Defne Güzel
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Yerel yönetimlerle çalışma konusunda deneyim kazanmış LGBTİ+ örgütleri son dönemde belediyelerle çalışmada yaşanan güçlükleri masaya
yatıra-11 https://kaosgl.org/haber/bayram-sokak-ta-trans-kadinlar-bir-kez-daha-gozaltina-alin-di-polis-sokagi-kapatti
12 https://spod.org.tr/wp-content/uploads/2021/05/Pandemi-Raporu.pdf
https://genclgbti.files.wordpress.com/2020/09/covid-19-salgininda-lgbti-toplulugu-nun-durumu.pdf
http://www.ozgurrenkler.org/wp-content/uploads/2021/04/BURSADA-YASAYAN-LGBTI-LARIN-YASAM-DENEYIMLERI-VE-RUH-SAGLIGI-ARASTIRMA-RAPORU_A5.pdf
https://spod.org.tr/wp-content/uploads/2021/05/Pandemi-Su%CC%88recinde-LGBTI%C-C%87larin-Sosyal-Hizmetlere-Eris%CC%A7imi-Aras%CC%A7tirma-Raporu.pdf
13 https://kaosgl.org/haber/muhafazakar-medya-lgbti-kurumlarina-ic-dusman-muamele-si-cekiyor
bilmek için bir dizi faaliyet düzenledi ve düzenliyor.14 Kaos GL Derneği de bu çerçevede, Eşit Haklar İçin Savunuculuğu Güçlendirme Projesini hayata geçirerek bir dizi çalışma yürüttü. LGBTİ+ örgütleri, yerel yönetim, belediye eşitlik birimi, kadın örgütleri temsilcileri ve hem LGBTİ+ örgütleri hem de yerel yönetimlerle temas halinde olan aktivistlerle çevrimiçi bir araya gele-rek bir dizi odak grup çalışması düzenledi. Sorunların ve çözüm önerilerinin masaya yatırıldığı bu toplantıların çıktıları yaşanan sorunları özetler ve bu sorunlara somut, pratik çözümler üretir nitelikteydi.
Yaşanan başlıca sorunlar:
Gerçekleştirilen toplantılarda aktarılanlar gösterdi ki özerkliklerinin kısıtlı olması politikalar hususunda belediyelerin ellerini bağlıyor. LGBTİ+ kavra-mının suçlulaştırıldığı ve kötüleştirildiği bir dönemde muhalefet partisi be-lediyeleri de LGBTİ+ hakları konusunda manipüle oluyor. Yaşanan kayyum atamaları belediyelerin politikalarını ve faaliyetlerini olumsuz yönde etkili-yor. Artan LGBTİ+ etkinlikleri yasakları da iletişimi olumsuz yönde etkilietkili-yor.
Bu yasaklardan LGBTİ+ örgütleri ve belediyeler birlikte zarar görüyor. Kay-makamlıklar ve valilikler belediyelerin LGBTİ+ faaliyetlerini yasaklıyor hatta kimi zaman bu faaliyetlerin gerçekleşmemesi için belediyeleri tehdit ediyor.
Gerçekleşen son yerel seçimlerden sonra yerel yönetimlerin savunuculuk perspektifinin ortadan kalktığı görülüyor. LGBTİ+ çalışmalarını hayata ge-çirmede sergilenen isteksizlik, sindirme ve manipülasyon stratejilerinin etkili olduğunu gösteriyor. Bu duruma örnek olarak yerel yönetimlerin LGBTİ+’la-ra dönük kutlama mesajlarını azaltması gösteriliyor.
Çözüm önerileri:
Yapılan odak grup çalışmalarında dile getirilen çözüm önerilerinden bazıları şöyleydi:
•
Mevcut sorunlar göz önünde bulundurulduğunda belediyelerin üst yöne-timleri de dahil bütün kademeleri LGBTİ+ hakları hususunda farkındalık sahibi olmalı.14 https://kaosgl.org/haber/belediyeler-ve-lgbti-haklari-soylesilerinde-sira-viyana-belediye-si-nde
https://spod.org.tr/wp-content/uploads/2021/05/LGBTI%CC%87-Hak-SAvunucula- ri-ve-Sivil-Toplum-O%CC%88rgu%CC%88tleri-I%CC%87c%CC%A7in-Yerel-Yo%CC%88ne-timlerle-C%CC%A7alis%CC%A7ma-Rehberi.pdf
https://genclgbti.org/lgbti-dostu-belediyecilik-protokolu/
•
İlham ve güç vermesi açısından iyi örnekler yerel yönetimlere sunulmalı ve yerel yönetimler LGBTİ+ faaliyetleri konusunda takdir edilmeli.•
Oluşturulacak kampanyalarla parti politikalarını etkilemeli ve belediyele-rin farklı kademelebelediyele-rinde aktivist LGBTİ+’lar istihdam edilmeli.•
Belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve Kent Konseyleri tarafından izlen-meli. LGBTİ+ haklarının savunuculuğu için sivil toplum örgütleri işbirliği ile belediyeler üzerinde baskı oluşturulmalı.•
Belediyeler insan hakları hususuna dair LGBTİ+ kapsayıcı bir politika ze-mini oluşturmalı.•
Yerel yönetimlerin özerkliğinin tehlikede olması LGBTİ+ politikalarını ve faaliyetlerini de yerel yönetimler düzeyinde olumsuz etkiliyor. Yalnızca kayyum atamaları yahut iktidar partisinin belediye başkanlığına gelmesi değil, belediye kanun ve mevzuatlarında yapılmak istenen değişimler de belediyelerin savunuculuk perspektifini ortadan kaldırma riski barındırı-yor. Bu sebepler göz önüne alındığında belediyelerin özerkliği için kam-panya çalışmaları yürütülmeli.•
Yerel yönetimlerde LGBTİ+ çalışmaları yürüten birimler Türkiye gene-linde koordinasyon hagene-linde olmalı. Bu koordinasyon için uygun iletişim ortamı yaratılmalı.•
Belediyelerin hizmetleri LGBTİ+’lar tarafından aktif kullanılmalı. Bunun için belediyeler danışma hattından sığınma evine, tuvaletlerden perso-nel farkındalığına kadar LGBTİ+’lar için kapsayıcı bir değişim dönüşüm sürecine girmeli.SONUÇ
Yerel yönetimlerin eşit yurttaşlık bilinciyle hareket etmesi LGBTİ+ politikala-rını ve faaliyetlerini geçmişten bugüne güçlendiriyor. Bugün birçok beledi-yenin LGBTİ+’lara hizmet verdiğini, LGBTİ+ aktivistlerini ve örgütlerini kent yönetimine dahil ettiğini olumlu sonuçlarıyla birlikte görüyoruz. Bu olumlu sonuç hem LGBTİ+ örgütlerini ve aktivistlerini hem de belediyeleri değiştirip dönüştürüyor. Öyle ki bir kısım belediyeler günümüzde LGBTİ+’larla çalış-maya ve LGBTİ+ çalışmaları yürütmeye devam ediyor.15 Ayrıca yerel eşitlik eylem planlarında ve raporlarında CYCK (cinsel yönelim, cinsiyet kimliği) ibarelerini geçirerek kapsayıcı bir siyaset oluşturuyor.16
15 https://m.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/231849-sisli-de-dikimevi-acildi 16 https://www.ibb.istanbul/Uploads/2021/3/Yerel-Esitlik-Eylem-Plani.pdf
http://www.nilufer.bel.tr/i/pdf/45.pdf
2013 yılından bu yana yükselen olumlu seyir kendisini daha bir çok örnekle yerel yönetimlerde gösteriyor. Belediyeler LGBTİ+ sivil toplum örgütlerinin etkinlikleri için salon tahsis ediyor, LGBTİ+ kültürüne dönük önemli gün ve haftalarda kutlama mesajları yayınlarak etkinlikler düzenliyor, yerel eşitlik eylem planları hazırlayarak şehrin silüetini LGBTİ+’lar için kapsayıcı bir bi-çimde değiştiriyor ve LGBTİ+ dostu bir belediyecilik anlayışı sergileyeceğini ilgili protokollerle taahhüt ediyor. Buna karşın sağ popülist anlayış ise bu yükselişe karşı bir tehdit oluşturuyor. Hatırlatmak gerekir ki; LGBTİ+’ların insan hakları siyasi oluşumların üstündedir. Yerel yönetimlerin bu gerçekle yüzleşmesi, LGBTİ+ politikalarını ve faaliyetlerini görünür bir biçimde tesis edip yaygınlaştırması gerekiyor. Ayrıca yerel yönetimler kendilerini pasifize etmeye çalışan, ithamlara ve tehditlere tabi tutan, eşitlik için yaptığı çalış-maları engelleyen ahlakçı ve çağın gerisinde kalmış, LGBTİ+ düşmanı, nefret savunucusu anlayışlara ses çıkarmalıdır. Sonuçta bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda LGBTİ+ örgütlerine ve yerel yönetimlere çok fazla so-rumluluk düşüyor. Yerel yönetimler LGBTİ+ politikalarına yönelik görüşlerini kamusal olarak duyurmalı ve LGBTİ+ örgütlerinin “başka bir yerel yönetim mümkün” şiarıyla yerel yönetimleri dönüştürmesine, daha eşitlikçi ve kapsa-yıcı hale getirmesine ön ayak olunmalıdır. Bu sebeple yerel yönetimler geç-mişte yaptığı çalışmaları hatırlamalı, birbirlerini etkilemeli, şehrin LGBTİ+’ları ile dayanışma içerisinde olmalı ve LGBTİ+’ların taleplerine ses vermelidir.
* Bu yazı, Avrupa Birliği’nin desteklediği Eşit Haklar için Savunuculuğu Güçlendir-me Projesi kapsamında hazırlanmıştır. Bu durum, yazının içeriğinin AB’nin resmi görüşünü yansıttığı anlamına gelmemektedir.