Takdir Etme

Babamın Sihirli Küresi adlı eserinin Okulumuzda Bahar hikâyesinde öğretmen kız öğrenciden yoklama listesini müdürün odasına götürmesini ister, o da kendisine verilen sorumluluğu yerine getirmek için bütün çabasını gösterir:

“Öğretmenim bana görev verdiği zaman çok gururlanıyorum. Kendimi özel hissediyorum.

Görevimi de en iyi ş ekilde yapmak istiyorum tabii” (Akal, 2017/b, s. 79).

Oğlum Nerdesin adlı eserin Anne, Sen Ne Anlarsın? hikâyesinde anne, oğlundan televizyon izlemek ve futbol maçı takip etmek yerine daha çok ders çalışması gerektiğini söyler. Çocuk annesinin endişelenmesinin gereksiz olduğunu belirterek sorumluluklarının farkında olduğunu söyler:

“Anne ben derslerimi ayarlıyorum, sen merak etme. Bak, bu dönemi teşekkürle geçiyorum”

(Akal, 2017/f, s. 26).

Annesiyse ona hak verir ve şöyle düşünür:

“Ne yapalım, Çocuk haklı zaten dersleri hep kendi sorumluluğu ister çalışır, ister çalışmaz.” (Akal, 2017/f, s. 26).

Benim Babam Sihirbaz hikâyesinde çocuğun babası düğmecidir. İşinde oldukça sorumluluk sahibi ve titiz birisidir. İşini dikkatlice yapmakta ve sorumluluğunu bilmektedir:

“Babam boyalarıyla oynamama izin vermez. Küçücük bir parça desenli kumaşa bakarak beyaz düğmelere renk vermeye çalışırken düğmeleri ziyan edeceğimden ya da müşterinin kumaş ını lekeleyeceğimden çok korkar” (Akal, 2018/g, s. 43).

Akal, bazı hikâyelerinde sorumluluk temasından faydalanmıştır. Bu tür hikâyelerinde büyükler kendi sorumluluklarının bilincindedirler ve çocuklardan da kendi sorumluluklarını bilip yerine getirmelerini isterler.

‘Marifet iltifata tabidir.’ Kaidesince iyi bir şey yapan kimselere teşekkür etmek ve yaptıklarının değerini bilmek o kişinin daha güzel şeyler yapabilmesi için motive olmasını sağlar. Zira yaptığının kıymetli olduğunu anlar ve bunun başkaları tarafından değerli bulunması onu mutlu eder. Eğer toplumdaki bütün insanlar birbirlerini iyi şeyler yapma konusunda teşvik ederlerse o toplumun kalkınmasına sebebiyet verirler.

Tema Bulunduğu Hikâyeler

Takdir etme

Anne Evde Parti Veriyorum , Anne, Ben Çocuk Değilim!, Annem, Eve Köpek Alalım, Anne Yeni Arkadaşım Harika, Anne Anneannem Gelmiş, Okulumuzda Bahar, Benim Babam Sihirbaz, Harika Dayı, Tilki Tilki Saat Kaç?, Babam Duymasın

Tabloya göre Aytül Akal hikâyelerinde takdir etme teması ile ilgili bulgulara yer vermiştir.

Oğlum Nerdesin? adlı eserin Anne Evde Parti Veriyorum hikâyesinde anne oğluna istediği doğum gününü düzenleyeceğini ve istediği pasta ve yiyecekleri alacağını söyleyince oğlu çok sevinir ve mutluluğunu aşağıdaki cümlelerle ifade eder:

“Yaşa sen anneciğim”(Akal, 2012, s. 20).

Aynı eserinin Anne, Ben Çocuk Değilim! hikâyesinde ise anne, çocuklarının akıllı olmasından çok mutludur ve onları şöyle teşvik eder:

“Çok akıllıca. Aferin size!” (Akal, 2012, s. 23).

Bu hikâyenin devamında çocuk sorumluluklarını yerine getirdiği takdirde annesinin mutlu olacağını bildiği için onları yerine getirir getirmez hemen annesine haber vermektedir:

“- Derslerini bitir demiştin ya anneciğim, bitirdim.

- Aferin!

- Okul giysilerimi de dolaba astım.


- Ooo, kocaman aferin!


- Çantamı düzenledim.


- İki kere aferin!” (Akal, 2012, s. 26).

Bu hikâyenin devamında anne, oğlunu çikolatalı pasta almaya gönderir fakat çocuk evlerinin karşısındaki pastanede çikolatalı pasta bulamayınca caddedeki pastaneye gidip oradan pasta alır . Bu çocuğun annesini çok mutlu eder:

“- Karşı pastanede çikolatalı bitmişti, ben de akıl edip caddedeki pastaneye kadar gittim.

- İyi etmiş sin” (Oğlum Nerdesin?, s. 27).

Aynı eserin Annem, Eve Köpek Alalım hikâyesinde ağabey biriktidiği paralardan kendisine kitap alır ancak küçük kardeşini de unutmaz ve onun için de masal kitabı alır.

Küçük kardeş ise bunu görünce çok mutlu olup ağabeyine şöyle teşekkür eder:

“ Çok iyisin ağabey teşekkürler.” (Akal, 2012, s. 65).

Kızım Nerdesin? adlı eserin Anne Yeni Arkadaşım Harika hikâyesinde küçük kız, arkadaşının evine giderken annesine endişelenmemesi için arkadaşının evinin telefon numarısını verir ve annesi onun bu olumlu davranışından çok memnun kalarak bu durumu şöyle dile getirir:

“Bu huyunu çok beğeniyorum yavrum.” (Akal, 2017/a, s. 51).

Aynı eserdeki bir sonraki hikâye olan Anne Anneannem Gelmiş hikâyesinde büyükanne torununun elbisesini çok beğenir ve ona bu elbisenin ne çok yakıştığını dile getirir:

“Görsen, anneannem ablamın yırtık pantolonuna nasıl bayıldı! ‘Ne modern, ne güzel bir genç kız olmuş sun!’ dedi ona” (Akal, 2017/a, s. 62).

Babamın Sihirli Küresi adlı eserin Okulumuzda Bahar hikâyesinde okula yeni gelen işitme engelli kızın ablası kardeşinin okuma merakından ve becerisinden övgüyle söz edince müdür onun dediklerini şöyle takdir edip onaylar:

“Belli oluyor. Onu çok iyi yetiş tirmişsiniz” (Akal, 2017/ b, s. 81).

Benim Babam Sihirbaz hikâyesinde çocuk, babasının çok iyi bir fotoğrafçı olduğunu ve çektiği fotoğrafların çok güzel olduğunu söyler:

“Eh, ne de olsa babam fotoğrafçılık gibi, bilgisayar gibi zor işlerin uzmanıdır. İster renkli, ister siyah beyaz; kimine dia, kimine film; hem flaş lı hem flaşsız... Hepsini bilir. Uçan kuş un bile fotoğrafını çekebilir benim babam” (Akal, 2018, s. 6).

Aynı eserin devamındaki Harika Dayı hikâyesinde çocuk dayısının yazarlık konusundaki kabiliyetlerinden bahsederek onun becerikli bir yazar olduğunu belirtir:

“Dayım yazardır. Çok güzel yazılar yazar” (Akal, 2018, s. 21).


Tilki Tilki Saat Kaç? hikâyesinde baba, kızının saatleri öğrenmesi için çok çaba gösterir ve kızı başarılı olunca onu takdir eder:

“Aferin, dedi babam. Bak, isteyince oluyor” (Akal, 2018, s. 62).


Babam Duymasın hikâyesindeki kız çocuk kitap okuyamayacağını düşünmektedir.

Babası çocuktan kendisi için aldığı kitapları okumasını isteyince kızı yavaş yavaş okumaya başlar ve bu işin üstesinden kolayca gelir. Babası da onu bir şekilde teşvik ve takdir eder:

“Aferin! dedi babam. Çok güzel okuyorsun” (Akal, 2017/e, s. 13).


Oğlum, Ben Çocukken adlı eserin Anne Sen Neden Başkası Değilsin? hikâyesinde çocuk kek yapma konusunda çok kabiliyetlidir. Annesi oğlunun yaptığı kekleri misafirlere ikram edince misafirler keki çok beğenir. O zaman anne oğluna bu konudaki memnuniyetinden bahseder:

“Geçen gün gelen misafirler için yaptığın kek çok güzel olmuş tu canım” (Akal, 2017/f, s.

40).

Aytül Akal’ın eserilerine takdir etme teması perspektifinden bakıldığı zaman, genel anlamda ailenin bir ferdi olumlu harekette bulununca diğer fertler onu takdir ve teşvik etmektedirler.