Elazığ genelinde bulunan birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan toplam 209 müdür yetkili öğretmen üzerinde anket tekniği ve müdür yetkili öğretmenle yapılan mülakat ile gerçekleştirilen araştırmadan şu sonuçlara varılmıştır.
5.1.1. Araştırmaya İlişkin Sonuçlar
Birleştirilmiş sınıflı okullardaki öğrenci merkezli problemlerin çözümü için müdür yetkili öğretmenler, ailelerin eğitimden geçmesini ve ailelerle kurulacak olumlu ilişkilerin etkili olabileceğini vurgulamışlardır. Yöneticilik görevleri ile ilgili maddelere müdür yetkili öğretmenlerin “Kısmen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri gözlenmiştir. Fakat öğreticilik–öğretmenlik yönlerine yönelik sorulan sorulara ise daha net ve yüksek düzeyde görüş bildirdikleri belirlenmiştir. Birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan müdür yetkili öğretmenlerin öğrenci dosyalama sistemi, kayıt olma kayıt silme gibi hususlarda “Kısmen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri görülmüştür.
Müdür yetkili öğretmenlerin öğrenci hizmetleri boyutunda bulunan maddelere genel olarak “Katılıyorum” düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Bu boyutta müdür yetkili öğretmenler kız çocuklarının okula gitme durumlarına “Kısmen katılıyorum” düzeyinde, tarım ve hayvancılık işlerinden dolayı okula gelmemelerine ise “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri belirlenmiştir. Müdür yetkili öğretmenlerin öğrencilerin devamsızlık yapmalarının eğitim-öğretime olumsuz etki ettiği görüşüne “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri belirlenmiştir. Velilerle kurulacak olan olumlu iletişim ile öğrencilerin okula devam edebilecekleri görüşüne ise “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.
Müdür yetkili öğretmenlerin birleştirilmiş sınıflı okullarda hedef ve davranışların istenilen düzeyde kazandırılması görüşüne ve farklı yöntem ve teknik kullanma imkanının olmasına “Katılmıyorum” düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Öğretimin müstakil programdan ayrılması görüşüne “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirilmiştir. Müdür yetkili öğretmenlerin öğretim faaliyetlerinde diğer
öğretmenlerle görüş alışverişinde bulunmalarına “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Müdür yetkili öğretmenler üzerlerinde yöneticilik görevi olmazsa mesleklerinde daha başarılı olabilecekleri görüşüne “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri belirlenmiştir.
Müdür yetkili öğretmenler okullarının merkezden uzak olmasını bir sorun olarak gördükleri fikrine “Katılıyorum” düzeyinde katılımda bulunmuşlardır. Okulun problemlerini çözerken bireysel çabalarını kullanma görüşüne “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir. Müdür yetkili öğretmenler okulda oluşan herhangi bir problemi kendileri çözemediği takdirde milli eğitime haber verdiklerini ifade etmişlerdir. Müdür yetkili öğretmenler okul-aile işbirliğinde iyi bir iletişimin gerektiği görüşüne ise “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş belirtmişlerdir.
Milli eğitim mevzuatları konusunda müdür yetkili öğretmenlerin, mesleklerinin ilk yıllarında zorlandıkları görüşüne “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir. Müdür yetkili öğretmenlerin lisans derslerinin yöneticiliğe katkı sağlamadığı görüşüne ve hizmetiçi eğitim kurslarında idari bilgi alamadıkları görüşüne “Katılıyorum” düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Müdür yetkili öğretmenler resmi yazışmalar konusunda kendilerini “Katılıyorum” düzeyinde yeterli bulurken, Lisans eğitimlerinde birleştirilmiş sınıflarla ilgili yeterince uygulama yaptık görüşüne “Katılmıyorum” düzeyinde görüş belirtikleri tespit edilmiştir. Müdür yetkili öğretmenlerin, müfettişlerin denetimi esnasında mevzuatla ilgili bilgiler vermesine ve okul yönetimiyle ilgili yardımcı el kitapçığının verilmesine “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.
Müdür yetkili öğretmenler okulun fiziki problemlerini çözmek için kaynak bulmakta zorlandıklarını ifade etmişlerdir. Okulun kendine ait bütçesi olması görüşüne “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri belirlenmiştir. Müdür yetkili öğretmenler, okullarının en büyük problemlerinin lavabo ve su oldukları görüşüne “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş belirtmişlerdir. okulların yalıtım sisteminin olmaması kışın eğitim ve öğretimi olumsuz etkilediği görüşüne müdür yetkili öğretmenler “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş belirtmişlerdir.
Müdür yetkili öğretmenlerin, denetimler sırasında müfettişlerin tavırlarının kendilerini strese soktuğu görüşüne “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Birleştirilmiş sınıflı okullarda çalışan öğretmenlerin hizmetiçi eğitimlerini
bulundurulması gerektiği görüşüne müdür yetkili öğretmenler “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir. Müdür yetkili öğretmenler, denetimlerin senenin belli zamanlarında olmasının olumsuz bir etki ettiği görüşüne “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Müdür yetkili öğretmenler, tüm araştırma boyutları içerisinde en çok fiziki mekanın yönetimi, denetim problemleri, mevzuat boyutunda zorlandıklarını ifade etmişlerdir. En az zorlandıkları boyut ise personel işleri ve öğrenci işleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Cinsiyet değişkenine göre boyutlar incelendiğinde oran olarak en fazla öğrenci hizmetleri, öğretim hizmetleri ve mevzuatlar konusunda gruplar arasında anlamlı farklılıklar yaşandığı tespit edilmiştir. Okul-çevre ilişkileri ve denetim boyutunda ise erkek ve kadın müdür yetkili öğretmenlerin en az düzeyde farklılık oluştuğu tespit edilmiştir.
Hizmetiçi eğitim değişkenine göre gruplar arasında öğrenci işleri ve mevzuat boyutunda anlamlı farklılığın oluştuğu görülmektedir. Hizmetiçi eğitim alan öğretmenlerin özellikle mevzuat konusunda diğer grup ile daha üst düzeyde farklılık yaşanması beklenirken böyle bir durumun gerçekleşmediği tespit edilmiştir. Gruplar arasında en fazla farklılığın denetim boyutunda gerçekleştiği görülmektedir.
Kıdem değişkenine göre incelediğinde öğrenci işleri boyutunda yüksek oranda farklılık oluştuğu tespit edilmiştir. Kıdem değişkeni açısından diğer boyutlarda, gruplar arasında fazla bir farklılık oluşmadığı tespit edilmiştir.
Müdür yetkili öğretmenler idarecilik konusunda lisans eğitimlerinden kaynaklanan eksikliklerinin olduğunu belirtmişlerdir. Müdür yetkili öğretmenler, öğretmenlik grevlerinde genel olarak başarılı olduklarını, idareciliğin zor ve stresli olduğunu, idarecilikteki stresin öğretmenlikte başarısızlığa neden olabileceğini belirtmişlerdir.
Öğretim problemleri boyutuyla ilgili olarak, müstakil sınıflarda oluşturulan derslerin içeriklerinin hedeflerinin aynısının birleştirilmiş sınıflı okullardan beklenmesinin ve gerçekleşmesinin zor olduğu, bundan dolayı farklı yöntem ve tekniklerin kullanılmadığı belirlenmiştir. Birleştirilmiş sınıflarda öğretimlerde uygulanan eski müfredat gibi ayrı bir ders planı olması gerektiğini, seviye ve ilgi gruplarının devreye koyulması gerektiğini vurgulamışlardır. Genel olarak müdür yetkili
öğretmenler öğretimde çok büyük problemler yaşandığını ve öğretim sürecinde konuların yetiştirilmesinde ve hedef davranışların kazandırılmasında zaman konusunda ciddi problemler bulunduğunu belirtmişlerdir.
Müdür yetkili öğretmenler okullarının merkezden uzak olmasının problemleri çözmede bir dezavantaj olduğunu belirtmişlerdir. Bu dezavantajın yanı sıra okulda çalışan diğer öğretmenler ve köyde bulunan anne babalarla kurulacak olan olumlu bir iletişim kurulması gerektiğini vurgulamışlardır. Böylelikle okuluna daha fazla sahip çıkan öğretmenler ve okulun problemleriyle ilgilenen anne babalar oluşacaktır. Bu durum okulun daha olumlu bir hale gelmesini sağlayacaktır. Merkezden uzak olan birleştirilmiş sınıflı okulların problemlerini çözmek için müdür yetkili öğretmenlerin formal yetkilerinin yanı sıra informal olarak da kendini ortaya koyması gerekmektedir. Eğitim teftişlerinde müfettiş tavırlarından kaynaklanan problemler yaşadıklarını belirtmişlerdir. Teftişlerin gerçekleştirilmesi sırasında müfettişlerin tutum ve tavırları müdür yetkili öğretmenleri stresli ve gergin bir ortama sokmaktadır. Yine birleştirilmiş sınıflı okulların birçoğunun göz önünden uzak olmasının öğretmenlerin performanslarına olumsuz etki etmesi görüşüne müdür yetkili öğretmenler katılmışlardır. Bu durum birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan öğretmenlerin dışsal denetime ihtiyaçlarının olduğunu içsel ve öz denetimi henüz tam anlamıyla yerleştiremediklerini ortaya koymaktadır. Müdür yetkili öğretmenler, çalışma koşullarının denetim esnasında hiç göz önünde bulundurulmadığını belirtmişlerdir. gerek fiziki imkanlar, gerek merkezden uzak olunması ve gerekse de müstakil sınıfların olmamasından kaynaklanan öğretimsel problemlerin müfettişler tarafından göz önünde bulundurulmadığını, çalışma koşullarının zorluğuna göre müfettişlerin biraz daha esnek davranması gerektiğini belirtmişlerdir. Teftişlerin senenin sadece belli zamanlarında olması teftişin amacına ulaşmasına engel olmaktadır. Müfettişin geliş zamanını bilinmesi ve ona göre davranılması teftişin amacına hizmet etmemektedir. Müfettişlerin “Olumsuz tutumları” karşısında problem yaşamamak için öğretmenler teftiş zamanlarında ders planlarına, kılık kıyafetlerine ve derse giriş çıkış saatlerine dikkat etmektedir.
Müdür yetkili öğretmenler, öğretim şekli, içinde bulunduğu ortam, çalışma koşulları ve buna benzer birçok durumlardan dolayı hizmetiçi eğitim kurslarının da ayrı bir ortamda yapılması gerektiği konusunda görüş bildirmişlerdir. Hem öğretmenlik hem de idarecilik görevinden teftişe tabi tutulan müdür yetkili öğretmenler
denetim esnasında kendilerine ek bilgiler verilmesi gerektiğini söylemişlerdir. Müdür yetkili öğretmenler teftişlerin senenin belli zamanlarında yapılmasının, olumsuz tutumlarla olmasının yanlış olduğunu, bunun yerine daha sık zamanlarla, rehberlik ve öğretici yönünün ön planda olması gerektiren denetimlerin olması gerektiğini belirtmişlerdir.