genellikle kısa ömürlü partiler olmuşlardır. Kısa ömürlü olmalarının sebebi ise bölücülük ve çeşitli sebeplerle ile kapatılmalarıdır.
Halkın Emek Partisi (HEP),Özgürlük ve Eşitlik Partisi ( ÖZEP ), Özgürlük ve Demokrasi Partisi ( ÖZDEP ), Demokrasi Partisi (DEP),Halkın Demokrasi Partisi (HADEP ),Demokratik Halk Partisi ( DEHAP ),Demokratik Toplum Partisi (DTP ), Barış ve Demokrasi Partisi BDP, Halkların Demokratik Partisi (HDP) sırasıyla Kürt halkı temsil etmek için kurulan partilerdir.
HDP %10’luk seçim barajını aşarak 2015 yılındaki genel seçimlere göre AKP 258, MHP 80 MV, HDP 80 MV, CHP 132 MV, BAĞIMSIZ 0 MV277 çıkararak mecliste temsil hakkı elde eden ilk de etnik parti olmayı başarmıştır.
HDP’nin açılım çerçevesinde talepleri ise kısaca aşağıdaki 10 ana başlıkta toplanmıştır.
Demokratik Açılım ve Milli Birlik Projesi ve görüşmeler çerçevesinde ve barış için gerekli görülen 10 madde Dolmabahçe’de Sırrı Süreyya Önder tarafından okunurken; HDP yetkililerinden Sırrı Süreyya Önder, eş başkan Selahattin Demirtaş, HDP Grup Başkanvekilleri Pervin Buldan ve İdris Baluken temsil etmiştir. Hükümeti ise Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, İç İşleri Bakanı Efkan Ala, Ak Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal ile Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarı Muhammed Dervişoğlu temsil etmiştir.278
International Vırtual Conference,Section 6. Psycology,Sociology and Pedagogy,Social Science, Advanced Research in Scientific Areas C.3.S.7. , December 2012, s.718.
277 Yüksek Seçim Kurulu resmi web adresi,
(Erişim)12.07.2015,http://www.ysk.gov.tr/ysk/content/conn/YSKUCM/path/Contribution%20Folders /SecmenIslemleri/Secimler/2015MV/E.pdf
278 Milliyet gazetesi, 28 Şubat 2015,(Erişim) http://www.milliyet.com.tr/dolmabahce-de-tarihi-aciklama/siyaset/detay/2021055/default.htm, 28.08.2015
Bu toplantıda ayrıca Yardımcısı Akdoğan ile HDP’den Önder, Buldan ve Baluken’in yaptığı ortak açıklamada, Öcalan’ın, PKK’ya “silah bırakma kararına ilişkin kongre toplama” çağrısı okunmuştur.
Barış için değişimin gerekli görüldüğü ve ya talep edildiği 10 madde aşağıdaki ana başlıklarla özetlenmiştir:
1. Demokratik siyaset tanımı ve içeriği
2. Demokratik çözümün ulusal ve yerel boyutlarının tanımlanması 3. Özgür Vatandaşlığın, yasal ve demokratik güvenceleri
4. Demokratik siyasetin devlet ve toplumla ilişkisi ve bunun kurumsallaşmasına dönük başlıklar
5. Çözüm sürecinin sosyo-ekonomik boyutları
6. Çözüm sürecinde demokrasi güvenlik ilişkisinin kamu düzenini ve özgürlükleri koruyacak şekilde ele alınması
7. Kadın, kültür ve ekolojik sorunların yasal çözümleri ve güvenceleri
8. Kimlik kavramı, tanımı ve tanınmasına dönük çoğulcu demokratik anlayışın geliştirilmesi
9. Demokratik cumhuriyet, ortak vatan ve milletin demokratik ölçütlerle tanımlanması, çoğulcu demokratik sistem içerisinde yasal ve Anayasal güvencelere kavuşturulması
10. Bütün bu demokratik hamle ve dönüşümleri içselleştirmeyi hedefleyen yeni bir anayasa279
Sırrı Süreyya Önder’in okuduğu büyük barış projesinin 10 maddesi yukarıdaki gibidir.
279 Milliyet Gazetesi haberi,(Erişim) 28. Şubat 2015,http://www.milliyet.com.tr/dolmabahce-de-tarihi-aciklama/siyaset/detay/2021055/default.htm
Milliyet gazetesinin haberine göre: Sonradan Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın geçen günlerde bir televizyon programında okuduğu 10 madde arasında bazı farklılıklar olduğu görüldü. Barış süreci için öne sürülen 10 madde içinde, 6, 8 ve 9. maddelerde değişiklik oldu.
Demirtaş’ın televizyon ekranında okuduğu metindeki “Çözüm sürecinin yol açacağı yeni güvenlik yapısı” ifadelerinin yer aldığı 6. madde, “Çözüm sürecinde demokrasi güvenlik ilişkisinin, kamu düzenini ve özgürlükleri koruyacak şekilde ele alınması” şeklinde değiştirildi.
Taslak metindeki 8. maddede “eşit mekanizmaların geliştirilmesi” ifadesi ise
“çoğulcu demokratik anlayışın geliştirilmesi” olarak yazıldı. “Demokratik cumhuriyet, ortak vatan, milletin demokratik ölçülerle tanımlanması” denilen 9.
maddeye de, “çoğulcu demokratik sistem içerisinde yasal ve anayasal güvencelere kavuşturulması” eklenmiştir.280
Bugüne dek ise saptanan 10 maddeye dair herhangi bir çalışmaya başlamamıştır. Süreç tıkanmış görünmektedir.
Kısacası çözüm sürecine yönelik beklentiler askıda kalmış ve henüz yeni hükümetin kurulmaması sebebiyle beklemededir. Yeni kurulacak hükümetin süreci nasıl yöneteceğini ileriki günler gösterecektir.
Bugün Bulgaristan’da etnik parti DPS’nin talepleri ise kısaca şu şekilde sıralanabilir:
DPS parti başkanı Mestan’ın etnik azınlıklara ‘Avrupa Azınlık Statüsü’
verilmesini istedi.
Mestan bu statünün özellikle multietnik yapılı Balkan ulus toplumlarında entegrasyonu kolaylaştırmak için gerekli olduğunu ve özellikle Güneydoğu Balkanlardaki güçlü ırkçılığın ülkedeki farklı kültürel birası ulusal çıkarlara tehdit olarak algıladığını ve entegrasyonu zorlaştırdığını ve asıl entegrasyonun
280 Milliyet Gazetesi haberi, (Erişim) 28 Şubat 2015,http://www.milliyet.com.tr/dolmabahce-de-tarihi-aciklama/siyaset/detay/2021055/default.htm
olmamasının ulusal çıkarları tehlikeye atacağını ifade etmiştir. Mestan bu statünün Balkanlarda entegrasyon mekanizması için bir araç olacağını belirtmiştir. Bu talep daha önce de partinin eski başkanı A. Doğan tarafından dillendirilmiştir.281
Avrupa Parlamentosu için aday vekil seçiminde dil olarak sadece Bulgarcanın kullanılmaması için mücadele vermektedir. Avrupa Parlametosu’na sunulacak dilekçede DPS Русе (Ruse) Avrupa Parlamentosundaki temsilcisi Илхан Кючюк (İlhan Küçük) Avrupa Parlamentosuna partisinin bu konuda dilekçe götüreceğini ve Avrupa Parlamentosuna adaylık başvurusun tüm dillerde yapılabilmesi gerektiğini ve böyle bir kısıtlamanın sadece Bulgaristan’da olduğunu belirtmiştir.282
BSP vekili Georgi Kadiev’in seçim kampanyalarında Bulgarca haricinde dillerin kullanılmasına izin veren yasa tasarısı sunuştur. 2014 yılı seçim kampanyalarında Bulgarca haricinde dil kullanmaktan para cezasına çarptırılan DPS lideri Lütfi Mestan ise Kadiev’in girişimini ‘daha demokratik Bulgaristan için büyük bir adım’ olarak nitelendirmiştir. BSP yasa tasarısının reddedilmesiyle birlikte azınlık dillerinin seçim kampanyalarında kullanılmasına yönelik yasa tasarısını desteklemekten vazgeçmiştir.283 Her iki partinin talepleri yukarıda bahsettiğimiz gibi birbirinden farklıdır.
3.3 Avrupa Birliği’nin Günümüzde Azınlıklar konusunda Türkiye’den