Araştırmada elde edilen veriler değerlendirildiğinde Teknoloji ve Tasarım dersinde atık ve artık materyal kullanımının öğrenciler tarafından ilgi gördüğü tespit edilmiştir.
Araştırma gruplarının 1. Metal; (alüminyum, demir vb.) 2. Plastik;( naylon atıklar) 3. Kağıt;( karton, kumaş, iplik) 4. Doğal malzemeler; (ahşap, taş, midye kabukları, vb.). artık materyalleri araştırma ve seçimleri konusunda çok iyi oldukları görülmüştür.
Plastik (naylon atıklar) ile tasarım yapan öğrencilerden artık materyal araştırması yaparak, uygulama yapanların %100’ü ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin materyal seçiminde farkındalık kazandıkları ve tasarımlarına göre materyal seçtikleri söylenebilir.
Doğal malzemeler(ahşap ürünler, midye kabukları vb.) ile tasarım yapan öğrencilerden artık materyal araştırması yaparak, uygulama yapanların %75’i ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin materyal seçiminde bilgi geliştirmesi gerektiği söylenebilir.
Plastik atıklar ile tasarım yapan öğrencilerden doğaya dost artık materyaller hakkında bilgi araştırması yaparak farklı kaynaklardan yararlanan öğrencilerin %88’i ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin bilgi toplama konusunda farkındalık kazandıkları söylenebilir.
Doğal malzemeler ile tasarım yapan öğrencilerden doğaya dost artık materyaller hakkında bilgi araştırması yaparak farklı kaynaklardan yararlanan öğrencilerin %56‘sı
ankete evet cevabı vermiştir. Buna göre öğrencilerin bilgi araştırmaları konusunda yönlendirilmesi gerektiği söylenebilir.
Metal (alüminyum, demir vb.) ile tasarım yapan öğrencilerden çalışması için artık materyalleri gruplayanların %82’si ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin atık ve artıkları gruplandırmalarında farkındalık kazandıkları gözlenmiştir.
Kağıt (karton, kumaş, iplik vb.) ile tasarım yapan öğrencilerden çalışması için artık materyalleri gruplayanların %56’sı ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin artık materyalleri gruplandırma bilinçliliği kazanamadıkları gözlenmiştir.
Kağıt ile tasarım yapan öğrencilerden uygun renk ve içerikte malzeme seçerek uygulama yapan öğrencilerin %100’ü ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin uygun renk ve içerikte malzeme seçtikleri ve tasarımlarında kullandıkları görülmüştür.
Metal ile tasarım yapan öğrenciler ve plastik ile tasarım yapan öğrencilerden uygun renk ve içerikte malzeme seçerek uygulama yapan öğrencilerin %88’i ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin uygun renk ve içerikte malzeme seçiminde başarılı oldukları gözlenmiştir.
Plastik ile tasarım yapan öğrencilerden görsel materyallerle araştırmasını zenginleştirerek uygulama yapanların %88’i evet cevabı vermiştir. Buna göre öğrencilerin görsel materyallerle araştırmalarını zenginleştirmelerinde farkındalık kazandıkları söylenebilir.
Kağıt ile tasarım yapan öğrencilerden görsel materyallerle araştırmasını zenginleştirerek uygulama yapanların %69’u ankete evet cevabı vermiştir. Buna göre öğrencilerin görsel materyal kullanımlarının geliştirilmesi gerektiği söylenebilir.
Plastik ile tasarım yapan öğrencilerden doğaya dost malzemeler hakkında bilgilenerek tasarımında değerlendirenlerin %88’i ankete evet cevabı vermiştir. Buna göre öğrencilerin doğaya dost malzemeler hakkında bilgilenme ve tasarımda değerlendirmelerinde başarılı oldukları söylenebilir.
Metal ile tasarım yapan öğrencilerden doğaya dost malzemeler hakkında bilgilenme ve tasarımında değerlendirme konusunda %59’u ankete evet cevabı
vermiştir. Bu sonuca göre öğrencilerin bilgi edinmeleri konusunda desteklenmeleri gerekmektedir.
Kağıt ile tasarım yapan öğrencileri ve plastik ile tasarım yapan öğrencilerden artık malzeme kullanımında bilgi ve becerisini arttıran öğrencilerin %88’i evet cevabı vermiştir. Buna göre artık malzeme kullanımında bilgi ve becerilerini artırdıkları konusunda farkındalık kazandıkları söylenebilir.
Doğal malzemeler ile tasarım yapan öğrencilerden artık malzeme kullanımında bilgi ve becerimi arttırdım konusuna öğrencilerin %69’u ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre artık malzeme kullanımında bilgi ve becerilerini artırmaları konusunda yönlendirilmeleri gerekmektedir.
Metal ile tasarım yapan ve plastik ile tasarım yapan öğrencilerden artık materyaller ile neler tasarlayabileceğini kavrayanların %94’ü ankete evet cevabı vermiştir. Buna göre her iki çalışma grubunun da artık materyallerle neler tasarlayabileceklerini kavramaları konusunda farkındalık kazandıkları söylenebilir.
Doğal malzeme ile tasarım yapan öğrencilerden artık materyallerle neler tasarlayabileceklerini kavrama konusunda %81’i ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre geliştirilmeleri gerekmektedir.
Plastik ile tasarım yapan öğrencilerden araştırma sonucunda edindiği bilgileri grup arkadaşlarıyla paylaşanların %94’ü ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre araştırma sonucunda edindiği bilgileri grup arkadaşlarıyla paylaşımlarında iyi oldukları söylenebilir.
Metal ile tasarım yapan öğrencilerin araştırma sonucunda edindiği bilgileri grup arkadaşlarıyla paylaşma konusunda %47’si ankete evet cevabı vermiştir. Bu sonuca göre bilgi paylaşımlarının sağlanması gerekmektedir.
Doğaya dost materyal kullanımında uygun yardımcı malzemelerin, atık ve artıkların ders gereci olarak tasarımlarda değerlendirilmeleri konusunda bilgilendirildikleri ve uygulama becerisi kazandıkları görülmüştür.
Dünya nüfusunun artması, kentleşme, endüstrileşme, teknolojik gelişmeler; doğal kaynakların azalmasına, kirlenmesine, doğal dengenin değişmesine, bozulmasına
neden olmaktadır. Günlük hayatta kullanılan eşyaların artıklarının, ambalajlarının ve bunun gibi katı atıkların (plastik, metal, cam, kağıt, kumaş, tahta vb.) olabilecek normal miktarın çok üstünde ve çeşitlilikte çevreye atılması çevre kirliliğine sebep oluşturur.
Çevre Bakanlığı tarafından kurulan Atık Yönetimi Merkezi ile atık kullanımında “recycle” geri dönüşüm uygulamalarına hız verilmiştir. Türkiye’de de bazı büyük şehir belediyeleri tarafından kurulan Alo Atık hattı ile artık materyallerin kontrolü ve taşınması sağlanmaktadır. Örneğin; Antalya Büyükşehir Belediyesi
Seyyar araçlarla bilgilendirme ve farkındalık kazandırma çalışmaları yaptığı gibi şikayetler ve ihtiyaçlar doğrultusunda toplumdan gelen çağrılara cevap vermektedir. (http://antalya.bel.tr/content.asp?MAINMENUID=2&MENUID=64&KID=68&PG=oze l&LISTMN=17&BMID=159).
İlköğretim ikinci kademesi (ortaokul). düzeyinde olan öğrenciler atıkların tekrar değerlendirilmesi, çevre bilincinin oluşturulması, doğa dostu ürünlerin kullanımı ve çevre duyarlılığı konusunda daha üst düzeylere getirilmelidir.
Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim (ortaokul) programlarında Teknoloji ve Tasarım dersleri kapsamında düşünme, uygulama, yaratma, yeni fikirler ortaya koyma gibi çok yönlü gelişimi sağlayan bu ders etkinlikleri içinde atık ve artık materyal kullanımı, çevresel değerleri koruma, doğa dostu materyaller kullanımına yer verilmesi öğrencinin bilinçlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Teknoloji ve Tasarım derslerinde kullanılabilir atık ve artık materyallerden yapılan tasarım ürünlerinin maliyeti düşük ders materyali olarak değerlendirilmesi ayrıca önem taşımaktadır.
Çevre kaynakları, çevre eğitimi konularında sadece teorik eğitimin verildiği, atık ve artık materyal kullanımı, ürün geliştirme, çevre duyarlılığı konularında kesintisiz bir eğitimin Teknoloji ve Tasarım dersleri içinde yaparak ve yaşayarak verilmesi ve bu konudaki eksikliklerin ders öğretmenlerinin de görüş ve önerileri alınarak giderilmesi toplumsal gelişime olumlu etkiler kazandıracaktır.