 29.58 28.57 34.48 17.65 28.26 27.15 26.15 26.88 Hayır 2.94 16.67 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.08 1.22 Toplam 14.71 29.17 18.48 37.10 38.89 37.50 28.22 29.58 28.57 34.48 17.65 28.26 27.70 29.23 28.11 Gübre ve Gübreleme
Teknikleri
Evet 17.65 16.67 17.39 22.58 38.89 26.25 29.21 29.58 29.30 31.03 29.41 30.43 26.04 28.46 26.68 Hayır 2.94 12.50 5.43 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 2.31 1.02 Toplam 20.59 29.17 22.83 22.58 38.89 26.25 29.21 29.58 29.30 31.03 29.41 30.43 26.59 30.77 27.70
Toprak Hazırlığı
Evet 20.59 16.67 19.57 25.81 22.22 25.00 24.75 28.17 25.64 37.93 41.18 39.13 25.21 26.92 25.66 Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81 Toplam 22.06 29.17 23.91 25.81 22.22 25.00 24.75 28.17 25.64 37.93 41.18 39.13 25.48 29.23 26.48
151
Çizelge 5.2.38b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışmasının Adı
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Doğrudan Ekim
Evet 23.53 45.83 29.35 25.81 22.22 25.00 20.79 18.31 20.15 31.03 23.53 28.26 22.99 24.62 23.42 Hayır 1.47 8.33 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 1.54 0.61 Toplam 25.00 54.17 32.61 25.81 22.22 25.00 20.79 18.31 20.15 31.03 23.53 28.26 23.27 26.15 24.03
Ürün Çeşit Seçimi
Evet 14.71 25.00 17.39 12.90 22.22 15.00 25.74 22.54 24.91 34.48 29.41 32.61 22.16 23.85 22.61 Hayır 2.94 4.17 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 0.77 0.61 Toplam 17.65 29.17 20.65 12.90 22.22 15.00 25.74 22.54 24.91 34.48 29.41 32.61 22.71 24.62 23.22
Tarım Makineleri
Evet 22.06 12.50 19.57 24.19 44.44 28.75 21.78 16.90 20.51 20.69 23.53 21.74 22.16 20.77 21.79 Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81 Toplam 23.53 25.00 23.91 24.19 44.44 28.75 21.78 16.90 20.51 20.69 23.53 21.74 22.44 23.08 22.61
Hayvan Hastalıkları
Evet 26.47 25.00 26.09 20.97 11.11 18.75 24.26 18.31 22.71 10.34 0.00 6.52 22.99 16.15 21.18 Hayır 0.00 12.50 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.31 0.61 Toplam 26.47 37.50 29.35 20.97 11.11 18.75 24.26 18.31 22.71 10.34 0.00 6.52 22.99 18.46 21.79
Organik Tarım
Evet 4.41 0.00 3.26 22.58 44.44 27.50 21.29 21.13 21.25 27.59 5.88 19.57 18.84 18.46 18.74 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 7.35 20.83 10.87 22.58 44.44 27.50 21.29 21.13 21.25 27.59 5.88 19.57 19.39 22.31 20.16
Yemleme ve Bakım
Evet 19.12 25.00 20.65 22.58 11.11 20.00 20.30 14.08 18.68 6.90 5.88 6.52 19.39 14.62 18.13 Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81 Toplam 20.59 37.50 25.00 22.58 11.11 20.00 20.30 14.08 18.68 6.90 5.88 6.52 19.67 16.92 18.94
Sürü Yönetimi
Evet 11.76 25.00 15.22 27.42 33.33 28.75 18.32 12.68 16.85 10.34 0.00 6.52 18.01 16.15 17.52 Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81 Toplam 13.24 37.50 19.57 27.42 33.33 28.75 18.32 12.68 16.85 10.34 0.00 6.52 18.28 18.46 18.33
152
Çizelge 5.2.38c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışmasının Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Belirli Bir Konum Yok
Evet 10.29 8.33 9.78 24.19 16.67 22.50 13.37 9.86 12.45 24.14 17.65 21.74 15.51 11.54 14.46 Hayır 2.94 16.67 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.08 1.22 Toplam 13.24 25.00 16.30 24.19 16.67 22.50 13.37 9.86 12.45 24.14 17.65 21.74 16.07 14.62 15.68
Besin Hijyeni
Evet 10.29 4.17 8.70 16.13 22.22 17.50 12.38 19.72 14.29 3.45 11.76 6.52 11.91 16.15 13.03 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 13.24 25.00 16.30 16.13 22.22 17.50 12.38 19.72 14.29 3.45 11.76 6.52 12.47 20.00 14.46
Damızlık Hayvan Seçimi
Evet 13.24 12.50 13.04 8.06 5.56 7.50 14.36 8.45 12.82 10.34 0.00 6.52 12.74 7.69 11.41 Hayır 1.47 20.83 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 3.85 1.22 Toplam 14.71 33.33 19.57 8.06 5.56 7.50 14.36 8.45 12.82 10.34 0.00 6.52 13.02 11.54 12.63
Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
Evet 11.76 12.50 11.96 8.06 11.11 8.75 10.89 15.49 12.09 10.34 5.88 8.70 10.53 13.08 11.20 Hayır 2.94 16.67 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.08 1.22 Toplam 14.71 29.17 18.48 8.06 11.11 8.75 10.89 15.49 12.09 10.34 5.88 8.70 11.08 16.15 12.42
Mevzuat
Evet 8.82 0.00 6.52 16.13 16.67 16.25 9.90 15.49 11.36 3.45 5.88 4.35 10.25 11.54 10.59 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 11.76 20.83 14.13 16.13 16.67 16.25 9.90 15.49 11.36 3.45 5.88 4.35 10.80 15.38 12.02
Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
Evet 4.41 4.17 4.35 9.68 16.67 11.25 10.40 8.45 9.89 13.79 17.65 15.22 9.42 10.00 9.57 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 7.35 25.00 11.96 9.68 16.67 11.25 10.40 8.45 9.89 13.79 17.65 15.22 9.97 13.85 11.00
153
Çizelge 5.2.38d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışmasının Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Koruyucu Tarım Teknikleri
Evet 2.94 0.00 2.17 9.68 11.11 10.00 8.91 8.45 8.79 10.34 11.76 10.87 8.03 7.69 7.94 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 5.88 20.83 9.78 9.68 11.11 10.00 8.91 8.45 8.79 10.34 11.76 10.87 8.59 11.54 9.37
Pazarlama
Evet 7.35 0.00 5.43 8.06 11.11 8.75 6.93 7.04 6.96 10.34 0.00 6.52 7.48 5.38 6.92 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 10.29 20.83 13.04 8.06 11.11 8.75 6.93 7.04 6.96 10.34 0.00 6.52 8.03 9.23 8.35
Bilişim Teknolojileri
Evet 0.00 4.17 1.09 8.06 0.00 6.25 7.92 8.45 8.06 3.45 5.88 4.35 6.09 6.15 6.11 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 2.94 25.00 8.70 8.06 0.00 6.25 7.92 8.45 8.06 3.45 5.88 4.35 6.65 10.00 7.54
Çevre
Evet 1.47 0.00 1.09 9.68 5.56 8.75 4.95 7.04 5.49 6.90 11.76 8.70 5.26 6.15 5.50 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 4.41 20.83 8.70 9.68 5.56 8.75 4.95 7.04 5.49 6.90 11.76 8.70 5.82 10.00 6.92
Kırsal Sosyoloji
Evet 1.47 0.00 1.09 3.23 5.56 3.75 7.43 9.86 8.06 0.00 0.00 0.00 4.99 6.15 5.30 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 4.41 20.83 8.70 3.23 5.56 3.75 7.43 9.86 8.06 0.00 0.00 0.00 5.54 10.00 6.72
Genetik Kaynakların Korunması
Evet 1.47 0.00 1.09 4.84 0.00 3.75 3.96 5.63 4.40 3.45 0.00 2.17 3.60 3.08 3.46 Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43 Toplam 4.41 20.83 8.70 4.84 0.00 3.75 3.96 5.63 4.40 3.45 0.00 2.17 4.16 6.92 4.89
154
Çizelge 5.2.39. Çiftçilerin Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinden İstedikleri Tarımsal Yayım Konuları
Tarımsal Yayım Konuları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Belirli bir konum yok 8.82 20.83 27.42 11.11 13.37 19.72 24.14 23.53 15,79 19,23
Tarımsal destekler 55.88 75.00 54.84 72.22 55.45 61.97 41.38 58.82 54,29 65,38
Bitki koruma 35.29 62.50 43.55 66.67 42.08 63.38 44.83 58.82 41,27 63,08
Bitkisel ürün yetiştiriciliği 39.71 50.00 40.32 27.78 43.56 57.75 48.28 52.94 42,66 51,54
Gübre ve gübreleme teknikleri 26.47 50.00 32.26 0.00 35.15 49.30 44.83 41.18 33,80 41,54
Ürün çeşit seçimi 26.47 29.17 24.19 11.11 37.62 33.80 34.48 35.29 32,96 30,00
Hayvan hastalıkları 38.24 29.17 30.65 22.22 35.15 22.54 13.79 23.53 33,24 23,85
Toprak hazırlığı 13.24 16.67 16.13 0.00 23.76 23.94 31.03 23.53 21,05 19,23
Sürü yönetimi 25.00 8.33 27.42 38.89 25.74 18.31 3.45 17.65 24,10 19,23
Sulama teknikleri 14.71 12.50 24.19 11.11 25.74 16.90 31.03 29.41 23,82 16,92
Damızlık hayvan seçimi 22.06 12.50 20.97 16.67 24.75 12.68 6.90 23.53 22,16 14,62
Doğrudan ekim 8.82 8.33 11.29 5.56 15.35 15.49 20.69 23.53 13,85 13,85
Yemleme ve bakım 25.00 12.50 20.97 16.67 26.73 9.86 10.34 17.65 24,10 12,31
Organik tarım 7.35 4.17 9.68 11.11 14.36 12.68 6.90 17.65 11,63 11,54
Mevzuat 8.82 4.17 11.29 5.56 13.86 9.86 20.69 35.29 13,02 11,54
Tarımsal yayım 22.06 16.67 14.52 11.11 15.84 8.45 13.79 17.65 16,62 11,54
Pazarlama 14.71 4.17 11.29 0.00 10.40 12.68 10.34 23.53 11,36 10,77
Tarım makineleri 19.12 4.17 17.74 11.11 18.32 8.45 24.14 23.53 18,84 10,00
Bölgenin genel tarımsal yapısı 4.41 8.33 1.61 11.11 6.93 4.23 3.45 17.65 5,26 7,69
Besin hijyeni 5.88 12.50 6.45 5.56 7.92 4.23 3.45 17.65 6,93 7,69
Çevre 2.94 4.17 6.45 0.00 6.44 7.04 3.45 17.65 5,54 6,92
Koruyucu tarım teknikleri 7.35 4.17 6.45 0.00 7.43 5.63 3.45 17.65 6,93 6,15
Kırsal sosyoloji 4.41 4.17 4.84 0.00 6.93 7.04 3.45 5.88 5,82 5,38
Bilişim teknolojileri 2.94 8.33 8.06 0.00 6.44 2.82 3.45 17.65 5,82 5,38
Beden dili ve konuşma teknikleri 1.47 4.17 3.23 0.00 5.94 2.82 3.45 17.65 4,43 4,62
Genetik kaynakların korunması 1.47 4.17 6.45 0.00 5.94 1.41 3.45 17.65 4,99 3,85
Diğer 7.35 0.00 11.29 11.11 5.94 0.00 3.45 0.00 6,93 1,54
155
Çizelge 5.2.40a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Sorun Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Genç nüfusun göç etmesiyle çiftçi yaş ortalamasının
yükselmesi 2.94 0.00 4.84 11.11 14.36 8.45 3.45 0.00 9.70 6.15
Araziye ait problemler (küçüklüğü, engebeli oluşu,
toprak yapısı) 1.47 4.17 3.23 0.00 3.96 1.41 0.00 0.00 3.05 1.54
Tohum kalitesinin düşük olması (sertifikalı tohumun
kullanılmaması) 1.47 0.00 3.23 0.00 0.50 2.82 0.00 0.00 1.11 1.54
Çiftçilerin yetersiz çalışması 0.00 8.33 1.61 0.00 0.50 0.00 3.45 0.00 0.83 1.54
Alet ve ekipmanların yetersizliği ve yanlış kullanımı 0.00 0.00 1.61 0.00 2.97 1.41 0.00 5.88 1.94 1.54 Ekim nöbeti sisteminin yerine getirilmemesi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.50 0.00 3.45 11.76 0.55 1.54 Danışmanların İl/ilçe tarımda evrak işleri dışında bir
iş yapmamaları 1.47 0.00 0.00 0.00 1.49 1.41 0.00 0.00 1.11 0.77
156
Çizelge 5.2.40b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Sorun Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
157
Çizelge 5.2.40c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Fatura borçlarının ertelenmesi ve bunlara uygulanan
faiz oranları 0.00 0.00 0.00 0.00 0.50 0.00 0.00 0.00 0.28 0.00
Ticari firmaların çiftçilere adil fiyat sunmaması 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 0.00 Hayvancılığın hızlı gelişmesi ile işletmelerde ortaya
çıkan problemler 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Tarım uğraşan nüfusun fazla olmasıyla kişi başına
düşen arazinin azlığı 0.00 0.00 0.00 0.00 1.98 0.00 0.00 0.00 1.11 0.00
158
KOP Bölgesinde tarımsal yayım personelinin çiftçiler ile görüşme sıklığı ve geniş bir tarımsal yayım konularının olması nedeni ile tarımsal yayım personeline çiftçiler ile görüşme yerleri sorulmuş ve sonuçlar Çizelge 5.2.41’de gösterilmiştir.
Çıkan sonuçlar tarımsal yayım çalışmalarında tarımsal yayım personeli ve çiftçi arasındaki ilişkinin oluşturulma şekli ile ilgili önemli bilgiler vermektedir. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin çiftçiye ulaşma şeklindeki yerlerin başında kurum gösterilmektedir (%69,45). Bu oranın yüksek olması bilgilendirme faaliyetlerinde çiftçilerin kurumu tanımaları ve kuruma gelmelerinin önemli olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra tarımsal yayım personelinin çiftçi ile görüşme alanlarında köy kahvelerinde toplantılar gösterilmiştir (%44,60).
Çizelge 5.2.41. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçiler İle Görüşme Alanları (%)ı İl Adı Görüşmüyorum Tarla ilgili sonuçlara rağmen tarımsal yayım personelinin çiftçi sorunlarının kendilerine ulaşma şekilleri konusundaki görüşlerinde çiftçi taleplerinin ön planda olması bölgede tarımsal yayım çalışmalarında çiftçi isteklerinin etkili olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra tarımsal yayım personeli gözlemleri ve köy muhtarlarının sorunu iletmesi etkin bir yayım hizmetinde sorunlara sahip olan ve sorunlarını iletebilen, sorun iletmede köy muhtarları gibi önder kişileri kullanabilen bir çiftçi kitlesi ile birlikte sürekli sahayı kontrol eden ve sorunları gözlemleyen bir tarımsal yayım personelinin olması önem arz etmektedir (Çizelge 5.2.42.)
159
Çizelge 5.2.42. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Çiftçi Sorunlarının Ulaşma Şekli (%)ı
Çiftçi Sorunlarının Ulaşma Şekli Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Çiftçilerin kendileri tarafından 88.24 87.50 90.32 94.44 93.56 95.77 79.31 88.24 90.86 93.08 Kendi gözlemlerim sırasında 61.76 87.50 69.35 72.22 64.85 49.30 62.07 64.71 64.82 61.54
Köy muhtarları tarafından 38.24 29.17 25.81 33.33 42.57 59.15 44.83 64.71 39.06 50.77
Önder çiftçiler tarafından 23.53 33.33 33.87 11.11 36.63 29.58 34.48 29.41 33.52 27.69
Personel tarafından 23.53 12.50 25.81 11.11 24.75 32.39 17.24 23.53 24.10 24.62
Özel tarım danışmanları tarafından 23.53 29.17 12.90 11.11 19.31 26.76 13.79 11.76 18.56 23.08
Ziraat Odası Başkanlığı 26.47 25.00 16.13 5.56 23.27 28.17 24.14 11.76 22.71 22.31
Özel firmalar tarafından 25.00 25.00 9.68 5.56 16.34 23.94 10.34 5.88 16.34 19.23
Diğer STK kuruluşları tarafından 25.00 25.00 12.90 11.11 18.81 21.13 10.34 5.88 18.28 18.46 Diğer tarımsal kurum ve kuruluşlar
tarafından 25.00 20.83 11.29 5.56 17.33 22.54 13.79 5.88 17.45 17.69
Diğer 1.47 12.50 3.23 11.11 2.97 5.63 3.45 5.88 2.77 7.69
160
KOP Bölgesindeki tarımsal yayım personelinin çiftçi sorunlarına yönelik davranış şekli ise Çizelge 5.2.43.’de sunulmuştur. Tarımsal yayım personelinin çiftçilerin sorunları karşısında sorunları özellikle konu uzmanına ilettikleri ya da kendileri çözdükleri belirtmişlerdir. Özellikle tarımsal yayım personelinin yaklaşık yarısı sorunları kendilerinin çözdükleri belirtmesi, tarımsal yayım personelinin yeterli tecrübe, bilgi ve özgüvenlerinin olduklarının bir göstergesidir. Bu durum kadınlarda daha az olup kadınlar daha çok sorunları kendi çözmek yerine ilgili konu uzmanı veya amirlerine ilettikleri görülmektedir (Çizelge 5.2.43.).
161
Çizelge 5.2.43. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçi Sorunlarını Çözme Şekli (%)
Konu ile ilgili uzman kişiye
iletirim
Araştırma kuruluşuna
iletirim
İlgili kurum ve kuruluşlara
iletirim
İlgili şube müdürüne iletirim
Kendim
çözerim Diğer
Aksaray Erkek 23.53 0.00 7.35 5.88 63.24 0.00
Kadın 29.17 0.00 8.33 12.50 45.83 8.33
Karaman Erkek 51.61 1.61 9.68 11.29 58.06 1.61
Kadın 77.78 5.56 5.56 16.67 55.56 0.00
Konya Erkek 39.11 3.47 13.86 8.42 68.32 1.98
Kadın 56.34 4.23 12.68 7.04 45.07 1.41
Niğde Erkek 62.07 3.45 17.24 31.03 65.52 6.90
Kadın 70.59 5.88 17.65 29.41 52.94 5.88
KOP Bölgesi
Erkek 40.17 2.49 12.19 10.25 65.37 1.94
Kadın 56.15 3.85 11.54 12.31 47.69 3.08
162
Bölgedeki tarımsal yayım faaliyetin uygulanma şekilleri ilgili genel bilgiler Çizelge 5.2.44.’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım faaliyetlerinin Toplantılar, Ev Ziyaretleri, Uygulamalı Eğitimler ve Tarla Günleri/Demonstrasyon gibi faaliyetler ile yürütüldüğü görülmektedir. Bölgede tarımsal yayım faaliyetlerin çoğunlukla uygulamalı olmaktan çok karşılıklı konuşarak bilgi aktarımı şeklinde yapıldığı bu faaliyetleri uygulamalı tarımsal yayım faaliyetlerinin izlediği görülmektedir.
Çizelge 5.2.45 te bölgedeki tarımsal yayım personelinin bilgi kaynağı olarak kullandıkları iletişim noktaları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin en önemli bilgi kaynağı GTHB’nin web sayfası olarak gösterilirken bunun dışında diğer internet taramaları ve basılı materyaller en önemli bilgi kaynakları olarak gösterilmiştir. Bölgede tarımsal yayım personelinin en önemli bilgi kaynaklarına ulaşımda internetin ilk sırada gösterilmesi tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliğinin arttırmada internetin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Bu nedenle tarımsal yayım personelinin internete ulaşımdaki sıkıntıların giderilmesi bölge için etkin bir tarımsal yayım politikası açısından önemlidir.
163
Çizelge 5.2.44. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal Yayım Çalışmalarında Kullandıkları Yayım Yöntemleri (%)
Tarımsal Yayım Yöntemleri Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Toplantılar 76.47 91.67 90.32 100.00 87.62 90.14 86.21 100.00 85.87 93.85 87.98
Ev ziyareti 60.29 83.33 66.13 72.22 59.90 61.97 44.83 41.18 59.83 64.62 61.10
Uygulamalı eğitim 50.00 50.00 41.94 66.67 52.48 40.85 51.72 35.29 50.14 45.38 48.88 Tarla günleri/demonstrasyon 44.12 37.50 45.16 61.11 46.53 42.25 48.28 76.47 45.98 48.46 46.64
İnternet 29.41 25.00 9.68 22.22 30.20 30.99 20.69 5.88 25.76 25.38 25.66
Fuar 14.71 20.83 8.06 16.67 27.72 36.62 24.14 11.76 21.61 27.69 23.22
Radyo, TV ve benzeri yayınlar 11.76 20.83 9.68 5.56 16.34 19.72 10.34 11.76 13.85 16.92 14.66
Yarışmalar 8.82 20.83 6.45 22.22 11.39 16.90 6.90 11.76 9.70 17.69 11.81
Diğer 5.88 0.00 16.13 0.00 8.91 7.04 20.69 5.88 10.53 4.62 8.96
Çiftçilerle iletişimim yok 8.82 0.00 3.23 0.00 3.96 8.45 6.90 11.76 4.99 6.15 5.30
164
Çizelge 5.2.45. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilgi Kaynakları (%)
Bilgi Kaynakları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
GTH Bakanlığı Web sayfası 79.41 91.67 80.65 94.44 77.72 80.28 72.41 76.47 78.12 83.85
İnternet taramaları 77.94 79.17 70.97 83.33 69.80 69.01 68.97 88.24 71.47 75.38
Yazılı materyal 76.47 79.17 88.71 66.67 80.20 73.24 79.31 58.82 80.89 71.54
GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri 32.35 37.50 41.94 55.56 35.15 42.25 20.69 41.18 34.63 43.08
Kurslar, seminerler vd. 23.53 33.33 33.87 38.89 36.14 30.99 41.38 29.41 33.80 32.31
Araştırma Enstitüleri/İstasyonları 30.88 16.67 19.35 22.22 39.11 33.80 24.14 41.18 32.96 30.00 Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan
Firmalar 20.59 12.50 19.35 16.67 21.29 23.94 20.69 17.65 20.78 20.00
Önder Çiftçiler 16.18 8.33 16.13 11.11 18.81 18.31 10.34 11.76 17.17 14.62
Meslektaşlar 7.35 12.50 12.90 11.11 11.39 9.86 17.24 17.65 11.36 11.54
Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici
Birlikleri vb.) 10.29 8.33 14.52 11.11 14.36 12.68 10.34 11.76 13.30 11.54
Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum
Bayileri vb.) 8.82 8.33 9.68 5.56 7.92 11.27 6.90 17.65 8.31 10.77
KOP İdaresi Başkanlığı 5.88 16.67 4.84 5.56 7.92 7.04 6.90 11.76 6.93 9.23
Kalkınma Ajansları 10.29 8.33 9.68 5.56 7.92 5.63 3.45 23.53 8.31 8.46
Üniversiteler 8.82 8.33 9.68 11.11 7.43 5.63 10.34 11.76 8.31 7.69
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme
Kurumu 7.35 12.50 9.68 5.56 7.92 5.63 6.90 11.76 8.03 7.69
Diğer Resmi Kurum ve Kuruluşlar 4.41 0.00 1.61 0.00 1.49 0.00 10.34 0.00 2.77 0.00
165
Bölgede iyi bir tarımsal yayım hizmeti sunumunda en önemli noktalardan biri de çiftçi yayımcı arasındaki diyalogdur. Bu nedenle tarımsal yayım hizmetlerinde tarımsal yayım personeli ile çiftçi arasında iyi bir iletişim kurulmuş olmalı ve iletişimin derecesine göre de tarımsal yayım hizmetlerinin etkinliği artmaktadır. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin çiftçi ile diyaloğunun puanlandırılması istenmiş ve yapılan 10’luk puanlama sistemine göre bölge ortalamasında 7,76 puan bulunmuştur.
Buda bölgede tarımsal yayım personeli ile çiftçi arasında iletişimin iyi derecede olduğunun bir göstergesidir. Bu puan illere göre istatistiki açıdan önemli derecede değişmez iken cinsiyetler açısından ise puan farkı yapılan T Testi sonucu %90 güven sınırında istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Özellikle erkek tarımsal yayım personelinin çiftçi ile olan ilişki puanı kadınlara göre biraz daha yüksektir (Çizelge 5.2.46).
Çizelge 5.2.46. Tarımsal Yayım Personelinin Çiftçi İle İletişim Durumları (Puan)
İl Adı İletişim Puanı (1-10 puan)
Çizelge 5.2.47.de çiftçilerin bölgede tarımsal yayım faaliyetleri konusunda en önemli merkez olan İl/İlçe GTHB Müdürlükleri ile iletişim durumları yine 10’luk puan sistemi ile tarımsal yayım personeli tarafından değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Bölgedeki tarımsal yayım personeli çiftçilerin GTHB İl/İlçe teşkilatı ile çiftçi arasındaki
166
iletişime bölge ortalamasında 4,86 puan vermiştir. Bu puan bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinde birincil sorumlu olan İL/İlçe GTHB teşkilatı ile çiftçi arasındaki iletişimin orta derecede olduğunu göstermektedir. Bu durum illere göre istatistiki açıdan %99 güven seviyesinde farklılık gösterirken, cinsiyetler arasında bu düşünce istatistiki açıdan önemli bir farklılık göstermemiştir. Özellikle Konya ilindeki tarımsal yayım personeli çiftçilerin GTHB İl/İlçe teşkilatı arasındaki iletişimi 3,57 puan gibi düşük bir puan ile puanlamışlardır. Bu durum diğer illerde ise daha farklı olup ortalama puan 6 civarında seyretmiştir.
Etkin bir tarımsal yayım faaliyeti her şeyden önce iyi bir mesleki beceriklilik ve deneyim ile mümkündür. Bu nedenle bölgedeki tarımsal yayım personeline kendi mesleki yeterliliklerinin 10’luk puan sistemine göre puanlamaları istenmiş ve bölge ortalamasında tarımsal yayım personeli mesleki yeterlilik puanı 6,49 olarak hesaplanmıştır. Buradan tarımsal yayım personelinin mesleki yeterliliklerinin iyi
167
derecede oldukları belirtilmektedir. Bu durum illere ve cinsiyete göre istatistiki açıdan önemli olacak düzeyde değişmemiştir (Çizelge 5.2.48.).
Çizelge 5.2.48. Tarımsal Yayım Personeli Olarak Mesleki Yeterlilik Düzeyi (Puan) İl Adı Mesleki yeterlilikleri düzey puanı
(1-10 puan)
Çizelge 5.2.49’da bölgede görüşülen tarımsal yayım personelinin mesai dağılımları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin birincil işinin büro ve idari hizmetleri, ikincil işinin ise tarımsal yayım faaliyetleri olduğu belirlenmiştir. Bölgede maalesef tarımsal yayım personeli öncelikle büro ve idari hizmetlerde kullanılmaktadır. Asli görevi olan tarımsal yayım faaliyetlerinin ikinci sırada mesai dağılımında gösterilmesi tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliği açısından önemli bir sıkıntının var olduğunu göstermekte ve tarımsal yayım personeli asli işlerine gereği kadar yoğunlaşamamaktadır. Bunda özellikle tarımsal yayım personelinin çalıştığı bölgede tarımsal yayım faaliyetlerini etkin olarak yürütebilmek için gerekli altyapının eksikliği de önemli bir faktördür. Gerek lojistik gerekse teknik eleman konusundaki sıkıntılar bölgede asli amacı tarımsal yayım olan personelinin diğer faaliyetlerde de kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir.
168
Çizelge 5.2.49. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesai Dağılımı(%)
İl Adı Büro ve idari işler Çiftçi eğitimi/yayım çalışmaları (işletme,
ahır/ağıl ziyaretleri vb.)
Kendi eğitimim Araştırma Destek hizmetler (proje yürütme, araştırmacı olarak
görev alma)
Aksaray
Erkek 40.06 38.89 7.24 8.23 5.58
Kadın 27.27 47.95 12.50 10.23 2.05
Ortalama 36.71 41.26 8.62 8.75 4.65
Karaman
Erkek 37.81 40.41 8.05 7.26 6.47
Kadın 44.61 44.17 5.00 5.00 1.22
Ortalama 39.42 41.30 7.33 6.72 5.22
Konya
Erkek 54.67 29.06 5.75 5.81 4.72
Kadın 52.28 26.13 7.88 8.10 5.60
Ortalama 54.10 28.36 6.26 6.36 4.93
Niğde
Erkek 45.81 29.54 9.85 8.31 6.50
Kadın 41.25 29.38 8.88 11.56 8.94
Ortalama 44.07 29.48 9.48 9.55 7.43
KOP Bölgesi
Erkek 48.38 32.87 6.74 6.70 5.32
Kadın 44.83 33.52 8.45 8.50 4.71
Ortalama 47.47 33.04 7.18 7.16 5.16
169
Bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinin yürütülmesi kadar planlanması da önemlidir. İyi hazırlanmış ve planlanmış bir tarımsal yayım programı bölgedeki tarımsal üretimden pazarlamaya kadar her süreçte çiftçinin ihtiyaç duyacağı her bilgiye ulaşmasını sağlayacak ve buda tarımsal üretimde büyüme ve buna bağlı olarak ta kırsal alanda ekonomik kalkınma faaliyetlerine katkı sağlayacaktır. İşbirliği ve iletişimi ön plana çıkaran insan odaklı sürdürülebilir bir tarımsal üretimin sağlanmasında iyi hazırlanmış bir tarımsal yayım faaliyeti önemlidir. Tarımsal yayım sadece tarımsal bilgi sağlama değil aynı zamanda işbirliği, iletişim ve ar-ge ile çiftçi arasında ilişki kurma ve kuvvetlendirme çalışmalarını da kapsamaktadır. Bu nedenle tarımsal yayım personeline tarımsal yayım programlarını nasıl hazırladıkları sorulmuş ve sonuçlar çizelge 5.2.50’desunulmuştur. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin tarımsal yayım programını hazırlarken kurum yöneticileri, ilgili Bakanlık talimatları ve kendi düşüncelerini harmanlamaya dikkat ettikleri görülmüştür. Buradaki en önemli eksiklik programların yukarıdan aşağıya bir hiyerarşi ile oluşturulması, çiftçi taleplerinin dikkate alındığı fakat bunun yeterli düzeyde olmadığı görülmektedir. İyi bir tarımsal yayım programı yukarıdan aşağıya oluşturulan bir hiyerarşi ile değil, daha çok çiftçi taleplerini gözeten ve ön planda tutan bir programla oluşturulması gereklidir.
Her ne kadar iyi bir tarımsal yayım programı oluşturulmaya çalışılsa da bölgede öngörülmeyen sıkıntılar veya eksiklikler tarımsal yayım hizmetlerini etkinliğini azaltabilmektedir. Çizelge 5.2.51.’de bölgedeki tarımsal yayım personeline göre tarımsal yayım hizmetlerini olumsuz etkileyen unsurlar ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım hizmetlerini olumsuz etkileyen unsurların başında %77,39 ile üretici ilgisizliği gösterilmiştir. Aslında bu durum bir önceki çizelge olan 5.2.47’de de kendini göstermektedir. Görüşülen tarımsal yayım personeli çiftçinin GTHB İl/ilçe teşkilatı ile iletişimini orta düzeyde göstermesi ile üretici ilgisizliğinin çizelge 5.2.51’de ilk sırada gösterilmesi arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Öncelikle etkin bir tarımsal yayım hizmeti için GTHB İl/İlçe teşkilatı ile çiftçi arasındaki iletişim bürokratik işlemler dışına çıkmalı ve GTHB İ/İlçe teşkilatı bürokratik işlemler dışındaki tüm tarımsal faaliyetler için daha fazla danışılınan ve
Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım hizmetlerini olumsuz etkileyen unsurların başında %77,39 ile üretici ilgisizliği gösterilmiştir. Aslında bu durum bir önceki çizelge olan 5.2.47’de de kendini göstermektedir. Görüşülen tarımsal yayım personeli çiftçinin GTHB İl/ilçe teşkilatı ile iletişimini orta düzeyde göstermesi ile üretici ilgisizliğinin çizelge 5.2.51’de ilk sırada gösterilmesi arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Öncelikle etkin bir tarımsal yayım hizmeti için GTHB İl/İlçe teşkilatı ile çiftçi arasındaki iletişim bürokratik işlemler dışına çıkmalı ve GTHB İ/İlçe teşkilatı bürokratik işlemler dışındaki tüm tarımsal faaliyetler için daha fazla danışılınan ve