Stratejik Önder

Strateji, örgütün iç ve dı^ çevresinin de^erlendirilerek, örgütsel amaçların belirlenmesi, faaliyetlerin tespit edilmesi ve örgütün yeniden düzenlenerek gerekli

33 Arman KIRIM : “Liderler için Rekabetçi Avantaj Önerisi : Farklıla ma”, Kara Harp Okulu Uluslar arası Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 15-16 Nisan 2004, s. 94.

34 Tufan DARBAZ : a.g.e., s. 531.

35 Adel SAFTY : a.g.e., s. 73.

36 Üstün DÖKMEN : Küçük eyler, Sistem Yayıncılık, ^stanbul, 2006, s.172.

kaynakların sa^lanması ^eklinde tanımlanabilir.³⁷ Dolayısıyla daha etkili bir stratejik önderlik uygulama çabası, bilgi toplumu sosyo – ekonomik yapısını daha iyi anlamak ihtiyacını do^urmaktadır.³⁸

Önderli^in i^ gören, örgüt ve toplum için amaçlara ula^ma yolunda vazgeçilmez bir unsur oldu^u bilinmektedir. Ancak gözden kaçırılmaması gereken konu, bilgi ça^ında ancak etkili stratejik bir önderin gelecek adına belirleyece^i stratejiler bireysel, örgütsel ya da toplumsal amaçlara ula^mayı olanaklı kılaca^ı hususudur. Buna ba^lı olarak, bilgi ça^ında etkili önder olabilmek için, önce strateji sahibi olmak gerekmektedir. Çünkü insanlara yön veren, onların yeteneklerini harekete geçiren önderlerin, ço^unlukla üst düzey strateji yetene^ine sahip bireyler arasından çıkmaktadır. Ayrıca önderin olmadı^ı örgütlerin, insan ve makine yı^ınından farkı kalmayaca^ı gibi, stratejik bir ^ekilde yürütülmeyen önderli^ in de ortak amaçlara ula^mada çok da etkili olamayaca^ı kabul edilmektedir.³⁹

Dolayısıyla bir bütün olarak hareket eden örgüt içindeki her bir unsur, birbirine sıkı sıkıya ba^ımlıdır ve bu ölçüde birbirinin ba^arısını da yüksek derecede etkilemektedir. Çünkü bir filonun hızı, en yava^ hareket eden gemiye göre ayarlanmaktadır. Aksi halde, yani her bir geminin kendi azami hızına göre hareket etti^ i durumda, bir filodan bahsetmek mümkün de^ildir. Buna göre stratejik önder, içerisinde bulundu^u oyunu çok iyi tahlil etmekte ve kaderlerinin, her bir oyuncuyla kar^ılıklı ba^ımlılık içinde oldu^u gerçe^ine uygun stratejiler geli^tirmektedir.⁴⁰ Bu süreçte i^ görenlerin kaderlerini etkileyecek stratejiler, demokratik bir ^ekilde ve onların bilgisi dahilinde belirlenmektedir.⁴¹

Stratejik bir önder her ^eyden önce, örgütsel faaliyetlere etkin katılımı özendirmekte, yüksek düzeyde ekip çalı^ması bilinci ve ba^ lılı^ı vermekte ve i^ birli^ini sa^lamaktadır. Örne^ in bu tip önderler zamanlarının çok büyük bir bölümünü

37 Ömer D^NÇER : Stratejik Yönetim ve
^letme Politikası, ^z Yayıncılık, ^stanbul, 1994, s.9.

38 Michael Y. HU and David A. GRIFFITH : “Conceptualizing the Global Marketplace: Marketing Strategy Implications”, Marketing Intelligence & Planning, Vol: 15, No: 3, 1997, s.117.

39 Bekir PARLAK : “Etkili Liderlik”, Deniz Harp Okulu 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı Cilt - 1, ^stanbul, 5-6 Haziran 1997, s. 114.

40 Adam M. BRANDENBURGER ve Barry J. NALEBUFF : Ortakla^a Rekabet (Çev. Levent C^NEMRE), Scala Yayıncılık, ^stanbul, 1998, s.59.

41 Gary HAMEL : “Strategy As Revolution”, Harvard Business Review, July – August 1996, ss.77.

hangi i^lerin, hangi malzemelerle ve nasıl yapılaca^ının düzenlenmesine ayırmaktadır.

Yine yetkilerinin önemli bir kısmını, di^er i^ görenlere devretmekte ve sıkı denetim yerine onları destekleyici bir tutum sergilemektedir. Ayrıca, örgüt üyeleri arasındaki, birbirlerine kar^ı ve örgüte olan ba^lılık duygusunu geli^tirmek için yo^un çaba harcamaktadır. Dolayısıyla önceden sistemin parçalarını yerli yerine koyan stratejik önder, herhangi bir amaç yönünde hareket i^areti verdi^inde, önceden tasarımladı^ı örgütsel yapı ve yeti^tirdi^i insan sermayesi, kendili^ inden kar^ılıklı uyum ve i^ birli^i ortamında faaliyete geçmekte ve böylece içsel bir dinamizm de tesis edilmi^ olmaktadır.

Bu anlamda bilgi toplumunda stratejik önderler, aynı zamanda yüksek bir sanat anlayı^ına da sahip bireyler olarak de^erlendirilebilir.⁴²

Aynı zamanda stratejik bir önder, olası kriz durumunda örgütün misyonu, vizyonu, kaynakları, üstün ve zayıf yönleri ve çevresel ko^ulları stratejik bir bakı^ açısıyla de^erlendirerek, örgütün krizden en az zararla çıkmasında öncü olmaktadır.⁴³ Ça^da^ yönetim anlayı^ının, örgütsel misyon çerçevesinde belirlenen hedeflerine ve arzulanan di^er yönetsel ba^arılara ula^masında stratejik önderlik, önemli bir unsur durumuna gelmi^tir. Yine stratejik önderlik faaliyetleri içerisinde, birbirleriyle çok yakın ili^kili bazı önemli a^amalar a^a^ıda ekil 7’de verilmi^tir.⁴⁴

ekil 7 : Stratejik Önderlik Faaliyetleri çin Birbiriyle li^kili Üç Önemli Nokta

Kaynak : Akın MAR AP : a.g.e., s. 231.

42 Akın MAR AP : “Modern Yönetimlerde Stratejik Yönetim Vizyonu”, Deniz Harp Okulu 21.

Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı Cilt - 1, ^stanbul, 5-6 Haziran 1997, s.226-232.

43 Abdülkadir AKGÜNDÜZ : Lider Yöneticinin El Kitabı, Genç Yayınları, ^stanbul, 2004, s. 76.

44 Akın MAR AP : a.g.e. s.230.

ekil 7’de görüldü
ü üzere stratejik önderlik; örgütsel istikamet, örgüt tasarım ve mükemmelli
i olu^turmada kültür a^ılamasının kar^ılıklı etkile^imin dengeli bir sonucu durumundadır.

Öte yandan, stratejik önder olmadan önce, takım önderi ve operasyonel önderlik a^amalarından geçilmesi gerekmektedir. Stratejik önderlik seviyesinde ise, a^a
ıda belirtilen temel yedi i^levden bahsedilebilir;⁴⁵

1- Örgüte bir bütün olarak yön vermek, örgütün nereye gitti
ini bilmek ve belirsizliklerle dolu örgüt gelece
ini görebilmek.

2- Örgütsel strateji ve politikaları do
ru saptamak, uygulamak ve düzenli olarak yenilemek.

3- Stratejik önderli
in yönetimsel i^levi olarak, örgütün dı^ çevresindeki olayları incelemek, örgütsel ilerlemeyi gözlemlemek ve strateji planındaki amaçlarla fiili durumu kar^ıla^tırmak.

4- Örgütsel ahengi sa
lamak, bölümler arası ili^kilerin, ortak hedeflere ula^mayı mümkün kılacak durumda olmasını temin etmek.

5- Örgüt içi birlik ruhunu ortaya çıkartmak, i^ görenleri cesaretlendirmek ve isteklendirmek, dahası bireylerde gizli kalmı^ ruhsal enerjiyi ortaya çıkartmak. ^ görenleri birer takım oyuncusu haline getirmek.

6- Örgütü, di
er örgütlerle ve toplumun bütün kesimleriyle ve kurumlarıyla ili^kilendirmek. Di
er kurumlarda müttefikler ve ya ortaklar bulmak, gerekli görürse örgütün gelece
ini etkileyecek ^irket evlilikleri gibi büyük çaplı kararlar almak.

7- Bu günün ve geli^en yarının operasyon ve takım önderlerini seçmek ve yeti^tirmek. Bu anlamda stratejik önderin en önemli ayırt edici özelli
i, kendi stratejik planına sahip olması olarak ifade edilebilir. Bu plan, örgütün her biriminde önderlik kapasitesinin geni^lemesini sa
layacaktır.

45 John ADA^R : a.g.e., s.56-57.