Sonuçlar

Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda varılan sonuçlar aşağıda verilmiştir: 1. Birinci alt problemden elde edilen sonuçlara göre, Müzik Ansiklopedisi (Say, 2003), Türk Bestecileri Eser Katoloğu (Antep, 2006) Çağdaş Türk Bestecileri (İlyasoğlu, 2007) isimli kitaplardan ve Cihat Aşkın’ın kişisel kütüphanesinden toplam 78 besteciye ait 216 ÇTKE tespit edilmiştir. Şekil 8’e göre, ÇTKE arasında en çok keman ve piyano için yazılmış parçalar (98), en az ise keman ve orkestra için (15) yazılmış eserler yer almaktadır.

2. İkinci alt probleme ilişkin şekil 9’dan elde edilen sonuçlara göre:

●ÖE tarafından çalışılan ÇTB’nin konçertoları arasında N. Levent’in No: 2 (% 25) ve No:1 (% 15); U. C. Erkin’in (% 5); E. Aracı’nın (% 5) konçertoları bulunmakta olup, ÇTB’nin keman konçertolarından sadece N. Levent’in keman konçertoları ÖE tarafından MEABD’de çalıştırılmaktadır. ÇTB’nin keman konçertoları arasında en çok tanınanı ve dinlenileni U.C. Erkin’in keman konçertosudur.

●Tablo 12’den elde edilen sonuçlara göre, ÇTB’nin keman ve orkestra için eserlerinden Y. Tura’nın Oyun Havaları (% 40), M. Göçmen’in Suit (% 30), ÖE tarafından tanınmaktadır. Keman ve orkestra için yazılmış eserlerden hiç biri MEABD’de kullanılmamaktadır.

●Şekil 9’dan elde edilen sonuçlara göre, solo keman için yazılmış ÇTKE arasında ÖE tarafından en çok çalışılan ve çalınan eser E.Z. Ün’ün Yudumluk (% 65) isimli eseridir.

●Şekil 9’dan elde edilen sonuçlara göre, EF GSEB MEABD’deki keman eğitimcilerinin çoğunluğu tarafından kullanılan eserler keman ve piyano için yazılmış parçalardır. Bu eserler arasında M. Sun Üç Parça, N. Cangal Anılar, E. Tuğcular Kemençeden Kemana ÖE’nin tamamı tarafından keman eğitiminde kullanılmaktadır. Ayrıca, N. Levent’in Çoban Yıldızı Bale Suiti ve Peşrev, Beste, 2 Semai (% 75), U. C Erkin’in Ninni, Emprovizasyon, Zeybek Türküsü (% 55), Op. 33 Fantezi (% 40), A.A Saygun’un Demet Süiti (% 30), C Aşkın Sarı Gelin (%25) MEABD’de en çok kullanılan keman-piyano parçaları arasındadır. MEABD’de ÖE’nin tamamı tarafından kullanılan keman-piyano parçaları arasında Cangal’ın Anılar ve Tuğcular’ın Kemençeden Kemana isimli eserleri bulunmaktadır. Cangal ve Tuğcular müzik öğretmenliği eğitimi kökenli bestecilerdir. Bestecilerin eserlerinin söz konusu kurumlarda çoğunlukla tercih edilmesinin

önemli nedenleri arasında, müzik öğretmenliği programında keman eğitimine yönelik ihtiyaçları doğru tespit etmeleri gelmektedir. Ayrıca keman eğitiminde en çok kullanılan eserlerde bestecilerin Türk müzik kültürü ürünlerini eserlerinde kullandıkları görülmektedir (Erkin, Saygun, Sun, Levent vd.)

●Şekil 9’dan elde edilen sonuçlara göre, MEABD’de en çok kullanılan düetler İncirci ve Çilden’inkiler olduğu sonucuna varılmıştır.

3. Üçüncü alt probleme ilişkin tablo 18’den elde edilen sonuçlara göre: ●ÇTKE repertuarı ÖE’ye göre yeterli değildir.

●Tablo 19’dan elde edilen sonuca göre keman eğitiminde ÇTKE’ye MEABD’de yeterince yer verilmemektedir.

ÖE’nin ÇTKE’ye MEABD’de yeterince yer verilmemesinin sebeplerine ilişkin görüşlerinden çıkarılan sonuçlara göre:

●ÇTKE’nin notalarına ulaşılmakta zorluk yaşanmaktadır.

●ÇTKE genellikle MEABD’deki keman eğitimi seviyesinin üzerindeki keman tekniklerini içermektedir.

●ÇTKE’den MEABD’deki keman eğitimi seviyesine uygun olanları yeterince araştırılmayıp alışılmış repertuarın dışına çıkmak istenmemektedir.

●Bireysel çalgı eğitimi dersinin haftada 1 ders süresi olmasından dolayı bilinen ve alışılan repertuara yer verilerek ÇTKE’ye yeterince yer verilmemektedir.

●ÇTKE’ye yeterince ilgi gösterilmemektedir.

●ÖE’nin tamamı ÇTKE’ye MEABD’de yer verilmesi gerektiğini vurgulamalarına rağmen uygulamada yetersiz kaldıkları sonucuna varılmıştır.

4. Dördüncü alt probleme ilişkin tablo 22’den elde edilen sonuçlara göre:

●ÖE tarafından MEABD’de ÇTKE’ye sınavlar ve konserlerde % 15 “büyük ölçüde”, % 30 kısmen “çok az” yer verilmektedir. Bu sonuçlara göre ÖE ÇTKE’ye sınavlar ve konserlerde yer verme gayreti içinde oldukları anlaşılmaktadır.

5. Beşinci alt probleme ilişkin tablo 23’ten elde edilen sonuçlara göre ÖE’nin ÇTKE’yi çalıştırırken karşılaştıkları zorluklar arasında;

● Geleneksel Türk müziğinde sıkça kullanılan aksak ritmlerin algılanması ve sağ elde uygulanması

●Özellikle başlangıç düzeyinde geleneksel Türk müziği makamlarında sıkça kullanılan artık ikili aralığının sol el kalıbının oturmadan kullanılması

● Bazı öğrencilerin ÇTKE’yi çalışırken geleneksel Türk müziği icra tarzından uzaklaşamaması gelmektedir.

Geleneksel Türk müziği keman eğitiminde kullanılan yöntemlerin genellikle görsel, duyuşsal algılamaya ve taklit yoluyla pekiştirmeye dayalı olduğu söylenebilir. Geleneksel Türk müziklerinde aralıklar Batı müziğindeki gibi eşit değildir. Bir tam aralık 9 eşit parçaya bölünmüştür ve kendi geleneksel üslubuna uygun bir çalım tarzı vardır. Kemanda geleneksel çalım tarzına yönelik seslendirmeleri sıkça görmek mümkündür. Keman eğitiminde geleneksel Türk müziğinden örneklerin çalıştırılmasında öğretmenin doğru örneklemesi önemlidir. A1’in görüşleri bu sonucu desteklemektedir.

6. Altıncı alt probleme ilişkin tablo 24’ten elde edilen sonuçlara göre:

ÇTKE’nin keman eğitiminde yer verilmesinin, psikolojik açıdan, keman öğretimi açısından ve ulusal kültürü algılama açısından önemli olduğu;

● Özellikle başlangıç düzeyinde çağdaş Türk keman eğitimi materyallerine dayalı bir öğretim yönteminin önemli olduğu ve öğrencinin kemana adapte olması, zevk alması, motive olması, kendine güven duyması ve beğenildiğini hissetmesi gibi psikolojik kazanımlar sağladığı

● Türk Müziği’nin melodik özelliklerine sahip ÇTKE’ye yer vermenin keman tekniklerinin öğretilmesi ve pekiştirilmesi sürecinin sıkıcılıktan uzaklaştırdığı ve daha uzun süreli çalışma isteği sağladığı, böylelikle daha pekiştirici olduğu

● ÇTKE’yi çalışan öğrencilerin, Türkiye’nin çağdaşlaşma yolunda attığı öncelikli adımlar arasında olan “ulusal Türk müziği yaratmak” amacıyla geleneksel Türk müziklerinin başlıca kaynak olarak kullanılmasının “çevreden-evrene” ilkesini somut olarak anlamalarını sağladığı

● MEABD’de ulusal müziğimizin melodik yapısına uygun, ritmik karakterlerini yansıtan belirli teknik becerilerin kazandırılmasına yönelik, etüt egzersiz, alıştırma vb. parçaların kullanılması, özellikle müzik eğitimi bölümlerinden yetişen müzik öğretmenlerinin müziksel yaşantısında çok önemli yer tuttuğu anlaşılmaktadır.

7. Yedinci alt probleme ilişkin tablo 25’ten elde edilen sonuçlara göre:

● 1970’li yıllardan itibaren keman eğitimine yönelik hazırlanan metot, albüm vb. çalışmaların sayısı günümüzde 47’ye ulaşmıştır.

● Şekil 10’a göre, yapılan çalışmaların 2000 yılından itibaren arttığı sonucuna varılmıştır.

● Yayımlanmış olan toplam kitapların % 42,72’si Günay-Uçan; % 9,4’ü Can; % 7, 83’ü Uçan tarafından hazırlanmıştır.

8. Sekizinci alt probleme ilişkin tablo 26’dan elde edilen sonuçlara göre:

● ÖE Türk keman eğitimcileri ve müzik eğitimcileri tarafından hazırlanmış metot, albüm vb. çalışmalarda “Türk müziğine dayalılık, evrensel müziğe açık oluşluk ve Türkiye’nin somut koşulları ile tutarlılık” gibi çağdaş Türk keman eğitimi ilkelerine yer verildiği ifade etmişlerdir.

● Tablo 27’den ÖE’nin Türk keman eğitimcileri ve müzik eğitimcileri tarafından hazırlanmış metot, albüm vb. çalışmaları çoğunlukla alana yapılmış önemli hizmetler olarak değerlendirildiği anlaşılmaktadır.

● Bazı ÖE'nin eleştirel yaklaşımları ise, keman eğitiminde önemli olan bazı hedef ve davranışların yeterince gözetilmemesi noktasında odaklanmıştır (A2).

● Keman eğitimcilerinden Can, Uçan ve Aşkın’ın yaptığı çalışmaların ÖE tarafından ilgiyle takip edildiği; kemancı besteciler arasında E.Z. Ün’ün keman için yazdığı eserler nitelik ve nicelik açısından ÇTKE arasında önemli bir yer tuttuğu; günümüzün önde gelen kemancıları arasında yer alan Cihat Aşkın, E. Z. Ün’den sonra gelen kuşaklar arasında kemancı-besteci olarak birçok eser verdiği ve bu eserlerin ilgiyle takip edildiği; E.Z.Ün’ün öğrencilerinden A. Uçan’ın keman eğitimcisi olarak Türk müzik kültürü malzemelerini kullanarak yazdığı küçük formlardaki düzenlemelerinin ve bestelerinin sıklıkla kullanıldığı ulaşılan diğer sonuçlardır.

9. Dokuzuncu alt probleme ilişkin tablo 28’den elde edilen sonuçlara göre:

● MEABD’de keman eğitiminde Türk keman ve müzik eğitimcileri tarafından hazırlanmış metot, albüm vb. çalışmaları ÖE’nin % 10’u “tamamen”, % 40’ı “büyük ölçüde”, % 30’u “kısmen”, % 20’si “çok az” derecelerinde derslerinde kullanmaktadır. Bu durum, ÖE’nin Türk keman ve müzik eğitimcileri tarafından hazırlanmış metot, albüm vb. çalışmalardan derslerinde çoğunlukla yararlandıklarını göstermektedir.

10. Onuncu alt probleme ilişkin tablo 29’dan elde edilen sonuçlara göre, ÖE’nin Türk keman eğitimcileri tarafından hazırlanmış metot, albüm vb. çalışmalardan en çok tercih ettikleri 5 kaynak:

1. Ö. Can; Keman Eğitimi (3 Cilt), Düetler Albümü, Konçertolardan Seçmeler, Günlük Çalışmalar

2. A. Uçan; Keman İçin Özgün Parçalar, GSSL İçin Keman Ders Kitabı, 4 Cilt 3. H. Çuhadar; Genç Kemancılar İçin Konser Parçaları

4. Ş. Çilden/ Y. Şendurur; Keman İçin Piyano Eşlikli Albüm 5. B. Hüseyin; Türkü Demeti’dir.

11. ÖE tarafından en çok tercih edilen metot, albüm vb. çalışmaların içerik analizinden elde edilen sonuçlara göre, söz konusu kaynaklar aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır:

1. Öğrencinin kemancılık tekniğini oluşturmak ve geliştirmek için metotlar.

2. Öğrencinin müzikal düzeyini yükseltmek ve dinletmeye yönelik oda müziği albümleri.

Bu iki amaç doğrultusunda hazırlanmış kaynakların dayandığı 3 farklı nokta vardır: 1. Sadece evrensel keman literatüründen faydalanarak hazırlanan derleme kaynaklar. 2. Sadece geleneksel Türk müziklerinden yaralanılarak-esinlenerek hazırlanan kaynaklar.

3. Hem evrensel keman literatüründen hem de geleneksel Türk müziklerinden faydalanarak hazırlanmış kaynaklar.

12. On ikinci alt probleme ilişkin elde edilen sonuçlara araştırmanın öneriler bölümünde yer verilmiştir.

13. On üçüncü alt probleme ilişkin elde edilen sonuçlara göre:

● Türkiye’de keman eğitiminin başlangıcından günümüze “Türk keman ekolü” olarak isimlendirilecek bir düzeye gelmediği anlaşılmaktadır.

● ÖE’nin ifadelerinde bu alanda gayretli çalışmaların olduğu ve bir yöntem oluşturulması yönünde beklentilerin olduğu vurgulanmıştır.

● ÖE’nin görüşlerinden çıkarılan sonuçlar arasında, Cihat Aşkın’ın geleneksel Türk müziklerinden yola çıkarak yaptığı besteler ve düzenlemeler, ÇTKE’ye ulusal ve uluslar arası konserlerinde sıkça yer vermesi, eserlerin kayıtlarını ve kritik edisyonlarını düzenleyip yayımlaması Türk keman ekolünün oluşmasında önemli çalışmalar olarak yer almaktadır.

ÖE’nin Türk keman ekolünün neden oluşmadığına ait ifadelerinden çıkarılan sonuçlar arasında;

● Türkiye’de keman eğitiminin tarihsel süreci ve bu süreçte uygulanan öğretim yöntemlerinin kapsamlı bir biçimde araştırılmaması

● Keman eğitimine yönelik ÇTKE’nin ve metodik çalışmaların sınırlı sayıda olması ● Bestecilerin eserlerinin hem ulusal hem de uluslar arası platformlarda sıkça seslendirilmemesi, bestecilerin fazla eser vermemesi

● Keman eğitimcilerinin uluslar arası düzeyde yeterince öğrenci yetiştirmemesi ● Solistlerimizin uluslar arası alanda yeterince tanıtılmaması

● Devlet’in kültür ve sanat politikalarının yeterli olmaması bulunmaktadır. 5.2. Tartışma

Bu alt başlıkta alt problemlerle ilgili olarak hem araştırma için başvurulan kaynaklar arasında, hem de bilgisine ve tecrübesine güven duyulan ÖE’den seçilen örneklem grubunun görüşleri arasında farklılıklar olup olmadığı elde edilen bulgulara göre tartışılmış ve yorumlanmıştır.

Araştırma ile ilgili bulguların tartışılması ve yorumlanması alt problemlerin sıralanmasına uygun olarak yapılmıştır.

1. Keman için yazılmış çağdaş Türk keman eserleri nelerdir?

Araştırmanın bu alt probleminde keman için yazılmış ÇTKE tespit edilmiştir. Çağdaş Türk müziği bestecilerinin eserlerinin katoloğunu yapan İlyasoğlu ve Antep’in çalışmaları ÇTKE’nin tespit edilmesinde başlıca kaynak olmuştur. Ayrıca Cihat Aşkın’ın özel kütüphanesinde literatüre girmemiş besteciler tarafından Aşkın’a özel olarak gönderilmiş eserler tespit edilmiştir. İlyasoğlu’nun 1998 yılında birinci basımını yaptığı “Çağdaş Türk Bestecileri” isimli kitabının ikinci basımında (2007) besteci ve eser sayılarının arttığı görülmüştür. Birinci basımda 53 ÇTB yer alırken ikinci basımda 71 besteci yer almıştır. Birinci basımda 33 ÇTB’ye ait toplam 72 adet keman eseri bulunmuştur. İkinci basımda ise birinci basımda yer almayan 8 ÇTB tarafından 17 keman eseri daha yazılmış olup toplam 89 keman eseri tespit edilmiştir. İlyasoğlu’nun kitabı referans alındığında kitabın 1. basımı ile 2. basımı arasında ÇTKE sayısı 9 yılda %12,361 oranında artmıştır. Bu tartışılması gereken bir orandır. E. Antep, 2006 yılında yayımlanan kitabında 143 ÇTB’ye yer vermiş olup 56 ÇTB’ye ait 150 keman eseri tespit etmiştir.

Besteciler tarafından yazılan eserler form olarak sınıflandırılmış ve eserlerin formlarına göre sayısal dağılımlarındaki farklılıklar incelenmiştir. Araştırma bulgularına

göre, ÇTKE arasında en çok yer alan eserlerin keman-piyano için yazılmış parçalar olduğu tespit edilmiştir. ÇTB’nin büyük çoğunluğu keman ve piyano için kısa parça yazmıştır.

2. ÇTKE’nin EF GSEB MEABD’de ÖE tarafından bilinme ve kullanılma durumu nedir?

Bulgulara göre, ÇTKE arasında ÖE’nin keman eğitiminde en çok kullandıkları keman eserleri keman ve piyano için yazılmış parçalardır. ÖE’nin % 50’sinden fazlasının en çok çaldıkları ve çalıştırdıkları keman-piyano parçaları arasında, M. Sun’un “Üç Parça” (% 100), N. Cangal’ın “Anılar” (% 100), E. Tuğcular’ın “Kemençeden Kemana” (% 100), N. Levent’in “Çoban Yıldızı Bale Suiti (% 80)”, “Peşrev, Beste, Semai (% 80)” düzenlemesini C.Aşkın’ın yaptığı Sarı Gelin (Anonim) Türküsü (% 75), N.Levent’in “Fantasy Op:33 (% 55)” U.C.Erkin’in “Zeybek Türküsü” ve “Ninni (% 55)” isimli eserler gelmektedir. Araştırmada kullanılma oranı % 50’nin üzerinde olan eserler düzey olarak orta, ileri düzey başlangıcı ve ileri düzey olarak sınıflandırılabilir. Türk Müziği’nin makamsal yapısının kemana uygun olarak melodik bir çizgide ele alınması, teknik olarak geliştirici unsurların olması ve notalarına kolay erişilmesi sebebiyle bu eserler ÖE tarafından daha çok kullanılmaktadır. Yücesan’ın araştırmasındaki bulgulara göre, Cangal’ın “Anılar” ve Tuğcular’ın “Kemençeden Kemana” isimli eserleri en kolay çalınan eserler olarak belirtilmiştir. Çalınma düzeyinin kolay olması bu eserlerin kullanılma oranını da arttırmaktadır. Yücesan’ın araştırmasının 1993 yılında yapıldığı dikkate alınırsa yaklaşık 17 yıldır bu eserler MEABD’de en çok kullanılan eserler olarak keman eğitiminde kullanılmaktadır.

23 keman konçertosu içinden sadece N. Levent’in keman konçertoları MEABD’de kullanılmaktadır. ÇTB’nin keman konçertolarının MEABD’de keman eğitiminde az yer bulmasının en önemli nedenleri arasında düzeylerinin zor olması, notalarının basılmamış olması ve orkestra partisinin piyanoya indirgenmiş aktarımının olmaması gösterilebilir. Kurtaslan (2001)’ın “Çağdaş Türk Bestecilerinin Keman Konçertolarındaki Yay Teknikleri Üzerine Araştırma” isimli yüksek lisans tezinde, E. Aracı’nın keman konçertosunun düzey olarak MEAB Dalları’na uygun olmasına rağmen notalarının basılmamış ve orkestra partisinin piyanoya indirgenmemiş olmasından kullanılmamasında önemli bir faktör olarak belirtilmiştir.

Solo keman eserleri arasında E.Z. Ün’ün “Yudumluk” isimli eseri MEABD’de yaygın olarak kullanılmaktadır. Kemancı besteci olan Ün’ün beş bölümlü “Yudumluk”

isimli eseri kemanın farklı teknik özelliklerini taşımaktadır. Özellikle Giriş bölümündeki hem müziksel hem de teknik yalınlık MEABD’de sıkça seslendirilmesinde önemli bir nedendir.

ÇTKE arasında T. İncirci’nin ve Ş. Çilden’in düetler albümleri keman eğitimcileri arasında tercih edilen çalışmalardır. Keman eğitiminde düolar birlikte müzik yapmak için atılan ilk adımlardır. Henüz keman eğitiminin başlangıcındaki bir öğrencinin, öğretmeni ya da arkadaşı ile birlikte çalması kendine olan güvenini ve birlikte müzik yapma alışkanlığını kazanmasını sağlamaktadır.

3. ÇTKE Repertuarı yeterli mi? ÇTKE’ye keman eğitiminde ne derece verilmektedir? Yeterince yer verilmemekte ise sebepleri nelerdir?

Elde edilen bulgulara göre ÇTKE repertuarı yeterli mi? sorusuna ÖE’nin verdiği cevaplar “kısmen” ve “çok az” derecelerinde yoğunlaşmıştır. Bu araştırma için hazırlanan ÇTKE dizinine göre farklı formlarda toplam 216 eser tespit edilmiş olup ÖE tarafından 77 adedi tanınmakta, tanınan eserlerden de 41 adedi keman eğitiminde kullanılmaktadır. Bu da ÖE’nin ÇTKE’yi yeterince tanımadıklarını göstermektedir.

Keman eğitiminde ÇTKE’ye yeterince yer verilmemesinin sebeplerini ÖE; ÇTKE’nin notalarına ulaşılamamasına, ÇTKE’nin teknik açıdan zor olmasına; alışkanlıklardan vazgeçilmemesine; bireysel çalgı eğitimi dersinin 1 saat olmasına; yeterince ilgi gösterilmemesine bağlamaktadır.

ÇTKE’nin birçoğu basılı değildir. Daha çok, eserler kişisel ilişkilerle edinilmektedir. Türkiye’de nota yayımcılığı her ne kadar son yıllarda artsa da müziksel gelişimi daha köklü ülkeler kadar gelişmiş değildir. Türkiye’de ilgili kurumların bestecilerin eserlerinin basılmasına yönelik özel bir girişimi bulunmamaktadır.

ÇTB’den bazıları eserlerinde çağdaş müzik besteleme tekniklerini kullanmışlardır. Bu eserlerde kemanın tüm teknik imkanlarına yer verdikleri gibi kemandan değişik efektler elde etmeye çalışmışlardır. Bu tür ÇTKE’nin icra seviyesi yüksek olup ancak belirli düzeydeki kemancılar tarafından seslendirilebilmektedir. Bu görüşe paralel olarak Başkut araştırmasında, yirminci yüzyılda yazılan birçok eser yeni ver zor teknikleri içerdiği için çok fazla icra edilemediğini belirtmiştir. Germiyanlıoğlu(1999)’nun araştırmasında, ÇTKE zorluk derecelerine göre sınıflandırılmış, birçok ÇTKE’nin teknik zorluklarının analizi yapılmıştır. Bu çalışmada Turgut Aldemir’in “Daldalan” isimli eserindeki çağdaş müzikte sıkça kullanılan “ritmi belli eşik arkasında çalma, tremolo yaparken pizzicato, flagele, col

legno, el ile tellere vurarak çalma, sol el pizzicato, yay ile piyano tahtasına vurma ve sul ponticello” (Germiyanlıoğlu, 1999: 30) keman teknikleri kullanılmıştır.

ÖE’den bazıları, bireysel çalgı eğitimi dersinin MEABD’de haftada bir ders süresi olmasından kaynaklanan zorluklar olduğunu, bu süre içerisinde kapsamlı ve verimli bir çalgı eğitiminin yapılamadığını bu nedenle de ÇTKE’nin yerine keman eğitiminde sıkça kullanılan evrensel keman literatürüne ait eserlere yer verdiklerini ifade etmişlerdir. Bu görüşe paralel olarak Akpınar (2001)’ın araştırmasında elde edilen bulgularda da haftada bir ders süresinin çalgı eğitimi için az olduğu vurgulanmıştır. MEABD’de keman eğitimi derslerinin dönemlik toplam ders saati 14’tür. 14 haftalık süre resmi tatillerle daha da aza indirgenmektedir. Dolayısıyla öğretmenin ve öğrencinin özel gayreti yoksa 4 yıllık süre içerisinde bir öğrenci ancak vasat ve vasatın üzerinde bir düzeye ulaşabilir.

4. EF MEABD’de sınavlar ve konserlerde ÇTKE’ye yer verilmesi zorunlu tutulmakta mıdır?

Elde edilen bulgulara göre, ÖE’nin sınavlar ve konserlerde ÇTKE’ye yer verme durumları “büyük ölçüde”, “kısmen” ve “çok az” derecelerinde yoğunlaşmaktadır. ÖE’nin büyük çoğunluğu MEABD’de son yıllarda ÇTKE’ye sınavlar ve konserlerde yer verdiklerini ifade etmelerine rağmen istenilen düzeyde olmadığı anlaşılmaktadır. Yücesan’ın araştırmasında 23 ÖE’ye uygulanan ankette, keman öğretim elemanlarına öğrencilerin konserlerinde evrensel müziğin yanında çağdaş Türk keman müziği eserlerine yer verme durumu sorulmuş, verilen cevapların yüzdelerine bakıldığında “tamamen” % 0, “büyük ölçüde” % 17,39, “kısmen” % 47,84, “hiç” % 8,69 olarak belirtilmiştir. Söz konusu çalışmanın ilgili sorusu ile araştırmanın ilişkili olduğu sorudan elde edilen bulgular kıyaslandığında büyük ölçüde yakınlık olmasına rağmen, Yücesan’ın 1993 yılında yaptığı araştırmadan farklı olarak “hiç” derecesinde bir bulgu saptanmamıştır. Bu durum ÖE’nin zaman içinde ÇTKE’ye olan ilgisinin olumlu yönde arttığını göstermektedir.

Ayrıca farklı bir uygulama olarak son yıllarda GÜ GEF GSEB MEAB Dalı’nda ve AİBÜ EF GSEB MEAB Dalı’nda, öğrencinin yaratıcılık düzeyini ortaya çıkarmak ve öğrenilen teknik becerilerin öğretmen desteksiz uygulanabilmesi amacıyla öğrencilerin geleneksel Türk müziğinden kemana uyarlama yapmaları istenmiştir. ÖE’nin son 2-3 yıldır uyguladıklarını belirttikleri bu uygulama 2001 yılında Alpagut tarafından deneysel çalışma modeli kullanılarak kapsamlı bir doktora tezi olarak çalışılmıştır. Bu durum yapılan tezlerin uygulanmasının uzunca bir zaman aldığı gerçeğinin somut örneğidir. Alpagut

araştırmasında “bu yöntemin öğrenci merkezli eğitim modelinde öğrencilerin yaratıcı ve tasarlayıcı özelliklerinin gözlemlenmesine ve izlenmesine olanak tanıyacağını […] bununla bağlantılı olarak, öğrencilerin ileride öğretmenlikleri sırasında kemanı işe dönük nitelikte daha etkin ve etkili kullanmaları yönünde daha bilinçli ve duyarlı hale gelebileceklerini” (Alpagut, 2001: 158) belirtmiştir.

5. ÖE’nin ÇTKE’yi Çalıştırırken Karşılaştıkları Güçlükler Nelerdir?

ÖE keman eğitiminde, ÇTKE’de “ritmik”, “makamsal” ve “geleneksel icra tarzından uzaklaşılamamasından” kaynaklanan zorluklar olduğunu ifade etmişlerdir. Geleneksel