Türkiye’de Yaşlı Turizmi

Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan konumu, dünyanın her yerinden kolay ulaşım ağına sahip olan Türkiye özellikle Orta Doğu, Avrupa ve Rusya için cazip bir destinasyondur. Coğrafi avantajlarının yanı sıra diğer ülkeler ile mukayese edildiğinde kaliteli hizmet, düşük maliyet, çok sayıda akredite olmuş kurum, ileri teknoloji ve alanında uzman sağlık personelleri ile sektörde önemli potansiyele sahip ve yaşlı turizminde önemli bir destinasyondur.

63 Tablo 27. 2012-2016 Yılları Arasında Yaş Gruplarına Göre Türkiye’ye Gelen Ziyaretçi

Sayısı (Kılıçlar / Aysen / Küçükergin, 2017)

Tablo 27’de 2012 ve 2016 seneleri arasında Türkiye’ye gelen farklı yaş gruplarındaki turist sayısı verilmiştir. Türkiye’ye 65 yaş ve üstü gruptan gelen turistler en fazla 2014 senesinde gelmiştir. 2015 senesinde üçüncü yaş kategorisinde gelen turist sayısı toplam turist sayısının %6,3’ünü oluşturmaktadır. 2016 yılında ise tüm yaş kategorilerinde düşüş yaşanmıştır. Fakat 2016 senesinde yaşanan olağanüstü haller sebebi ile turist sayısının düşüşünde farklı bir neden aranmamaktadır. Veriler doğrultusunda 2016 senesinde 65 yaş ve üstü 1.558.389 turist ülkemize gelmiş ve bu grup toplam turist sayısının %5,73’ünü oluşturmaktadır (Kılıçlar/Aysen/Küçükergin, 2017: 90-91).

64

65 arasında Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülke Almanya olmuştur. Almanya’nın ardından ikinci sırayı yerli turistler almaktadır. Üçüncü sırada İngiltere yer alırken ABD, Türkiye’ye 65 yaş ve üzeri turist gönderen dördüncü ülke olmaktadır. 2016 yılında yaşanan genel düşüş göz ardı edildiğinde tablo 27’de belirgin bir farklılık görünmemektedir (Kılıçlar/Aysen/Küçükergin, 2017: 92-93).

Kılıçlar, Aysen ve Küçükergin, mevcut durumu analiz edebilmek amacıyla iki farklı açıdan irdelemişlerdir. Tablo 26 ve tablo 27’deki veriler doğrultusunda, üçüncü yaş grubundaki toplam turist sayısı baz alındığında 2015 yılında toplam 2 milyon 276 bin 613 senyör turist (65 yaş ve üstü turist) Almanya’dan Türkiye’ye gelmiştir. Yine aynı turist sayısı baz alındığında aynı yıl Türkiye’ye en fazla senyör turisti 586,080 turist ile Almanya göndermiştir. Türkiye’ye gelen toplam turist sayısı içerisindeki senyör turistlerin oranı incelendiğinde Avustralya’dan gelen 224 bin 566 turist içinde 65 yaş ve üzerini oluşturan ziyaretçilerin oranı %23,54’tür. Tabloya göre gönderdiği toplam turist sayısı içindeki senyör turist oranının en fazla olduğu ülke Avustralya olarak gözlemlenmektedir (Kılıçlar / Ayse / Küçükergin, 2017: 93).

2016 yılına bakıldığında, Türkiye’ye üçüncü yaş grubundaki (65 yaş ve üstü) turist gönderen ülke 2015 yılında olduğu gibi 397.687 turist ve toplam senyör turistin

%25,51’i ile Almanya olmuştur. 2015 yılında sıralamada herhangi bir değişiklik olmayıp Türkiye’ye gelen toplam turist sayısında senyörlerin oranı %24,21 ile Avustralya olmuştur (Kılıçlar / Aysen / Küçükergin, 2017: 93).

66 Tablo 29. 2012-2016 Yılları Arası 65 Yaş ve Üstü Turistlerin Ziyaret Amacına Göre

Dağılımı (Kılıçlar / Aysen / Küçükergin, 2017)

Tablo 29’da 2012-2016 yılları arasında Türkiye’ye gelen 65 yaş ve üstü turistlerin geliş nedenleri ve dağılımları verilmiştir. Tabloya göre ilk sırada gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler yer alırken 2015 yılında bu faaliyetleri yüzdesel olarak değerlendirdiğimizde %80,99’luk bir oran vermektedir. 2016 yılında ise aynı amaçla gelen turistlerin oranı %70,55 olmaktadır. İkinci sırada akraba ve arkadaş ziyareti kapsamında 2015 yılında gelen turistlerin oranı %14,65 iken 2016 yılında aynı amaçla gelen turistlerin oranında düşüş yaşanmaktadır. Üçüncü sırada iş amaçlı (eğitim, toplantı, seminer vs.) gelmektedir ve 2016 yılında gelen turist sayısı bir önceki yıla göre artış göstermektedir. Sağlık ve tıbbi sebepler ise bu yıllar arasında dördüncü sırada yer almaktadır. 2015 yılında gelen yaşlı turist sayısı 24.925 iken 2016 yılında bu sayı 18.257’ye düşmüştür (Kılıçlar / Aysen / Küçükergin, 2017: 94).

Sonuç olarak Türkiye’de yaşlı turizmine bakıldığında sağlık turizmi konusunun Türkiye’nin son yıllarda plan ve programlarında öncelikli konularından birisi haline geldiği söylenebilir. Türkiye’nin rekabet gücünün arttırılması amacıyla planlanan Sağlık Turizminin Geliştirilmesi programı kapsamında, medikal turizm, termal turizm ve ileri yaş turizmi ve rehabilitasyon hizmetleri (Aydemir / Kılıç, 2017: 6) kapsamında ileri yaş turizminde 150 bin yabancı turist ve 750 milyon dolar gelir hedefi oluşturulmuştur. Program kapsamında;

67 - Hedef ülkeler ve pazarlara yönelik olarak tanıtım faaliyetleri planlanacak, ileri yaş

turizmini nicelik ve niteliksel olarak geliştirmek hedeflenecektir.

- Mevzuatta yaşlı bakımı ve yaşamı için düzenlemeler yapılacaktır.

- İleri yaş turistlerinin Türkiye’yi tercih etmesi için ülkeler arası ikili iş birliği anlaşmaları yapılacak ve yurtdışında tanıtımlar yapılacaktır.

- Yaşlı bakımına yönelik olarak çalışma ve meslek standartları oluşturulacak ve eğitimler verilecektir. İstihdam alanları oluşturulacaktır.

- Özel sektör, kamu sektörü, STK’lar, medya kuruluşları ve üniversiteler gibi sektörün paydaşları ile koordineli çalışılacaktır (Aydemir / Kılıç, 2017: 6-7).

Türkiye’de ileri yaş turizmine yönelik yatırımların henüz gelişmemiş ve potansiyeli karşılayacak düzeyde olmamasının sebeplerinden birisi gerontoloji⁶ alanında yaşanan eksikliklerdir. Türk toplumunun genel nüfus yapısının henüz genç olması ve yaşlanma kavramı üzerine yürütülen çalışmalar emeklilik yasasında yapılacak değişiklikler çerçevesinde ilerlemektedir. Medya ve toplum üzerindeki yaşlı algısı ve ele alınan konular genellikle yaşlı nüfusun ekonomik problemleri üzerinde ilerlemektedir. Türkiye’de ileri yaş turizmine yönelik büyük ve özel bir ilgi uyanmamasının ekonomik bir kayıp olup olmadığı tartışılmaktadır. İleri yaş turizminde kaybedilen potansiyel gelirin diğer girişimlerle telafisi üzerinde durulmaktadır. Öte yandan Türk toplumunun giderek yaşlanması ve yaşlanma olgusunu daha farklı boyutlarda algılaması yaşlı turizmine yönelik girişimlere yöneltecektir. İleri yaş turizminde yapılacak girişimler ve elde edilecek tecrübe ve turizm geliri Türk yaşlısının da yaşam koşullarına değişimler yaratacaktır (Tufan / Tamer Köse / Ayan, 2017: 34).