Öğretim Hizmetleri Boyutu

Bu bölümde öğretim hizmetleri boyutuna yönelik maddeler ele alınmıştır. Maddeler genel olarak incelendiğinde müdür yetkili öğretmenlerin öğretim hizmetlerinin bazı boyutlarında zorlandıkları belirlenmiştir. Müdür yetkili öğretmenler en fazla farklı yöntem ve teknikleri işlemede, bağımsız müfredatın uygulanmasında ve belirlenen hedef davranışlara ulaşmada zorluklar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Öğretim hizmetleri boyutuna yönelik maddeler tablo 11’de verilmiştir.

Tablo 11. Öğretim Hizmetleri Boyutu Maddelerine Yönelik Genel Bulgular

Öğretim Hizmetleri Boyutu _X S

9 Üniversitelerde lisans derslerinde okul yönetimiyle ilgili dersler yer _almalıdır. 4.47 0.74

10 Benim için önemli olan öğretimdir, o yüzden yöneticilik ve idari işler beni _{ilgilendirmiyor.} 2.65 1.23 11 Meslekteki deneyimsizliğim yöneticilik vazifemi zorlaştırıyor. 2.78 0.99 12 Diğer öğretmenlerin planlama ve öğrenci başarısını ölçme ve _{değerlendirme gibi çalışmalarına yardımcı olurum.} 3.79 0.89

13 Daha etkili öğretim faaliyetleri için yanımda bulunan öğretmenlerle görüş _{alışverişinde bulunurum.} 4.48 0.65

14 Çevremdeki civar okullara nazaran okulumda eğitim öğretim faaliyetleri _{daha başarılı olmaktadır.} 3.77 0.86 15 Yöneticilik görevim olmasa öğretmenlikte daha başarılı olurum. 4.04 1.05 16 Birleştirilmiş sınıf öğretmeni olarak hazırlanan günlük planlardaki hedef _{ve davranışlar yeterli düzeyde kazandırılmaktadır.} 2.63 0.87

17 İlköğretim programında belirlenen ilköğretim amaçları birleştirilmiş sınıflı _{okullarda gerçekleştirilmektedir.} 2.42 0.94

18 İlköğretim programında belirtilen metot ve teknikler birleştirilmiş _{sınıflarda uygulanabilmektedir.} 2.26 0.88

19 Birleştirilmiş sınıflı okullarda derslerin daha verimli olması için ders _{içeriklerinin müstakil sınıflardan bağımsız olması gerekmektedir.} 4.24 0.94

Tablo 11’de “Üniversitelerde lisans derslerinde okul yönetimiyle ilgili dersler yer almalıdır” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =4.47). Özben(1997:67)’in, yapmış olduğu araştırmasında “birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan öğretmenlerin okul yönetimi

ve idaresi ile ilgili konularda öğretmenlerin %84’ünün yetersiz bilgi düzeyine sahip olduğu saptanmıştır. Özben(1997:67)’in çalışmalarıyla bu araştırma arasında paralellik olduğu görülmektedir. Genellikle sınıf öğretmenliği mezunlarının ilk görev yerleri köy okulları ya da birleştirilmiş sınıflı okullar olmaktadır. Bu okullarda müdür yetkili öğretmenlik görevi ile karşılaşan öğretmenler idari ve mevzuat hususlarında eksik kalmaktadırlar. Bundan dolayı bu maddeye müdür yetkili öğretmenler yüksek düzeyde görüş bildirmişlerdir.

Tablo 11’de “Benim için önemli olan öğretimdir, o yüzden yöneticilik ve idari işler beni ilgilendirmiyor” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Kısmen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin asli ve öncelikli görevi eğitim-öğretim faaliyetlerini gerçekleştirmektir. Fakat müdür yetkili öğretmenler her ne kadar eğitim- öğretime önem verseler de yöneticilik görevini de ihmal etmemeleri gerektiğinin farkında olduklarını belirtmişlerdir.

Tablo 11’de “Meslekteki deneyimsizliğim yöneticilik vazifemi zorlaştırıyor” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Kısmen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =2.75). Müdür yetkili öğretmenler idareciliğin deneyim isteyen bir meslek olduğuna kanaat getirmişlerdir. Yöneticilik bilgi ve tecrübe isteyen bir meslektir. Bundan dolayı deneyimsizliğin, görevi zorlaştırmasına “Kısmen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir.

Tablo 11’de “Diğer öğretmenlerin planlama ve öğrenci başarısını ölçme ve değerlendirme gibi çalışmalarına yardımcı olurum” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =3.79). Müdür yetkili öğretmenler idari vazifelerinin yanı sıra diğer öğretmenlere ders planlaması ve ölçme değerlendirme hususlarında yardımcı olduklarını belirtmişlerdir.

Tablo 11’de “Daha etkili öğretim faaliyetleri için yanımda bulunan öğretmenlerle görüş alışverişinde bulunurum” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Tamamen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =4.48). Birleştirilmiş sınıflı okullarda öğretmenler birbirleriyle sürekli olarak etkileşim içinde bulunurlar. Bu iletişim süreci öğretimsel faaliyetlerde de kendini göstermektedir. Müdür yetkili öğretmenler, okullarında başarılı ve etkili eğitim-öğretim süreci için yanında bulunan diğer öğretmenlerle görüş alışverişinde bulunduklarını belirtmişlerdir.

Tablo 11’de “Çevremdeki civar okullara nazaran okulumda eğitim öğretim faaliyetleri daha başarılı olmaktadır” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =3.78). Bu durumun birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan müdür yetkili öğretmenlerin, kendi okullarında gerçekleştirilen eğitim-öğretim faaliyetlerinin başarılı olduğunu ve civar okullara nazaran daha başarılı olduklarını düşünmelerinden kaynaklandığı düşünülebilir.

Tablo 11’de “Yöneticilik görevim olmasa öğretmenlikte daha başarılı olurum” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =4.04). Müdür yetkili öğretmenler idari vazifelerinin zorluğu ve stresi olmazsa, daha başarılı bir şekilde öğretmenlik vazifelerini yerine getirebileceklerini belirtmişlerdir. Bu sonuç müdür yetkili öğretmenlerin diğer müstakil sınıflı okullarda görev yapan öğretmenlere göre daha zor şartlarda öğretmenlik yaptıklarını ortaya koymaktadır.

Tablo 11’de “Birleştirilmiş sınıf öğretmeni olarak hazırlanan günlük planlardaki hedef-davranışlar yeterli düzeyde kazandırılmaktadır.” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Kısmen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =2.63). Birleştirilmiş sınıflı okullardaki en büyük öğretim problemi zaman probleminden dolayı hedef ve davranışların tam anlamıyla gerçekleştirilememesidir. Müstakil sınıflarla birlikte oluşturulan derslerin istenilen düzeyde işlenememesinin zorluğundan dolayı bu maddeye katılım “Kısmen Katılıyorum” düzeyinde gerçekleşmiş olabilir.

Tablo 11’de “İlköğretim programında belirlenen ilköğretim amaçları birleştirilmiş sınıflı okullarda gerçekleştirilmektedir” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Kısmen katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir (x=2.42). Bu maddede madde 16’da olduğu gibi, zamanını imkanlar ve materyal eksikliği gibi birçok faktör nedeniyle derslerde istenilen amaca varılmaya engel olunmaktadır.Tek öğretmenin birden fazla sınıfa hitap etmesi her sınıfın kendisine ait müstakil programının var olması amaçlara ulaşmaya engel olmaktadır. Özben(1997:33)’in çalışmasında, “İlköğretim programında belirlenen ilköğretim amaçlarının birleştirilmiş sınıflı okullarda gerçekleştirebilme durumuna öğretmenler %69 oranında “yetersiz” düzeyinde görüş bildirdikleri görülmüştür. Bu sonuç yapılan çalışmaların birbirini destekler nitelikte olduğunu göstermektedir.

Tablo 11’de “İlköğretim programında belirtilen metot ve teknikler birleştirilmiş sınıflarda uygulanabilmektedir” maddesine müdür yetkili öğretmenler ( X =2.26) “Katılmıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir. Müstakil programın birleştirilmiş sınıflı okullarda da işlenmeye çalışılması öğretmenlerin işini zorlaştırmaktadır. Bundan dolayı belirlenen amaçlara ulaşmak için zamanı çok ekonomik kullanmak gerekir. Farklı metot ve teknikler zaman kullanma noktasında öğretmenlerin işini zorlaştırdıklarını düşündükleri için farklı yöntemlerin kullanılmadığı söylenebilir.Yine görüşmelerden çıkan sonuçlarla şunu söyleyebiliriz ki; farklı yöntem ve teknik ya da materyal kullanma diğer sınıfın dikkatini dağıtmaktadır. Bu tür durumlardan dolayı bu okullardaki öğretmenler farklı metot ve teknikleri kullanmaktan çekinmektedirler. Özben (1997:35)’in yapmış olduğu çalışmada “ilköğretim programında belirlenen metod ve teknikleri birleştirilmiş sınıflı okullara uygulanabilme durumu” görüş maddesine müdür yetkili öğretmenler %73 oranında “yetersiz” ve “çok yetersiz” düzeyinde görüş bildirdikleri belirlenmiştir. Her iki çalışmada çıkan sonuçlar birbirine paralellik göstermektedir.

Tablo 11’de “Birleştirilmiş sınıflı okullarda derslerin daha verimli olması için ders içeriklerinin müstakil sınıflardan bağımsız olması gerekmektedir” maddesine müdür yetkili öğretmenler “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde görüş bildirmişlerdir ( X =4.24) Madde 15, 16 ve 17’nin sonuçlarıyla bağlantılı olarak şunu söyleyebiliriz ki birleştirilmiş sınıflı okulların ders içeriklerinin müstakil sınıflardan farklı olması konusuna müdür yetkili öğretmenler çok yüksek düzeyde görüş bildirmişlerdir. Özben (1997:38)’in hazırlamış olduğu “birleştirilmiş sınıflarda okutulan ifade ve beceri dersleri muhtevalarının bağımsız sınıflardaki bu derslerin muhtevası ile aynı olması; birleştirilmiş sınıf öğrencileri tarafından anlaşılıp kavranma yeterliliği” görüş maddesine öğretmenler %59 oranında “yetersiz” düzeyinde görüş bildirmişlerdir. Eski müfredata göre sadece ifade ve beceri dersleri ortak müfredatla işlenirken yeni müfredatta tüm dersler müstakil sınıflarla ortak işlenmeye başlanmıştır. Araştırmada çıkan sonuç ile Özben (1997:38)’in yapmış olduğu çalışmanın sonuçları birbirlerine paralellik göstermektedir.

4.2.2.1. Öğretim Hizmetleri Boyutuna Yönelik Genel Yorum

Maddelere genel olarak baktığımızda müdür yetkili öğretmenlerin idarecilik konusunda lisans eğitimlerinden kaynaklanan eksikliklerinin olduğu görülmektedir.

idareciliğin zor ve stresli olduğunu, idarecilikteki stresin öğretmenlikte başarısızlığa neden olabileceğini belirtmişlerdir. Müstakil sınıflarda oluşturulan derslerin içeriklerinin hedeflerinin aynısının birleştirilmiş sınıflı okullardan beklenmesi müdür yetkili öğretmenleri güç durumda bırakmaktadır. Eski birleştirilmiş sınıflı okul müfredatı gibi ayrı bir ders planı olması gerektiğini, seviye ve ilgi gruplarının devreye koyulması gerektiğini vurgulamışlardır. Birleştirilmiş sınıflı okulların en büyük problemlerinden birisi de öğretim problemidir.