Türk Hukukunda Bilişim Suçları

Türk hukukunda bilişim suçlarına yönelik en kapsamlı madde hükümleri5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda yer almaktadır. TCK bilişim suçlarına yönelik ayrı bir başlık açmış ve suç tiplerini tek tek belirtmiştir. Ayrıca çeşitli kanun ve yönetmeliklerde de bu suçlara yönelik kanunun kendi korunan hukuki değeri özelinde yaptırımları yer almaktadır. Aşağıda TCK başta olmak üzere 5846 sayılı FSEK, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu, 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun gibi kanunların suçu ele alış tarzları incelenmiş, diğer kanunların ise sadece adlarına değinmekle yetinilmiştir.

1.3.1. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda Yer Alan Bilişim Suçları

Türk Ceza Kanununda125 yer alan bilişim suçlarının hazırlanış süreci, gerekçesi, korunan hukuki değeri, konusu, maddi ve manevi unsuru, yaptırımı ve özel görünüş biçimleri gibi detaylarına girmek yerine kanunda geçen bilişim suçlarının neler olduğunu belirtmekle yetinilecektir. 01 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı TCK'nın yazılış sistematiğine bakıldığında bilişim suçları, suçla korunan hukuksal değer gözetilerek ve niteliğine göre düzenlenmiştir.126

TCK'da bilişim suçları aşağıda belirtilen başlık ve numaralarla ele alınmıştır:

a.Kişilere Karşı Suçlar başlıklı ikinci kısmının dokuzuncu bölümünde Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar başlığı altında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 133: Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması, Madde 134: Özel hayatın gizliliğini ihlal,

Madde 135: Kişisel verilerin kaydedilmesi,

Madde 136: Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme, Madde 138: Verileri yok etmeme suçu

123 Önok, "Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Işığında Siber Suçlarla Mücadelede Uluslararası İşbirliği", 1233-1234.

124Deb Shinder, "What makes cybercrime laws so difficult to enforce, in IT Security" erişim: 20 Mart

2019,http://www.techrepublic.com/blog/it-security/what-makes-cybercrime-laws-so-difficult-to-enforce/#.

125Bakınız; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, (2004), www.mevzuat.gov.tr.

32

b.Topluma Karşı Suçlar başlıklı üçüncü kısmın onuncu bölümünde Bilişim Alanında Suçlar başlığı altında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 243: Bilişim sistemine girme suçu,

Madde 244: Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, Madde 245: Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması,

Madde 245/A: Yasak cihaz ve programlar

TCK'da salt bilişim suçu olarak nitelendirilemese de bilişim sistemlerinin imkanları ve onları aracı olarak kullanarak işlenebilen suç tipleri de vardır.127

a. Kişilere Karşı Suçlar başlıklı ikinci kısmının dokuzuncu bölümünde Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar başlığı altında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 132: Haberleşmenin Gizliliğini İhlal,

b. Kişilere Karşı Suçlar başlıklı ikinci kısmının yedinci bölümünde Hürriyete Karşı Suçlar başlığı altında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 124: Haberleşmenin engellenmesi,

c. Kişilere Karşı Suçlar başlıklı ikinci kısmının sekizinci bölümünde Şerefe Karşı Suçlar başlığı altında;

Madde 125/2: Hakaret

d. Kişilere Karşı Suçlar başlıklı ikinci kısmının dokuzuncu bölümünde Malvarlığına Karşı Suçlar başlığı altında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 142/2-e: Nitelikli hırsızlık suçu Madde 158/1-f: Nitelikli Dolandırıcılık,

d. Topluma Karşı Suçlar başlıklı üçüncü kısmının yedinci bölümünde Genel Ahlaka Karşı Suçlar başlığı altında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 226: Müstehcenlik,

Madde 228: Kumar oynanması için yer ve imkan sağlanması,

01 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren TCK bilişim suçlarına yönelik oldukça kapsayıcı suç tiplerini yasal dayanağa bağlamıştır. Bilim suçlarına sürekli yenilerinin eklendiğinden bahisle yeni yeni suç tiplerinin ortaya çıktığının/çıkacağının olasılığı nedeniyle bazı suç tiplerini detaylandırıp, yeni suç tiplerini eklemlenmesi gerektiği kaçınılmazdır. Yukarıda bahsetmeye çalıştığımız ulusal mevzuatların siber alemdeki değişim ve dönüşümün hızına yetişip bilişim suçlarıyla mücadele edebilmeleri için mevzuat güncellemelerini daha kapsayıcı ve yeni gelişmeler doğrultusunda

33

düzenlenmesi gerektiği aşikardır (örneğin TCK'da yada 3713 sayılı TMK'da siber terör ve organize siber saldırılara yönelik bir ifade yer almamaktadır).128

1.3.2. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Yer Alan Bilişim Suçları

13 Aralık 1951 tarihinde yürürlüğe giren 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu telif hakları bağlamında çalışmamızın ilerleyen bölümlerinde detaylı incelenecektir. Burada sadece ilgili kanunda bilişim suçu olarak nitelendirilecek kanun maddesi bir sistematik oluşturabilmek adına sıralanmıştır. Kanun günümüze gelinceye kadar sürekli güncellenmekte ve özellikle 01 Temmuz 2004'te yürürlüğe giren Sanal Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesi'nin yürürlüğe sokulmasıyla da birlikteliği sağlamak adına çeşitli değişikliklere uğramıştır. Biz burada detaylarına girmeden ilgili kanundaki bilişim suçları maddelerini sıralamakla yetineceğiz.

5846 sayılı FSEK'in beşinci bölümünde Hukuk ve Ceza Davaları başlığı altında yer alan Ceza Davaları kısmında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 71: Manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz,

Madde 72: Koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketleri,129 1.3.3. 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanununda Yer Alan Bilişim Suçları

Bilişim dünyasına eklemlenen günlük hayatın unsurlarının daha etkin ve hızlı bir şekilde kullanılabilmesi amacıyla bilişim sektörünün günlük pratikleri de günden günde artmaktadır. Bu maksatla elektronik imza ve onun araçları da bilişim sistemleri uygulamaları arasında yerini almıştır. Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde yine AB direktifleri¹³⁰ doğrultusunda elektronik imzayla ilgili araçlar ve hizmet sağlayıcılarının hukuki yetki ve sorumluluklarına yönelik hazırlanan5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu (EİK)13115.01.2004 tarihinde TBMM'ce kabul edilmiş ve geçici maddede belirtildiği üzere 6 ay sonra yani 15.07.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir.132

128 Yener Ünver, "Türk Ceza Kanunu'nun ve Ceza Kanunu Tasarısının İnternet Açısından Değerlendirilmesi", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, LIX/1-2, (2001): 106.

129 5846 Sayılı FSEK, (1952), Madde 71 ve 72'de geçen bu suçlar aşağıda açıklanmıştır.

130 Avrupa Birliği elektronik imza kullanımına yönelik 30.11.1999 tarihinde 1999/93/EC sayılı "Elektronik İmza Yönergesini" yayınlamıştır ve üye ya da üye statüsündeki devletlere bu yönergeye uyma zorunluluğu getirilmiştir.

131Bakınız; 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu, (2004). www.mevzuat.gov.tr.

132 İsmail Ergün, Siber Suçların Cezalandırılması ve Türkiye'de Durum, (Ankara: Adalet Yayınevi, 2008), 77.

34

Bilişim sistemlerinin doğrudan bir parçası olan EİK, bilişim suçları bakımından hukuki yaptırımlar getirmiştir. 5070 sayılı EİK'de bilişim suçlarına ilişkin, Denetim ve Ceza Hükümleri başlıklı ikinci kısmı başlığı altında şu suçlar yer almaktadır:

Madde 16: İmza oluşturma verilerinin izinsiz kullanımı, Madde 17 Elektronik sertifikalarda sahtekarlık

1.3.4. 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun

04.05.2007 tarihinde kabul edilen 5651 sayılı "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun"¹³³ülkemizde internet içeriği, erişim durumları, açık ağ imkanıyla toplu kullanım sağlayanların sorumlulukları ve bu servis sağlayıcılar vasıtasıyla işlenen suçlarla mücadelenin esas ve usullerini belirlemek için çıkarılmıştır.134Kanun'da yer alan bilişim suçlarına ilişkin suç türleri ise şu şekildedir:

Madde 8: Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi

Madde 8/A: Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi

Madde 9: İçeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi,

Madde 9/A: Özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi,

1.3.5. Diğer Kanunlar

Türk hukuk mevzuatı değişen şartlar doğrultusunda ve özellikle AB uyum sürecinde değişikliklere uğramakta diğer tabirle güncellenmektedir. Yukarıda bilişim suçlarına yönelik en çok başvurulan temel kanunlar sıralanmıştır. Bu kanunların yanı sıra 5187 sayılı Basın Kanunu, 6689 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu gibi çeşitli kanun ve birçok yönetmelikte bilişim suçlarına yönelik hukuki düzenlemeler ve cezai yaptırımlar yer almaktadır.

133Bakınız; 5561 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu, (2007). www.mevzuat.gov.tr.

134 Doğan Kılıç, "5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu'nun 9/A Maddesi Çerçevesinde Özel Hayatın Korunması", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi XX(2016): 584.

35