İslamiyet’in yaygınlaşmasıyla birlikte Dünyada İslami bankacılık gelişmeye başlamıştır. Fakat bankacılık sektöründe İslami bankaların istedikleri konuma ulaşamadığı anlaşılmaktadır. Yoğun Müslüman nüfusa sahip Türkiye, bulunduğu coğrafi konum sebebiyle İslami Finans merkezi olmayı amaçlamakla birlikte bunu gerçekleştirmesi için İslami bankacılığı geliştirmesi gerekmektedir (Süngü ve Dilek, 2020). Bu bağlamda bu araştırmadan elde edilen sonuçlar katılım bankaları için olumlu sonuçlara sahiptir.
Çıkarımlardan biri katılım bankasında hesabı bulunanlar ile bulunmayanlar arasındaki farklılıklardır. Bu noktada katılım bankalarında hesabı bulunmayanların tercih durumlarında daha düşük puan vermelerinin sebebini tutundurma faaliyetlerinin yetersizliğine bağlayabiliriz. Sonuç olarak tüketiciler faydasına olan finans modellerini seçecektir. Türkiye pazarı her ne kadar İslami hassasiyetlerin yüksek olduğu imajı çizilse de katılım bankalarına olan
talebi artırmak için tutundurma çabalarının dijital çağa ayak uydurularak yapılması önerilmektedir.
Çıkarımlardan ikincisi, ana seçim faktörleri arasında ilişkinin bulunmasıdır. Yani katılım bankaları çalışmada ortaya konan ana seçim faktörlerinin hepsini değerlendirmeye almak durumundadır. Bu noktada katılım bankalarına önerimiz, ana seçim faktörlerini yeni müşteri elde edebilmek için iyi pazarlanması gerekmektedir.
Son çıkarım ise ana seçim faktörleri için önem sıralamasında çeşitli etnik müşteri grupları arasında önemli bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bulunan bu sonuç Hadi ve Muwazir (2020)’nin çalışmaları ile örtüşmektedir (Tablo 3). Elde edilen bu sonuç ile Türkiye pazarı için yapılacak olan tutundurma faaliyetlerinde öncelikli olarak din ve etik değerlerin tüketicilere doğru anlatılabilmesi ve ikinci sırada ise sunulan hizmetlerin ve kolaylıkların neler olduğunun iyi sunulması tavsiye edilmektedir.
Tablo 3: Etnik Karşılaştırma
Sıra Malezya* Çin* Hindistan* Türkiye
1
Din ve etik Hizmetler ve Kolaylıklar Hizmetler ve Kolaylıklar Din ve etik 2 Dış Kriterler Operasyonlar ve Ücretler Hizmet Kalitesi
ve Faydalar
Hizmetler ve Kolaylıklar 3 Operasyonlar ve
Ücretler Hizmet Kalitesi ve Faydalar Dış Kriterler Hizmet Kalitesi ve Faydalar 4 Hizmet Kalitesi
ve Faydalar Dış Kriterler Operasyonlar ve Ücretler Operasyonlar ve Ücretler 5 Hizmetler ve
Kolaylıklar Din ve etik Din ve etik Dış Kriterler *Hadi ve Muwazir (2020)’nin sonuçları
Bankacılık sektöründeki daha sofistike ve talep kâr müşterilerle, İslami bankaların müşterilerini anlamaları ve müşterilerin davranışlarını tahmin ederken farklı etnik faktörleri de dahil etmeleri önerilmektedir.
Bundan sonra yapılacak olan araştırmalar için örneklem sayısının arttırılarak çalışmanın yenilenmesidir. Bunun dışında İslami pazarlama unsurlarının da dikkate alınması önerilmektedir. Son olarak katılım bankalarında hesabı olanların bankaları arasında ana seçim faktörleri açısından farklılık bulunup bulunmadığı irdelenebilir.
KAYNAKÇA
Abdullah, M.A., & Anderson, A. (2015). Islamic financial literacy among bankers in Kuala Lumpur. Journal of Emerging Economies and Islamic Research, 3(2), 79-94.
Al-Omar, F. & Abdel-Haq, M. (1996). Islamic Banking: Theory, Practice, And Challenges. Zed Books.
Anaç, T. & Kaya, F. (2017). Katılım bankacılığı sektöründe bireysel müşterilerin banka tercih nedenleri üzerine bir araştırma: İstanbul örneği. International Journal of Economic & Social Research, 13(2), 75-96.
Aras, N. U. & Öztürk, M. (2011). Reel Ekonomiye Katkıları Bakımından Katılım Bankalarının Kullandırdığı Fonların Analizi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2).
Babaşov, O. (2019). Tüketicilerin banka tercihini etkileyen faktörlerin tüketici sadakatine etkisinin incelenmesi: Azerbaycan örneği. Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu.
Çetin, M.A. (2017). Satın alma davranışlarını etkileyen faktörlerin tüketici tercihlerine etkisi: katılım bankacılığı araçları üzerine bir araştırma Karaman ili örneği, KTO Karatay Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Doğru, E., Avşarlıgil, N., Kıtlık, H. Ö., & Kıtlık, H. Ö. (2013). Reklamlarda oynayan ünlülerin banka tercihleri üzerine etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 51-62.
Durmuş, M.E. ve Yardımcıoğlu, F. (2018), ilahiyat öğrencileri ne kadar İslami finans okuryazarı? Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 167-183.
Hadi, N. A., & Muwazir, M. R. (2020). Islamic banking selection criteria: a multi-ethnic perspective. Journal of Islamic Marketing.
Http-1: TKBB, Katılım Bankacılığı Nedir? Nasıl Çalışır? https://tkbb.org.tr/ Documents/Yonetmelikler/TKBB-Katilim-Bankaciligi-Nedir-Brosur.pdf
Http-2: TKBB, Katilim Bankaları Bilgileri, https://tkbb.org.tr/banka-bilgileri Malesevic, S. (2004), The Sociology of Ethnicity, London: SAGE Publications Ltd. Özsoy, İ., Görmez, B. & Mekik, S. (2013). Türkiye’de katılım bankalarının tercih
edilme sebepleri: ampirik bir tetkik. Yönetim ve ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 187-206. Pektaş, G.Ö.E. & Temelli, F. (2019). Bankacılık faaliyetlerinde hizmet kalitesi, dini
hassasiyet ile bilinilirliğin algılanan şeffaflık ve güvenirlilik üzerine etkisi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(20), 255-271.
Süngü, Ş, & Dı̇lek, S. (2020). Katılım bankaları ile konvansiyonel bankaların işleyişlerine yönelik müşteri algı farklılıklarının analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (5), 3966-3987.
Taşkın, Ç., Akat, Ö. & Erol, Z. (2010). Tüketicilerin banka tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Bursa’da bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 11–22.
Toraman, C., Ata, H.A. & Buğan, M.F. (2015). İslami bankacılık faaliyetlerine yönelik müşteri algısı üzerine bir araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(4), 761-779.
Törenek, M. & Yavuz, S. (2018). Katılım bankacılığı tercihinin, müşterilerin bazı demografik özellikleri açısından incelenmesi. Kafkas University. Faculty of Economics and Administrative Sciences. Journal, 9(18), 453-472.
Weber, M. (1968), Economy and Society, Berkeley, University of CA Press. Yıldız, M. (2020). Bireylerin İslami finans okuryazarlık düzeyi ve katılım bankası
tercihi: Türkiye değerlendirmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (4), 730-744
BÖLÜM 7
ÇEVRE DOSTU PROJE FİNANSMANINDA İSLAMİ