Bu araştırmada keman dersi alan öğrencilerin keman dersi başarıları ile ilişkili olabilecek değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmış ve araştırmanın ihtiyacı doğrultusunda üniversite öğrencilerinin keman dersine yönelik tutumlarını ölçmeyi hedefleyen bir ölçek geliştirilmiştir. Bu bölümde öncelikli olarak geliştirilen ölçeğin geçerlik ve güvenirlik bulgularına ilişkin sonuçlar, öğrencilerin keman dersine yönelik tutumları akabinde ise öğrencilerin keman dersi başarıları ile ilişkili olan değişkenlere ilişkin sonuçlara yer verilmiştir.
6.1.1. Keman Dersine Yönelik Tutum Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri
Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonrasında ölçeğin iki faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Birinci faktör “ders esnasındaki etkinlik ve duruma yönelik tutumlar”, ikinci faktör “ders dışında dersle ilgili çalışmalara yönelik tutumlar” olarak adlandırılmıştır. Bu iki faktör toplam varyansın %52’sini açıklamaktadır. Daha sonra yapılan doğrulayıcı faktör analizinde ise açımlayıcı faktör analizinde ortaya çıkan iki faktörlü yapı doğrulanmıştır ( X2/sd: 2.72, NNFI: 0.95, CFI: 0.96, GFI:0.86, AGFI: 0.82, RMSEA: 0.08 Standardize edilmiş RMR: 0.06).
Ölçeğin iç tutarlık katsayısını belirlemek için Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmıştır. Ölçeğin birinci faktörüne ilişkin Cronbach Alpha katsayısı .90, ikinci faktörüne ilişkin
Cronbach Alpha katsayısı .78, ölçeğin bütününe ilişkin Cronbach Alpha katsayısı ise .89 olarak belirlenmiştir.
Madde ayırt edicilik düzeyinin belirlenmesi için ölçeğin bütünü ve her iki faktörü için ayrı ayrı işlem gerçekleştirilmiştir. Her madde için hesaplanan sıra ortalamalarının üst %27’lik grup lehine yüksek olduğu ve bu farklılıkların da 0,01 düzeyinde anlamlı olduğu belirlenmiştir. Bu bulgular ölçeğin tutumu yüksek ve düşük olan öğrencileri ayırt edebildiği şeklinde yorumlanabilir.
Genel olarak elde edilen bulgular ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda ölçek, müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda keman dersi alan öğrencilerin keman dersine yönelik tutumlarını ölçmek için kullanılabilir.
6.1.2. Öğrencilerin Keman Dersine Yönelik Tutumları
Öğrencilerin tutum ölçeğinin birinci faktörüne yani ders esnasındaki etkinlik ve duruma yönelik tutum puan ortalamalarının 51.4 ve standart sapmalarının ise 8.9 olduğu görülmektedir. 12 maddeden oluşan alt ölçekten alınan en yüksek puan 60 en düşük puan ise 12’dir.
Ders dışında dersle ilgili çalışmalara yönelik tutumu içeren ikinci faktör puanlarına ilişkin ortalama değerin 23.8 ve standart sapmanın 6.7 olduğu belirlenmiştir. 7 maddeden oluşan alt ölçekten alınan en düşük puan 7 ve en yüksek puan 35’dir.
Keman dersine yönelik tutum ölçeğinin bütününden elde edilen puanlar dikkate alındığında ise ortalama değerin 75.1 standart sapmanın ise 13.1 olduğu görülmektedir. Ölçekten alınan en düşük puan 19 ve en yüksek puan 95’tir.
Öğrencilerin tutum puanlarının yüksek ve düşük olarak belirlenmesi konusunda bir standart belirleme çalışması bu araştırma kapsamında yapılmamıştır. Ancak katılımcıların 1. Alt faktör için % 67’sinin 2. Alt faktör için % 29’unun ölçeğin tamamı için ise % 58’inin ortalama değerin üzerinde puan aldıkları belirlenmiştir. Bu sonuç doğrultusunda öğrencilerin ders esnasındaki etkinlik ve duruma yönelik tutumlarının yüksek olduğu düşünülebilir. Bu durumun ise öğretim elemanın olumlu yaklaşımı, öğretim ortamlarının uygunluğu gibi etkenlerden kaynaklandığı düşünülebilir. Ancak öğrencilerin, ders dışında dersle ilgili çalışmalara yönelik tutumları nispeten düşüktür. Bunun sebebinin ise, verilen etüt ve eserlerin niteliğinden veya öğrencinin ders dışındaki çalışma koşullarının olumsuz
olabileceğinden kaynaklandığı düşünülebilir. Ölçeğin bütününe yönelik çıkan değerler ise öğrencilerin keman dersine yönelik tutumlarının nispeten yüksek olduğunu göstermektedir. Bu bulgular ışığında öğrencilerin tutumlarının nispeten yüksek olduğu ancak 2. Alt faktör için 1. Alt faktöre kıyasla daha düşük tutma sahip oldukları belirtilebilir.
6.1.3. Keman Dersindeki Başarıyı Yordayan (Tahmin eden) Değişkenler
Araştırmada hesaplanan aşamalı çoklu regresyon analizi sonucunda keman dersindeki başarıyı yordayan değişkenler belirlenmiştir. Araştırmada keman dersi başarı puanı bağımlı değişken iken öğrencilerin;
“keman dersine yönelik tutumları, “Yükseköğretime Giriş Sınavı puanları”,
“işitsel, bedensel ve görsel öğrenme biçemlerini benimseme düzeyleri”, “derinlemesine öğrenme yaklaşımını benimseme düzeyleri”,
“eleştirel düşünme öğrenme stratejisini benimseme düzeyleri”, “bireysel çalgı performans sınavına yönelik kaygıları,”
“keman çalmaya başlama yaşları”, “günlük keman çalışma süreleri”,
“mezun olduktan sonra yapmayı planladıkları meslekler”
“mezun oldukları okul türleri” yordayıcı değişken olarak ele alınmıştır.
Keman dersine yönelik tutum ölçeğinin 2 faktörlü bir yapıya sahip olması nedeni ile iki faktör de analize ayrı ayrı dahil edilmiştir. Keman dersi başarı puanlarını yordayan en önemli değişkenin keman dersine yönelik tutum ölçeğinin ikinci faktörü olduğu belirlenmiştir. Bu faktör toplam varyansın yaklaşık %20’sini açıklamaktadır. Ölçeğin birinci faktörü ise varyansa %7 oranında katkı sağlamaktadır. Bu değerler derse yönelik tutumları yüksek olan öğrencilerin ders başarılarının da yüksek olduğunu, ders başarısındaki en büyük etkinin derse yönelik tutumun olduğunu göstermektedir.
Derse yönelik tutumdan sonra başarıyı yordayan diğer bir değişken keman çalmaya başlama yaşıdır. Bu değişkenin varyansa sağladığı katkı %5 oranındadır. Bu sonuca göre keman çalmaya başlama yaşı düştükçe keman dersi başarısı artmaktadır. Sonucun bu doğrultuda
çıkması beklenen bir durumdur. Çalgı çalmaya erken yaşta başlamak çeşitli kazanımların daha yüksek oranda gerçekleşmesini sağlayabilir.
Araştırmanın kategorik değişkenlerinden biri öğrencilerin mezun olduktan sonra yapmayı planladıkları meslektir. Bu değişkenin başarı ile ilişkisi %2’dir. Bu değer, mezun olduktan sonra müzik öğretmenliği yapmak isteyen öğrencilerin, diğer meslekleri yapmak isteyen öğrencilere göre daha az başarı puanına sahip olduğunu göstermektedir. Bu durum öğrencilerin müzik öğretmenliği yaparken, diğer meslekleri icra edenlere göre keman çalmaya daha az ihtiyaç duyacaklarını düşünmelerinden kaynaklanabilir.
Keman dersindeki başarı ile ilişkili olan bir diğer değişken bireysel çalgı performans sınavına yönelik kaygıdır. Bu değişkenin toplam varyanstaki değeri %0.8’dir. Bu sonuç doğrultusunda yüksek düzeyde kaygının başarıyı olumsuz yönde etkilediği belirtilebilir. Pek çok alanda olduğu gibi kaygı düzeyinin yüksek olması keman dersindeki başarıyı da düşürmektedir.
Son olarak başarı ile ilişkili olan değişkenin % 0.6’lık bir oranla günlük keman çalışma sürelerinin olduğu belirlenmiştir. Günde 1 saatten az keman çalışan öğrencilerin daha çok çalışan öğrencilere kıyasla daha az başarı puanına sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışma süresi arttıkça başarı düzeyi artmaktadır.
Tutum ölçeğinin iki faktörü ile birlikte toplam 6 değişkenin keman dersi başarısı ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Tüm bu değişkenlerin toplam varyansın %35.2’sini açıkladığı belirlenmiştir.
Öğrencilerin Yüksek Öğretime Giriş Sınavı puanlarının, işitsel-görsel-bedensel öğrenme biçemlerini benimseme düzeylerinin, derinlemesine öğrenme yaklaşımını benimseme düzeylerinin, eleştirel düşünme öğrenme stratejisini benimseme düzeylerinin, mezun oldukları okul türlerinin keman dersindeki başarılarını yordamadığı tespit edilmiştir.