3. Alt Sektörler ve D›fl Ticaretteki Geliflmeler
3.7. Türbinler ve Turbojetler
3.7.1. ‹hracat
GT‹P Aç›klama
8406 Buhar Türbinleri
8410 Su Türbinleri, Çarklar ve Bunlar için Regülatörler 8411 Turbojetler, Di¤er Gaz Türbinleri
8412 Di¤er Motorlar ve Kuvvet Has›l Eden Makineler
G
Grraaffiikk 7722.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, dd››flfl ttiiccaarreett ((mmiillyyoonn UUSSDD)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
TTaabblloo 3344.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
8406 1.0 1.7 6.0 0.7 1.1 10.6 0.0
8410 0.2 1.0 3.1 1.5 4.0 6.3 4.2
8411 81.1 148.4 202.0 309.5 362.5 446.2 200.7
8412 25.5 12.5 20.7 29.0 49.9 56.0 49.3
TOPLAM 107.7 163.6 231.7 340.7 417.4 519.0 254.1
Milyon USD
2008 y›l›nda, Turbojetler, di¤er gaz türbinleri (8411) tüm grup ihracat›n›n % 86’s›n›
yapm›flt›r.
2008 y›l›nda en fazla ihracat A.B.D.’ye yap›lm›flt›r (%42). ‹ngiltere, Fransa, Singapur ve Almanya en fazla ihracat yap›lan ilk befl
ülke içinde yer almaktad›r. ‹hracat›n %73’ü ilk befl ülkeye yap›lm›flt›r.
Türkiye ihracat›nda ilk beflte yer alan ülkeler y›llar itibariyle afla¤›da gösterilmifltir. 2003-2008 y›llar› aras›nda en az üç kere ilk beflte yer alan ülkeler renkli olarak gösterilmifltir.
Turbojetler, di¤er gaz türbinlerinde (8411) A.B.D en fazla ihracat yap›lan ülkedir.
‹ngiltere, Fransa ve Hollanda son alt› y›lda en
fazla ihracat yap›lan ilk befl ülke aras›nda sürekli yer alan pazarlard›r. Di¤er gruplarda Almanya önemli bir pazar durumundad›r.
Di¤er motorlar ve kuvvet has›l eden makineler (8412) grubunda Avusturya ve Almanya en fazla ihracat yap›lan ülkelerdir.
G
Grraaffiikk 7733.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
G
Grraaffiikk 7744.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
Milyon USD
2008 y›l› ithalat› 638 milyon ABD Dolar›d›r.
2008 y›l› ithalat› 2003 y›l›na göre 1,9 kat daha fazla gerçekleflmifltir. 2009 y›l› ile birlikte
yaflanan krize karfl›n ithalat, yaklafl›k 1.13 milyar ABD Dolar› düzeyine ç›km›flt›r.
TTaabblloo 3355.. TTüürrkkiiyyee iihhrraaccaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee,, TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
N
Noott:: 22000033--22000088 yy››llllaarr›› aarraass››nnddaa eenn aazz üüçç kkeerree iillkk bbeeflflttee yyeerr aallaann üüllkkeelleerr rreennkkllii oollaarraakk ggöösstteerriillmmiiflflttiirr..
3.7.2. ‹thalat
TTaabblloo 3366.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
GT‹P 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
8406 47.9 26.9 57.5 17.5 36.9 47.9 265.7
8410 24.3 37.5 9.0 20.8 50.5 101.6 145.9
8411 237.6 276.7 346.0 196.8 207.4 390.5 599.2
8412 29.8 26.0 41.6 56.5 81.8 98.5 116.8
TOPLAM 339.7 367.1 454.1 291.6 376.6 638.5 1127.5
‹spanya
2003 2004 2005 2006 2007 2008
2008 y›l›nda, Turbojetler, di¤er gaz türbinleri (8411) tüm grup ithalat›n›n %61’ini
gerçeklefltirmifltir.
2008 y›l›nda en fazla ithalat A.B.D.’den yap›lm›flt›r (%31). Almanya, Fransa, Çin ve
‹sviçre en fazla ithalat yap›lan ilk befl ülke
içinde yer almaktad›r. ‹lk befl ülkeden yap›lan ithalat toplam ithalat›n %73’ünü oluflturmaktad›r.
G
Grraaffiikk 7755.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iitthhaallaatt ((mmiillyyoonn UUSSDD)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
G
Grraaffiikk 7766.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iitthhaallaattttaa iillkk bbeeflfl üüllkkee ((22000088,, %%)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
Milyon USD
Türbinler ve Turbojetler grubunun toplam›nda ihracat›n ithalat› karfl›lama oran› 2003 y›l›nda
% 31,7’den 2008 y›l›nda % 81,3’e yükselmifltir.
2008 y›l›nda, Turbojetler, di¤er gaz türbinlerinde (8411) ihracat›n ithalat› karfl›lama
oran› %114,2’dir. Bu grubu %56,9’la Di¤er Motorlar ve Kuvvet Has›l Eden Makineler (8412) izlemektedir. 2009 y›l›nda tüm di¤er alt sektörlerin tersine bu grupta ihracat›n ithalat›
karfl›lama oran› önemli ölçüde gerilemifltir.
2003 y›l›nda 54,7 milyar ABD Dolar› olan Dünya ithalat› 2008 y›l›nda 102,4 milyar ABD Dolar›na yükselmifl ve 1,9 kat artm›flt›r. Ayn›
dönemde Dünya pazarlar›na yap›lan Türkiye
ihracat› 2003 y›l›nda 107,7 milyon ABD Dolar›ndan, 2008 y›l›nda 519 milyon ABD Dolar›na yükselerek 4,8 kat art›fl göstermifltir.
G
Grraaffiikk 7777.. TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr,, iihhrraaccaatt››nn iitthhaallaatt›› kkaarrflfl››llaammaa oorraann›› ((%%)) KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
3.7.3. ‹hracat›n ‹thalat› Karfl›lama Oran›
3.7.4. Dünya Ticareti ve Türkiye’nin Durumu
TTaabblloo 3377.. DDüünnyyaa TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr iitthhaallaatt›› vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn iihhrraaccaatt››
KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
2003 2008
GT‹P Dünya ‹thalat› Türkiye ‹hracat› Türkiye'nin Dünya ‹thalat› Türkiye ‹hracat› Türkiye'nin
(Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%) (Milyon USD) (Milyon USD) Pay› (%)
8406 2365.3 1.0 0.04 4989.2 10.6 0.21
8410 506.8 0.2 0.04 1085.7 6.3 0.58
8411 46079.1 81.1 0.18 80317.4 446.2 0.56
8412 5728.5 25.5 0.45 16013.6 56.0 0.35
TOPLAM 54679.7 107.7 0.20 102406.0 519.0 0.51
%
2003 y›l›nda Türkiye ihracat›n›n Dünya ithalat›
içindeki pay› %0,2’den, 2008 y›l›nda %0,51’e yükselmifltir. Bu oran Su Türbinleri, Çarklar ve
Bunlar için Regülatörler (8418) için %0,58, Turbojetler, di¤er gaz türbinleri (8411) için
%0,56’d›r.
G
Grraaffiikk 7788.. DDüünnyyaa iitthhaallaatt›› iiççiinnddee TTüürrkkiiyyee''ddeenn yyaapp››llaann iihhrraaccaatt››nn ppaayy›› ((%%)),, TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
%
2008 y›l›nda Türbinler ve Turbojetler grubunda en fazla ithalat yapan ilk befl ülke Dünya toplam ithalat›n›n %56,8’ini gerçeklefltirmektedir. En fazla ithalat yapan ilk befl ülke ihtiyaçlar›n›n %0,38’ini Türkiye’den karfl›lam›fllard›r. Turbojetler, Di¤er Gaz Türbinleri (8411) grubunda Türkiye ihracat›n›n ABD ithalat› içindeki pay› %1,34 düzeyine ç›kmaktad›r. Bu sektörde yüksek ithalat yapan geliflmifl ülke pazarlar› Türkiye’nin de en fazla ihracat yapt›¤› ülkeler aras›nda yer almaktad›r.
Söz konusu pazarlara yap›lan ihracatta son y›llarda süreklili¤in yakaland›¤› göz önüne al›nd›¤›nda Türk ürünlerinin bu pazarlarda kendisini kabul ettirdi¤i anlafl›lmaktad›r. Bu olumlu geliflme, sektörün söz konusu pazarlara odaklanmas› durumunda ihracat›na ivme kazand›rma olas›l›¤›n› yükseltmektedir.
8406
Dünya'dan Türkiye'den
‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %
A.B.D 531.8 10.7 0.000 0.000
Çin 510.2 10.2 0.000 0.000
Almanya 453.1 9.1 0.621 0.137
Hindistan 265.5 5.3 0.003 0.001
Singapur 237.2 4.8 0.002 0.001
Di¤er 2991.4 60.0 9.984 0.334
Dünya Toplam 4989.2 100.0 10.6 0.21
8410
Dünya'dan Türkiye'den
‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %
Çin 131.0 12.1 0.0 0.00
Türkiye 101.6 9.4 -
-‹ngiltere 51.7 4.8 1.7 3.30
A.B.D 48.6 4.5 0.024 0.05
Fransa 44.0 4.0 0.0 0.00
Di¤er 708.8 65.3 4.5 0.64
Dünya Toplam 1085.7 100.0 6.3 0.58
8411
Dünya'dan Türkiye'den
‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %
A.B.D 16297.5 20.3 218.6 1.34
‹ngiltere 11064.2 13.8 50.9 0.46
Fransa 7792.7 9.7 48.3 0.62
Almanya 6727.1 8.4 10.3 0.15
Japonya 4828.7 6.0 0.0 0.00
Di¤er 33607.2 41.8 118.1 0.35
Dünya Toplam 80317.4 100.0 446.2 0.56
8412
Dünya'dan Türkiye'den
‹lk Befl Ülke Milyon USD % Milyon USD %
A.B.D 3522.4 22.0 1.10 0.03
Çin 2544.2 15.9 0.56 0.02
Rusya Fed. 1796.4 11.2 0.74 0.04
Almanya 650.8 4.1 5.73 0.88
‹ngiltere 519.3 3.2 0.71 0.14
Di¤er 6980.5 43.6 47.14 0.68
Dünya Toplam 16013.6 100.0 55.98 0.35
Toplam (8406+8410+8411+8412)
Dünya'dan Türkiye'den
Milyon USD % Milyon USD %
‹lk Befl Ülke 58118.1 56.8 223.0 0.38
Di¤er 44287.9 43.2 179.8 0.41
Dünya Toplam 102406.0 100 519.0 0.51
TTaabblloo 3388.. DDüünnyyaa TTüürrbbiinnlleerr vvee TTuurrbboojjeettlleerr iitthhaallaatt››nnddaa iillkk bbeeflfl üüllkkee vvee TTüürrkkiiyyee''nniinn dduurruummuu ((22000088))
KKaayynnaakk:: UUNNSSTTAATTSS;; CCoommttrraaddee..
G›da Sanayi Makinelerine ait GT‹P numaralar›
yanda verilmifltir.
G›da Sanayi Makineleri d›fl ticareti sürekli olarak aç›k vermektedir. 2008 y›l› d›fl ticaret a盤› 335 milyon ABD Dolar›d›r. 2009 y›l›nda ise aç›k kriz ile birlikte 197,8 milyon ABD Dolar› düzeyine gerilemifltir.
2008 y›l› G›da Sanayi Makineleri ihracat› 384,2 milyon ABD Dolar›’d›r. ‹hracat sürekli olarak artmaktad›r. 2008 y›l› ihracat› 2003 y›l›na göre
4,9 kat artm›flt›r. Krize karfl›n sektör ihracat›nda 2009 y›l›nda önemli bir gerileme yaflanmam›flt›r.